Megchelen, het eerst bevrijde dorp boven de rivieren

28-03-1945, Megchelen

Mijn bevrijdingsherinnering speelt zich af in het dorp Megchelen, gemeente Oude IJsselstreek, direct aan de Duitse grens. Megchelen werd op 28 maart 1945 als eerste dorp boven de rivieren bevrijd.

Story Archive

Mijn ouders hebben niet zo heel veel willen vertellen over de oorlog, vooral mijn moeder niet. Mijn vader vertelde dat hij te werk gesteld zou worden in Duitsland en dat hij dit absoluut niet wilde. Hij is naar vrienden in Werth, Duitsland  gegaan en verbleef daar een tijdlang. Toen het te gevaarlijk werd is hij naar de Betuwe naar familie gegaan en daarna is hij in Mechelen in België terechtgekomen tot aan de bevrijding. De exacte data weet ik niet.   Een van de weinige dingen waarover mijn moeder wel vertelde, was de Bevrijding. Tijdens de oorlog heeft ons dorp niet veel te lijden en niet veel last van de Duitsers gehad. De bevrijding was een geheel ander verhaal.   Door het bombardement op Emmerich in Duitsland heeft men in Megchelen dagenlang in de schuilkelder moeten zitten. Rook, roet en papieren kwamen in het dorp neer zonder te weten hoe het af zou lopen. Toen de geallieerden Nederland introkken was het niet meteen halleluja.

Mijn moeder woonde met haar ouders in een kleine boerderij aan de rand van een bos. Toen de tanks van de geallieerden oprukten was er weinig compassie met de bewoners. Ze kregen de opdracht om een koffer met kleding te pakken en weg te wezen. Ze kregen niet de gelegenheid om de koeien in de stal los te maken en weg te laten lopen.

Er werd een loop van een tank in de kelder geduwd en het huis werd opgeblazen. Het ergst waren de doodskreten van het vee. In het boerendorp Megchelen bleven 4 woningen onbeschadigd, 54 licht beschadigd, 49 zwaar beschadigd, 52 totaal verwoest. Dit is een uitermate summier verhaal; vele anderen in het dorp weten ook hun ervaringen te vertellen.   Een ander aspect waar ik aandacht op wil vestigen is Kamp Rees in Duitsland, het vergeten kamp. Net over de grens in Rees waren in 1944 Nederlandse dwangarbeiders tewerkgesteld, onder andere om loopgraven te graven. Op een gegeven  ogenblik wisten enkele mannen te ontsnappen en kwamen in Megchelen terecht. Daar klopten zij aan bij de familie Venhorst en hebben zij hun verhaal verteld. De heren Venhorst zijn zelf poolshoogte gaan nemen in de buurt van het kamp en zagen de verschrikkingen met eigen ogen. Hierna is in Megchelen en omliggende dorpen een reddingsactie op touw gezet. Mannen werden uit het kamp gesmokkeld en van paspoorten voorzien. Vele trucs zijn gebruikt om de Duitse soldaten te misleiden.

De school werd gebruikt als noodhospitaal want iedereen was totaal verzwakt. Ook hier zijn nog veel verhalen te vertellen door mensen die meegeholpen hebben.   Zondag 28 februari 2010 wordt een gedenktocht gehouden in samenwerking met de stad Rees. In Rees wordt een informatiebord onthuld. In Megchelen wordt een gedenkteken onthuld.