De helft van Grimbergen kwam met Corroy, Frasnes en Londerzeel door het huwelijk van Maria, erfdochter van half Grimbergen, met Philips, graaf van Vianden, in het geslacht van Vianden, waaruit het op dezelfde wijze als dit graafschap op de Nassaus vererfde. De tweede helft ging met een andere erfdochter over in het geslacht Van Aa en vervolgens in dat van Boutershem, waaruit de heeren van Bergen op Zoom voortkwamen. In 1757 werd Grimbergen in zijn geheel verkocht aan Ferdinand, hertog van Croy. Corroy veranderde nog eenige malen van eigenaar
Zie Reg. no. 2976
., voordat het werd teruggekocht door René Van Chalon, die het met Frasnes afstond aan zijn bastaardbroeder AlexiusReg. no. 3043 en 3071
regest_nummer 3043 1542 Maart 8
regest_beschrijving René van Chalon, prins van Oraengen enz., kamerling en ridder van de orde van den keizer, gouveneur en stadhouder-generaal van Hollandt, Zeelandt en Utrecht en van Bourgoignen, bewijst zijn natuurlijken broeder Alexius 700 carolusguldens van de 1200 jaarlijks, losbaar met den penning 18, die hij hem na het overlijden van hun vader beloofd heeft en waarvan hij hem de resteerende 500 op de heerlijkheden Courroy en Fraesnes bewezen heeft, op 69 gemeten land in den graaf Heinrijcx polder bij Steenbergen voor 277 gulden en de overige 423 op een even groote rente uit de Hooge Zwaluwe, Dobbelmonde, Aelmonde, Drijmmelen, Standthuysen, Twintichoven en de visscherij aldaar, en dit naar aanleiding van het voorgenomen huwelijk van zijn broeder Alexius met Guillemine van Brochorst en op voorwaarde, dat alles bij kinderloos overlijden aan hem en zijn erven terugkomt.
regest_datering (Bruessel, Ludicx).
regest_nb Authentiek gelijktijdig afschrift (Inv.No. 891).
regest_nb Door het oorspr. was gestoken de brief dd. 1542 December 24 (Reg.No. 3071), waarvan een afschrift op hetzelfde blad als het boven beschrevene.
regest_nummer 3071 1542 December 24
regest_beschrijving Kaerle, Roomsch keizer enz., verleent René van Chalon, prins van Oraangnen enz., de door dezen aan het Leenhof van Hollandt gevraagde toestemming tot vestiging van een rente, groot 422 carolusguldens jaarlijks op de heerlijkheden, vermeld in den brief dd. 1542 Maart 8 (Reg.No. 3043), waardoor deze gestoken is.
regest_datering
regest_nb Authentiek gelijktijdig afschrift op hetzelfde stuk papier als de brief dd. 1542 Maart 8 (Inv.No. 891).
Reg. no. 808
regest_nummer 808 1391 Augustus 30
regest_beschrijving Jehan de Namur, heer van Winendale en Quakebeke, arbiter tusschen zijn neef, den graaf van Spanheim en Viane, en diens vrouw eener-, en hun tante, vrouwe de Rosnay, weduwe van Robert de Namur, anderzijds, in hun geschil over verschillende wederzijdsche vorderingen, waaronder een schuldbrief, groot 1000 gulden, ten laste van eerstgenoemde partij en gevestigd op Coroit, doet uitspraak in dien zin, dat bijderzijds vorderingen tegen elkaar worden gekwiteerd.
regest_datering (Namur).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 892). Met rest van het zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 1836
regest_nummer 1836 1461 Februari 9
regest_beschrijving Claus van Sinte Guericx, raad en kamerling van den hertog van Bourgoigne, Brabant etc., en Jan zijn zoon, ridders, verklaren ontvangen te hebben van Johan, graaf van Nassauw, Vyanden en Dyetz, heer van Breda etc., 400 rijnsche guldens ter aflossing van een rente, groot 222 dergelijke guldens 4 1/3 stuiver jaarlijks, die zij en Jans overleden vrouw, Jehanne Dautun, hadden uit het land van Grimbergen en Couroyt.
regest_datering (duyssent vierhondert ende tsestich nae gewoente 'sHoefs vazn Camerijck).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 893). Met geschonden zegel van Jan van Sinte Guericx in roode was, dat van Claus verloren.
Reg. nos. 2091, 2109, 2111, 2113, 2192 en 2246
regest_nummer 2091 1482 December 8
regest_beschrijving Jan van Hoern, postulaat van de kerk van Ludick als principaal, en Lodewijck Pynnock, heer van Velpe en van de Horst, ridder, Jan Wittham, heer van Houtvenne, Raes van Warus, heer van Vorus in Osingh etc., en Claes van Cortenbach als borgen, oorkonden, dat Jan van Hoern belooft de rente, groot, 232½ rijnsche gulden jaarlijks, waarvoor heer Ingelbrecht, graaf van Nassou, heer van Breda, Grymbergen etc., ridder, zijn land van Grymbergen verbonden heeft ten behoeve van heer Philips, natuurlijken zoon van wijlen den bisschop van Camerijcke, ridder, binnen 3 jaar te lossen, waarover hij hem binnen een maand een brief zal geven, waarin hij zelve benevens heer Jan van Montfort, heer van Vroenenbroeck etc., heer Willem van Vloedorp, voorgd van Remoingne, heer Willem van Vloedorp, heer van Talenbroeck en Loyt, en heer Willem van Danenrode, heer van Halen etc., gezamenlijk beloven binnen 3 jaar 4000 rijnsche guldens te betalen tot aflossing van de rente.
regest_datering
regest_nb Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 894). In dezelfde katern de afschriften dd. 1484 April 19 en 22 en Mei 1, 1490 Augustus 18 en 1494 October 21 (Reg. Nos. 2109, 2111, 2113, 2192 en 2246).
regest_nummer 2192 1490 Augustus 18
regest_beschrijving Gezworenen, raad en gemeente van Liège beloven te betalen aan den graaf van Nassou en Vyenne 10000 goudguldens ter vergoeding van de schade, die hij en zijn onderdanen geleden hebben door het krijgsvolk van Arenberch, dat te Liège in garnizoen was, en wel uit den wijnaccijns.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 894). Geschreven in dezelfde katern als het afschrift dd. 1482 December 8, (Reg.No. 2091).
regest_nummer 2246 1494 October 21
regest_beschrijving Jan van Hegen, Dederich Mangelman en Arnolt van Diverhaigen, leenmannen van Millen, oorkonden, dat Dederich van Hegen verklaard heeft, dat de goederen, die hij van zijn oom Daem Swertscheyde heeft geërfd, verbonden blijven voor den borgtocht ten behoeve van den heer van Nassou, heer van Bredae, zooals dat tijdens het leven van zijn oom was.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 894). Geschreven in dezelfde katern als het afschrift dd. 1482 December 8 (Reg.No. 2091).
Reg. no. 2276
regest_nummer 2276 -1496
regest_beschrijving Joes Rogge, echtgenoot van Lijsbet van Stalle, eerder weduwe van Jan de Kempener, verzoekt het Leenhof (van Diest) om de bedezetters te verbieden schot en lot te eischen van 11½ zak rogge, die hij in leen heeft van de heeren van Grimberghe, en die als leengoed vrij zijn van lasten.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 895). Op de rugzijde notities aangaande de schuld van den hertog van Gulik aan Maria van Loon, gravin-weduwe van Nassau.
Millen, Gangelt en Vucht (= Waldfeucht) waren door Jan van Loon, heer van Heinsberg, als apanage toebedeeld aan zijn jongsten zoon JAN, den lateren bisschop van Luik, na wiens dood zij aan twee oudere zoons zouden komen. Nadat deze verdeeling gemaakt was, werden uit een tweede huwelijk van Jan van Loon Maria en een zuster Jacoba, later abdis van Thorn, geboren, aan wie een erfdeel in geld werd toegezegd. Toen deze bedragen bij den dood van Jan van Loon, den bisschop, nog niet geheel betaald waren, nam Jan IV van Nassau als echtgenoot van Maria Millen, Gangelt en Vucht in beslag voor de beide zusters, van welke Jacoba zich door hem liet uitkoopen. Tegen Jan van Nassau verzetten zich de nakomelingen van de twee oudste zoons van Jan van Loon nl. Johanna van Loon, gehuwd met Jan Van Nassau-Sarbrücken, en Gerhard van Blankenheim. Bij arbitrage van Philips van Bourgondië werd Jan van Nassau in het bezit gelaten en aan ieder der beide anderen de helft van het erfrecht toegewezen. Voor een van hen is dit niet doorgegaan of heeft afkoop plaats gehad, want in 1499 ruilde graaf Engelbrecht II van Nassau de helft van Millen, Gangelt en Vucht met Willem van Gulik, schoonzoon van bovengenoemde Johanna van Nassausarbrücken tegen de heerlijkheid Diest c.a. (zie het volgende hoofdstuk). Eveneens van Jan van Loon kwamen de heerlijkheden Stein en Lummen; Stein was afkomstig van Willem van Brederode, Lummen van Jan van der Marck, heer van Aremberg. De aanspraken van de familie van Maria van Loon kocht graaf Jan IV van Nassau af. Lummen ruilde hij in 1464 tegen Zundert-Hertog, Stein verkocht hij in 1464 aan Herman van Bronkhorst. Bij de stukken aangaande Stein waren oudtijds opgeborgen eenige papieren, in den ouden Inventaris de Brederodepapieren genoemd, die o.a. betrekking hebben op de heerlijkheden van de Merwede en Gennep, evenals Stein eerder eigendom van deze familie. Deze stukken zijn bijeengelaten en in ditzelfde hoofdstuk als Aanhangsel beschreven
J. Arnoldi, Gesch. der Oraniën-Nassauschen länder und ihre Regenten, IIer bd. 1800; Chr. J. Kremer, Akad. Beiträge zur Gülch. und Bergischen Geschichte, 1769; M. J. Wolters, Notice historique sur les anciens seigneurs de Steyn, 1854.
Dit stuk is afkomstig uit het gemeentearchief van Breda
Reg. nos. 1684-1686 en 1770
Reg. no. 1684
regest_nummer 1684 1453 Juni 21
regest_beschrijving Johan van der Marck, heer van Arenberch en Pere etc., erfvoogd van Haspengauwe, verklaart, dat heer Johan van Heynsberch, bisschop van Luydich enz., graaf van Loen, hem 4600 rijnsche guldens betaald heeft in mindering van de koopsom voor de heerlijkheid Lummen, benevens 1000 rijnsche guldens van de 3000, die Johan van der Marck uit Lummen schuldig was aan Adam van Guegehoyven, heer van Gorssem etc., en 450 aan mr. Willem van Hamell, schepen van Vliedermaill, door welke bedragen de meierij, breuken, pondgeld en lijfkeuren, geheeten "mortemains", die verpand waren, afgelost zijn.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 897). Met de zegels van den oorkonder en de leenmannen van Loon: Willem van Ordinghen, heer van Warme, Daym van Gueghoyven en mr. Willem van Hamell, in bruine was, dat van Ordinghen geschonden; het zegel van Mathijs van der Straiten, landcommandeur van de balije van den Biesen, verloren.
Reg. no. 1685
regest_nummer 1685 1453 Juni 23
regest_beschrijving Jan van Heynsbergh, bisschop van Ludick enz., en Johan van der Marck, heer van Arenberghe, Peer etc., erfvoogd van Haspegauw, maken een contract over den verkoop van de heerlijkheid Lumpmen door den laatste aan den eerste.
regest_datering
regest_nb Oorspr. in duplo (Inv.No. 897).
regest_nb a) Met geheim zegel van den oorkonder in roode, de zegels van Johan van der Marck, Willem van Alfteren, heer van Hamel, ridder, Willem van Ardingen, heer van Warme, Adam van Kerchem, Johan van Grevenbroeck, Geert van den Edelbampde, Willem van Malle en meier en schepenen van de bank buiten Lummen, mede voor schout en schepenen daar binnen, in groene was en geschonden; de zegels van Willem Cannarts, stadhouder, Stas van Streels, heer van Elch, ridders, Karle van der Rivieren, heer van Heere en Hermale, Adam van Guedechoven, heer van Gorssem, Hozemont en Thienes, Goeswijn van Wydoye, Henric van Grevenbroeck, Lodewijc van Aelst, Willem Mobben, Dieric van Cyney en Willem van Hamel verloren.
regest_nb b) Met de zegels van Johan van der Marck, Willem van Alfteren, Willem van Ardingen, Adam van Kerchem, Willem Mobben, Dieric van Cyney, Willem van Malle en meier en schepenen, min of meer geschonden, de overige verloren.
Reg. no. 1685
Reg. no. 1686
regest_nummer 1686 1453 Juli 20
regest_beschrijving Daem van Gueghoyven, heer van Hozemont, Tienst, Gorssem etc., verklaart ontvangen te hebben van heer Johan, bisschop van Ludich enz., heer van Lumpen, 2000 rijnsche guldens in mindering van het totale bedrag, hem na overdracht door Floris van Boschhuysen verschuldigd uit de heerlijkheid Lummen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 897). Met zegel van den oorkonder in groene was.
Reg. no. 1770
regest_nummer 1770 1457 Augustus 13
regest_beschrijving Lodewijck van Bourbon, elect van Ludick enz., graaf van Loyn, oorkondt, dat Fastre Bare Surlet voor hem en leenmannen van Loyn heeft verklaard, dat heer Johan van Loyn, heer van Heynsberg, Millen, Steyn en Lumpmen, de rente, groot 340 rijnsche guldens jaarlijks, die deze hem schuldig was uit de heerlijkheid Lumpmen, heeft afgelost.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 897). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 1513
regest_nummer 1513 1445 December 27
regest_beschrijving Johan van Heynsbergh, bisschop van Ludick enz., beleent Stasse Chabot, heer van Ommesay, met een losrente, groot 300 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Lummen, na opdracht door Johan van der Marck, erfvoogd van Haspegou, heer van Arenbergh, Lummen etc.
regest_datering (dusent vierhondert sessindveertich).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 898). De zegels van Johan van Heynsbergh, Johan van der Marck en Henrick Dessener, leenman van Loon, verloren; rest van dat van Daem van Papenhoeven, kanunnik van St. Paulus te Luik; de zegels van Willem van Malle, kanunnik van St. Maarten aldaar en van St. Servaas te Maastricht, Willem van Ordingen, Henrick van Galen, leenman, en Henrick van der Tachien, schout en leenman, in bruine was, min of meer geschonden. Met transfix dd. 1449 September 14 (Reg.No. 1619).
Reg. no. 1619
regest_nummer 1619 1449 September 14
regest_beschrijving Johan van Heynsberg, bisschop van Ludick enz., oorkondt, dat Johan van der Marck, erfvoogd van Haspengouwe, heer van Arenberg, Lommen etc., boven de hoofdsom van de rente, vermeld in den brief dd. 1446 December 27 (Reg.No. 1513), waardoor deze gestoken is, nog 400 rijnsche guldens heeft ontvangen van Eustasse Chabot, schout van Ludick, terwijl de rente en de voorwaarden dezelfde gebleven zijn.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 898). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 1964
regest_nummer 1964 1473 December 4
regest_beschrijving Lodowyck van Bourbon, bisschop van Ludick, graaf van Loyn, gelast, op verzoek van Johan, graaf van Nassauwe en Vyande, heer van Breda, Herman van Mettichoven, stadhouder van zijn Loensche leenen, om met twee leenmannen zich te begeven naar heer Willem van der Marck, zoon tot Arenberg en heer van Lumpmen, of diens echtgenoote, en betaling binnen 15 dagen te eischen van den achterstal van de rente, groot 250 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Lumpmen.
regest_datering (Ludick).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 899). Het zegel van den oorkonder verloren. Met transfix dd. 1473 December 22 (Reg.No. 1965).
