Een kogelgat in Vroom en Dreesman

05-1945, Haarlem

Dit zijn enkele belevenissen van een toen veertienjarig meisje. Door mijn moeder werd ik ’s ochtends om ongeveer zes uur wakker gemaakt, want ze hoorde ‘vreemd’ lawaai.

Story Archive

Het was nog niet licht buiten, maar toen we voor het raam stonden, zagen we langs de Jan Gijzenkade een lange colonne militaire vrachtwagens. Wegtrekkende Duitsers. Gauw de radio aan! Ja hoor, de capitulatie – hoewel nog niet getekend – was een feit.

’s Middags met vrienden naar het centrum van Haarlem. Een enorme drukte en er reden ook nog enkele Duitse wagens tussen met bange militairen. Ze voelden zich bedreigd en begonnen in het wilde weg te schieten. We doken in portieken. Nog vele jaren bleef een kogelgat in de bovenste verdieping van Vroom en Dreesman een ‘aandenken’ aan de paniektoestand.

De volgende dag ging ik weer naar het centrum en toen troffen we de grote intocht van onze bevrijders. Met twee buurjongens lukte het ons om boven op een van de vrachtwagens te klimmen en als een triomftocht tussen de juichende mensen mee te kunnen rijden. Dit zal ik nooit vergeten. Helemaal tot Santpoort.

Het echte bevrijdingsfeest kwam voor mij ongeveer twee weken later. Midden in de nacht keerde mijn vader terug, nadat hij twee jaar lang als krijgsgevangene moest werken op een boerderij in Trebnitz an die Elbe. De boeren en ook de gevangenen trokken weg, toen de Russen kwamen in april. Hij is toen zelf met nog enkele lotgenoten richting Amerikaanse zone getrokken. Deze tocht is door hemzelf beschreven en heb ik later zelf met mijn partner gevolgd.

Een kostbaar aandenken is mijn ‘echte’ zelfgemaakte bevrijdingsrok, met in de witte punten onderaan de data van de bevrijdingsfeesten waarop ik hem gedragen heb. De rok is al een paar keer in een museum tentoongesteld.