Aandelen VOC (1602)

Verdienen aan de handel in specerijen

Aandelenboek 1602
Alles uitklappen

In dit register staan de namen van iedereen die in 1602 geld investeert in de kamer Amsterdam van de VOC. Isaac le Maire is met 85.000 gulden  de grootste investeerder. Dignum Jans, dienstmaagd legt een bedrag van 50 gulden in, Grietgen Dirkx dochter van de burgemeestersmeid legt 60 gulden in. Kijk ook naar hoe Grietgen dit stuk tekent.

  • Ik, Jerrit Dirkzoon teken voor Wilm van … [teken] muntmeester in Leeuwarden zoals in zijn brief van 18 augustus 1602 geschreven was, het bedrag van vijf en vijftigduizend  gulden. Op 31 augustus 1602.
  • Ik Francoijs Pelgroms Janszoon beloof het bedrag van drie honderd gulden te betalen. Op dezelfde datum als hierboven. Francoijs Pelgroms Janszoon
  • Ik Jan Andrieszoon de Jacques beloof met dit schrijven op wens van Jan Antonij Janszoon van Hamburg achttienhonderd gulden te betalen en voor Janszoon van Haarlem twaalfhonderd gulden. Op dezelfde datum als hierboven. Jan Andries de Jacques
  • Ik Antonij Treits beloof met dit schrijven op bovenstaande voorwaarde zeshonderd gulden. Op dezelfde datum als hierboven. A. Trits
  • Ik Grietgen Dirkx dochter van de burgemeesters meid, beloof op bovenstaande voorwaarde zestig gulden te betalen. Op dezelfde datum als hierboven. X
  • Ik Giert Jacobs dochter beloof op bovenstaande voorwaarden voor Elbert Corneliszoon de som van drieduizend gulden. Op dezelfde datum als hierboven. Giert Jacobs

De levendige handel in deze aandelen die al snel ontstaat, leidt ertoe dat al in 1611 in Amsterdam een aandelenbeurs opgericht wordt.

Koopman le Maire komt als grote investeerder in het bestuur van de VOC-kamer Amsterdam. Na geruchten over fraude moet hij op stappen. Hij gaat handelen in VOC-aandelen die hij nog niet bezit. De truc is dat Le Maire met kopers een hoge prijs afspreekt voor aandelen die hij pas na een of twee jaar levert. In de tussentijd verspreidt hij slecht nieuws over de VOC, om zo de koers te laten dalen. Uiteindelijk koopt hij voor weinig geld VOC-aandelen, en verkoopt die vervolgens voor de van tevoren afgesproken hoge prijs.

Als reactie hierop verbieden de Staten-Generaal in 1610 de handel in VOC-aandelen voor mensen die deze aandelen helemaal niet bezitten. Het is de eerste staatsbemoeienis met de aandelenhandel ter wereld.

  • Het Amsterdamse kapitaal voor de VOC, 1.04.02 inv.nr. 7064 scan 36
  • Regels voor de handel in VOC-aandelen, 1.01.02 inv nr 12162