Op 23 april lanceerde demissionair minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, Ingrid van Engelshoven, de themapagina Slavernijverleden. Bezoekers vinden op deze pagina een overzicht van online archieven over het Nederlandse slavernijverleden.
Nieuw gedigitaliseerd materiaal
In totaal gaat het om meer dan 1,9 miljoen gerestaureerde en gedigitaliseerde archiefstukken uit archieven van onder meer de West-Indische Compagnie, de Middelburgse Commercie Compagnie en de Sociëteit van Suriname. De archieven bevatten documenten als scheepsjournalen, plantagelijsten en brieven. Veel van het materiaal is niet eerder onderzocht.
Bronnen over slavernij en slavenhandel
De lancering van de themapagina Slavernijverleden vond plaats tijdens het symposium ‘Bronnen over slavernij en slavenhandel’ georganiseerd door het Rijksmuseum, Nationaal Archief en de Koninklijke Bibliotheek (KB), de nationale bibliotheek. De themapagina is het eindresultaat van een omvangrijk project van het programma Metamorfoze in samenwerking met het Nationaal Archief en de KB. Sinds 2013 werkten zij samen met negen erfgoedinstellingen uit Nederland, Engeland, Guyana en Suriname om maar liefst 1,9 miljoen archiefstukken rond het onderwerp slavernij en slavenhandel te digitaliseren. Na acht jaar conserverings- en digitaliseringswerk kan nu een ieder - met behulp van de themapagina - de archieven bestuderen.
Belang voor historisch onderzoek
Met de lancering van de themapagina wordt een wereld aan belangrijke bronnen over de Nederlandse slavernij- en plantagegeschiedenis digitaal ontsloten voor onderzoek. Historicus en schrijver Leo Balai is verheugd over de nieuwe onderzoekskansen die deze ontsluiting oplevert: “Metamorfoze is ontzettend belangrijk voor onderzoek. Het brengt je dicht bij de bron, zonder veel moeite. Je kan veel informatie vinden, lezen, ontdekken en zelf verder vertellen.”
Memory of the World
De collectie bestaat onder meer uit de archieven van de West-Indische Compagnie, het slavenhandelaarsbedrijf Middelburgse Commercie Compagnie, de Sociëteit van Berbice, de Sociëteit van Suriname, en het archief van het bestuur van de Nederlandse Bezittingen op de Kust van Guinea. Zelfs het archief dat in Guyana was achtergebleven is tijdelijk naar Nederland gebracht om te worden geconserveerd en gedigitaliseerd. De archieven van de West-Indische Compagnie en de Middelburgse Commercie Compagnie zijn door Unesco toegevoegd aan het Memory of the World Register, en bevinden zich vandaag de dag in respectievelijk het Nationaal Archief en het Zeeuws Archief.
Bijzondere bronnen
Het gedigitaliseerde archiefmateriaal omvat veel bijzondere bronnen, waaronder scheepsjournalen, ladingoverzichten, rekeningen, plantagelijsten en brieven afkomstig uit alle lagen van de samenleving, en eerder verloren gewaande archieven. Zo kwam tijdens dit programma een deel van het archief van Fort Elmina aan de Nederlandse Goudkust boven water. Dit archief maakt deel uit van de beroemde Prize Papers, die door de Engelsen werden gekaapt en in Londen terechtkwamen. Het archiefmateriaal is vaak nog nauwelijks gebruikt en geeft een goed beeld van de slavenhandel en het dagelijks leven in de verschillende koloniën.