Reg. no. 1965
regest_nummer 1965 1473 December 22
regest_beschrijving Herman van Mettecoven, stadhouder in het Loensche leengerecht, bericht Lodewijk van Bourbon, graaf van Loen, dat hij de commissie, vermeld in den brief dd. 1473 December 4 (Reg.No. 1964), waardoor deze gestoken is, heeft uitgevoerd.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 899). Het zegel van den oorkonder en van de leenmannen, Jan van Kriekenbeke en Michiel van Bolgery, verloren.
De 3 charters met regestnummers 1527, 1543 en 1572 waren ooit getransfigeerd, maar zijn losgeraakt.
Reg. no. 1527
regest_nummer 1527 1446 Augustus 20
regest_beschrijving Jan van der Marck, heer van Arenberch, ter Nuwerborch, Lummen etc., verkoopt aan Floreys van Boschuyse het kasteleinschap van zijn slot te Lummen als erfleen benevens 63 rijnsche guldens jaarlijks uit de renten der heerlijkheid.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Met rest van het zegel van den oorkonder in groene was. Met twee transfixen dd. 1446 December 22 en 1447 October 13 (Reg. Nos. 1543 en 1572). De transfixen zijn losgeraakt.
Reg. no. 1528
regest_nummer 1528 1446 Augustus 20
regest_beschrijving Jan van der Marck, heer van Arenberch, Nuwerborch, Lummen etc., belooft Floreys van Boschuysen, aan wien hij het kasteleinschap van het slot van Lummen als erfleen verkocht heeft, vóór Kerstmis e.k. voor den bisschop van Ludick, aan wien de heerlijkheid Lummen leenroerig is, en diens mannen van leen op zijn kosten in het bezit daarvan te zullen doen bevestigen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Met geschonden zegel van den oorkonder in groene was.
Reg. no. 1529
regest_nummer 1529 1446 Augustus 28
regest_beschrijving Jan van der Marcken, heer van Aremberg en Lummen, oorkondt, dat zijn meier, drossaard en rentmeesters in de heerlijkheid Lummen Florijs van Boschuysen, aan wien hij het kasteleinschap heeft verkocht, bij brieven hulp en betaling zullen beloven, bij weigering waarvan zij vervangen zullen worden; voorts verleent hij Florijs van Boschuysen het jachtrecht aldaar.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 1543
regest_nummer 1543 1446 December 22
regest_beschrijving Johan van Heynsberch, bisschop van Ludick enz., bevestigt den verkoop van het burggraafschap van het slot te Lummen, benevens 63 rijnsche guldens jaarlijks en beleent er Florijs van Busschuysen mede na opdracht door Jan van der Marck, erfvoogd van Haspengauwe, heer van Arburgh en Lummen, naar den inhoud van de beide brieven dd. 1446 Augustus 20 (Reg. Nos. 1527 en 1528), door den eersten waarvan deze gestoken is, onder voorbehoud, dat het niet van den heer van Lummen te leen gehouden zal worden en dat Jan van der Marck het kan lossen met 2000 rijnsche guldens.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 1572
regest_nummer 1572 1447 October 13
regest_beschrijving Johan van Heynsberch, bisschop van Ludich enz., beleent Heynrick van Galen als man en voogd van jonkvrouw Katheryne van Alfteren met het kasteleinschap van het slot van Lummen, zooals dat beschreven wordt in den brief dd. 1446 Augustus 20 (Reg.No. 1527), waardoor deze gestoken is, na opdracht door Florijs van Buschusen, die het hem, met medeweten van Johan van der Marke, erfvoogd van Haspengauwe, heer van Arberg, Nuwerberg, Lummen en Peer, verkocht heeft.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 956
regest_nummer 956 1408 October 20
regest_beschrijving Willem van Brederode, heer van Steyn en de Merweyde, verpandt Gherart van Pietershem, knaap, het slot van Steyn op de hierin omschreven voorwaarden.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 901). Met de zegels van Willem van Brederode en Gherart van Pietershem in groene was en geschonden.
regest_nb Het stuk is een chirograaf.
Reg. no. 957
regest_nummer 957 1408 October 21
regest_beschrijving Gherart van Pietershem, knaap, belooft Willam van Brederode, heer van Steyn en de Merwede, de heerlijkheid Steyn, die hij in pand heeft, terug te zullen geven na ontvangst van 3000 rijnsche guldens hoofdgeld benevens 300 dergelijke guldens handgeld, alles volgens de chirograaf, die ieder van hen aangaande de verpanding heeft.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 901). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 986
regest_nummer 986 1411 Juli 17
regest_beschrijving Hertog Johan van Beyeren, elect van Ludic, oorkondt, dat Willem van Brederoide en zijn vrouw Margriete van Steyn aan Gerijt van Petershem voor telkens 3 jaar hebben verpand de heerlijkheid Steyn met de wieren tot Redekem, waarvan Margrietes zusters Katharina en Johanne eveneens afstand zullen doen, losbaar, mede door de zusters, na 3 jaar met 750000 rijnsche guldens, en beleent Gerijt van Petershem daarmede.
regest_datering (in onsen palayse tot Ludijck).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 902). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 1044
regest_nummer 1044 1415 December 27
regest_beschrijving Johannes, hertog van Bavaria, elect van Leodium, graaf van Los, oorkondt, dat Wilhelmus van Breyroede den 29en December 1414 te Leodium voor leenmannen van Mazelant de burcht Steyn met bijbehooren aan hem heeft opgedragen en er vervolgens door hem als graaf van Los mede beleend is.
regest_datering (a.D. millesimo quadringentesimo sextodecimo).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 903). Met zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 1331
regest_nummer 1331 1435 Februari 6
regest_beschrijving Johan, bisschop van Ludic enz., beleent als graaf van Loen Willem van Brederode, man van zijn nicht Margriete, vrouwe van Steyn, met het huis en slot van Steyn.
regest_datering (des neisten Sondaigs na onser Liever Vrouwen dach Licmisse dat men sprict in Latynen Purificacio).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 904). Met zegel van den oorkonder in roode was met contrazegel.
Reg. no. 1591
regest_nummer 1591 1448 Juni 16
regest_beschrijving Willem van Brederoide en Margareta van der Merwede, heer en vrouwe van Steyn, verpanden heer Johan van Heynsberch, bisschop van Ludick enz., graaf van Loen enz., slot en land van Steyn, zooals diens vader het had, nadat Gerrit van Petersheym het hem had overgedragen, met de voorwaarde, dat heer Johan na een jaar kan kiezen, of hij het erfelijk behouden wil voor 6000 gulden eens en 100 jaarlijks, zoolang Margareta van Brederode leeft, met een vergoeding van 1500 rijnsche guldens voor het afkoopen van de aanspraken van Petersheym, dan wel of hij het terug wil geven.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 905). Met de zegels van Willem en Margareta van Brederode in roode was, waarvan het tweede zeer geschonden, die van Steven van Lyeck den ouden, Gotschalck van Vurde, Steven van Lyeck Jr. en Sander van Vosshem in groene was; dat van Johan van Lyeck Stevensz. verloren.
Reg. no. 1592
regest_nummer 1592 1448 Juni 16
regest_beschrijving Johan van Heynsbergh, bisschop van Ludick, enz., graaf van Loyn enz., neemt slot en land van Steyn van Willem en Margareta van Brederode en De Marweyde in pand op de voorwaarden, met hen overeengekomen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 905). Met geschonden zegel van Johan van Heynsbergh in roode, die van Steven van Lyeck Sr., Gotschalck van Voirde, Johan en Steven van Lyeck, gebroeders, en Sander van Voshem in groene was.
Reg. no. 1638
regest_nummer 1638 1450 Augustus 1
regest_beschrijving Roprecht, heer van Grevenbroick en Hamont, drossaard van Stockhem, stadhouder van heer Johan van Heinsberch, bisschop van Ludick enz., graaf van Loen, en Loensche mannen van leen oorkonden, dat vrouwe Johanna van der Merweyden en Steyne, vrouwe van Gerdijngen, echtgenoote van Claiss van der Hoyven, heeft opgedragen de aanspraken, die zij op de heerlijkheid Steyn heeft gekregen door overlijden van haar zuster, Margareta van Brederode, waarna de stadhouder heer Johan van Heinsberch met de heerlijkheid heeft beleend.
regest_datering (Stockhem).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 906). Met geschonden zegels van Roprecht, heer van Grevenbroick, Nyckolaus Tatter, priester, Goerdt van Vlodorp, heer van Leut, Mertijn van Bockhoyven en Renerus Bornman, leenmannen, in groene was; dat van Mertijn van Bochkoyven zeer, de andere weinig geschonden.
regest_nb Gedrukt bij M.J. Wolters, Notice historique sur les anciens seigneurs de Steyn et de Pietersheim, 1854, bl. 31.
Reg. no. 1676
regest_nummer 1676 1452 Juli 31
regest_beschrijving Clais van der Hoyven en zijn vrouw Johanna van der Merweyden, vrouwe van Gerdinghen, verklaren, dat de 1600 rijnsche guldens, die wijlen heer Johan van Loen, heer van gulich, Heinsberch en Lewenberg, schuldig was aan Johanna's eersten man, heer Daniell Hoyn, ridder, tijdens diens leven zijn betaald, en schelden die zijn erven en degenen, die zich in een brief dd. 1424 December 1 borg hebben gesteld, op deze wijze kwijt, omdat zij de schuldbekentenis verloren heeft.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 906). Met geschonden zegel s van de beide oorkonders en van Goerdt Bulner en Johan Dwyngelant in groene was.
Reg. no. 1677
regest_nummer 1677 1452 Juli 31
regest_beschrijving Geryt van Serayn, erfpanetier van het bisdom Ludick, stadhouder van heer Johan van Heinsbergen, bisschop van Ludick en graaf van Loen, voor diens Loensche en Maeslandsche leenen, beleent den bisschop met de heerlijkheid Steyn na opdracht door Johanna van der Merweyden, vrouwe van Gerdinghen, echtgenoote van Clais van der Hoyven.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 906). Met de zegels van den stadhouder en van Johan Koperdrait en Mertijn Putmans, mede voor Gerit van Roidacker en Heyne Pyper, leenmannen, en van Clais van der Hoyven en Johanna van der Merweyden in groene was, de eerste twee geschonden.
regest_nb Gedrukt bij M.J. Wolters, a.w., bl. 35.
Reg. no. 1704
regest_nummer 1704 1454 October 8
regest_beschrijving Henric van Diest, heer van der Rivieren, ridder, doet ten behoeve van heer Johan van Loen, bisschop van Ludick enz., graaf van Loen, afstand van de aanspraken, die hij heeft gekregen op de heerlijkheid Steyn, na overlijden van zijn zuster Marie, in leven vrouw van Gheert van Petershem, aan wien Willem van Brederode de heerlijkheid heeft verpand.
regest_datering (Dyest).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 907). Het zegel van den oorkonder in roode was verloren, die van Daem van Gudeghoven in groene, en Willem van Ordinghen in roode was, geschonden.
Reg. no. 1776
regest_nummer 1776 1457 October 1
regest_beschrijving Henric van Dyest, heer van der Ryvieren, ridder, bevestigt den afstand van zijn aanspraken op de heerlijkheid Steyn, eertijds door hem gedaan ten behoeve van heer Johan van Loen, heer van Heynsberghe, Millen, Steyn en Lumpnen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 907). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was; die van Daem van Gudeghoven, drossaard van het land van Loon, en Willem van Ordingen verloren.
Reg. no. 1840
regest_nummer 1840 1461, vóór October 8
regest_beschrijving Aart van Elen bericht Dierick Wolff te Triecht, dat hij niet te zamen met Jan Hoen van den Brueck en met de kinderen uit het eerste huwelijk van zijn vrouw over de aanspraken op zekere goederen van den jonker van Nassouwen te Triecht wil komen spreken, daar alleen zijn vrouw aanspraken heeft, die zij, wanneer geen schikking gevonden wordt, zullen verkoopen.
regest_datering (tot Brede).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 908). Met afgesleten sluitzegel in groene was. Hierbij twee stukjes papier, waarop eenige aanteekeningen, o.a. dat Jan Hoen voogd is van genoemde kinderen, waarvan de vader Joris van den Anstelen was en de moeder Cecylie, oudste dochter van Johanna van de Merwede, hertrouwd met Aart Elen. Op een der stukken staat als datum: 8 October 1461.
Reg. no. 1850
regest_nummer 1850 1462 September 24
regest_beschrijving Wilhem van Loyn, heer van Guilch, graaf van Blanckenheim etc., verklaart ontvangen te hebben van zijn zwager Johan, graaf van Nassouwe, 800 rijnsche guldens in mindering van 1500 dergelijke guldens, die hem toekomen voor zijn aandeel in de heerlijkheden Steyn, Lumpmen en Merchena, dat hij gekregen heeft van zijn "zwager" en zijn moei, graaf en gravin van Weede.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 909). Met rest van het opgedrukte zegel van den oorkonder in groene was.
Over Meerssen, dat eigendom was van de Abdij van St. Remigius te Reims, hadden de heeren van Heinsberg de voogdij.
Reg. nos. 1864 en 1874
regest_nummer 1864 1463 September 23
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw etc., belooft vrouwe Janne van der Merweden, dochter tot Steyn en vrouwe van Gerdingen, een lijfrente, groot 20 rijnsche guldens jaarlijks, te betalen in ruil voor haar afstand van aanspraken op de heerlijkheid Steyn.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 910).
regest_nummer 1874 1464 Maart 5
regest_beschrijving Jehen van der Merweyden, dochter tot Steyn en vrouwe van Gherdingen, verklaart ontvangen te hebben van Johan, graaf van Nassouwen, Vianden en Dietz, heer van Breda, 20 rijnsche guldens als termijn van een lijfrente, vervallen op 2 Februari 1464.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 910). Met opgedrukt zegel van de oorkondster in groene was.
Reg. no. 1865
regest_nummer 1865 1463 September 23
regest_beschrijving Johanna van der Merwede, dochter tot Steyn, vrouwe van Gheerdingen, doet ten behoeve van Johan, graaf van Nassouw, Vyanden en Dietze, heer van Breda, voor hemzelve en als voogd van zijn vrouw, Marie van Loen, en zijn schoonzuster, jonkvrouw Jacop, afstand van haar aanspraken op de heerlijkheid Steyn op voorwaarde, dat haar de lijfrente, groot 20 rijnsche guldens jaarlijks, haar beloofd door Johan van Heynsbergh, wordt uitbetaald.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 910). De zegels van Johanna van der Merwede en van Claes van Aelsdorp verloren.
Reg. no. 1002
regest_nummer 1002 1413 April 11
regest_beschrijving Johan, Walraven en Willem, gebroeders, heeren van Brederode, Genp, Steyn en de Merweyde, oorkonden, dat zij de heerlijkheid Genp en wat zij verder van hun moeder geërfd hebben, ongescheiden zullen bezitten.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 911). Met de zegels van Johan en Willem van Brederode in groene was, dat van Walraven verloren.
