Archief
Titel
2.11.43 Inventaris van het archief van het Kabinet van de Minister van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, (1901) 1945-1989 (1993); met hierin opgenomen: Koninklijke onderscheidingen 1960-1984 (1993) en Centrale afdeling Post- en archiefzaken 1961-1979 (1980)
Auteur
Centrale Archief SelectiedienstVersie
20-03-2025
Copyright
Nationaal Archief, Den Haag
2010, 2025 cc0Beschrijving van het archief
Naam archiefblok
Ministerie van Landbouw en Visserij: Kabinet van de Minister LV: Kabinet van de Minister
Periodisering
archiefvorming: 1945-1989 oudste stuk - jongste stuk: 1901-1993
Archiefbloknummer
L22023Omvang
2177 inventarisnummer(s) 77,70 meterTaal van het archiefmateriaal
Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands
Soort archiefmateriaal
Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.Archiefdienst
Nationaal ArchiefLocatie
Den HaagArchiefvormers
Ministerie van Landbouw en Visserij / Kabinet van de MinisterSamenvatting van de inhoud van het archief
Het archief bevat stukken betreffende het personeel en de organisatie, beleid, de toekenning van onderscheidingen, internationale samenwerking en de Commissie van advies inzake de zuivering van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening.Archiefvorming
Geschiedenis van de archiefvormer
Instelling en taak van het Kabinet van de Minister
Het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening werd ingesteld bij Koninklijk Besluit van 23 juni 1945 (zie inv.nr. 36). De organisatie werd nader uitgewerkt in de Organisatiebeschikking van de Minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening van 11 oktober 1945, no. 665 (zie inv.nr. 37). Met dezelfde beschikking werd ook het Kabinet van de Minister ingesteld.
De taak van het Kabinet was: ‘Behandeling van aangelegenheden van algemene aard, en van zaken van geheime en vertrouwelijke aard van de Minister en de Secretaris-Generaal’. Eveneens diende het Kabinet bijstand te verlenen aan de Secretaris-Generaal, in zaken van algemeen organisatorische en coördinerende aard. Tevens diende het Kabinet contacten te onderhouden met het Kabinet der Koningin, de Griffies van de Staten-Generaal en het Secretariaat van de Ministerraad. De behandeling van koninklijke en andere onderscheidingen behoorde eveneens tot de taak, alsmede het uitbrengen van adviezen over naturalisatieverzoeken.
In 1965 werden de centrale afdeling Post- en archiefzaken (PAZ), het Vertaalbureau en de Bedrijfszelfbescherming onder het Kabinet geplaatst. Vanaf 1971 ressorteerde alleen de centrale afdeling PAZ nog onder het Kabinet en in 1980 werd deze afdeling onder de Directie Materiële Zaken geplaatst. In 1988 ressorteerde het Bureau Agrarische Vertegenwoordiging Buitenland onder het Kabinet, maar in 1989 werd het een zelfstandige afdeling onder de naam Stafbureau Agrarische Vertegenwoordiging Buitenland. (Bron: Staatsalmanak 1945-1989)
Instelling en taak van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken
De centrale afdeling Post- en Archiefzaken (PAZ) van het ministerie van Landbouw en Visserij (L&V) werd ingesteld in het kader van het Besluit post- en archiefzaken rijksadministratie (1950), maar er bestond al vanaf 1947 een afdeling met dezelfde taak.
In het Besluit gaf de minister van Binnenlandse Zaken richtlijnen voor een eenduidige behandeling van post- en archiefzaken voor de hele overheid. De minister van L&V moest erop toezien dat de post- en archiefzaken op zijn departement en bij alle daaronder vallende instellingen zo eenduidig mogelijk werden behandeld. Daarbij werd hij geadviseerd door de Permanente Commissie voor de Post- en Archiefzaken bij de rijksadministratie (PCPAZ), ingesteld in 1952, een interdepartementale commissie waarin ook een vertegenwoordiger van de PAZ van het ministerie van L&V deelnam. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat bij elk ministerie één onderdeel werd belast met de coördinatie van alle post- en archiefzaken. Het ministerie van L&V omvatte echter veel buitendiensten, zodat de post- en archiefzaken in praktijk gedecentralieerd moesten worden. De centrale afdeling PAZ stelde voorschriften op voor de vele plaatselijke PAZ-afdelingen en hield toezicht op hun functioneren. Daarnaast hield de centrale afdeling PAZ zich bezig met de post- en archiefzaken van de centrale onderdelen van het departement: registratuur van postontvangst en -verzending, archivering en interne documentatie, het Centraal Oud-Archief (het statisch archief van het ministerie van L&V) en de vernietiging van stukken, de huisdrukkerij, de typegroep, de telex- en bodendienst.
Doordat de centrale afdeling PAZ verantwoordelijk was voor de ontvangst en verzending van de post en de telex- en bodendienst, vervulde de afdeling ook een belangrijke rol in de communicatie tijdens de civiele verdedigingsoefeningen (oefeningen ten behoeve van de voedselvoorziening in crisissituaties) die door het ministerie werden georganiseerd.
In 1961 viel de centrale afdeling Post- en Archiefzaken (PAZ) onder de Directie Algemeen Beheer. Na de reorganisatie in 1962 werd de afdeling onder de Hoofdafdeling Materieel Beheer geplaatst. Vanaf 1965 ressorteerde de afdeling PAZ echter direct onder het Kabinet van de minister.
Deze situatie bleef ongewijzigd tot de afdeling in 1979 werd verplaatst naar de nieuwe Directie Materiële Zaken. In 1984 reorganiseerde de minister van Binnenlandse Zaken de post- en archiefzaken voor de gehele rijksoverheid door middel van het Besluit algemene secretarie-aangelegenheden rijksadministratie.
De centrale afdeling PAZ heeft in de periode 1961-1979 ook diverse malen toezicht gehouden op de archiefverzorging van het Kabinet van de Vice-Minister-President en diens taakopvolger het Kabinet voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken. Dit was een gevolg van het feit dat deze portefeuille in de jaren 1963-1966, 1971-1972 en 1977-1981 werd vervuld door dezelfde persoon die ook minister van Landbouw en Visserij was. Op 16 augustus 1963 werd het archief van het Kabinet van de Vice-Minister-President overgedragen van het ministerie van Verkeer en Waterstaat aan het ministerie van Landbouw en Visserij.
