Henry Hudson

1609

Henry Hudson was een Engelse kapitein in dienst van de Verenigde Oostindische Compagnie. Begin september 1609 zette hij voet aan wal op Manhattan. Hij was ver verwijderd van zijn eigenlijke bestemming.

Laning van Nederlandse kolonisten (detail), collectie Spaarnestad Photo

Aankomts van Nederlandse kolonisten op Manhattan, Foto: collectie Spaarnestad

De VOC huurde Hudson in met een speciale missie: hij moest op zoek gaan naar een kortere route naar Azië. Niet westwaarts, langs Kaap de Goede Hoop, maar via het noordoosten. Andere ontdekkingsreizigers waren al vastgelopen in het ijs, maar toch meende men dat er zo’n noordelijke zeeweg moest bestaan en dat die route veel sneller zou zijn. Hudson vertrok in april 1609 vanuit Amsterdam als gezagvoerder van het schip de ‘Halve Maen’. Zoals afgsproken zette hij koers naar het noordoosten, maar Hudson was niet erg gezagsgetrouw en hij had bovendien andere plannen. Hij besloot dan ook na enige tijd zijn koers te verleggen, de andere kant op, naar het westen, de oceaan over, langs de kust van Virginia. Hij dacht dat er een verbinding bestond langs het noordwesten van Amerika. Ter hoogte van Staten Island voer hij landinwaarts. Hij moet korte tijd gedacht hebben dat hij de gedroomde route gevonden had toen hij op 2 september een brede rivier op voer, de latere Hudson River. Maar al snel bleek dat dit geen route naar Azië was. Wel lag hier een groot eiland. De inheemse bevolking noemde het Mannahata:  heuvelachtig eiland. Hudson was onder de indruk. Hij werd vriendelijk ontvangen door de bevolking en hij kreeg allerlei soorten bont aangeboden, van otters, bevers, vossen en wilde katten. Hudson had weliswaar geen nieuwe route naar het oosten ontdekt, maar hij hielp zijn opdrachtgever wel aan een nieuwe handelsbestemming.   De Nederlanders zagen op basis van de door Hudson verworven kennis hun kans schoon. Particuliere ondernemingen voeren in de richting van het gebied. In 1614 werd de eerste handelspost opgericht. Maar het duurde tot 1624 - drie jaar na de oprichting van West Indische Compagnie - voordat er een echte nederzetting werd gesticht: Nieuw-Amsterdam. In deze periode vertrekken de eerste kolonisten naar het gebied. Hudsons reis is beschreven in het boek ‘Historien’ van Emanuel van Meteren. Hudson keerde niet terug in Nederlandse dienst. Hij was bezeten door het idee van een westelijke route. Met geld van Engelse investeerders ondernam hij een nieuwe expeditie. Het werd een barre tocht en het laatste wat men van hem weet is dat hij in 1611 door zijn eigen muitende bemanning overboord is gezet in een sloep, samen met zijn zoon en een stel zieke zeelui... .