Reg. no. 1005
regest_nummer 1005 1413 September 28
regest_beschrijving Johan van Loen en Margriete, heer en vrouwe van Hensberch, Ghennip en Lewenberch, Johan van Brederode, heer van Ghennip, Walraven, heer van Brederode en Ghennip, en Willam van Brederode, heer van Ghennip, Steyn en de Merwede, komen overeen, dat de beide eersten hun slot Lonensteyn in de stad Ghennip zullen afbreken en in plaats daarvan in overleg met de anderen het huis ten Hage in de heerlijkheid Ghennip zullen versterken, dat Margriete den molen te Ghennip, den hof te Brakel en wat zij verder als ouderlijk erfdeel heeft gekregen, wederom in zal brengen, en Johan van Loen 1∕4 van de schuld, die wijlen Johanna van Brederode en Ghennip, zijn (schoon)zuster had, betalen zal, waarvoor hij met de drie anderen gelijkelijk de heerlijkheid Ghennip bezitten zal, welke bij kinderloos overlijden der Brederodes zal vererven op zijn oudsten en zijn middelsten zoon, Johan van Loen en Willem, graaf van Blanckenhem.
regest_datering (op Sinte Michiels avont).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 911). Met de zegels van Willem van Loen, graaf van Blanckenhem, en Willem van Brederode in groene was, waarvan het laatste geschonden; die van Johan van Loen, zijn zoon Johan en Johan en Walraven van Brederode verloren.
Reg. no. 1025
regest_nummer 1025 1415 Maart 4
regest_beschrijving Johan van Loen, heer van Heynsbergh, Genp en Lewenbergh, en zijn vrouw Margrete beloven het vierdedeel van de stad Genp en het slot die Hage aldaar, dat Wilhem van Brederode, heer van Steyne, en zijn vrouw Margete hun verpand hebben, te zullen teruggeven na ontvangst van 4000 rijnsche guldens van Wilhem of zijn broeders Johan en Walraven van Brederode.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 912). De zegels van Johan van Loenen zijn zoons Johan van Heynsberg en Wilhem, graaf van Blankenheim, verloren, dat van zijn vrouw Margrete in groene was en afgescheurd.
Reg. nos. 87 en 114
regest_nummer 87 1303 November 30
regest_beschrijving Johannes, hertog van Brabantia enz., verklaart, dat hij, zooals bij onderzoek gebleken is, geen enkel recht heeft op de hooge heerlijkheid, die Johannes van Merewijck aldaar en te Empel bezit.
regest_datering (die Beati Andree apostoli).
regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1311 November 6 (Reg.No. 114).
regest_nummer 114 1311 November 6
regest_beschrijving De prior van het Predikheerenklooster te Novimagum geeft vidimus van den brief dd. 1303 November 30 (Reg.No. 87).
regest_datering (Sabbato post festum Omnium Sanctorum).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 913). Met geschonden priorszegel in groene was.
Reg. no. 1165
regest_nummer 1165 1422 April 22
regest_beschrijving Jan de Vrieze verklaart, dat de 200 hollandsche schilden, die Dieric Jacopsz. van Amsterdamme en Jan van Alphen hem volgens bezegelden brief schuldig zijn, jonker Willem van Breerode, heer van Gennep, Steyn en de Marweyde, toekomen, en belooft die te zullen aftrekken van de 1100 kronen, die deze hem schuldig is.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 1205
regest_nummer 1205 1424 Mei 6
regest_beschrijving Lodewijck, heer van Moerkercke, ridder, belooft Willem en Margriete van Brederode, heer en vrouw van Steyn, zijn zwager en zuster, voor het goed ter Merweyde te zullen betalen 16 keer de gemiddelde opbrengst per jaar, berekend over 12 jaar, nadat een begin gemaakt zal zijn met de bedijking, in mindering waarvan hij reeds nu 1000 kronen betaalt en op voorwaarde, dat hij voor de betaling van het overige uitstel krijgt tot 2 jaar, nadat het land bedijkt zal zijn en vruchten zal dragen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Met de zegels van den oorkonder en zijn neven Geraerd vazn Aexpoele en Jan van Seelis in roode was, weinig geschonden.
Reg. nos. 1451 en 1461
regest_nummer 1451 1441 Maart 28
regest_beschrijving Burgemeesters, gezworenen en raad van Tricht oorkonden op verzoek van Willem van Brederode, heer van Steyn, dat Aert van Chievel, knaap, voogd van het land van Valkenborch, en Engelbrecht van den Brueck onder eede verklaard hebben, dat de heer van Moerkerken bij den koop van de heerlijkheid van de Marweide beloofd heeft aan de erfgenamen van Johan die Vriese te betalen, hetgeen Willem van Brederode dezen schuldig was uit de genoemde heerlijkheid.
regest_datering (nae costume s'Hoofs van Ludick).
regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1442 Januari 14 (Reg.No. 1461).
regest_nummer 1461 1442 Januari 14
regest_beschrijving Dirc van Wassener, protonotarius van den pauselijken stoel, proost van St. Johan te Utrecht, van Westvrieslant en van Leyen, pastoor van Haerlem, heer van Mydrecht en Wilnes, geeft vidimus van den brief dd. 1441 Maart 28 (Reg.No. 1451).
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Met zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 1475
regest_nummer 1475 1443 Februari 15
regest_beschrijving Hildegonde Willem Witmansz. weduwe en Jacop die Vryese Jansz. beloven jonker Willem van Brederode, heer van Stein, en zijn vrouw, jonkvrouw Margriete van der Marweede, niet te zullen lastig vallen naar aanleiding van een brief, sprekende van 1100 kronen, rentende 110 kronen jaarlijks, zoolang deze zich zullen houden aan den brief, hun den 9en Februari 1442/3 te Aelbertsberghe gegeven.
regest_datering (dusent vyerhondert ende tweevyertich na beloep scrivens des Hoofs van Hollant).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Met geschonden zegel van Jan van Muylwyck Gheraetsz. in groene was; dat van Alaert Suys Matheusz. verloren.
Reg. no. 780
regest_nummer 780 1387 Augustus 10
regest_beschrijving Willem van Gulick, hertog van Gelre en graaf van Zutphen, geeft Dirick van Brederode 150 oude schilden jaarlijks uit den tol te Moldich, in ruil voor den door diens vader, heer Reynalt heer van Brederode en Ghenepp, aan zijn onderdanen verleenden vrijdom van tol te Ghenepp.
regest_datering (up Sente Laurentius'dach).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 915). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. nos. 1284 en 1301
regest_nummer 1284 1431 Januari 15
regest_beschrijving Sigmund, Roomsch koning, beleent Dederich, graaf van Seyne, erfelijk met de torens te Engersz en te Keysserswerde, hetgeen zoo blijven zal, ook wanneer de tollen verplaatst worden, en met het dorp Consor, dat Dederichs oom, Wilhelm von Seyn, in leen heeft gehad.
regest_datering (zo Costentz vierzehenhundert jar und darnach in deme eynunddrissigisten jaire am Mantag vor Sant Anthoniitag unserer Rijche des Ungerischen etc. indeme vier und vierzichsten des Romischen in deme eyn und zwenzichsten und des Beheymschen indeme eylfften jairen).
regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1432 Mei 27 (Reg.No. 1301).
regest_nummer 1301 1432 Mei 27
regest_beschrijving Brün, abt van St. Mergenstat, Johan van Seelbach Geirhartsz. en Frederich van Gevertzhain geven vidimus van den brief dd. 1431 Januari 15 (Reg.No. 1284).
regest_datering (feria tercia proxima post Dominicam qua cantatur in ecclesia Vocem Jocunditatis).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 916). Van de in groene was opgedrukte zegels der drie oorkonders is slechts een rest van het eerste over.
Reg. nos. 1097, 1098, 1102 en 1247
regest_nummer 1097 1419 December 5
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., bewijst zijn raad Willem van Brederoede, heer van Gemp, Steyn en Merweyde, uit de renten van Tricht 216 mud spelt jaarlijks, dezen aangekomen van zijn vrouw Mergriete van der Merweyde en Steyn, die ze van heer Arnd van Steyn, ridder, had geërfd.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Getranssumeerd in den brief dd. 1429 Maart 12 (Reg.No. 1247).
regest_nummer 1098 1419 December 5
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., bewijst zijn raad Willem van Brederoede, heer van Gempe, Steyn en de Merweyde, 1000 rijnsche guldens jaarlijks uit de renten van Tricht, totdat voldaan zal zijn de achterstal van 216 mud spelt jaarlijks over 63 jaar, beloopende 13608 mud, welke Willem van Brederoede aangekomen zijn door zijn huwelijk met Margriete van der Merweyden en Steyn.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Getranssumeerd in den brief dd. 1429 Maart 12 (Reg.No. 1247).
regest_nummer 1102 1420 Maart 13
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., bewijst zijn raad Willem van Brederoede 7 pond oude grooten van 20 fransche kronen het pond jaarlijks, uit den cijns, dien de lombarden van Tricht hem schuldig te zijn, omdat de renten van Tricht te zeer bezwaard zijn om daaruit de 1000 rijnsche guldens jaarlijks te betalen, die Willem van Brederoede bij brief van 1419 December 5 (Reg.No. 1097) beloofd zijn.
regest_datering (Bruessel dusent vierhondert ende negenthien na gewoenten 's hoofs van Camerijck).
regest_nb Getransumeerd in den brief dd. 1429 Maart 12 (Reg.No. 1247).
regest_nummer 1247 1429 Maart 12
regest_beschrijving De officiaal van de curia te Leodium geeft transsumpt van de brieven dd. 1419 December 5 en 1420 Maart 13 (Reg. Nos. 1097, 1098 en 1102).
regest_datering (in palatio episcopali Leodiense).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 917). Het zegel van het officialaat verloren; met signatuur van den notaris Mathias Voelen.
In de inleiding tot het vorige hoofdstuk (blz. 151) is reeds vermeld, hoe graaf Engelbrecht II de helft van Millen, Gangelt en Vucht ruilde tegen Diest c.a. Onder de annexa zijn te verstaan: "tol en doorgang" van Diest, het burggraafschap van Antwerpen, benevens Zelhem, Sichem, Meerhout, Vorst, Holede en 9 bunder land te Wommerssom, welke goederen in 1447 reeds aan Jan IV van Nassau verpand waren. Het waren Brabantsche leenen behalve Diest zelve, dat oorspronkelijk allodiaal, door Arnold II aan Philips van Heinsberg als aartsbisschop van Keulen (1168-1191) werd opgedragen. De heeren van Diest herinnerden zich het bestaan dezer vazaliteit slechts bij hooge uitzondering, zooals in 1308, toen Gerard van Diest zich op de leenroerigheid aan Keulen beriep om voor Diest uitzondering te verkrijgen van den ban, die Brabant getroffen had
De annexe bezittingen werden langzamerhand en langs verschillende wegen verworven. Wanneer Zelhem en het burggraafschap van Antwerpen aan de heeren van Diest zijn gekomen, is mij niet gebleken; Arnold V (†1296) is, voor zoover bekend, de eerste, die zich burggraaf van Antwerpen
Volgens Witkamp, Gesch. der zeventien Nederlanden, II, blz. 360, komt reeds in 1268 een Arnold van Diest voor als burggraaf
., Thomas (†1349) de eerste, die zich heer van Zelhem noemt. De genealogen voegen daarom tusschen Arnold IV en V nog een Arnold in, die met een erfdochter van het burggraafschap gehuwd zou zijn geweest. Het ligt meer voor de hand, dat de hertog van Brabant, die als hertog van Neder-Lotharingen markgraaf van Antwerpen was, den titel van burggraaf erfelijk aan een der heeren van Diest heeft geschonken. Sichem kocht Thomas II in 1413 van Reinald, heer van Schoonvorst en MontjoieVan Meerhout bezaten de heeren van Diest als zoodanig de helft met hooge rechtspraak; door het huwelijk van Thomas II met Catherina van den Wiere kregen zij er de andere helft bij benevens de dorpen Vorst en Holede, alle met uitzondering van de hooge rechtspraak, en de 9 bunder land te Wommerssom
Diest, dat aanvankelijk met een aantal omliggende gehuchten één heerlijkheid vormde, werd daarvan in 1229 door verkrijging van stadsrecht geëximeerd. De onderhoorigheden, die evenals het bestuur van de stad Sichem onder den drossaard van de landen van Diest en Sichem stonden, behielden hun meier en 7 schepenen, die op den burcht te Schaffen vergaderden en een zegel gebruikten, waarop het wapen van Diest met het randschrift "Sigillum scabinorum forensium de Dyste". Sinds 1566 waren zij verplicht te Diest in het korenhuis te vergaderen
De beide helften van Meerhout hadden evenals Vorst ieder een bank, welke drie banken door eenzelfden meier van den heer van Diest werden bediend. In die helft van Meerhout, welke deel uitmaakte van de heerlijkheid Wier, stelde het kapittel van St. Gomarus te Lier de schepenen aan, die den eed aflegden aan den hertog, het kapittel en den heer van Diest. In de andere helft lag de hof te Lare, die de heer in cijns had van het kapittel te Lier
Graaf Hendrik III van Nassau liet ook te Diest in 1514 of 1516 een burcht bouwen na slooping van twee oude kasteelen, waarvan er een, gebouwd vòòr 1200, op de Warande lag temidden van wijngaarden, en de andere, die uit het midden van de 14e eeuw dateert, op het St. Jansveld. Graaf Hendriks gemalin, Claude de Chalon, te Diest gestorven in 1521, is er, evenals prins Philips Willem begraven; de eerste in de St. Jans-, de laatste in de St.- Sulpiciuskerk. Diest heeft tot 1795 aan de Nassaus behoord
Zie Chronicon Diestense, uitgegeven door M. Raymakers in Bulletin de la Commission royale d'histoire de Belgique, 3e serie, tome II, (1861); F. J. E. Raymakers, Het kerkelijk en liefdadig Diest, 1870; M. Ch. Stallaert, Inventaire analytique des chartes concernant les seigneurs et la ville de Diest, in Compte rendu de la Commission royale enz., 4e serie, tome III, (1876); J. de Sturler, Un fief de l'Archevêché de Cologne en Brabant: La eigneurie de Diest, in Bulletin de la Commissien royale enz. tome CI, (1936), blz. 137-186; Instructive memorie op de domeinen van Z.H. door F. E. Fijen, van 1768 (Inv. Nass. Dom. fol. 794 no. 78); P. J. Goetschalckx, Eenige aanteekeningen rakende de geschiedenis van Sichem in Bijdr. tot de gesch. van het hertogdom Brabant, I, (1902), blz. 523
Reg. nos. 451, 452, 802, 1011, 1192-1194, 1415, 1487, 1524, 1554, 1563, 1564, 1580, 1618, 1651, 1656, 1718, 1741, 1744, 1756, 1757, 1767, 1772-1775, 1777, 1807, 1814, 1829, 1831, 1856, 1861, 1868, 1910-1912, 2141, 2156 en 2178
Het cartularium bevat 44 bladen en begint met de huwelijksvoorwaarden van Johanna van Heinsberg en Jan van Nassau-Sarbrücken dd. 1451 en een aantal akten, die daarop betrekking hebben. Daarna volgen akten betreffende financieele verplichtingen van de heeren van Diest en ten slotte enkele privileges uit de 14e eeuw benevens een akte van aanstelling van een schout dd. 1489
regest_nummer 451 1349 Juli 25
regest_beschrijving Karolus, Roomsch koning, verleent Johannes, hertog van Brabantia enz., markgraaf van het H.R., het voorrecht, dat geen wereldlijk of geestelijk heer over zijn onderdanen mag recht spreken, tenzij bewezen is, dat de rechteischer van de daartoe aangewezen personen geen recht heeft kunnen verkrijgen.
regest_datering (Aquisgrani VIIIa Kal. Augusti).