Op 26 april 1967 verhuisde het archief weer terug. (Zie inv.nr. 1497.) Met ingang van 1 februari 1972 berustte de zorg voor de archieven van het Kabinet van de Vice-Minister-President en het Kabinet van Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken opnieuw bij het ministerie van Landbouw en Visserij. Op 1 okt 1973 werden de archiefbescheiden van het Kabinet van de VMP en KABSNA overgedragen aan het ministerie van Binnenlandse Zaken. (Zie inv.nr. 1498.) In 1975 veranderde de organisatie van het Kabinet door het onafhankelijk worden van Suriname. Het kan niet met zekerheid worden vastgesteld of het ministerie van Landbouw en Visserij ook in de periode 1977-1981 verantwoordelijk is geweest voor het archiefbeheer van het Kabinet voor Nederlands-Antilliaanse Zaken. De afwezigheid van de verklaringen van overdracht doet vermoeden dat dit niet het geval is geweest.
(Bronnen: Pim Fijnheer, Overheidsinformatievoorziening: een rapport institutioneel onderzoek naar het beleidsterrein overheidsinformatievoorziening in de periode 1945 - 1999. PIVOT-rapport nr. 92. ‘s-Gravenhage, 2003, p. 55-60; Staatsalmanak 1961-1979)
Namen van het ministerie in de periode 1945-1989
- 1945 - 1960: Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening
- 1960 - 1990: Ministerie van Landbouw en Visserij
(Bron: drs. A. Mul, drs. S. Aarts, drs. E. Verheijen en J.H. van Tol, Landbouwstructuurbeleid. Een institutioneel onderzoek naar het handelen van de overheidsorganen op het beleidsterrein Landbouwstructuurbeleid (1945-2000). Pivot-rapport nr. 158. ’s-Gravenhage, 2001/2002, p. 21)
Ministers, gedurende de periode 1945-1963
Dr. S.L. MANSHOLT, minister van 1945 tot 1958.
Dr. S.L. Mansholt werd op 13 september 1908 geboren te Ulrum in de provincie Groningen. Na in de stad Groningen de Hogere Burgerschool te hebben doorlopen, studeerde dr. S.L. Mansholt aan de Middelbare School voor Tropische Landbouw in Deventer, welke studie hij omstreeks 1929 beëindigde. Na zich eerste gespecialiseerd te hebben in de tabakscultuur, legde hij zich daarna toe op de studie van de zuiveltechniek. Na zijn terugkeer uit het toenmalige Nederlands Oost-Indië heeft hij zich actief met politiek beziggehouden. Hij was secretaris van de plaatselijke afdeling van de Sociaal Democratische Arbeiders Partij en voorts had hij zitting in de besturen van verschillende coöperaties op het gebied van de landbouw en van de landbouw-industrie.
Op 24 juni 1945 werd dr. S.L. Mansholt Minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. Onder zijn leiding herstelde de Nederlandse landbouw en werd de voedselvoorziening gereorganiseerd. In 1948 werd de naoorlogse landbouwpolitiek in nieuwe banen geleid, waarbij het streven van minister Mansholt was gericht op het verhogen van het welvaartpeil en de verlaging van de kostprijs van de agrarische producten. Dr. Mansholt heeft zich sterk onderscheiden in zijn streven naar internationale samenwerking, in het bijzonder met de landen in West-Europa. In oktober 1950 - ongeveer gelijktijdig met het ontstaan van het Franse streven tot het scheppen van één West-Europese landbouwmarkt - ontwierp minister Mansholt een plan voor de integratie van de West-Europese landbouw. De uitvoering van zijn program beoogde te leiden tot een vrijer goederenverkeer tussen de West-Europese landen en een rationele bedrijfsvoering in de als geheel optredende West-Europese landbouw.
Ir. C. STAF, ad-interim minister van 1 tot 11 januari 1958.
Ir. C. Staf werd op 23 april 1905 te Ede geboren. In 1928 behaalde hij zijn ingenieursdiploma aan de Landbouwhogeschool te Wageningen. Daarna trad hij in dienst van de Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij, waar hij, te beginnen bij werkman, alle rangen doorliep tot hij in 1941 benoemd werd tot president-directeur. Tijdens de mobilisatie van 1939 werd hij tevens belast met de leiding van het Bureau Ontruimingen (voor afvoer van vee e.d. uit inundatiegebieden). Na de bevrijding werd ir. C. Staf benoemd tot directeur-generaal van Grondgebruik en Landbouwherstel, gevolgd door zijn benoeming in 1946, tot waarnemend directeur-generaal van de Landbouw. Ir. C. Staf trad in de vijftiger jaren voor de Christelijke Historische Unie in drie kabinetten "Drees" en in het interim-kabinet "Beel" als Minister van Oorlog en Marine op. Tevens werd hij voor langere tijd in enkele dezer kabinetten belast met de waarneming van de portefeuilles voor Uniezaken en Overzeese Rijksdelen alsmede voor het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening.
Bij Koninklijk Besluit d.d. 30 december 1957 no. 2 werd hij benoemd tot ad-interim minister.
Dr.ir. A. VONDELING, minister van 11 januari tot december 1958.
Dr.ir. A. Vondeling werd als landbouwerszoon geboren op 2 maart 1916 te Appelscha. Zijn vader oefende een gemengd bedrijf uit op de zand- en veenkoloniale grond in de zuidoosthoek van Friesland. Nadat dhr. Vondeling in 1934 het diploma behaalde van de Hogere Burger School in Assen bezocht hij de Landbouwhogeschool te Wageningen. In september 1940 behaalde hij aan de Landbouwhogeschool het diploma landbouwkundig ingenieur (economische richting). Van 1940 tot 1945 was hij landbouwkundige bij de provinciale dienst van Friesland. In de oorlogstijd en vlak daarna was hij werkzaam als journalist in de groep "Je Maintiendrai". Hij werd mede-oprichter en hoofd-bestuurslid van de Nederlandse Volksbeweging. Na de kamerverkiezingen van 1946 deed hij op 25 juli zijn intrede in het parlement als lid van de tweede kamer voor de Partij van de Arbeid, waar hij zich vele jaren specialiseerde in agrarische zaken. In 1948 promoveerde dhr. Vondeling aan de Landbouwhogeschool op een proefschrift "De bedrijfsvergelijking in de landbouw". Het betrof hier een economisch-statistische studie.
