Selectiedoelstelling: verdieping

Handreiking Waardering en Selectie

De huidige selectiedoelstelling is ontleend aan het rapport Gewaardeerd verleden (2007) van de Commissie Waardering en Selectie. De opdracht van de commissie was: werk een nieuwe visie en methode uit voor de waardering en selectie van archieven. In het rapport is de selectiedoelstelling cruciaal. Deze wordt in het rapport vertaald naar verschillende criteria en instrumenten. De laatste twee vormen elk op hun beurt de bouwstenen voor de huidige bewaarcriteria en waarderingsinstrumenten.

Bij het formuleren van de selectiedoelstelling ging de commissie toentertijd uit van bepaalde uitgangspunten. De belangrijkste zijn:

Uitgangspunt Beschrijving
Integrale benadering Er wordt uitgegaan van een integrale benadering. Met andere woorden, de doelstelling is van toepassing op overheidsarchief én particulier archief. 
Twee kanten, één medaille Waardering en selectie van overheidsarchief én verwerving van particuliere archieven vormen twee kanten van dezelfde medaille. In beide gevallen staat de opbouw van een representatieve collectie centraal. 
Focus Binnen de selectiedoelstelling ligt de focus op de interactief tussen staat en samenleving. De overheid dient niet alleen haar eigen archiefbelang, maar ook dat van de burgers. De overheid kijkt dus ook vanuit deze focus naar particuliere archieven die het waard zijn om te behouden.
Representativiteit Representativiteit is een belangrijk begrip in de doelstelling. Het geeft de mogelijkheid tot generaliseren op grond van overeenkomsten. Hier tegenover staat het bijzondere of unieke, dat juist afwijkt van het meest voorkomende. Het doel is om zowel representatieve als bijzondere bronnen te bewaren. Zo wordt recht gedaan aan de veelvormige archieven.
Voorwerp De selectiedoelstelling spreekt zich niet uit over wat gewaardeerd moet worden. De waardering kan dus betrekking hebben op een enkel informatieobject, series, handelingen, werkprocessen, zaaktypen of bronapplicaties zoals mailboxen. 

In 2010 stelden de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en de minister voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties de selectiedoelstelling vast als uitgangspunt voor de waardering en selectie van archieven in Nederland.