regest_nb a) Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXVIII, vo.
regest_nb b) Geïnsereerd in den brief dd. 1349 Juli 28 (Reg.No. 452).
regest_nb Gedrukt bij J.F. Böhmer, Urk. Deutscher Könige und Kaiser, 1878, no. 846.
regest_nummer 452 1349 Juli 28
regest_beschrijving Karolus, Roomsch koning, gelast een ieder, die het aangaat, er voor te zorgen, dat uitvoering wordt gegeven aan het privilege, door hem verleend aan den hertog van Brabant dd. 1349 Juli 25, hierin geïnsereerd (Reg.No. 451).
regest_datering (Aquisgrani Vo Kal. Augusti).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XL.
regest_nummer 802 1390 October 28
regest_beschrijving Wilhelm van Diest, kanunnik van St. Lambrecht te Ludic, belooft, dat, wanneer hij de rente, groot 320 hollandsche guldens, hem bij broederdeeling toegewezen uit de goederen van Diest, vervreemdt ten nadeele van zijn erven, deze de rente zullen mogen lossen met den penning 10, uitgezonderd wanneer hij het wegens gevangenschap of levensgevaar heeft moeten doen.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXIV vo.
regest_nummer 1011 1413 December 9
regest_beschrijving Johan van Loyne, heer van Heynsberg en Lewenberg, en zijn vrouw Margreta van Genep, geven den Karthuizers van Zelem een voeder wijn jaarlijks uit hun keurwijnen te Hunff in het land van Lewenberg.
regest_datering
regest_nb Geïnsereerd in den brief dd. 1468 Augustus 18 (Reg.No. 1911).
regest_nummer 1192 1424 Januari 6
regest_beschrijving Sigismundus, Roomsch koning, bevestigt, op verzoek van de inwoners van Lothringia, Brabantia, Lymburgia, het markgraafschap van het H.R. rijk en de heerlijkheden Roden en Herpen, het privilege, aan Johannes, hertog van Brabantia, verleend door koning Karolus.
regest_datering (Bude regnorum nostrorum vero Hungarie etc. tricesimo septimo Romanorum quartodecimo et Boemie quarto).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XL vo.
regest_nummer 1193 1424 Januari 7
regest_beschrijving Sigismundus, Roomsch koning, gelast een ieder, die het aangaat, ervoor zorg te dragen, dat de hand wordt gehouden aan de uitvoering van het privilege, door koning Karolus verleend en door hem bevestigd ten behoeve van de inwoners van Lotharingia, Brabantia, het markgraafschap van het H.R. Rijk en de heerlijkheden Roden en Herpen.
regest_datering (Bude regnorum nostrorum vero Hungarie etc., tricesimo septimo, Romanorum quartodecimo et Bohemie quarto).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XLI vo.
regest_nummer 1194 1424 Januari 8
regest_beschrijving Thomas, heer van Diest, Zichenen en Zelem, burggraaf van Antwerpen, verklaart, dat na zijn dood de rente, groot 320 hollandsche guldens jaarlijks, hem gegeven door zijn broeder, heer Willem van Diest, bisschop van Strasborg, die ze bij broederdeeling had gekregen, aan zijn broeder terug zal komen, en dat, wanneer zijn broeder vóór hem sterft, diens erfgenamen recht hebben op 1200 gulden in eens, te betalen na heer Thomas' dood; de brief, waarbij de rente eertijds aan heer Willem werd gegeven, zal aan deken en kapittel van St. Jan te Diest in bewaring worden gegeven voor den langstlevende van beiden.
regest_datering (na costume des Hoefs van Ludick).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXV.
regest_nummer 1415 1440 Februari 7
regest_beschrijving Judocus Absoloens en Jacobus van Lymingen, schepenen van Lovanium, oorkonden, dat Sanderus van Voshem, nadat hem voor schepenen door Johannes van Loen, zoon van Heynsberg, heer van Diest, Zichenen en Zeelem, en diens vrouw Johanna van Diest, hof en goederen van Holede met 31 bunder bouwland, 13 bunder weiland, 5½ bunder bosch enz. was overgedragen, heer Ywannus van Houtheem in het bezit heeft gesteld, waarna hij het voor Johannes van Loen en Johanna van Diest verklaart te hebben terugontvangen tegen 50 rijnsche guldens jaarlijks.
regest_datering (a.D. millesimo quadragesimo tricesimo nono).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXIV vo.
regest_nummer 1487 1443 November 12
regest_beschrijving Johan van Loyn, heer van Heynsberg, Diest en Zichen, burggraaf van Antwerpen, en zijn vrouw Johanna, geven Reyner van Diest, natuurlijken zoon van heer Thomas, heer van Diest, om een einde te maken aan hun oneenigheden, het goed ten Roide in Meerhout en verder alle andere, door heer Thomas en zijn weduwe aldaar verworven goederen, benevens 75 gulden jaarlijks als leen, losbaar met den penning 16 en verzekerd op den hof ten Laere te Meerhout; en wat daaraan tekort komt, doordat aan Marie van Diest, natuurlijke dochter van heer Thomas, en haar man Sander van Vossen reeds 31 gulden uit dien hof zijn bewezen, zal uit de verdere renten van Meerhout worden aangevuld.
regest_datering (na costume van schrivene in den Hofe van Ludick).
regest_nb a) Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXIII vo.
regest_nb b) Authentiek afschrift dd. 1455 April 28 (Inv.No. 1093).
regest_nummer 1524 1446 Juli 27
regest_beschrijving Cristiaen tSoers, Gheert van Goitsnoven, Henrick Vilten, Henrick van Beringen, Hubrecht van Rechoven en Arnout Boechout, schepenen van Diest, oorkonden, dat jonkheer Johan van Loen, heer van Heynsberge, Diest, Zichenen etc., heeft verkocht aan Godevaert van Meerhout, schepen, een rente, groot 20 rijnsche guldens jaarlijks, uit den Merctbeemd buiten de poort langs de vest, groot 2½ bunder, losbaar binnen 2 jaar met den penning 20.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXV. Boven de akte staat, dat de rente afgelost is.
regest_nummer 1563 1447 Augustus 13
regest_beschrijving Jan van Loen, heer van Heynsberch, Leewenberch, Diest Zichenen, Zeelem etc., burggraaf van Antwerpen, verklaart ontvangen te hebben van Merten van Steynoirde 340 rijnsche guldens tegen een rente van 34 dergelijke guldens jaarlijks voor hem en zijn zoon Diederich uit het rentmeesterschap van Zeelem, dat deze beiden zelve zullen voeren of doen voeren, welke rente losbaar is met de hoofdsom, terwijl Jan van Langele, schout, en Zeger van der Galen, rentmeester van Diest, zich borgstellen.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol XXVII.
regest_nb Door het oorspr. waren gestoken de brieven dd. 1447 Augustus 15 en 1449 Juni 28 (Reg. Nos. 1564 en 1618).
regest_nummer 1564 1447 Augustus 15
regest_beschrijving Johanna, vrouwe van Heynsberch, Diest, Zichen, Zeelem etc., keurt goed den brief dd. 1447 Augustus 13 (Reg.No. 1563), waardoor deze gestoken is.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXVII vo.
regest_nummer 1580 1448 Januari 25
regest_beschrijving Schepenen van Zichenen en van het kapittel van Sanctus Petrus in Lovanium te Zichenen getuigen, dat Katrina Wagemans, weduwe van Walterus van den Venne, afstand heeft gedaan van het vruchtgebruik van een blok, groot 6 dagmalen, aan den weg van Zichenen naar Messebroeck, ten behoeve van haar dochter Katrina, vrouw van Goeswinus van Merica, waarna deze het goed heeft opgedragen aan den heer van Zichenen en aan het kapittel van Lovanium als grondheeren, die vervolgens Johannes van Beringen en Margareta de Bonadomo in het bezit ervan hebben gesteld, welke laatste twee het aan Katerina Wagemans en haar dochter hebben gegeven tegen twee gouden peters jaarlijks.
regest_datering (in festo beati Pauli).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XII .Door het oorspr. was gestoken de brief dd. 1456 Juli 16 (Reg.No. 1744).
regest_nummer 1618 1449 Juni 28
regest_beschrijving Johan van Heynsberg, bisschop van Ludick enz., bevestigt als leenheer, op verzoek van Merten van Steynfoirt en zijn zoon Dideric, den brief dd. 1447 Augustus 13 (Reg.No. 1563), waardoor deze gestoken is, en beleent hem met de rente.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXVIII.
regest_nummer 1651 1450 November 30
regest_beschrijving Johan van Heynsberg, bisschop van Luytge, als voogd van zijn nicht Johanna van Heynsberch etc., eener-, en Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, anderzijds, maken huwelijksvoorwaarden, waarbij Johanna meebrengt de heerlijkheden Heynsberch, Geilenkirchen en Dalembroec, de pandheerschap van Wassenbergh en Hertogen Rode, behoudens vruchtgebruik voor den bisschop, en wat zij van haar moeder en grootmoeder zal erven n.l. Diest, Zichen, Meerhoult, Zeelem, Holede, Wyer etc., haar recht op slot en land van Ghenpe en de moederlijke goederen van Gulich, tot Heynsberch behoorende; de graaf van Nassauwe zal reeds voor het huwelijk Wassenbergh en Hertogen Rode mogen bezwaren tot 10000 gulden, waarmee hij den bisschop zal afbetalen, wat de ouders van Johanna hem schuldig waren, en de bisschop krijgt de vrije beschikking over Millen, Gangelt, Vuycht, Steyne en Steynoert; ten slotte wordt Johanna als douarie toegezegd burg en stad Bereisz, zooals Johan van Nassauwe die voor 12000 gulden in pandschap heeft van den hertog van Lotharingen, en zijn deel, voorzoover hij dat heeft, van Kirchin, Stauff en Daunenfels.
regest_datering (uff Mandach Sant Andries' dach des heilegen apostelen).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. I.
regest_nummer 1656 1451 Januari 28
regest_beschrijving Johanna, vrouwe van Heynsberch, Lewenberch, Diest, Zichen, Zeelem etc., geeft haar toestemming tot de huwelijksvoorwaarden van haar dochter Johanna en graaf Johan van Nassauwe en Sarbrücken.
regest_datering (up Donrstdag na Sint Pauwels dag Conversio).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. IV.
regest_nummer 1718 1455 Augustus 24
regest_beschrijving Johanna, weduwe van Heynsberg, vrouwe van Diest, Zichen, Zeelem etc., en Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, komen, in overleg met Johan, bisschop van Luytge etc., overeen, dat Johanna aan Johan van Nassauwe, dadelijk na diens huwelijk met haar dochter, het bestuur van al haar heerlijkheden n.l. Diest, Zichen, Zeelem, Meerhout, Holede en het burggraafschap van Antwerpen met alle rechten en inkomsten zal overdragen, hetgeen zij eveneens doen zal met de goederen, die zij nog van haar moeder, Johanna, weduwe van Parweys, vrouwe van Wijer, zal erven, waarvoor Johan van Nassouwe haar een lijfrente van 500 rijnsche guldens jaarlijks benevens andere levensbehoeften zal betalen en 100 dergelijke guldens jaarlijks uit het goed Wyer c.a. n.l. Cosen, Cortijs, Henneff en een deel van Diepenbeek, terwijl zij op de burcht te Diest zal blijven wonen.
regest_datering (Diest op Sondach Sant Bertelmeeus'dach des heiligen apostelen).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. IX.
regest_nummer 1741 1456 Juni 11
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengiën enz., machtigt, op verzoek van Johanne, vrouwe van Diest, Zichenen etc., weduwe van Jan, heer van Heynsberg etc., thans verblijvende in het klooster van Bethanyen bij Mechelen, Jacop van Lyeminghen, heer van Wanghe, om haar dochter Johanna, vrouwe van Heynsberg, en haar schoonzoon Jan, graaf van Nassouwe en Sarbruggen, te beleenen met haar Brabantsche heerlijkheden, nadat zij ze voor het Leenhof zal hebben opgedragen, en over de vestiging van de haar beloofde rente te staan.
regest_datering (in onsen Hove in den Haghe in Hollant).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XI.
regest_nummer 1744 1456 Juli 16
regest_beschrijving Schepenen van Zichenen en schepenen van het kapittel van Lovanium te Zichenen getuigen, dat Johannes van Beringen en Margareta de Bonadomo de 2 gouden peters, vermeld in den brief dd. 1448 Januari 25 (Reg.No. 1580), waardoor deze gestoken is, hebben getransporteerd aan Gwilhelmus van Doerne, schout van Zichenen, voor de eene helft ten behoeve van den heer van Zichenen en voor de andere ten behoeve van hemzelve.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XII vo.
regest_nummer 1756 1456 December 20
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengiën enz., oorkondt, dat Jacop van Lyemingen, heer van Wanghe, ingevolge den brief dd. 1456 Juni 11 (Reg.No. 1741), met vier leenmannen te Arle in Luxemborch Johanna van Loen en Jan, graaf van Nassauwen en Sarbrugge, heeft beleend met land, slot en stad van Zichenen, tol en doorgang van Diest, het burggraafschap van Antwerpen, de helft van Meerhout, de andere helft met Vorst geheel, het dorp Holede en 9 bunder land te Wolmerssen, na opdracht door Johanna, vrouwe van Diest en Zichenen, burggravin van Antwerpen, weduwe van Jan van Loen, in leven heer van Heynsberge, Leewenberge, Diest en Zichenen, die zich een jaarlijksche lijfrente van 500 rijnsche guldens voorbehoudt benevens andere levensbehoeften.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. IV vo.
regest_nummer 1757 1456 December 20
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgongiën enz., gelast zijn onderzaten in Zichenen, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen om Johanna vazn Loen, gravin van Nassouwe en Sarbrugge, vrouwe van Heynsberge en Leewenberge, en haar man, Jan van Nassouwe, als heer en vrouwe te gehoorzamen.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. VIII.
regest_nummer 1767 1457 Juni 12
regest_beschrijving Schepenen van Zichenen en van het kapittel van Sanctus Petrus van Lovanium in Zichenen getuigen, dat Henricus Wellens senior aan den graaf van Nassouwen en Sarbruggen, heer van Zichenen, een halven bunder broekland in het Wiltbroec, gelegen in den Haeck bij de nieuwe gracht, heeft overgedragen.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIII.
regest_nummer 1772 1457 September 1
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouwen en Sarbruggen, heer van Heynsberge, Diest, Zichenen etc., burggraaf van Antwerpen, en zijn vrouw Johanna van Loen, erfvrouwe van Diest enz., bevestigen ter gelegenheid van hun Blijde Inkomst te Diest de privileges.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIII vo.
regest_nummer 1773 1457 September 18
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, en Johanna van Loyn, gravin, vrouwe van Heynsberch, Lewenberch, Diest, Zichenen etc., bevestigen hun (oud-)oom, heer Johan van Loyn, eertijds bisschop van Ludich, in het vruchtgebruik van Heynsberch en Geylenkirchen, zooals dat in de huwelijksvoorwaarden is overeengekomen.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XV vo.
regest_nummer 1774 1457 September 19
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, heer van Diest, Zichen etc., en Johanna van Loyn, gravin en vrouwe dier landen, schelden hun oom, heer Johan van Loyn, eertijds bisschop van Ludich, kwijt, wat zij van zijn momberschap over de landen van Heynsberg, Lewenberg e.a. te vorderen zouden kunnen hebben.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVI.
