2.25.74.04 Inventaris van het archief van De Nederlandsche Bank N.V.: Afdeling Export- en Importgaranties en opvolger 1961-2008

Een omschrijving van het beleidsterrein
Nederlandse ondernemers concurreren wereldwijd met buitenlandse aanbieders om belangrijke exportorders en interessante investeringsmogelijkheden. De Nederlandse overheid tracht op verschillende manieren bij te dragen aan een gezonde internationale concurrentiepositie van haar bedrijfsleven. Ondernemers lopen als gevolg van hun grensoverschrijdende activiteiten financiële risico´s zoals betalingsrisico´s bij export, leveringsrisico´s bij import en export of onteigeningsrisico´s in geval van investeringen in het buitenland. Voor sommige van deze risico´s kunnen zij zich op de particuliere markten verzekeren, maar de capaciteit van deze markten is niet onbeperkt. Daarom biedt de Nederlandse overheid sinds 1922 – in navolging van de meeste industrielanden – een aantal faciliteiten aan, waarmee bepaalde politieke en commerciële risico´s herverzekerd kunnen worden.

Inrichting van de Bank
Voor de Hoofdbank besloot de directie in februari 1961 tot een splitsing van de afdeling Organisatie en Controle en tot de formatie van een bureau Exportkredietverzekering. Deze twee besluiten resulteerden per 1 september van dat jaar in de oprichting van de afdeling Organisatie, de afdeling Interne Controle en de afdeling Export- en Importgaranties. De oprichting van deze eenheid hing samen met het feit dat de Bank sinds jaar en dag het secretariaat van de Rijkscommissie voor Export- en Import-garanties voerde waarvan een van haar directeuren ook voorzitter was.
In 1922 was de commissie door de minister van Financiën in het leven geroepen om hem te adviseren omtrent aanvragen van staatsgaranties op exportkredieten. Aanvankelijk waren de werkzaamheden van wat toen de Rijkscommissie van Advies inzake de Exportkredieten heette ondergebracht geweest bij de afdeling Kassierderij, waar ook de secretaris van de Rijkscommissie werkzaam was. Toen het secretariaatschap overging op een andere Bankfunctionaris, verhuisden de werkzaamheden mee naar achtereenvolgens de Studiedienst en de afdeling Disconto. Rond 1950 breidde de Staat de taak van de Rijkscommissie uit met de mogelijkheid tot kredietgaranties op de invoer. In 1961 kwam het tot de vorming van een Dagelijkse Commissie, bestaande uit functionarissen van de Bank. Deze zou zich voortaan buigen over de individuele gevallen, de Rijkscommissie beperkte zich tot het algemene beleid. De toeneming van de desbetreffende werkzaamheden voor de Bank was in 1961 aanleiding tot de vorming van de hiervoor genoemde afdeling Export- en Importgaranties ter ondersteuning van dit werk.
De betrokkenheid van DNB veranderde in de loop van de tijd: voor de Tweede Wereldoorlog bood zij vooral actieve ondersteuning bij het vormgeven en in stand houden van de infrastructuur voor het overleg en verlenen van exportkredietgaranties. Tussen 1946 en de laatste decennia van de 20ste eeuw vervulde zij ook een actieve uitvoerende rol, die afnam met de toenemende mogelijkheden om risico´s in de particuliere markt te verzekeren.
DNB behandelde zelf bepaalde categorieën aanvragen voor herverzekering en schade-uitkering en trad op als adviseur – ook op het gebied van incassomaatregelen - en als expert ten aanzien van landenrisico´s.
In de laatste jaren voor 2008 profileerde DNB zich vooral als adviseur, verzamelpunt van expertise en informatie op het beleidsterrein en ontwikkelde zij modellen voor riskmanagement met betrekking tot exportkredietgaranties. Vanaf 2008 vervulde DNB geen rol meer in de Rijkscommissie en ging zij verder onder de hoede van de afdeling Exportkredietverzekeringen en investeringsgaranties (EKI) van de directie Buitenlandse Financiële Betrekkingen (BFB) van het Ministerie van Financiën.
Er kwam een einde aan de betrokkenheid van DNB bij exportkredieten en investeringsgaranties omdat:
- het ministerie van Financiën de uitvoering van de export-, import- en kredietgaranties door vier partijen (twee ministeries, één verzekeraar en DNB) te kostbaar en weinig efficiënt achtte;
- het ministerie van Economische Zaken (EZ) zich terugtrok uit het circuit van export-, import- en investeringsgaranties, waardoor de rol van DNB als “Financiëns onafhankelijke bondgenoot” aan betekenis inboette;
- het riskmanagement van DNB ten aanzien van deze garanties op langere termijn van de praktijk zou vervreemden als DNB geen uitvoerende taken op dit terrein zou vervullen en omdat
- de taken ten aanzien van Export-, import- en investeringsgaranties niet tot de kerntaken van DNB behoorden.

Zie hiervoor de betreffende passage in de algemene toegang 2.25.08 Inventaris van het archief van De Nederlandsche Bank NV, (1643) 1814 - 1980 (1995).

Overbrenging van een overheidsarchief.
Het archief is door De Nederlandsche Bank N.V. in [maand/jaar, wordt ingevuld door het NA] krachtens art. 12 van de Archiefwet 1995 overgebracht.

Het merendeel van het archief heeft betrekking op dossiers inzake het landenbeleid, de grootste serie in dit archief is dan ook de serie landendossiers. Het landenbeleid was in feite een vorm van hulpverlening en kon op verschillende manieren worden vormgegeven, bijvoorbeeld door het treffen van schuldenregelingen of kredietarrangementen. Een andere serie in dit kader heeft betrekking op de Commissie Advisering Landenbeleid (CAL). Het archief bevat ook dossiers inzake overleg met en advisering aan derden, met name het Ministerie van Financiën en kredietverzekeraars (NCM, Delcredere, Atradius).
Verder heeft een aanzienlijk deel van de dossiers betrekking op internationale contacten (EEG, EU, OESO en de Club van Parijs) en op productontwikkeling en het beleid op het gebied van exportkredietverzekeringen en de toepassing van dat beleid.
Daarnaast bevat het archief een serie over de verzekering van het Cogasco pijpleidingproject in Argentinië door een dochteronderneming van Koninklijke Boskalis Westminster N.V..

Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Er is geen andere toegang.

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

1. Creëer een account of log in.
2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, De Nederlandsche Bank: Archief van Afdeling Export- en Importgaranties en opvolger, nummer toegang 2.25.74.04, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, DNB: Afdeling Export en importgaranties, 2.25.74.04, inv.nr. ...

2.25.74.01 Inventaris van het archief van De Nederlandsche Bank N.V.: De Rijkscommissie voor advies inzake exportkredieten, 1922 - 1929
2.25.74.02 Inventaris van het archief van De Nederlandsche Bank: De Rijkscommissie voor advies voor exportkredietgaranties 1931-1945
2.25.74.03 Inventaris van het archief van De Nederlandsche Bank: De Rijkscommissie voor export-, import- en investeringsgaranties 1945-2000