Bij Koninklijk Besluit d.d. 11 januari 1958 werd hij benoemd tot minister.
Ir. C. STAF, ad interim minister van december 1958 tot mei 1959.
Bij Koninklijk Besluit d.d. 22 december no. 4 werd hij voor de 2e maal benoemd tot ad interim minister.
Mr. V.G.M. MARIJNEN, minister van 19 mei 1959 tot 24 juli 1963.
Mr. V.G.M. Marijnen werd op 21 februari 1917 te Arnhem geboren. Hij studeerde aldaar aan de Hogere Burger School, waarna hij in 1941 het Staatsexamen mr. In de rechten aan de Universiteit te Nijmegen met goed gevolg aflegde. Van 1941 tot 1945 was hij werkzaam bij de Accountantsdienst van het Ministerie van Handel, Nijverheid en Scheepvaart, alsmede van het Ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. Van 1945 tot en met 1949 was hij gedetacheerd bij de Raad voor het Rechtsherstel, agrarisch en agrarisch-industrieel beheer. In 1949 werd hij benoemd tot secretaris van de Stichting voor de Landbouw, met als specialiteit de tuinbouw. In 1951 volgde zijn benoeming tot adjunct-directeur van de Buitenlandse Agrarisch Handelsaangelegenheden. Werd in 1953 benoemd tot directeur van de agrarische handel en nijverheid, alsmede exportbevordering. Per 1 november werd hij benoemd tot secretaris van de Algemene Katholieke Werkgevers Vereniging en van het Katholieke Verbond van Werkgevers-vakverenigingen.
Bij Koninklijk Besluit d.d. 19 mei 1959 no. 3 werd hij benoemd tot minister.
Secretarissen-generaal in de periode 1945-1989
De Secretaris-Generaal was de hoogst geplaatste ambtenaar op het ministerie. Hij was de centrale figuur onder de minister; bij hem kwamen alle lijnen samen. Hij was tevens bij afwezigheid van de minister diens plaatsvervanger. De Secretaris-Generaal had de leiding over de administratieve gang van zaken op het ministerie en hield toezicht op het goed functioneren van het departementale apparaat.
Bij Koninklijk Besluit van 29 december 1946, no. 29 werd mr. J.T. Bonnerman, voorheen Algemeen Secretaris van het Rijksbureau voor de Voedselvoorziening in Oorlogstijd, benoemd als opvolger van de toenmalige Secretaris-Generaal dr. H.M. Hirschfeld. Mr. Bonnerman beëindigde zijn functie in 1955 en werd opgevolgd door dr. J.H. Patijn, toenmalig Raadadviseur en voorheen directeur Algemeen Beheer. Dr. Patijn werd in 1970 opgevolgd door mr. G. van Setten. Na de overstap van mr. van Setten naar het ministerie van Financiën in 1981 werd de functie vervuld door de toenmalige Directeur Juridische en Bedrijfsorganisatorische Zaken, tevens Plaatsvervangend Secretaris-Generaal, mr. G.J. van Dinter.
Mr. van Dinter werd in 1987 eveneens opgevolgd door de Directeur Juridische en Bedrijfsorganisatorische Zaken en Plaatsvervangend Secretaris-Generaal, mr. T.H.J. Joustra. Mr. Joustra legde zijn functie neer in 2002.
(Bronnen: Staatsalmanak 1945-1989)
Chefs Kabinet in de periode 1945-1989
De eerste Chef Kabinet, benoemd bij Koninklijk Besluit van 1 juli 1945, was mr. F. Daniëls, voorheen werkzaam bij het Rijksbureau voor de Voedselvoorziening in oorlogstijd. In 1972 werd mr. Daniels opgevolgd door de Plaatsvervangend Chef Kabinet drs. P. Looyé. In 1987 werd boven de Chef Kabinet een Directeur Kabinet aangesteld. Deze functie werd in 1987 vervuld door ir. A. Parzer (tevens hoofd van het Stafbureau Agrarische Vertegenwoordiging Buitenland) en vanaf 1988 door ir. J.J. Pape. Ir. Pape bleef zijn functie vervullen tot 1992, drs. Looyé was Chef Kabinet tot 1995.
Geschiedenis van het archiefbeheer
De onderhavige inventaris is het eindresultaat van vier afzonderlijke archiefbewerkingsprojecten, te weten:
- Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989), bewerkt door een medewerker van de Archiefbewaarplaats van het ministerie van Landbouw en Visserij aan de Oude Haagweg 547 in ’s-Gravenhage op een onbekend tijdstip, ten vroegste in 1977.
- Zuiveringsdossiers van de Commissie van Advies inzake de Zuivering 1945-1946 en Koninklijke onderscheidingen 1960-1980 (1993), in 2004 en 2006 bewerkt door de Centrale Archief Selectiedienst
- Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1979 (1980), in 2008 bewerkt door de Centrale Archief Selectiedienst
- Kabinet van de Minister 1961-1989, in 2008 bewerkt door de Centrale Archief Selectiedienst
Aangezien deze projecten op verschillende tijdstippen en volgens verschillende selectiegrondslagen hebben plaatsgevonden is het noodzakelijk om de geschiedenis van het archiefbeheer hieronder voor elk project afzonderlijk te bespreken.
Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989)
Het archief van het Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989) bestond uit drie gedeelten, t.w.:
- zaaksgewijs geordende dossiers opgeborgen in dozen
- archiefbescheiden betreffende de toekenning van koninklijke onderscheidingen
- stukken afkomstig uit het geheime stukken archief
Het archief was voorzien van een vastbladige inventaris en agenda’s. De ordening was gebaseerd op het Koninklijk Besluit Post- en archiefzaken Rijksadministratie 1950.
Deel I bestond voor een groot gedeelte uit verzameldossiers gerangschikt volgens het registratuurplan van het Ministerie van Landbouw en Visserij. Bij de ordening van deel II was onderscheid gemaakt tussen de algemene aangelegenheid (lintjesregen op Koninginnedag) en de gewone aanvragen.
Het archief van het Kabinet van de Minister werd in 1973 overgebracht naar de archiefbewaarplaats in Voorschoten.
In 1977 werd het archief verplaatst, aangezien ter vervanging van de bewaarplaats in Voorschoten, een nieuwe bewaarplaats was ingericht aan de Oude Haagweg 547 in ’s-Gravenhage. Het archief bevond zich ten tijde van de inventarisatie in laatstgenoemde bewaarplaats. Er waren toen reeds delen van het archief vernietigd (zie inv.nr. 39).