regest_nummer 1775 1457 September 25
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouwe en Sarbrücken, heer van Heynsberch, Diest, Zichenen etc., burggraaf van Antwerpen, en Johanna van Loen, erfvrouwe van Heynsberch enz., bevestigen, ter gelegenheid van hun Blijde Inkomst te Zichenen, de privileges.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIV vo.
regest_nummer 1777 1457 October 7
regest_beschrijving Johan van Loyne, heer van Heynsberg, Millen, Steyn en Lumpen, draagt over aan Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, als man van Johanna van Loyn, vrouwe van Heynsberg, Lewenberg, Diest en Zichen, 6 voeder wijn, die hij en vorige heeren van Heynsberg als leen hadden van heer Diederich, aartsbisschop van Colne.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVI vo.
regest_nummer 1807 1459 Juni 10
regest_beschrijving Johanna van Diest, weduwe van Heynsberg, verklaart door haar zoon, graaf Johan, en haar dochter, Johanna van Loen, gravin van Nassouwe en Sarbrücken, voldaan te zijn van hetgeen haar in den brief van den hertog van Bourgondiën, waarin zij afstand deed van al haar heerlijkheden, is toegezegd en komt thans met hen overen, dat zij, in plaats vazn 3 voeder rijnsche wijn, 50 mud rogge jaarlijks zal krijgen en in plaats van 200 paar konijnen, de waranden van Merhout en Zeelem en de vogelarij van eenden en patrijzen, die zij verpachten of verlijen mag.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVII.
regest_nummer 1814 1460 Januari 14
regest_beschrijving Alexander van Voshem, licentiaat in de rechten, Reyner van Dyest, natuurlijke zoon van Thomas, Merten van Steynoirden, Henrick Wynants, schout van Diest, Wilhelm van Doirne, meier van Zichenen, Mathijs van den Rode, rentmeester van Diest, en Jorijs van den Rode, meier van Meerhout, verklaren schuldig te zijn 64 rijnsche guldens jaarlijks aan lijfrenten aan een aantal leden van de familie Absaloens, waarvan de koopsom is aangewend ten behoeve van Johan, graaf van Nassouwen en Sairbruggen, heer van Diest, Zichenen etc.
regest_datering (dusent vierhondert negenenvijftich nae costume van scryvenen van den Hove van Brabant).
regest_nb Afschrift in Inv. 918, fol. XXV, vo. Boven de akte staat, dat de 64 rijnsche guldens ten behoeve van den heer van Diest zijn afgelost. De naam van Reyners vazder, overgeslagen bij het afschrijven, moet Thomas zijn, blijkens akte van 1443 Nov. 12 (Reg.No. 1487).
regest_nummer 1829 1460 September 24
regest_beschrijving Ludewigk van Bourbon, geconfirmeerd elect van Ludick enz., oorkondt, dat Jehanna, weduwe van Johan van Loen, heer van Heinsberch, Diest, Zichen en Zeelem, heeft opgedragen het goed van den Wyer met het huis en het dorp Cosen met hooge, middelbare en lage heerlijkheid, dat zij geërfd heeft van haar moeder Johanna van Huerne, ten behoeve van Johan, graaf van Nassouwe en Sarbruggen, heer van Heinsberg, lewenberg, Diest, Zichen en Zellem, als man van haar dochter Johanna, die er vervolgens beide mede beleend zijn, waarbij mede is overeengekomen, dat de graaf van Nassouwe aan zijn schoonmoeder 150 rijnsche guldens lijfrente uit genoemde goederen zal betalen en daarna zoo noodig uit Hanneff en Cortijs, welke goederen zij bij dezen eveneens aan haar schoonzoon overdraagt.
regest_datering (bynnen der stat Diest nadat ons alda erde ind platze tot desen nabeschreven saken verleent was).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIX vo.
regest_nummer 1831 1460 December 26
regest_beschrijving Henrick van Diest, ridder, verklaart, naar aanleiding van oneenigheden tusschen hem en vroegere heeren van Diest over de valuatie van de 800 gulden jaarlijks, aan zijn vader, heer Aert, bij broederdeeling en in huwelijksvoorwaarden toegewezen door diens broeder Henrick, heer van Diest, genoegen te zullen nemen met een blijvende valuatie van den gulden op 18 brabantsche stuivers.
regest_datering (opten heyligen Sente Stevens dach).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVIII.
regest_nummer 1856 1463 Januari 21
regest_beschrijving Johan en Johanna, graaf en gravin van Nassauwe en Sarbrucken, heer en vrouwe van Heynsberg, Lewenberg etc., verpanden hun heerlijkheid Zelem aan Mertin von Steynfort voor 2100 rijnsche guldens, betaald deels met geld, deels met oude schuldbrieven, losbaar binnen 20 jaar.
regest_datering (op Sant Angeneten dach der heiliger junffreuwen etc.).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXIX vo. In margine staat, dat de verpanding is te niet gedaan.
regest_nummer 1861 1463 Juli 25
regest_beschrijving Arnout van Beringen, Franck Keesmans, Henrick Wynants, Henrick Vilten, Arnout van der Poirten, Thomas Steenaert en Thomaes van der Bruggen, schepenen van Diest, oorkonden, dat Janne van Langel, schout van Diest, Zegher van de Gaden, rentmeester van de heerlijkheid Diest, Jan van den Huyse, meier van het land van Diest, en Willem van Doirne, meier van Zichenen, als zaakwaarnemers (van den heer) beloofd hebben te betalen aan Merten van Steynoirt, natuurlijken zoon van heer Arnd, ridder, en aan zijn zoon Dierick een lijfrente, groot 60 rijnsche guldens jaarlijks.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXVI vo. Boven de akte staat, dat alles wat hier na volgt, Merten van Steynorde aangaande, afgedaan is.
regest_nummer 1868 1463 November 30
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrucken, heer van Heynsberg, Diest, Zichenen etc., en zijn vrouw Johanna van Loen, geven aan jonkvrouw Margriete, Johanna's natuurlijke zuster, die zij in het klooster Mariëndale te Diest hebben gedaan, 10 rijnsche guldens jaarlijks uit de rent van Diest.
regest_datering (in onser stat Heynsberg).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXIX.
regest_nummer 1910 1468 Augustus 18
regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, en Johanna van Loyne, gravin, heer en vrouwe van Heynsberg, Lewenberg, Diest en Zichen, burggraven van Antwerpen etc., beloven den Karthuizers van Zelem 10 koopmansguldens jaarlijks uit 1 bunderland bij Woppekem, geheeten het Sterpbonder, te betalen in plaats van het voerder wijn, hun in den brief dd. 1413 December 9 (Reg.No. 1011) beloofd, wegens onzekerheid van den oogst en bezwaren bij het vervoer.
regest_datering
regest_nb Geïnsereerd in den brief van denzelfden datum (Reg.No. 1911).
regest_nummer 1911 1468 Augustus 18
regest_beschrijving Prior en convent van de Karthuizers te Zelem bij Diest, gezien de twee brieven dd. 1413 December 9 en 1468 Augustus 18 (Reg. Nos. 1011 en 1910), hierin geïnsereerd, schelden Johan en Johanna, heer en vrouwe van Heynsberg, Lewenberg enz., den brief dd. 1413 December 9 kwijt.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXX vo.
regest_nummer 1912 1468 Augustus 18
regest_beschrijving Prior en convent van de Karthuizers te Zelem bij Diest verklaren zich voldaan door Johan van Nassauw en Sarbrücken en Johanna van Loyn van den achterstal van 1 voeder wijn jaarlijks uit Lewenberg, hun door Johan van Loyn en Margreta van Genep eertijds gegeven, en van de vervanging door een andere rente.
regest_datering
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXIII.
regest_nummer 2141 1485 December 3
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylick en den Berge, graaf van Ravensberge, heer van Heynsberch, Leeuwenborch, Diest en Zichenen, verbindt alle cijnsen en renten, die hij uit de stad Diest heeft, bedragende c. 877 gulden, den pandcijns, den Marctbeemd en het Hazenbroec voor de erf- en lijfrenten, die de stad ten zijnen behoeve verkocht heeft tot een bedrag van 5000 rijnsche guldens.
regest_datering (opten naesten Saterdach nae Sinte Andries' dage des heyligen apostels).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXVI.
regest_nummer 2178 1489 Januari 20
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylke en den Berge, graaf van Ravensberg, heer van Heynsberg, Diest etc., gelast de stad Diest en het dorp Webbekem om Gielis Bouchout, dien hij, na ontslag op verzoek van Augustijn Vylters, tot schout heeft aangesteld, als zoodanig te erkennen.
regest_datering (Guylke op Sint Agnethen avent der hilgen jonfferen).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XLIV.
regest_nummer 2157 Reg.No. 2157 is vervallen
regest_beschrijving
regest_datering
Reg. no. 1414
regest_nummer 1414 1440 Januari 29
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoignen enz., oorkondt, dat Jan van Loon, zoon tot Heynsberch, en zijn vrouw, Johanna van Diest, heer en vrouwe van Diest en Zichen, voor het Leenhof de heerlijkheid Zichen hebben opgedragen als pand voor 18000 rijnsche guldens, die zij Engelbrecht, graaf van Nassou, schuldig zijn uit hoofde van de huwelijksvoorwaarden, gemaakt tusschen diens zoon graaf Jan en Marie van Heynsberch, hun moei, en voor 7000 dergelijke guldens eens of 700 jaarlijks, die zij in afkorting van de 18000 zullen betalen aan den graaf van Seyn, graaf Engelbrechts schoonzoon.
regest_datering (dusent vierhondert negen ende dertich na costume ons Hoofs van Brabant).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 920). Met gebroken zegel van hertog Philips in roode was met contrazegel, en dat van heer Wouter Bau, heer van Vremde en Millegem, ridder, in groene was; de zegels van Henrick van Ringberge, Arnt Stamelairt van Uden, Ambrosius van Dynter en Willem van Haren, leenmannen, verloren.
Reg. no. 1554
regest_nummer 1554 1447 Maart 26
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoignen, Brabant etc., oorkondt, dat Jan van Loon, heer van Heinsberch, Leewenberch Diest en Sichen, en zijn vrouw, Johanna van Diest, voor hem en leenmannen hun goederen in Brabant, n.l. slot, dorp en land van Zichen, den tol en doorgang in hun stad Diest, de helft van het dorp Meerhout met hooge en lage rechtspraak enz. de andere helft van Meerhout en Vorst geheel met 20 pond cijns, doch zonder de hooge rechtspraak, 9 bunder land te Wolmerssem, het burggraafschap van Antwerpen en het dorp Holede hebben opgedragen om als onderpand te dienen voor een rente, groot 812 rijnsche guldens jaarlijks, te betalen aan Jan, graaf van Nassouw, Dits en Vyanden, heer van de Leck, Breda, Grimbergen en Corroit, raad en kamerling, en drossaard van Brabant, spruitende uit een hoofdsom, groot 14614 rijnsche guldens, die deze nog te goed heeft van de huwelijksvoorwaarden, gemaakt bij zijn huwelijk met Maria van Loon, en dat hij met genoemde rente beleend is.
regest_datering (Diest dusent vierhondert sesse ende veertich na costumen ons Hoofs).
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 921). Met de zegels van den hertog met contrazegel, Jan, heer van Rotselair, Vorsselair en Rethy, erfhofmeester van Brabant, ridder, Jan van Grijmbergen, heer van Assche, [Merxhem] en Hamme, en Ambrosius van Dynter, erfburggraaf van Dormale, in roode, dat van Henrick de Cuper in groene was; die van Henrick van Diest, heer van der Rivieren, ridder, Zeger van der Rivieren, Jacob de Sone en Joes Voirtman, leenmannen, verloren.
regest_nb b) Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXII.
regest_nb De naam van de tweede heerlijkheid van Jan van Grimbergen ontbreekt door beschadiging van het charter.
Reg. no. 1728
regest_nummer 1728 1455 December 26
regest_beschrijving Johanna, weduwe van Heynsberch, vrouwe van Dyest, Sichen, Zeelem etc., machtigt haar zwager, heer Johan van Heynsberch, bisschop van Ludick enz., haar renten en andere inkomsten te innen.
regest_datering (op Sinte Stevens dach).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 922). Met weinig geschonden zegel van de oorkondster in bruine was.
Reg. nos. 1509, 2252, 2263-2265, 2270, 2272, 2290, 2292, 2298, 2311, 2314, 2320, 2321, 2329, 2331, 2334, 2337-2340, 2342, 2356, 2358, 2369, 2370, 2376, 2377, 2380, 2381 en 2383
regest_nummer 1509 1445 October 9
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen, Brabant enz., scheldt den bisschop van Ludick de pandschap van Millen, Gangelt en Vucht kwijt en geeft ze hem als leen, op voorwaarde, dat hij alle hier omschreven punten zal laten ratificeeren door zijn neef Jan van Loen, heer van Heynsberch, Leewenberch, Diest en Zychem.
regest_datering (Antwerpen).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 923).
regest_nummer 2252 1494 December 23
regest_beschrijving Servaes van Eynaeten, drost van Diest en Sichen, schrijft aan Merie van Loen, gravin-weduwe van Nassauwe etc., dat hij nu eerst antwoord heeft gekregen van den hertog van Guylich, den Berghe etc., op het verdrag, door haar en Servaes van Eynaeten namens den hertog gemaakt, aangaande de achterstallige rente uit Sichen, en dat de hertog daarmede genoegen neemt.
regest_datering (op Diensdaich neest nai St. Thomas'dach apostels).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Sluitzegel verloren.
regest_nummer 2263 1496 Februari 10
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, heer van Heinsberg en Lewenberg, verzoekt Maria van Loen, gravin-weduwe van Nassauwe en Vyanden, vrouwe van Breda, uitstel van betaling van de 2000 gulden, die hij ten achter is van de rente van Zychen, van Paschen tot 14 dagen na St. Jan, waarover hij haar een bezegelden brief zendt (Reg.No. 2264).
regest_datering (zo Duysseldorp uff Gudenstach Sent Scholastici dach).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met sluitzegel onder papieren ruit.
regest_nummer 2265 1496 Maart 9
regest_beschrijving Servaes van Eynatten verzoekt Maria van Loen, gravin-weduwe van Nassouw etc., genoegen te willen nemen met de som geld, die hij haar door den rentmeester van Sichenen, Wolter Prokeels, doet toekomen en die hij met veel moeite van de inwoners heeft losgekregen, en schrijft, zich van beloften voor de toekomst te moeten onthouden.
regest_datering (op Goensdach IX Marcii).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
regest_nummer 2270 1496 Augustus 6
regest_beschrijving Servaes van Eynatten, drost van Dijst en Zychen, antwoordt Maria van Loon, gravin-weduwe van Nassauw, Vyanden en Dietz, vrouwe van Breda etc., dat de hertog van Gulik onlangs te Colen 1000 van de 2000 gulden aan Theeus Walmethuysen heeft betaald ten behoeve van den jonker van Waldyck, en dat hij aangaande de loopende rente al het mogelijke doen zal.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
regest_nummer 2272 1496 October 6
regest_beschrijving Mary van Loon, gravin-weduwe van Nasszo, Fyanden en Dietz, vrouwe van Breda etc., schrijft aan den hertog van Gulik, dat zij haar zoon, graaf Johenn, stuurt om over aan haar nog niet betaalde renten te spreken, waartoe de nood haar dwingt.
regest_datering (Breda uff Fridag vur St Dyonisius'tag).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 923). Op hetzelfde blad een berekening van hetgeen ontvangen is.
regest_nummer 2290 1497 December 9
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, dankt Maria van Loynn, gravin-weduwe van Nassauwe en Vyanden, vrouwe van Breda, voor haar geduld en vraagt wederom uitstel van betaling van achterstallige rente uit Zychen.
