Martin van Buren foto: Nationaal Archief/Spaarnestad Photo
In 1872 geboren in New York, was hij boven alles inderdaad: Nederlands. Zijn voorouders waren in de zeventiende eeuw zoals zovele Nederlanders vertrokken naar de kolonie Nieuw-Nederland. Zijn vader, Abraham van Buren, was caféhouder en boer.
Het klinkt als de onvervalste Amerikaanse droom: van zoon van een caféhouder tot president. Hoe was dit mogelijk? Het begon met een goede studiekeuze; tussen 1796 en 1802 studeerde Van Buren rechten. En waaraan het hem ook niet ontbrak: ambitie. Al snel na zijn studie kwam hij terecht in de politiek. Hij werd leider van de 'Albany Regency', een New Yorkse politieke organisatie. In die functie bewees hij zijn capaciteiten om stemmen binnen te halen. In 1812 won hij de verkiezingen voor de staat Senaat, waar hij tot 1820 voor werkte.
Vanaf 1821 begon hij een rol te spelen op het 'nationale' toneel. Hij werd als senator gekozen voor de centrale Staat. Vanaf dan gaat het snel. In 1828 wordt hij gekozen tot gouverneur van New York; hij verlaat de Senaat. Toch houdt hij deze post niet lang vast. Al na een paar maanden wordt hij Minister van Buitenlandse Zaken onder de dan nieuw gekozen president Andrew Jackson. In de jaren daarna blijft Van Buren dicht bij het vuur van Jackson; na een paar jaar als minister te hebben gewerkt maakt hij een uitstap naar het Verenigd Koninkrijk, waar hij tot 1832 ambassadeur is.
Vanaf dan neemt zijn politieke carrière een hoge vlucht: in 1832 wordt hij door Jackson aangewezen als vice-president. In 1836 is het zover: Martin van Buren wordt de achtste president van Amerika, de eerste die een niet-Britse achtergrond heeft.
De economische omstandigheden in die tijd maken het hem echter niet gemakkelijk. Bij zijn inauguratie ziet het er allemaal nog florissant uit, maar al na een paar maanden blijkt dat het land in diepe economische crisis verzeild is geraakt. Je zou kunnen zeggen dat de crisis werd veroorzaakt door de economische cyclus van 'bloei en neergang', maar een aantal van president Jacksons financiële maatregelen droegen juist bij aan de neergang. In die tijd werd er wild gespeculeerd met land, gebaseerd op gemakkelijk verkregen kredieten, en dit kostte velen de kop. Jacksons maatregel kwam er op neer dat land alleen nog maar kon worden aangekocht met harde, klinkende munten - goud of zilver.
Het resultaat is, natuurlijk, paniek: honderden banken storten in, duizenden verliezen hun land en de Verenigde Staten komen gedurende vijf jaar in een diepe recessie terecht. In eerste instantie besluit Van Buren de maatregelen van Jackson voort te zetten, maar als blijkt dat het land alleen maar verder wegglijdt, komt hij met een ander plan. Onder andere maakt hij zich hard voor een onafhankelijke schatkist voor overheidsuitgaven.
Echt succesvol is Van Buren als president niet geweest. Maar toch: een Dutchman for President! Is dat dan niet bijzonder?