Zuiveringsdossiers van de Commissie van Advies inzake de Zuivering 1945-1946 en Koninklijke onderscheidingen 1960-1980 (1993)
De zuiveringsdossiers van de Commissie van Advies inzake de Zuivering 1945-1946 bevatten aangiften, schorsings- en stakingsadviezen, getuigen en beslissingen en diverse dossiers met betrekking tot zittingen van de Commissie.
De dossiers betreffende het toekennen van koninklijke onderscheidingen werden in 2004 door het ministerie bij de CAS ter bewerking aangeboden. De dossiers waren afkomstig van uit het archief van het Kabinet van de Minister. Het archiefgedeelte was opgedeeld in de volgende blokken:
- Koninklijke onderscheidingen 1960 - 1979. Het betrof persoonsdossiers. Het dossieropschrift bevatte de naam van de betrokkene, geboortedatum en de datum van de dag waarop het besluit voor de toekenning van een onderscheiding is genomen.
- Koninklijke onderscheidingen AG (bij Algemene Gelegenheid), 1957 - 1980. De dossiers bevatten onder meer overzichtslijsten met uitgegeven onderscheidingen en correspondentie met de minister.
- Koninklijke onderscheidingen 1980 - 1984. Het betrof persoonsdossiers. Het dossieropschrift bevatte de naam van de betrokkene, geboortedatum en de datum van de dag waarop het besluit voor de toekenning van een onderscheiding is genomen.
- Koninklijke onderscheidingen AG (bij Algemene Gelegenheid), 1980 - 1984. Het betrof persoonsdossiers.
De blokken 1, 2 en 4 waren voorzien van een eigentijdse toegang.
Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1979 (1980)
De centrale afdeling Post- en Archiefzaken had een eigen archief sinds de opheffing van de Directie Algemeen Beheer (1 januari 1961). Stukken uit de periode 1947-1955 vindt men in het archief van de afdeling Algemeen Beheer van de Directie Voedselvoorziening en Juridische Zaken 1942-1955. Stukken uit de periode 1956 -1960 vindt men in het archief van de Directie Algemeen Beheer, 1956-1960.
Het archief van de centrale afdeling PAZ over de jaren 1961-1979 bestond uit twee blokken:
- Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1970
- Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1971-1979
Beide blokken waren geordend volgens de archiefcode van het ministerie van Landbouw en Visserij (die weer was afgeleid van de basisarchiefcode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en voorzien van een toegang op archiefcodenummer. Voorin de toegang van het archiefblok 1961-1969 was een toelichting op de geschiedenis van het archiefbeheer gevoegd (inv.nr. 1191). Eén van de orders waaruit de toegang van het archiefblok 1971-1979 bestond, droeg het opschrift “archief Hr. Westra”. De archiefbescheiden die hierin werden beschreven, vormden geen afzonderlijk werkarchief, maar maakten gewoon deel uit van het archief van de centrale afdeling PAZ. Ze omvatten twee series dossiers die een voortzetting waren van series uit het blok 1961-1970.
Bij de dossiervorming werden geen subcodes gebruikt voor de verschillende directies en buitendiensten van het ministerie. Dit had tot gevolg dat de ordening van de twee verschillende archiefblokken niet geheel overeenkwam. In beide blokken waren de dossiers binnen een serie alfabetisch gerangschikt, maar in het eerste blok waren verschillende buitendiensten samengevoegd tot verzameldossiers, terwijl zij in het tweede blok elk een eigen dossier hadden gekregen.
De twee archiefblokken waren tevens voorzien van een toegang in de vorm van brievenboeken. Inschrijving van de poststukken gebeurde eerst onder een A-nummer (Algemeen Beheer), met ingang van 1 januari 1962 onder een M-nummer (Materieel beheer) en van 13 maart 1962 tot 31 december 1963 onder een MPA-nummer. Sinds 1 januari 1964 werd een PAZ-nummer gebruikt.
In de jaren zeventig van de twintigste eeuw zijn verschillende malen archiefbescheiden uit het blok 1961-1970 vernietigd. Het ging vooral om stukken van financiële en facilitaire aard (zie inv.nr. 1236). Waarschijnlijk is het archiefblok 1971-1979 later op dezelfde wijze bewerkt. Het archief van de centrale afdeling PAZ moet oorspronkelijk ook personeelsdossiers hebben bevat, zo blijkt uit de beschrijving van de geschiedenis van het archiefbeheer. Deze zijn niet aangetroffen.
Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989
Het archief van het Kabinet over de jaren (1901-) 1961-1989 bestond uit vier blokken:
- Kabinet van de Minister 1962-1970
- Kabinet van de Minister 1971-1979
- Kabinet van de Minister 1980-1989
- “Blauwe mappen” 1988-1989
De eerste drie blokken waren geordend volgens de archiefcode van het ministerie van Landbouw en Visserij (die weer was afgeleid van de basisarchiefcode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en voorzien van een eigentijdse toegang op archiefcodenummer en een eigentijdse toegang in de vorm van brievenboeken. De “Blauwe mappen” bevatten de neerslag van het doorzenden van beleidstukken opgesteld door de verschillende directies van het eigen ministerie aan binnen- en buitenlandse ministers en landbouwattachés. Deze uitgaande correspondentie was grofweg geordend op geadresseerde en daarbinnen chronologisch en daarbinnen alfabetisch. Naast deze vier blokken werden ook twee losse dossiers aangetroffen die niet in de eigentijdse toegangen waren opgenomen.
Deze dossiers bevatten facilitaire en administratieve stukken uit 1975-1976 en 1981 met betrekking tot informeel overleg in het kader van de Europese Economische Gemeenschap.
De verwerving van het archief
Het eerste archiefblok (inv.nrs. 1-153) is in 1999 overgebracht. De aanvulling op het archief (inv.nrs. 154-2181) is in 2025 door het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit overgebracht naar het Nationaal Archief, krachtens artikel 12 van de Archiefwet 1995.
Inhoud en structuur van het archief
Inhoud
De onderhavige inventaris is het eindresultaat van vier afzonderlijke archiefbewerkingsprojecten. Zie voor meer informatie Geschiedenis van het archiefbeheer. Aangezien deze projecten op verschillende tijdstippen en volgens verschillende selectiegrondslagen hebben plaatsgevonden is het noodzakelijk om de inhoud en structuur van het archief hieronder voor elk project afzonderlijk te bespreken.