regest_datering (zo Haimboich uff den neysten Saterstach na unser liever Frauwendaige concepcion).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
regest_nummer 2292 1497 December?
regest_beschrijving Wilhelm, hertog van Guylche en den Berg, graaf van Ravensberg etc., belooft jonkvrouw Marie van Loen, gravin-weduwe van Nassouw etc., de 2000 gulden aan achterstallige rente over de jaren 1493 en 1494 van de rente, groot 1137 gulden jaarlijks, uit Sichen, Hoelede, Merhout etc., voor welker betaling hij uitstel heeft gekregen, vóór Paschen e.k. te Breda te zullen betalen.
regest_datering
regest_nb Copie-fragment (Inv.No. 923). In margine notities van Maria van Loon.
regest_nummer 2298 1498 Maart 20
regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouw en Vyanden, heer van Breda etc., machtigt Henrick van Hasselt, zijn hofmeester, zijn hofmeester, en Henrick Montens, zijn secretaris, om met gedeputeerden van den hertog van Gulijch den ruil tot stand te brengen van de heerlijkheden Diest, Zichem, Zellem, Kackevenne enz., tegen graaf Engelbrechts helft in de heerlijkheden Mille, Gangel en Vuecht, benevens 11350 gulden, verminderd met hetgeen de hertog nog schuldig is aan graaf Engelberts moeder.
regest_datering
regest_nb a) Minuut in het Fransch (Inv.No. 923).
regest_nb b) Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
regest_nummer 2311 1499 Februari 24
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge, den Berg etc., graaf van Ravensberg, schrijft aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van Breda etc., dat hij genoegen neemt met hetgeen deze over den ruil van Diest en Zychem tegen Millen enz. overeengekomen is te Grave met heer Heinrich van Hompesch, ridder en hofmeester, en goedvindt, dat alles onveranderd en geheim blijft tot Mei e.k., in welke maand de ruil door beiderzijdsche gedeputeerden tot een einde gebracht zal worden.
regest_datering (Haimboich uff den Sondach Reminiscere in den Vasten).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel onder papier losgeraakt.
regest_nummer 2314 1499 Maart 8
regest_beschrijving Heynrich van Hompesch, heer van Wijckrade, ridder en hofmeester, schrijft heer Engelbret, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breitda, stadhouder etc., dat hij den brief van den hertog (van Gulik) dd. 24 Februari niet goed begrepen schijnt te hebben, en verzoekt hem om Heynrich van Hassell naar Heynsberg te zenden, om de zaak (van den ruil van Diest) tot een eind te brengen).
regest_datering (Freydach na deme Sondaege Oculi).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met sluitzegel onder papieren ruit.
regest_nummer 2320 1499 April 30
regest_beschrijving H. de Hasselt en H. Montens brengen verslag uit van het met heer Henrich van Hompesch te Heynsberch verhandelde en sluiten hierbij in een door dezen geteekend voorstel tot het maken van eenige wijzigingen in de te Grave gesloten overeenkomst, met name verkorting van den betalingstermijn van de 11350 gulden, die graaf Engelbrecht den hertog van Gulik zou betalen.
regest_datering (Heynsberch).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
regest_nummer 2321 1499 Mei
regest_beschrijving (Engelbrecht, graaf van Nassau) schrijft aan de raden van den hertog van Gulich, dat het hem bevreemdt, dat op de laatste bijeenkomst te Hensberch aan zijn raden Heynrich van Hasselt en Heynrick Montens wijzigingen zijn aangeboden van de overeenkomst, te Grave gesloten en door den hertog goedgekeurd; dat hij evenwel den hertog terwille wil zijn en hierbij eenige nieuwe artikelen in dien zin insluit.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 923).
regest_nummer 2329 1499 Juli 3
regest_beschrijving Heinrick van Hompesch, heer van Wickrade, ridder en hofmeester, verzoekt Heinrich van Hasselt hem copie te zenden van de artikels, hem onlangs door Wilhem van Lyre namens den graaf van Nassauwe gegeven in antwoord op de artikels, door hemzelve na de bijeenkomst te Heinsberch opgesteld, daar hij de stukken verloren heeft; de overdracht zal omstreeks St. Bartholomeus plaats hebben, aangezien de hertog van Guylge etc. bereid is, bedoelde artikels na te komen.
regest_datering (uff den neisten Dinxstach na Unser Liever Frauwen daige Visitacion).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Sluitzegel verloren.
regest_nummer 2331 1499 Augustus 6
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, stelt Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., voor om Dinsdag na O.L.V. assumptie te Sittart te komen voor de overdracht der heerlijkheden, daar dit anders uitgesteld zou moeten worden tot na den tocht naar Frankreyck, die binnenkort plaats zal hebben.
regest_datering (Syberg uff den neisten Dinxstach na Sent Peters daige ad Vincla).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met losgeraakt sluitzegel onder papier.
regest_nummer 2337 1499 Augustus 25
regest_beschrijving Enghelbrecht, graaf van Nassou en Vyanden, heer van Breda etc., doet afstand van zijn helft van slot en land van Millen met de steden Ganghelt en Vucht ten behoeve van Willem, hertog van Gulck en Berghe etc., in ruil voor stad en land van Diest en stad, slot en land van Sichen.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 923).
regest_nummer 2339 1499 Augustus 27
regest_beschrijving Willem Lunyck, kanselier van den hertog van Gullick, verklaart ontvangen te hebben van de raden van den heer van Nassou 5 bezegelde brieven en vele oude rekeningen aangaande Millen, en belooft alle stukken van Diest, Zichen en het mark (lees burg)graafschap van Andwerpen binnen 6 weken te zullen overdragen.
regest_datering (Gullick).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
regest_nummer 2356 1500 Januari 26
regest_beschrijving Wilhem Luncyk, kanselier etc., verzoekt Geirhart van der Strepen en Heinrich Montens, secretaris van graaf Engelbrecht van Nassauwe etc., om brenger dezes de kanselarijkosten te betalen voor de stukken, betreffende den ruil van Diest en Zychenen tegen Millen enz.
regest_datering (uff den neisten Mandach na Sent Pauwels daige Conversionis).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
regest_nummer 2358 1500 Februari 27
regest_beschrijving Gedeputeerde raden en vrienden van den hertog van Guylge, den Berg etc., thans verblijf houdende te Tricht, zenden Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van Breda etc., een copie-ontwerp voor de afbetaling van het verschuldigde aan den hertog.
regest_datering (Tricht …. uff den neisten Frydach na sent Matheus' daige).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
regest_nummer 2369 1500 Juli 12
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, vraagt Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda, het geld, dat vóór St. Jan te Millen betaald had moeten worden, nu op St. Peters avond ad Vincula te laten betalen en eenige personen naar Millen te zenden, om met zijn afgevaardigden de zaak van den ruil te beëindigen.
regest_datering (Burch, uff Sent-Margarethenavent).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
regest_nummer 2370 1500 Juli tusschen 12 en 25
regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassou en Vianden, heer van Breda, Grimberghen etc., stadhouder-generaal in Vlaenderen en Artoeys etc., schrijft aan den hertog van Geullicke den Berg etc., graaf van Ravensbergh, in antwoord op diens brief van den 12en, dat, alvorens te betalen, de ruil eerst tot een eind gebracht moet worden met name door overdracht van het archief van Diest en Zichem, nu dat van Millen reeds overgedragen is, en door het maken van een afrekening aangaande den aftrek van hetgeen de hertog nog schuldig is aan schrijvers moeder, waartoe hij den hertog verzoekt eenige personen naar Diest te zenden.
regest_datering (Bruesel).
regest_nb Minuut (Inv.No. 923).
regest_nummer 2376 1500 Augustus 25
regest_beschrijving Heinrich van Hompesch, heer van Wickraide, ridder en hofmeester, schrijft aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., stadhouder-generaal etc., dat hij zeer tot zijn leedwezen heeft vernomen, dat diens afgevaardigden te Trycht het aan den hertog van Guylge verschuldigde geld nog niet betaald hebben, hetgeen graaf Engelbrecht in deze landen zeker in opspraak zal brengen, en dringt er op aan, dat hij het geld op tijd en plaats, in het ruilverdrag genoemd, betaalt.
regest_datering (uff den neisten Dinxstach na Sent Bartholomeus'daige).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Sluitzegel verloren.
regest_nummer 2377 1500 Augustus 27
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg etc., schrijft aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., stadhouder-generaal etc., niet te kunnen gelooven, dat het niet betalen te Trycht van het verschuldigde geld met zijn medeweten is geschied; stuurt hem afschrift van de punten, aan zijn afgevaardigden door die van graaf Engelbrecht voorgehouden, met verzoek ze aan zijn broeder Johan, graaf van Nassauwe, Vyanden, Dietze, etc., ter beslissing voor te leggen, en dringt er nogmaals op aan, hem op O.L.V. Nativitas e.k. te Millen het geld te doen betalen.
regest_datering (Duysseldorp, uff den neisten Donrestach na Sent Bartholomeus' daige).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel onder papieren ruit losgeraakt.
regest_nummer 2380 1500 September 7
regest_beschrijving E. de Nassou schrijft aan zijn gemachtigden Heinric van Hasselt, Jan en Geert van der Strepen te Diest, dat zijn laatste antwoord aan monsr. de Juliers niet onbillijk is; dat hij geen garantie vraagt om uitstel te krijgen maar dat het geld gereed ligt, en dat hij het aan den hertog overlaat, waarin de garantie zal bestaan.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
regest_nummer 2381 1500 October 3
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Gulge en den Berg, graaf van Ravensberg, gelast Mathijs vonn Raide te Diest alle stukken betreffende Diest en Zychenen, die hij onder zich heeft, aan graaf Engelbrecht van Nassauwe en Vyanden te zenden.
regest_datering (Benszbur uff den neisten Saterstach na Sent Remeyss' daige).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 923). Aan den voet staat, dat hetzelfde is geschreven aan Woulterus Prokels.
regest_nummer 2383 1500 October 8
regest_beschrijving Raden en vrienden van den hertog van Gulge en den Berg etc., onlangs te Trycht geweest zijnde, zenden hierbij ingesloten aan Frederich van Reness, schout, en Heinrich Montens, rentmeester van Diest, afschrift van de brieven, aan Mathijs van Roide en Wolterus Prokels geschreven (Reg.No. 2381), en verzoeken toezending van een door den graaf van Nassauwe onderteekenden brief van het copie-ontwerp van Trycht en vidimus van een akte van hertog Johan van Beyeren (Reg.No. 2096?).
regest_datering (uff den neisten Donrestach na Sent Remeysz' daige).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met sluitzegel van een der schrijvers onder papieren ruit.
Reg. nos. 282 en 1183
regest_nummer 282 1337 December 21
regest_beschrijving Jan, bisschop van Uttricht, heer van Dyest, burggraaf van Antwerp, Thomas van Dyest, heer van Zeleem, en Yzabele, dochter van wijlen heer Arnoud van Diest, in leven heer van Rume, met haar man Huge, heer van Rume, verdeelen de nalatenschap van hun broeder en oom, heer Gherard, heer van Dyest en Zeleem, burggraaf van Andwerpen, waarbij heer Jan Dyest en het burggraafschap c.a. krijgt benevens de rivier de Demer, van waar de Soerpele erin valt tot den worp bij Zichenen, heer Thomas Zeleem, en Gerard, zoon van Huge en Yzabele van Rume, behoudt, wat zijn grootvader, heer Arnoud, hem na de broederdeeling, gemaakt tijdens diens leven, heeft vermaakt n.l. de goederen in de Kempen met name de dorpen Hamme, Beverlo, Quaetmechelen, Meerhout en Olmen.
regest_datering (in Sente Thomas'daige des apostels).
regest_nb a) Gevidimeerd in den brief dd. 1423 Augustus 16 (Reg.No. 1183).
regest_nb b) Afschrift in Inv.No. 1104, fol. 1.
regest_nb c) Authentiek extract uit een register van de stad Diest dd. 1552 September 19 (Inv.No. 1079).
regest_nummer 1183 1423 Augustus 16
regest_beschrijving Danyel, abt van de abdij te Averbode van de Praemonstratenser orde, geeft vidimus van de akte dd. 1337 December 21 (Reg.No. 282).
regest_datering (in crastino Assumptionis Beate Marie virginis).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Het zegel van den abt verloren.
Reg. no. 1478
regest_nummer 1478 1443 Juli 8
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen, Brabant, enz., gelast zijn raad en kamerling en drossaard van Brabant, Jan, graaf van Nassow en Vyanden, om Jan van Loon, heer van Heynsberch, Lewenberch, Diest en Sichem, te verzoeken Millen, Gangelt en Vucht terug te geven, waarvan wijlen hertog Jan van Brabant het vruchtgebruik aan diens grootvader en vader heeft gegeven gedurende hun beider leven en niet langer, en bij langer uitstel Diest, Sichem en al zijn andere heerlijkheden in Brabant in beslag te nemen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Met stuk van het zegel met contrazegel van den oorkonder in roode was.
Reg. no. 2264
regest_nummer 2264 1496 Februari 10
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, heer van Heinsberg, Lewenberg, Diest en Zychen, verklaart schuldig te zijn aan zijn nicht Maria van Loen, gravin-weduwe van Nassauwe en Vyanden, vrouwe van Breda etc., 2000 gulden wegens achterstal van een rente, groot 1137 gulden jaarlijks, uit Sychen, Holede, Meerhout etc. over de jaren 1493 en 1494, die hij binnen 14 dagen na St. Jan e.k. betalen zal.
regest_datering (zo Duysseldorp uff Gudenstage sent Scholasticen dach).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 2334
regest_nummer 2334 1499 Augustus 17
regest_beschrijving Lodewich van Gulick, Aert van Beringhen, Jan Vos, Jan Anxt, Jan Zeghers, Henrick van Beringen en Plissis Witten, schepenen van Diest, oorkonden, dat voor hen en Vasdraet van den Creeffte, schout, heer Willem, hertog van Gulick en den Berge, graaf van Ravensberge, heer van Diest etc., de stad Diest heeft overgedragen in handen van den schout ten behoeve van Engelbrecht, graaf van Nassauwen, in wiens naam heer Jan van Ymmerseele, ridder, heer van Yeteghem, markgraaf van Antwerpen, er vervolgens in gevest is.
regest_datering
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 923). Met het schepenzegel en dat van den schout in groene was, beide geschonden.
regest_nb b) Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 923).
regest_nb Op hetzelfde blad afschrift van de akte dd. 1499 Augustus 27 (Reg.No. 2338).
Reg. no. 2338
regest_nummer 2338 1499 Augustus 27
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravenszberg etc., doet afstand van stad en land van Diest, en slot en land van Zychen en Zelem ten behoeve van heer Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda, met wien hij deze goederen geruild heeft tegen diens helft van slot en land van Millen met de steden Gangelt en Vuecht.
regest_datering (den neisten Dinxstach na Sent Bartholomeus' daige des hilligen apostels).
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 923). Met zegel van den oorkonder in gele was.
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 923).
regest_nb c) Afschrift op hetzelfde blad als het afschrift dd. 1499 Augustus 17 (Reg.No. 2334).
