Mauritius ontrafelt eigen Nederlands verleden

2 oktober 2020

Op 30 september, 422 jaar na de landing van Nederlanders op Mauritius, vond een online overdracht plaats van scans van archieven over het slavernijverleden van Nederlands Mauritius. Deze overdracht zal het onderzoek naar het Nederlandse verleden van het eiland stimuleren.

Slavernij op Nederlands Mauritius

De geschiedenis-promovendus Joël Edouard, in Mauritius geboren en getogen, heeft het afgelopen jaar meer dan 700 VOC-documenten uit het Nationaal Archief uitgezocht en vertaald in het project Slavery in Dutch Mauritius: a selection of Primary Sources (1638-1710). Edouard, verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen, werkte hiervoor samen met de University of Mauritius. Hij doet onderzoek naar slavernij op Mauritius ten tijde van de Nederlandse bezetting van dat eiland.

Continuïteit multiculturele gemeenschap

Toen de eerste Nederlanders in 1598 op Mauritius arriveerden, kende het eiland geen bewoners. Voor het werk op de door de Nederlanders gestichte suikerplantages werden slaafgemaakten ingezet. Mauritius was een Nederlandse kolonie van 1638 – 1710 waarna het in Franse handen overging. Joël Edouards bronnenonderzoek  toonde voor het eerst aan dat er een continuïteit is tussen Nederlands Mauritius en Frans Mauritius. Gevluchte slaafgemaakten en gedroste matrozen uit alle windstreken (Afrika, India, Madagascar, Indonesië en Europa) koloniseerden tijdens de Nederlandse periode het binnenland van het eiland. Deze multiculturele gemeenschap bleef bestaan op Mauritius toen de Hollanders vertrokken en vormde een basis voor de moderne Mauritiaanse samenleving. Deze geschiedenis is niet bekend bij het brede publiek.

De overdracht

In Mauritius heerst echt het gevoel dat Joël Edouard, door zijn onderzoek en de overdracht van archieven in digitale vorm, een eeuw Mauritiaanse geschiedenis heeft teruggegeven. Bij de bijzondere online overdracht, georganiseerd door het ministerie van Buitenlandse Zaken van Mauritius, het ministerie van Kunst en Cultureel Erfgoed van Mauritius, de Universiteit van Mauritius, het Nationaal Archief, de Nederlandse ambassade in Tanzania en de Radboud Universiteit, waren van de kant van Mauritius dan ook niet minder dan twee ministers, de rector van de universiteit en verschillende andere hoogwaardigheidsbekleders aanwezig. 
Het journaal (vanaf 0:21:54) van Mauritius besteedde dan ook uitgebreid aandacht aan deze overdracht.