Selectie en vernietiging
Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989)
De selectie van het archief van het Kabinet van de Minister heeft plaatsgevonden op basis van de Vernietigingslijst van het Ministerie van Landbouw en Visserij van 29 december 1966. Daarnaast zijn duplicaten vernietigd.
Het geïnventariseerde archief bestaat uit 2 dozen en 5 pakken agenda’s van ingekomen en uitgaande stukken en 8 dozen archiefbestanddelen. De precieze omvang in meters is niet bekend.
Zuiveringsdossiers van de Commissie van Advies inzake de Zuivering 1945-1946 en Koninklijke onderscheidingen 1960-1980 (1993)
De zuiveringsdossiers zijn in hun geheel geselecteerd voor bewaring. Voor de selectie van de dossiers inzake koninklijke onderscheidingen werd gebruik gemaakt van de onderstaande selectielijsten:
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Overheidsinformatievoorziening over de periode 1945-1999, gepubliceerd in de Staatscourant 20 oktober 2003, nr. 202 / p. 12.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Adelsbeleid, adelsrecht en decoratiestelsel over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 6 juni 2006, nr. 107 / p. 15.
Door de wijziging van de laatstgenoemde lijst zijn alle archiefbescheiden, met uitzondering van de eigentijdse toegangen, alsnog voor bewaring aangewezen.
Voor de bewerking had het archief een omvang van 50 meter. Hiervan is 42 meter voor bewaring aangewezen, 2,5 meter is voor vernietiging aangewezen. Het verschil in het totaal aantal meters is ontstaan na herordening van het archief en het gebruik van passende archiefdozen.
Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1979 (1980)
Voor de selectie van het archief van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken is gebruik gemaakt van de onderstaande selectielijsten:
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Rijksbegroting over de periode 1945–2000, gepubliceerd in Staatscourant 30 juli 1998, nr. 142 en geactualiseerd door publicatie in Staatscourant 31 maart 2005, nr. 62 / p. 34.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein rijkshuisvesting over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 26 juli 2007, nr. 142 / p. 6.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein arbeidsverhoudingen bij de overheid over de periode 1945-1995 (1997), gepubliceerd in Staatscourant 16 oktober 2001, nr. 200 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein arbeidsvoorwaarden rijkspersoneel over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 16 oktober 2001, nr. 200 /p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein formatiebeleid, arbeidsmarktbeleid en personeelsontwikkeling en mobiliteit over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 17 oktober 2001, nr. 201 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein arbeidsomstandigheden bij de overheid over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 17 oktober 2001, nr. 201 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein personeelsinformatievoorziening en –administratie over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 17 oktober 2001, nr. 201 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Overheidsinformatievoorziening over de periode 1945-1999, gepubliceerd in de Staatscourant 20 oktober 2003, nr. 202 / p. 12.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het Cultuurbeheer over de periode 1945–2000, gepubliceerd in Staatscourant 28 oktober 2004, nr. 208 / p. 20.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Organisatie van de Rijksoverheid over de periode 1945–1999, gepubliceerd in Staatscourant 16 december 2005, nr. 245 / p. 25.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Voedselvoorziening en agrarisch markt- en prijsbeleid (1934) 1945–2000, gepubliceerd in Staatscourant 12 oktober 2007, nr. 198 / p. 13.
- Basisselectiedocument voor de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein van personeelszaken, t.w. het personeelsdossier, gepubliceerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15, rekeninghoudend met geplaatste rectificatie in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
Voor bewerking was de omvang van het archief 17,55 meter. Na bewerking resteerde 2,50 meter (24 dozen) te bewaren archief. Daarnaast is 14,65 meter (110 dozen, tevens 13 kleine ordners en 17 brievenboeken) aangewezen voor vernietiging, waarvan voor 0,125 meter (1 doos) de vernietigingstermijn onbekend is.
Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989
Voor de selectie van het archief van het Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989 is gebruik gemaakt van de onderstaande selectielijsten:
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Rijksbegroting over de periode 1945–2000, gepubliceerd in Staatscourant 30 juli 1998, nr. 142 en geactualiseerd door publicatie in Staatscourant 31 maart 2005, nr. 62 / p. 34.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein rijkshuisvesting over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 26 juli 2007, nr. 142 / p. 6.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Voorlichting van de rijksoverheid, over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 14 juni 2007, nr. 112 / p. 10.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Algemeen Wetenschappelijke voorbereiding van het regeringsbeleid over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 3 augustus 2006, nr. 149 / p. 9.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Landinrichting over de periode 1945–1993, gepubliceerd Staatscourant 10 januari 2006, nr. 7 / pag. 11.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein arbeidsvoorwaarden rijkspersoneel over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 16 oktober 2001, nr. 200 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein formatiebeleid, arbeidsmarktbeleid en personeelsontwikkeling en mobiliteit over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 17 oktober 2001, nr. 201 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij als vakminister en de onder hem als vakminister ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein personeelsinformatievoorziening en –administratie over de periode 1945-1996, gepubliceerd in Staatscourant 17 oktober 2001, nr. 201 / p. 10, geactualiseerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15 en gerectificeerd in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein natuur- en landschapsbeheer over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 10 november 2000, nr. 219 / p. 8.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein agrarische handelspolitiek en exportbevordering over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 17 november 2000, nr. 224 / p. 0.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Adelsbeleid, adelsrecht en decoratiestelsel over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 6 juni 2006, nr. 107 / p. 15.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Overheidsinformatievoorziening over de periode 1945-1999, gepubliceerd in de Staatscourant 20 oktober 2003, nr. 202 / p. 12.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Organisatie van de Rijksoverheid over de periode 1945–1999, gepubliceerd in Staatscourant 16 december 2005, nr. 245 / p. 25 en geactualiseerd in Staatscourant 14 juni 2007, nr. 112 / p. 10.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Exportbevordering, internationaal ondernemen en samenwerking over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 9 oktober 2006, nr. 196 / p. 17.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Voedselvoorziening en agrarisch markt- en prijsbeleid (1934) 1945–2000, gepubliceerd in Staatscourant 12 oktober 2007, nr. 198 / p. 13.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Binnenvisserij over de periode 1945–1999, gepubliceerd in Staatscourant 20 maart 2006, nr. 56 / p. 15.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Landbouwkwaliteit en voedselveiligheid en kwaliteit van het uitgangsmateriaal en biotechnologie over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 21 mei 2007, nr. 95 / p. 8.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Landbouwstructuurbeleid over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 27 maart 2008, nr. 60 / p. 25.