Dit charter is zeer beschadigd, maar betreft mogelijk het origineel van reg. no. 2340. Raadpleeg het afschrift onder inv. nr. 923 voor de inhoud van de stuk.
regest_nummer 2340 1499 Augustus 27
regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassawe en Vianden, heer van Breda, verklaart tot een overeenkomst gekomen te zijn met den hertog van Guylge over de afbetaling van de 11350 rijnsche guldens, die hij bij den ruil van ½ Millen, Gangelt en Vucht tegen Diest, Zychen en Zelem nog bovendien betalen moet, verminderd met de rente uit Zychen, die de hertog nog schuldig is aan graaf Engelbrechts moeder.
regest_datering (uff den neisten Dynxstach na Sent Bartholomeus' dage des hilligen apostels).
regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 923).
regest_nb b) Mogelijk oorspr. op perkament (Inv.No. 923). Zegel verloren, charter zeer beschadigd.
Reg. no. 2341
regest_nummer 2341 1499 Augustus 27
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berge, graaf van Ravensberge etc., verklaart ontvangen te hebben van heer Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., 3159 van de 11350 rijnsche guldens, die deze bij den ruil van zijn helft van slot en land van Millen met de steden Gangelt en Vuecht tegen stad en land van Diest, slot stad en land van Zychen en Zelem op den koop toe zou geven.
regest_datering (in unser stad Guylge uff den neisten Dinxstach na Sent Bartholomeus' daige des hilligen apostels).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. nos. 2096 en 2342
regest_nummer 2096 1483 Maart 10
regest_beschrijving Johannes, paltsgraaf op den Rijn, hertog in Beyeren, graaf van Spanheym, en zijn gemalin Johanna van Nassauwe en Sarbrücken, verkoopen aan Wilhelm, hertog van Gulich en den Berg, graaf van Ravensberg, heer van Heynsberg etc., hun oom, hun rechten op Heynsberg, Lewenberg, Diest en Siechen, en doen afstand van de aanspraken op ¼ van het hertogdom Gulich, die hun van den kinderloos gestorven graaf Wilhelm van Blankenheym aangekomen mochten zijn.
regest_datering (uff den Montach na dem Sondage Letare zo Halffasten).
regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1499 September (Reg.No. 2342).
regest_nummer 2342 1499 September 1
regest_beschrijving Gotschalck van Harve, heer van Alstorp, landdrost van het land van Guylge, en Werner van den Bungart, ridders, geven vidimus van de akte dd. 1483 Maart 10 (Reg.No. 2096) ingevolge belofte, door den hertog van Guylge aan den graaf van Nassauwe gedaan.
regest_datering (uff Sondach Sent Egidius' dach).
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 923). Met de zegels van beide oorkonders in groene was.
regest_nb b) Vertaling in het Duitsch (Inv.No. 923).
regest_nb c) Vertaling in het Latijn (Inv.No. 923).
Reg. no. 2375
regest_nummer 2375 1500 Augustus 17
regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den berg, graaf van Ravensberg, verklaart ontvangen te hebben van heer Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda, 8191 gulden, die deze hem nog schuldig was van de 11350 rijnsche guldens, die hij hem bij den ruil van Diest, Zychem en Zelem tegen de helft van Millen, Gangelt en Vuecht nog bovendien betalen zou.
regest_datering (Bürch, uff den neisten Maindach na Unser Frauwen daige Assumpcion).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Met zegel van den oorkonder in gele was.
Reg. no. 2427
regest_nummer 2427 1503 Maart 1
regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistrijcke, hertog van Bourgoingnen enz., oorkondt, op verzoek van Engelbrecht, graaf van Nassou en Vyanden, heer van Breda etc., ridder van de orde, raad en kamerling, dat uit de leenregisters van Brabant gebleken is, dat hij 28 Augustus 1499, na opdracht door den hertog van Gulik, beleend is met het land van Sichenen, tol en doorgang van Diest, het burggraafschap van Antwerpen, de helft van Meerhout en Vorst, de helft van Meerhout met hoog en laag gerecht, en 2/3 van een watermolen, het dorp Hoelede en 9 bunder land in Wolmerssem.
regest_datering (Bruessel int jaer ons Heeren duysent vijfhondert ende twee nae costume ons Hoofs van Brabant).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 925). Met de zegels van den hertog en de leenmannen Jan van Montenaken, Daniel van Binckem, Jan van den Bossche en Gielijs Arachart in roode was; alle, behalve dat van Montenaken, zeer geschonden.
Reg. nos. 2167, 2316, 2399, 2512, 2541, 2588, 2589, 3089-3091.
regest_nummer 2167 1487 November 27
regest_beschrijving De Raad van Brabant vernietigt het verstek, verleend tegen den hertog van Gulyck, gedaagde, in het proces over Monjou, tegen hem gevoerd door heer Jan van Gavere, ridder, en bevestigt zijn beschikking, waarbij Monjou als onderpand zal dienen voor het vonnis ten principale en de andere goederen van den hertog van Gulyck in Brabant voor de achterstallen.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb a) Authentiek afschrift (Inv.No. 926).
regest_nb b) Authentiek afschrift (Inv.No. 926).
regest_nummer 2512 1510 10 Januari 20
regest_beschrijving Maximiliaan schrijft aan den Raad van Brabant om den graaf van Nassou een termijn van 3 maanden te verleenen benevens sommatiebrieven, om van den hertog van Jullers garantie te verkrijgen voor de landen van Diest en Zychen, in verband met een sententie van genoemden Raad ten behoeve van Jehan de Gavre.
regest_datering (Bruselles anno IX).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 926).
regest_nummer 2541 1511 Juni 10
regest_beschrijving Maximiliaan van Oostenrijk gelast zijn dochter Marguerite, hertogin-weduwe van Savoye, na ontvangst van een rekest van graaf Henry de Nassou, alle procedures in de zaak tusschen den hertog van Juillers en Jehan de Gavre over de heerlijkheid Diest, die door den hertog, vóór den verkoop aan graaf Engelbert van Nassou, is bezwaard met hetgeen hij aan Jehan de Gavre schuldig was uit hoofde van diens heerlijkheid Monjoie, op te schorten, totdat een minnelijke schikking beproefd zal zijn, bij mislukking waarvan het vonnis, door Jehan de Gavre verkregen ten nadeele van den hertog, die daarvan ten onrechte in appèl is gegaan, uitgevoerd moet worden.
regest_datering (en notre ville de Copestain).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926). Met sluitzegel onder papieren ruit.
regest_nummer 2588 1515 Januari 2
regest_beschrijving Henry, graaf van Nassou en Vienne, en Guillaume de Croy, heer van Chièvres, oorkonden, dat Jehan de Gavre, ridder, heer van Zittert, met hun advies en toestemming heeft getransporteerd aan den prins van Espaigne zijn rechten op de heerlijkheid Montjoie, welke in bezit genomen is door den hertog van Jullers, alsmede op de achterstallen, die deze hem daarvan schuldig is, waarbij zij de helft van de opbrengst voor zich bedongen hebben.
regest_datering
regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 926).
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 926). Op hetzelfde blad als afschrift b. het afschrift dd. 1515 Januari 7 (Reg.No. 2589).
regest_nummer 2589 1515 Januari 7
regest_beschrijving Jehan de Gavere, heer van Zittert, ridder, raad en kamerling van den prins van Espaigne, verklaart, dat hij, met goedvinden van de heeren van Nassou en Chièvres, de helft van zijn recht op de heerlijkheid Montjoye, die de hertog van Jullers hem onthoudt, met de achterstallen daaruit heeft overgedragen aan den prins van Espaigne, en dat hij hun de helft zal geven van hetgeen hij wegens de overdracht ontvangen zal.
regest_datering (Bruxelles).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 926). Geschreven op hetzelfde blad als dat dd. 1515 Januari 2 (Reg.No. 2588).
regest_nummer 3089 1543 December 16
regest_beschrijving René de Chalons, prins van Orenges enz., gelast den griffier Nicolas Vierling te Breda, alle stukken betreffende Mon Joye naar Bruxelles te zenden.
regest_datering (Bruxelles).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926). Met sluitzegel onder papier. In margine een verklaring, dat den 21en December de stukken gezonden zijn. In dorso: "Mont Joye Gavere".
regest_nummer 3090 1543 December 20
regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda zendt den prins van Orenges, gouverneur, stadhouder en kapitein-generaal van Geldres, Hollande en Utrecht etc., de gevraagde stukken betreffende Orenges, Cuyseau, Varennes, goederen in Bretagne, Dauphiné en Bourgoigne, afkomstig van zijn rentmeester-generaal in Bourgoigne, benevens een uittreksel uit de besomming van de waarde zijner landen in Luxembourg, en bericht, dat de griffier, die zich wel herinnert een copie gezien te hebben van den koop van Montoye door 's prinsen vader of oudoom en den heer van Chièvres van Jehan de Gavre, zoodra hij hersteld is, in de geheime papieren naar meer stukken dienaangaande een onderzoek zal instellen.
regest_datering (Breda).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926).
regest_nummer 3091 1543 December 21
regest_beschrijving Nicolas Vierling, griffier, schrijft den prins van Orenges, graaf van Nassou etc., dat hij aangaande Montjoye alleen de bijgaande stukken heeft gevonden, waarvan geen een authentiek is, en dat de origineelen bij wijlen den heer van Sart moeten gebleven zijn, daar hij die nooit gezien heeft.
regest_datering (Breda).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926).
Reg. no. 2316
regest_nummer 2316 1499 Maart 13
regest_beschrijving De notaries Henricus Coene instrumenteert, dat Engelbertus, graaf van Nassou en Vianden, heer van Breda etc., en Wilhelmus van Croy, heer van Chievere, Archot etc., met Johannes van Gavere, heer van Zietert, Rode-St. Agathe etc., zijn overeengekomen, onder nietigverklaring van de overeenkomst, eenige jaren geleden te St.-Aechten Rode gesloten, dat heer Jan van Gavere ten behoeve der beide anderen afstand doet van de helft der van zijn ouders geërfde aanspraken op 2/3 van de heerlijkheid Monjoye en de 56000 schilden met achterstalligen interest; dat geen van beide parteijn afzonderlijk eenig vergelijk zal treffen met den hertog van Gulck; dat het proces van heer Jan van Gavere over Monjoye, hangende voor den Raad van Brabant, door de heeren van Nassou en Croy betaald zal worden, en dat de kinderen van Adriaen van Gavere, die het derde deel van Monjoye bezitten, zich zullen houden aan dit tractaat.
regest_datering (Bruxelle in curia et hospicio suprascripti domini comitis de Nassou a.D. millesimo quadringentesimo nonagesimo octavo more gallicano).
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 926). Met signatuur van den notaris.
regest_nb b) Afschrift 1e helft 16e eeuw (Inv.No. 926).
Reg. no. 2399
regest_nummer 2399 1501 September 7
regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistrijcke, hertog van Bourgoingnen, Lothringen, Brabant enz., verleent Engelbrecht, graaf van Nassouwe, heer van Breda, akte van purge voor de heerlijkheden Diest, Zichenen, Meerhout e.a., door dezen onlangs verkregen van den hertog van Gulick, tegen ieder, die hem in het bezit dier heerlijkheden zou willen storen, met handhaving evenwel van de nader te bewijzen vorderingen van heer Jan van Gavere, Jacob van Moelenbroeck en Henrick van Scoenhove.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 926). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was met contrazegel.
Reg. nos. 89, 92 en 1490
regest_nummer 89 1304 April 9
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., geeft heer Heinrick van Meldert, ridder, voor de 100 pond, die hij hem beloofde, toen hij hem ridder maakte, en voor 400 pond, die hij hem bovendien schuldig is, den heerencijns en het lage gerecht van de dorpen Meerhout en Vuerst.
regest_datering (Donderdaechs nae Belokenen Paeschen).
regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1306 Januari 23 (Reg.No. 92).
regest_nb Zie Wauters VIII, bl. 113.
regest_nummer 92 1306 Januari 23
regest_beschrijving Johannes, proost van het klooster van St. Jacobus van Frigidus Mons in Bruxella, geeft vidimus van den brief dd 1304 April 9 (Reg.No. 89).
regest_datering (a.D. millesimo CCCo. quinto Dominica ante Conversionem Beati Pauli).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 927). Hieraan was vastgehecht een memorie over de berechting van eenige misdadigers te Meerhout en Vorst door den meier van Zichenen, en een memorie in duplo over de verdeeling van de hooge heerlijkheid van Meerhout tusschen den hertog van Brabant en den heer van Diest.
regest_nummer 1490 -1443
regest_beschrijving De procureur-generaal in Brabant en Lijmborch verzoekt den Raad van Brabant, den jonker van Diest te veroordeelen tot restitutie van breuken of composities, geïnd uit hoofde van de hooge heerlijkheid in Meerhout en Vorst.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 927).
Reg. nos. 2893 en 2894
regest_nummer 2893 1535 April 19
regest_beschrijving Gedeputeerden van den graaf van Nassou, niet tot overeenstemming gekomen met gedeputeerden van den kardinaal van Luydick in de kwestie over de heiden tusschen Caggevenne en Tessenderloe, adviseeren om elk van beide partijen de helft te geven.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 930). Op hetzelfde blad afschrift van den brief van denzelfden datum (Reg.No. 2894) en het getuigenverhoor.
regest_nummer 2894 1535 April 19
regest_beschrijving Gedeputeerden van heer Erardt van der Marck, kardinaal etc., als graaf van Loen, adviseeren, dat de heerlijkheid van Tessenderloe wel gefundeerd is om in de possessie te blijven van de kwestieuze heiden, zooals zij sinds jaren geweest is, in tegenstelling met die van Scaffen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 930). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift Reg.No. 2893 en het getuigenverhoor.
Reg. no. 88
regest_nummer 88 1303 December 4
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., belooft heer Gerard, heer van Dyest, burggraaf van Antwerpen, uitlevering van misdadigers, wat Brabant betreft.
regest_datering (tGudensdaghes vor Sinterclaus' dagh).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 931). Met in stukken gebroken zegel van den oorkonder in bruine was.
Reg. nos. 560, 562, 594 en 619
regest_nummer 560 1357 October 13
regest_beschrijving Jan, heer van Hamele, beslist als arbiter tusschen de vrouwe van Moreamez, Wailgoel en Diest, Henric, haar zoon, en heer Henric van Boxteel, ridder, diens momber eener-, en de stad Dyest anderzijds, dat de zetting eener bede, de stad door den hertog afgedwongen en zonder voorkennis van den heer van Diest door het stadsbestuur gedaan, blijven zal, doch de stad 10 pond grooten jaarlijks, losbaar met den penning 10, zal betalen aan jonkvrouw Janne, zuster van Henric.
regest_datering
regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932). Door het oorspr. waren gestoken de brieven dd. 1357 December 18 en 1360 November 30 (Reg. Nos. 562 en 594). In dezelfde katern het afschrift van den brief dd. 1363 Maart 13 (Reg.No. 619).
regest_nummer 562 1357 December 18
regest_beschrijving Marie van Ghystele, vrouwe van Moreames, Baljoel en Diest, en Henric van Boexstele, momber van Henric, heer van Diest, confirmeeren den brief dd. 1357 October 13 (Reg.No. 560), waardoor deze gestoken is.
regest_datering
regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932). Door het oorspr. was gestoken de brief dd. 1360 November 30 (Reg.No. 594).
regest_nummer 594 1360 November 30
regest_beschrijving Henric, heer van Diest en Zeelhem, burggraaf van Antwerpen, confirmeert den brief dd. 1357 October 13 (Reg.No. 562), waardoor deze gestoken is.
regest_datering (op Sint Andries' dach des lesten daechs van November).
regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932).
regest_nummer 619 1363 Maart 13
regest_beschrijving Henric van Diest en Elsbeen van Hoerne, heer en vrouwe van Dyest, burggraven van Antwerpen, vergunnen schepenen en raad van Dyest de bede, groot 4000 schilden, die zij den hertog van Brabant hebben toegestaan, te innen, benevens 400 schilden voor onkosten, op voorwaarde, dat zij de controle zullen hebben over de wijze, waarop het geld bijeengebracht wordt.
regest_datering
regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932). Geschreven in dezelfde katern als de afschrift van de brieven dd. 1357 October 13 en December 18 en 1360 November 30 (Reg. Nos. 560, 562 en 594).
