In 1878 tekenen meer dan 460.000 rooms-katholieke en orthodox-protestantse burgers een petitie om financiering van hun scholen te behouden. De petitielijsten, die het Nationaal Archief bewaart, zijn gescand en nu online te doorzoeken op www.vp1878.nl. Dit maakt onderzoek naar de ondertekenaars mogelijk.
Teken voor onze scholen
De zomer van 1878 staat in het teken van protest. Duizenden burgers uit protestantse en rooms-katholieke kring tekenen petities aan de Tweede Kamer, de Eerste Kamer en de Koning. Ze willen dat de herziening van de onderwijswet niet doorgaat. Want hierdoor krijgen alleen nog openbare scholen geld van de overheid. Het Volkspetitionnement is een belangrijke gebeurtenis in de 19e eeuw. Voor het eerst krijgt het gewone volk, dat nog geen stem- en kiesrecht heeft, de kans van zich te laten horen.
Wie waren de ondertekenaars?
In het Nationaal Archief zijn de handtekeninglijsten uit dit jaar nog altijd bewaard gebleven. Het betreft meer dan 14.000 lijsten, afkomstig uit het hele land. Wie waren de mensen achter deze handtekeningen? Wat was hun achtergrond? Waarom deden ze mee aan deze actie? Historici van de Vrije Universiteit Amsterdam, de Radboud Universiteit Nijmegen en het Katholiek Documentatie Centrum starten in 2015 een project om deze vragen te kunnen beantwoorden.
Online database
Het Nationaal Archief stelde scans van de handtekeninglijsten beschikbaar. Met hulp van vrijwilligers is een database met de gegevens van de ondertekenaars gemaakt. In januari 2019 wordt de database overgedragen aan het Nationaal Archief zodat de gegevens duurzaam bewaard en beschikbaar blijven voor onderzoekers in binnen- en buitenland.
Onderzoekers
De gegevens zijn niet alleen interessant voor genealogen en lokale onderzoekers maar ook internationaal is er steeds meer aandacht voor petitieonderzoek. Zo maken historici van de universiteiten van Machester, Londen en Leiden deel uit van het onderzoeksnetwerk, Petitions and Petitioning from the Medieval Period to the Present. De ambitie van het project vp1878 is dan ook om het Volkspetionnement van 1878 mee te nemen in deze internationale ontwikkelingen.
Nationaal Archief
2.02.04 Kabinet des Konings, inv.nrs. 4482-4502, 4541-4547
Scans petitionnement