- Selectielijst voor de neerslag van de handelingen van de Minister van Landbouw, Natuuren Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het beleidsterrein Zee- en Kustvisserij over de periode vanaf 1945, gepubliceerd in Staatscourant 24 september 2007, nr. 184 / p. 7.
- Basisselectiedocument voor de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en de onder hem ressorterende actoren op het deelbeleidsterrein van personeelszaken, t.w. het personeelsdossier, gepubliceerd in Staatscourant 20 november 2007, nr. 225 / p. 15, rekeninghoudend met geplaatste rectificatie in Staatscourant 18 december 2007, nr. 245.
Voor bewerking was de omvang van het archief 13,65 meter. Na bewerking resteerde 2,0 meter (16 dozen) te bewaren archief. Daarnaast is 12,55 meter (93 dozen, 8 kleine ordners en 30 brievenboeken) aangewezen voor vernietiging, waarvan voor 0,125 meter (1 doos) de vernietigingstermijn onbekend is.
Aanvullingen
Het archief van het Kabinet van de Minister is nog niet volledig. In het onderhavige bestand ontbreken de dossiers met betrekking tot de Koninklijke Onderscheidingen verleend in de jaren 1980-1989. Ook bestaat de mogelijkheid om het archief in de toekomst verder uit te breiden met de archiefbescheiden van het Kabinet van de Minister over de periode 1990 tot 2004 (het jaar waarin het kabinet werd opgeheven) en de archiefbescheiden van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken over de periode 1980 tot 1984 (het jaar waarin de afdeling werd opgeheven).
Verantwoording van de bewerking
Kabinet van de Minister 1945-1960 (1998)
Het is niet bekend of de selectie op dossierniveau, danwel stuksniveau heeft plaatsgevonden.
De aangetroffen stukken uit de periode voor 1945 zijn als retro-acta beschouwd en gevoegd bij de stukken waarop zij betrekking hadden.
In het archief zijn stukken aangetroffen van drie commissies waarvan de secretaris werkzaam was geweest bij het Kabinet, te weten:
- de Bezuinigingscommissie 1948;
- de Commissie beperking visvergunning IJsselmeer (Commissie v/d Zaal) 1953-1955.
- Commissie voor de bezwaarschriften (datering onbekend)
De stukken van deze commissies zijn als een zelfstandige eenheid geïnventariseerd en overgedragen aan het Algemeen Rijksarchief.
Zuiveringsdossiers van de Commissie van Advies inzake de Zuivering 1945-1946 en Koninklijke onderscheidingen 1960-1980 (1993)
Tijdens de bewerking van deze archief bescheiden door de Centrale Archief Selectiedienst zijn geen keuzes gemaakt die een bijzondere verantwoording behoeven.
Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1979 (1980)
Bij de selectie van het archief van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken door de Centrale Archief Selectiedienst deden zich verschillende problemen voor. In de eerste plaats zijn er vele tientallen verklaringen van vernietiging van archiefbescheiden aangetroffen. Van deze verklaringen werden indertijd twee exemplaren opgesteld: één voor de verantwoordelijke partij, de afdeling wiens archief vernietigd werd, en één voor de uitvoerende partij, de centrale afdeling Post- en Archiefzaken. Eigenlijk zou het exemplaar van de verantwoordelijke afdeling aangewezen moeten worden voor bewaring, maar omdat de CAS deze exemplaren slechts zelden aantreft in de archieven van het ministerie van Landbouw en Visserij, is besloten alle aangetroffen exemplaren van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken te selecteren voor bewaring.
Voor de verklaringen van lening van archiefbescheiden bestaat in de vigerende selectielijsten geen handeling. Naar analogie van de handelingen 116 en 126 op het beleidsterrein Overheidsinformatie-voorziening voor respectievelijk verklaringen van overdracht en verklaringen van vernietiging is besloten de verklaringen van lening te selecteren voor bewaring.
Een viertal dossiers dat aangewezen had moeten worden voor vernietiging is bij wijze van uitzondering geselecteerd voor bewaring. Het gaat om een dossier met overzichten van vernietigde archiefbescheiden (inv.nr. 1492), een dossier met orgaanbeschrijvingen (inv.nr. 1193), een toelichting op de personeelsdossiers van het ministerie (inv.nr. 1189) en een beschrijving van de geschiedenis van de archiefvorming van de centrale afdeling PAZ (inv.nr. 1191). De overzichten geven voor ieder jaar de vernietigingen weer gesorteerd op de gebruikte vernietigingslijsten. Het dossier met overzichten kan een extra toegang vormen op dit gedeelte van het archief en daarom is besloten het dossier bij de archiefbescheiden te bewaren. De orgaanbeschrijvingen zijn opgesteld om nieuwe medewerkers in te wijden in de organisatie van een onderdeel en in het archief van de plaatselijke PAZ-afdeling. Deze orgaanbeschrijvingen kunnen mogelijk aanvullende informatie geven over de archiefvormer en de vorm van de archieven en zijn om deze reden in aanmerking gekomen voor bewaring.
De toelichting op de personeelsdossiers is in 1961 opgesteld om een niet-ingewijde gebruiker wegwijs te maken in de personeelsarchieven van het ministerie, waarbij volgens de opsteller “gedacht is aan historische onderzoekingen”. Dit stuk is daarom net als het voorgenoemde dossier aangewezen voor bewaring. Hetzelfde geldt voor de beschrijving van de geschiedenis van het archiefbeheer van de centrale afdeling PAZ die voorin de toegang van het blok 1961-1970 was gevoegd.
De selectie heeft in principe plaatsgevonden op dossierniveau. Wanneer de gebruikte handeling echter één specifiek produkt voor bewaring aanwees (zoals een verklaring van overdracht, verklaring van vernietiging of vernietigingslijst) en de overige neerslag voor vernietiging bestemde, is ervoor gekozen het dossier te splitsen. Ook na het eigenlijk selectieproces heeft nog splitsing en samenvoeging plaatgevonden (zie Ordening van het archief).
Het archief van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken beslaat de periode 1961-1979. Er zijn echter enkele dossiers die de cesuur overschrijden omdat zij stukken uit de jaren vijftig bevatten die als documentatie zijn bijgesloten. Ook zijn er diverse dossiers met verklaringen van vernietigingen die de cesuur overschrijden. Omdat geen van deze dossiers in zijn geheel buiten de cesuur valt, en om de bewaring ervan zeker te stellen, is besloten ze toch in de inventaris op te nemen.
Wat de verklaringen van overdracht betreft moet nog worden opgemerkt dat op grond van de handeling 394 op het beleidsterrein Cultuurbeheer de verklaringen van overdracht van voor blijvende bewaring geselecteerde archiefbescheiden naar een rijksarchiefbewaarplaats door de beheerder van de rijksarchiefbewaarplaats bewaard dienen te worden, zodat in deze inventaris alleen de overdracht van archiefbescheiden naar een andere directie, afdeling of dienst of naar een ander ministerie teruggevonden kunnen worden.
Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989
Ook bij de bewerking van het archief van het Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989 moesten enkele keuzes worden gemaakt die nadere toelichting behoeven. In het archief is een dossier aangetroffen dat de neerslag bevat van het verlenen van toestemming tot het voeren van het Koninklijk Wapen met de titel “Hofleverancier” (inv.nr. 1612).
Voor een dergelijk dossier bestaat in de geldige selectielijsten geen handeling. Omdat een vernietigingsgrondslag ontbreekt en omdat dit type dossier in het verleden voor blijvende bewaring werd aangewezen (zo blijkt uit de aanwezigheid van inv.nr. 456 van het archief van het Kabinet 1945-1960 waarop dit archief een aanvulling vormt), is besloten het dossier te selecteren voor bewaring.
Hetzelfde geldt voor de in het archief aangetroffen dossiers die de neerslag bevatten van het verlenen van het predikaat “Koninklijke” (inv.nrs. 1613-1619), waarvoor eveneens geen geldige selectiegrondslag bestaat.
Even problematisch waren de dossiers met het opschrift “Benoeming, waarneming en ontslag ministers en staatssecretarissen” (inv.nrs. 1525-1529). Deze dossiers bevatten onder meer protocollen van overdracht van het beheer van het ministerie. Voor dergelijke stukken bestaat geen handeling, daarom is besloten deze stukken uit de dossiers te lichten en te selecteren voor bewaring op grond van handeling 133 van lijst 143: Het vaststellen, evalueren en wijzigen van de hoofdlijnen van de organisatie van het ministerie. De overige stukken uit de dossiers (afschriften van benoemingen van ministers en staatssecretarissen per KB) zijn aangewezen voor vernietiging.
Een ander probleemgeval was het dossier inzake het opstellen van de informatiebrochure over het nieuwe gebouw van het ministerie in de 1e Van den Boschstraat 4 in ’s-Gravenhage (inv.nr. 1524). De brochure is een interne publicatie over de architectuur van het gebouw, opgesteld door het Kabinet om gratis uit te delen aan de in het gebouw werkzame ambtenaren en aan belangrijke bezoekers. Het was niet gebruikelijk om een dergelijke brochure te publiceren en daarom bestaat hiervoor geen geschikte selectiegrondslag, noch voor de actor minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, noch voor enige andere actor. Vanwege het uitzonderlijke karakter is besloten dit dossier aan te wijzen voor bewaring.
Eenmaal is een dossier dat aangewezen had moeten worden voor vernietiging bij uitzondering geselecteerd voor bewaring. Het gaat om het dossier met opschrift: “Inlichtingen betreffende J. Hartman te Stadskanaal i.v.m. achtergronden van de Algemene Nederlandse Boerenactie Organisatie” (voorl. nr. 1550 ). Het dossier bevat de neerslag van het verstrekken van inlichtingen aan de minister van Binnenlandse Zaken ter beantwoording van een vraag van de Vaste Commissie voor de Binnenlandse Veiligheidsdienst van de Tweede Kamer. Dhr. Hartman had zich bij de Vaste Kamercommissie beklaagd over een onderzoek naar de achtergronden van de Algemene Nederlandse Boerenactie Organisatie (in het bestuur waarvan enkele oud-NSB’ers zitting hadden), uitgevoerd in opdracht van de Minister van Landbouw en Visserij. Vanwege de gevoeligheid van de informatie is besloten het dossier aan te wijzen voor bewaring.
Tot slot vraagt ook de selectie van de zogenaamde “personeels dossiers” een bijzondere toelichting. Hoewel deze dossiers de code “P.D.” droegen, betrof het hier niet de eigenlijke personeelsdossiers met de personeelsadministratie, maar eerder een soort verzameldossiers van uiteenlopende stukken die onder de naam van de desbetreffende persoon waren gearchiveerd. Sommige van deze dossiers bevatten de neerslag van de salarisadministratie. Deze zijn aangewezen voor vernietiging op grond van handeling 077/49: Het uitvoeren van de salarisadministratie. Andere dossiers bevatten voornamelijk informele correspondentie, zoals bijvoorbeeld felicitaties en uitnodigingen. Deze zijn aangewezen voor vernietiging op grond van handeling 143/357: Het secretarieel en facilitair ondersteunen van het beleid. De overige dossiers zijn bewerkt aan de hand van de selectielijst voor het deelbeleidsterrein Het personeelsdossier, waarbij alle personeelsdossiers van ambtenaren met salarisschaal 14 (Administrateur A) en hoger zijn aangewezen voor bewaring.
Tussen deze dossiers met code P.D. is een dossier aangetroffen dat betrekking had op het verzoek van een voormalig ambtenaar tot herstel van de pensioenrechten die hem in 1946 op advies van de Zuiveringscommissie waren ontnomen (inv.nr. 1555). Omdat het zuiveringsdossier niet is aangetroffen in de inventaris van het archief van de Zuiveringscommissie en omdat in het onderhavige dossier wordt aangegeven dat het zuiveringsdossier zoek is, is besloten het onderhavige dossier te bewaren.
De “Blauwe mappen” zijn integraal aangewezen voor vernietiging op grond van de bovengenoemde handeling 143/357.
De selectie van de archiefbescheiden heeft in principe plaatsgevonden op dossierniveau. Soms was het echter wenselijk om een dossier te splitsen, wanneer het een verzameldossier betrof waarvan de verschillende onderdelen geen onderlinge samenhang vertoonden.
De cesuur van het archiefblok is gesteld op 1961-1989. Er zijn geen dossiers aangetroffen die de eindcesuur overschreden. Wel zijn er verschillende dossiers aangetroffen die de begincesuur overschreden. Omdat de inventaris van het onderhavige archiefblok is toegevoegd aan de toegang van het archief van het Kabinet 1945-1960, konden deze overschrijdingen grotendeels worden genegeerd. Slechts één dossier bevat stukken van voor 1945 (zie inv.nr. 1518), deze kunnen echter als retroacta worden beschouwd.
Nota Bene: Een zestal dossiers was op het moment van bewerking door de Centrale Archief Selectiedienst uitgeleend aan de zorgdrager. Deze dossiers konden daardoor nog niet bewerkt worden.
Ordening van het archief
Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989)
De inventarisator van de Archiefbewaarplaats van het ministerie van Landbouw en Visserij aan de Oude Haagweg 547 in ’s-Gravenhage heeft voortgebouwd op het door hem aangetroffen ordeningsplan en dit verder uitgewerkt en gesystematiseerd. De toegankelijkheid van stukken betrekking hebbende op de voordracht voor toekenning van een onderscheiding is bevorderd door hierop een index op persoonsnaam te vervaardigen.
De ordening van de inventaris is wellicht op het eerste gezicht wat onduidelijk aangezien er twee rubrieken zijn met de titel ‘Personeel’. Er bestaat echter een duidelijk onderscheid tussen deze twee rubrieken. Rubriek 2.1 bevat stukken met betrekking tot het personeel van het Kabinet, rubriek 2.2.1.2 daarentegen bevat stukken betreffende het uitvoeren van taken aangaande het personeel van het ministerie. Rubriek 2.1 heeft dus betrekking op ondersteunende processen, terwijl rubriek 2.2.1.2 de neerslag bevat van de taakuitvoering van het Kabinet.
Zuiveringsdossiers van de Commissie van Advies inzake de Zuivering 1945-1946 en Koninklijke onderscheidingen 1960-1980 (1993)
De zuiveringsdossiers zijn opgenomen onder hoofdrubriek 3 van de inventaris van het archief van het Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989) Het betreft de inventarisnummers 154-195.
Centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1979 (1980)
De voor bewaring geselecteerde archiefbescheiden van de centrale afdeling Post- en Archiefzaken zijn als een aparte hoofdrubriek (4) opgenomen in de inventaris van het archief van het Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989), beginnend met het inventarisnummer 1188, aansluitend op het laatst gebruikte inventarisnummer van de aanvulling Koninklijke onderscheidingen 1960-1980 (1993).
Omdat de oorspronkelijke ordening volgens de basisarchiefcode van het ministerie van Landbouw en Visserij niet voldoende gedetailleerd was voor het opstellen van een inventaris, is voor deze hoofdrubriek een nieuwe ordening ontworpen op basis van de verschillende taken van de centrale afdeling PAZ.
Bij twee grote series archiefbescheiden moest ingrijpend worden afgeweken van de oorpronkelijke dossiervorming. Het gaat om de serie “post- en achiefverzorging” en de serie processen-verbaal en verklaringen van vernietiging. Bij de bewerking van de serie met de code 07.353.221 en het opschrift “post- en archiefverzorging” was het soms nodig om dossiers te splitsen. Deze dossiers bevatten naast de te vernietigen neerslag van het toezichthouden op de post- en archiefverzorging bij de verschillende plaatselijke PAZ-afdelingen ook diverse te bewaren stukken: verklaringen van vernietiging, verklaringen van overdracht, verklaringen van lening en registratuurplannen. Omdat deze stukken in de rest van het archief gescheiden voorkwamen, is besloten de dossiers te splitsen. Bij de bewerking van de serie processen-verbaal en verklaringen van vernietiging was het nodig dossiers te splitsen en samen te voegen. Wanneer in de twee archiefblokken verklaringen werden aangetroffen die betrekking hadden op hetzelfde archiefvormend orgaan dan zijn ze samengevoegd tot één dossier. Doordat de ordening van de twee blokken zoals gezegd niet geheel overeenkwam, konden de dossiers niet altijd één op één worden samengevoegd. Aangezien het blok 1971-1979 door omstandigheden als eerste is bewerkt, is de ordening van dit blok aangehouden bij de bewerking van het andere blok. Dit betekende dat sommige dossiers uit het blok 1961-1970 moesten worden gesplitst en andere samengenomen alvorens zij bij het dossier uit het blok 1971-1979 konden worden gevoegd.
Het onderscheid tussen incidentele vernietigingen en vernietigingen op grond van vernietigingslijsten dat in het blok 1971-1979 was gemaakt is echter losgelaten, omdat het veel werk was om dit onderscheid ook in het andere blok aan te brengen en omdat het onderscheid in dit blok al niet consequent was doorgevoerd. Samenvoeging heeft tevens plaatsgevonden bij de verschillende vernietigingslijsten aangetroffen in de dossiers uit doos 15 en 16 van het blok 1971-1979 (zie inv.nr. 1491).
Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989
De voor bewaring geselecteerde archiefbescheiden van het Kabinet van de Minister (1901-) 1961-1989 zijn op de logische plaatsen ingevoegd in de inventaris van het Kabinet van de Minister 1945-1960 (1989), beginnend met het inventarisnummer 1505, aansluitend op het laatst gebruikte inventarisnummer van de aanvulling centrale afdeling Post- en Archiefzaken 1961-1979 (1980). Daarbij is het nodig geweest om een nieuwe subrubriek 2.2.2.7 “Natuur- en landschapsbeheer” toe te voegen onder de bestaande rubriek 2.2.2 “Nationale maatregelen voor de Landbouw, de Voedselvoorziening, en de Visserijen” en de naam van de bestaande rubriek te wijzigen.
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (A).
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van kwetsbare of slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
- Creëer een account of log in.
- Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
- Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Landbouw en Visserij: Kabinet van de Minister, nummer toegang 2.11.43, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, LV: Kabinet van de Minister, 2.11.43, inv.nr. ...
Verwant materiaal
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
- Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Landbouw, Nijverheid en Handel: Kabinet, 1905-1922, nummer toegang 2.11.36.01.
- Nationaal Archief, Den Haag, Kabinet van de Vice-Minister-President en Kabinet voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken, 1959-1975, nummer toegang 2.10.41