Reg. no. 769
Reg. no. 769
regest_nummer 769 1386 Mei 21
regest_beschrijving Jehanne, hertogin van Brabant enz., belooft, dat, al heeft heer Thomas, heer van Dyest, haar raad, mede bezegeld het privilege, waarbij den bewoners van Brabant wordt toegezegd, dat hun door den Raad van de hertogin binnen 14 dagen na hun klacht recht gedaan zal worden, klachten van bewoners der heerlijkheid Diest aan hem ter berechting zullen worden overgelaten.
regest_datering (tot Bruessel).
regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 933). Met het zegel van hertogin Johanna in gele was.
regest_nb b) Authentiek afschrift 15e eeuw (Inv.No. 933).
Reg. no. 1078
regest_nummer 1078 1419 Januari 29
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., vergunt zijn raad heer Thomas, heer van Diest en Sichen, om alle konijnestroopers in zijn heerlijkheden Diest, Sichen en Merhout en in zijn vrije waranden zonder vorm van proces te berechten.
regest_datering (Budichem dusent vierhondert ende XVIII na gewonte des Hoefss van Cameric).
regest_nb Afschrift 15e eeuw (Inv.No. 934).
Reg. no. 1904
regest_nummer 1904 1467 October 10
regest_beschrijving De hertog van Bourgoingnen, Brabant enz., gelast den schout van Diest te zorgen, dat de tol op het drijven van ossen en hoornbeesten binnen Brabant niet ontdoken wordt.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 935).
De twee buitenste bladen, waarop een deel van de inhoudsopgave, zijn verloren
Reg. nos. 2022-2026 en 2052
regest_nummer 2022 1477 vóór Juli 12
regest_beschrijving De hertog van Oostenrijck, Bourgongiën etc., verzoekt den Raad van Brabant toezending van brieven, die de stad Lier volgens den hertog van Gulick en gedeputeerden van zijn stad Diest, van den Raad gekregen zou hebben in haar proces tegen de stad Diest naar aanleiding van de verplichte veemarkt te Lier, en beveelt den Raad het proces te schorsen tot nader bericht, daar de pretensie van Lier ingaat tegen vroeger verleende privileges.
regest_datering
regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 937). Op hetzelfde blad de afschriften Reg. Nos. 2024 en 2025.
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 937). Op hetzelfde blad afschrift Reg.No. 2024.
regest_nummer 2023 1477 Juli 12
regest_beschrijving Marie etc., gelast den Raad van Brabant ten tweeden male ervoor te zorgen, dat de kooplieden in de heerlijkheid Diest hun koopwaar mogen brengen, waar zij willen, zonder door die van Lier daarin gehinderd te worden, totdat de hertog van Gulick en de hertog van Oesterijck in het land zijn.
regest_datering (Tenremonde).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 937).
regest_nummer 2024 1477 na Juli 12
regest_beschrijving Maximilianus, hertog van Oestryck etc., bevestigt, op verzoek van den hertog van Gulche etc., heer van Diest, het privilege, door zijn gemalin bij haar inkomst aan de Staten van Brabant verleend, waarbij den kooplieden vergundt wordt vrijelijk handel te drijven en hun koopwaar en vee ter markt te brengen, waar zij willen, met betaling van tol en rechten.
regest_datering
regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als de afschriften Reg. Nos. 2022 en 2025.
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift Reg.No. 2022.
regest_nummer 2025 1477 na Juli 12
regest_beschrijving Maximiliaen en Marie, hertog en hertogin etc., bevestigen op verzoek van den hertog van Gulic, heer van Diest, het privilege aangaande het vrije verkeer en de vrije markt voor alle kooplieden van Brabant behoudens tol en rechten, en verklaren, onder bevestiging van de bij hun inkomst reeds tot stand gebrachte vernietiging van het privilege, door hertog Karel aan de stad Lier verleend, waarbij Lier werd aangewezen als verplichte veemarkt, dat het vee evenals vroeger te Diest en overal elders ter markt gebracht mag worden.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als de akte Reg.No. 2022.
regest_nummer 2026 1477 na Juli 12
regest_beschrijving Maximiliaen en Marie etc., vernietigen het privilege, door hertog Kaerl, op slinksche aanbrenging van eenige personen, aan de stad Lier gegeven, mitsgaders de litispendentie in dezen, waarop Lyer zich zou mogen beroepen, en herstellen de stad Diest in het bezit van haar eigen veemarkt.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 937).
Reg. no. 2052
regest_nummer 2052 1479 Maart 23
regest_beschrijving Maximiliaen en Marie, hertogen van Oistrijck enz., bevelen, op een klacht van de Staten van Brabant over schending van de Blijde Inkomst door sommige ambtenaren, dat kooplieden met ossen of ander vee vrijelijk in en door Brabant mogen trekken behoudens betaling van tol en andere rechten.
regest_datering (Antwerpen duysent vierhondert achtendetseventich voor Paesschen).
regest_nb a) Authentiek afschrift op perkament (Inv.No. 937).
regest_nb b) Authentiek afschrift op hetzelfde blad als de akten dd. 1484 Augustus 4 en 11 (Reg. Nos. 2118 en 2119), welk blad aan het perkamenten afschrift is vastgehecht met een tweede blad, waarop uittreksels uit verschillende Blijde Inkomsten.
Reg. nos. 2118 en 2119
regest_nummer 2118 1484 Augustus 4
regest_beschrijving Maximiliaen en Philips, hertogen van Oistrike enz., gehoord de klacht van veehandelaren over het afpanden van hun vee door de stad Lyere krachtens een vonnis, door deze stad verworven tegen de stad Dyest, gelast, na advies van den Grooten Raad en den Raad van Brabant, dit vonnis niet uit te voeren tegen de veehandelaren, daar zij bij het proces niet betrokken waren, doch hen volgens de Blijde Inkomsten der hertogen van Brabant ongehinderd te laten gaan, waarheen zij willen, behoudens betaling van tol en andere rechten, en de schade, hun door uitvoering van het vonnis berokkend, te vergoeden.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 937). Op hetzelfde blad afschriften van de akten dd. 1484 Augustus 11 en 1479 Maart 23, welk blad is vastgehecht aan het afschrift op perkament dd. 1479 Maart 23 (Reg. Nos. 2119 en 2052).
regest_nummer 2119 1484 Augustus 11
regest_beschrijving Godevaert Christiaens, bode, bericht, dat hij, ingevolge de akte dd. 1484 Augustus 4 (Reg.No. 2118), op de marge waarvan dit geschreven is, den schout van Lyere bevolen heeft den veedrijvers de hun aangedane schade te vergoeden, doch dat deze geweigerd heeft, omdat het de Rekenkamer van Brabant aanging, en hij zich in den Raad zal komen verantwoorden.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als Reg.No. 2118.
Reg. no. 2389
regest_nummer 2389 c 1500?
regest_beschrijving De graaf van Nassau verzoekt den kanselier van Brabant om Claes Baten, wonende te Testerloo in Looz, die door de justitie van Gheel als gijzelaar gevangen is genomen wegens schulden, die het land van Liège heeft, en onder voorwendsel, dat Testerloo in Liège zou liggen, in vrijheid te stellen, aangezien het een onderdaan van hem is, die voor het grootste deel weilanden in Diest en Zichem in pacht heeft, en wiens gevangenhouding hem zeer zou benadeelen.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 938).
Reg. no. 2403
regest_nummer 2403 1501 October 22
regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistrijck, hertog van Bourgongiën, Lothringen, Brabant enz., verleent de stad Dyest surséance van betaling tegenover alle schuldeischers, behalve hemzelve en den graaf van Nassouw, en met betrekking tot reparaties aan vestingwerken enz.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 940).
Reg. no. 2416
regest_nummer 2416 1502 October 29
regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistricke enz., gelast, op verzoek van heer Ingelbrecht, graaf van Nassouw en Vyanen, heer van Dyest, stadhouder-generaal van al zijn landen, aan alle ambtenaren, wien het aangaat, om alle schuldenaars van cijnzen, renten enz. of houders van leenen in diens heerlijkheden Dyest, Zichenen, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen, te bevelen, zich aan te melden bij diens rentmeester Johannis Coels.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 942). Het zegel van den oorkonder verloren.
Reg. no. 2444
regest_nummer 2444 1504 Januari 16
regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistricke enz., verleent, op verzoek van heer Engelbrecht, graaf van Nassouw, Vyanden etc., heer van Breda, Diest etc., ridder van zijn orde, zijn raad en eersten kamerling, aan de pachters van diens tollen, molens. land enz. in Diest, Zichenen en Meerhoudt, hetzij dat het inwoners van het land van Ludick en Loon of andere onderzaten zijn, vrijgeleide in Brabant gedurende 4 jaar wegens afloop van den in 1501 verleenden termijn.
regest_datering (Bruessel duysent vijfhondert ende drie).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 943). Met geschonden zegel met contrazegel in roode was.
Reg. no. 2486
regest_nummer 2486 1508 Januari 9
regest_beschrijving Maximiliaen, Roomsch koning enz., en Kaerle, aartshertog van Oistricke enz., verlengen op verzoek van heer Hendrick, graaf van Nassou, Vyanen etc., heer van Breda, Dyest etc., het vrijgeleide, den 16en Januari 1504 aan de pachters van diens goederen te Dyest, Zichenen en Meerhout verleend, met 3 jaar.
regest_datering (Bruessel int jair onss Heren duysent vijffhondert ende zeven).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 943). Het zegel van aartshertog Karel verloren.
Reg. nos. 2646, 2654, 2658, 2669 en 2671
regest_nummer 2646 1518 vóór April 27
regest_beschrijving De graaf van Nassou, heer van Diest, en burgemeesters en schepenen van de stad verzoeken den koning de ordonnantie van wijlen graaf Inglebrecht, waarbij den inwoners wordt gelast den 30en of 40en penning te betalen van de poortersnering, te approbeeren met inbegrip van de inwoners der aangrenzende gehuchten Cagevenne en Aerdt c.a., welke tot heden weigerden, en met vernietiging van het proces, dat daarover hangende is.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944). In margine adviezen van den Raad van Brabant in gunstigen zin dd. 1518 April 27. Aan den voet appointement van Dublioul van den 26en Mei om het rekest naar den Grooten Raad te zenden om advies. Daaronder advies dd. 7 Juni strekkende tot het inwinnen van nadere informaties. Aan het rekest zijn vastgehecht de brieven dd. 1518 November 8 en 1519 Januari 27 (Reg. Nos. 2654 en 2658).
regest_nummer 2654 1518 November 8
regest_beschrijving De Raad van Brabant belast Adriaen van Heylwighen, rentmeester van Brabant in het kwartier van Loevene, met het inwinnen van de nadere informaties, gevraagd in het advies van den Grooten Raad, dat gesteld is in margine van het rekest, dat hieraan is vastgehecht (Reg.No. 2646).
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944).
regest_nummer 2658 1519 Januari 27
regest_beschrijving Adriaen van Heylwigen, rentmeester van Brabant in het kwartier van Loeven, doet mededeeling van de informaties, door hem ingewonnen aangaande het rekest van den graaf van Nassouwen en de stad Diest (Reg.No. 2646), waaraan deze is vastgehecht, en adviseert tot inwilliging van het verzoek.
regest_datering (XVc ende XVIII stilo Brabantiae).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944). Hieraan was vastgehecht de brief dd. 1519, October 27 (Reg.No. 2669), welke is losgeraakt.
regest_nummer 2669 1519 October 27
regest_beschrijving De Raad van Brabant zendt de landvoogdes en den Geheimen Raad het rapport dd. 1519 Januari 27 (Reg.No. 2658), hieraan vastgehecht, en bericht, dat uit het onderzoek door henzelve ingesteld aangaande het proces, dat er eertijds over deze zaak geweest is, gebleken is, dat de strekking van het rekest geheel dezelfde is als die van het toen door eischers gewonnen proces.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944). Het stuk is losgeraakt van dat dd. 1519 Januari 27 (Reg.No. 2658).
regest_nummer 2671 1519 December 1
regest_beschrijving De koning, gezien de adviezen van den rentmeester van Brabant in het kwartier van Louvain, van den Raad van Brabant en van den Grooten Raad te Malines beveelt, dat de inwoners van Diest en die van het gehucht Aerde den 40en penning zullen betalen van de zoogenaamde poortersnering zonder te prejudicieeren op het proces, dat hangende is tusschen den graaf van Nassou en de stad Diest eener-, en eenige inwoners van Aerde anderzijds.
regest_datering (Malines).
regest_nb a) Concept (Inv.No. 944).
regest_nb b) Nagenoeg onleesbaar concept van dezelfde strekking in eenigzins andere bewoording (Inv.No. 944).
Waarschijnlijk gemaakt ter motiveering van een verzoek om uitstel van betaling van lasten aan den hertog van Brabant
Reg. nos. 1886 en 2873
regest_nummer 1886 1464 December 13
regest_beschrijving Philippus, hertog van Bourgoingnen, Brabant, enz., oorkondt, dat de Raad van Brabant beslist heeft, dat de zaak van den lombard Anthonis Ferier, wonende te Diest, berecht moet worden voor schepenen aldaar en niet door hen heer.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 946).
regest_nummer 2873 1534 Januari 3
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest zenden hierbij ingesloten aan den heer van der Zart afschrift van het vonnis van den Raad van Brabant, waarbij het privilege bevestigd wordt, waarvan zij hem bij een vorige gelegenheid een afschrift hebben gestuurd en waaruit blijkt, dat alle ingezetenen behooren te recht te staan voor schepenen van Diest.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 946).
Reg. nos. 2933 en 2972
regest_nummer 2933 1537 vóór Juli 28
regest_beschrijving De graaf van Nassou verzoekt den keizer, de stad Diest de helft van haar quote in de bede, bedragende 5700 pond 18 stuivers 4 penningen, kwijt te schelden, wegens haar armoede als gevolge van den oorlog tegen Liège en Geldres.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 947). In margine beschikking dd. 1537 Juli 28, waarbij bepaald wordt, dat 1700 pond 17 stuivers en 2 penningen binnen den vastgestelden termijn betaald moeten worden en het overige, zoodra de stad daartoe in staat zal zijn. Aan het rekest is vastgehecht een staat van ontvangsten en uitgaven over October 1534/October 1535.
regest_nummer 2972 -1538
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest vragen den prins van Oraengnen om tusschenkomst bij den keizer tot verkrijging van vrijstelling van beden gedurende 10 à 12 jaar.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 947). Hieraan vastgehecht een staat van de inkomsten en uitgaven over de jaren 1528-1538.
Reg. nos. 748, 757, 863, 864 en 2986-2989
regest_nummer 748 1381 Maart 18
regest_beschrijving Claes en Henrick van Ruselmoelen, Jan van Lijmbertingen en Jan Vrederijcx van Holede, gezworen molenslagers, geven, daartoe verzocht door Jan van Rillaer, rentmeester van Thienen, een voorschrift aangaande de eischen, waaraan de molens te Zelcke en Halen zullen hebben te voldoen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 948).
regest_nummer 757 1382 October 17
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van de stad Thienen oorkonden, dat den 15en October l.l. Jan van Beloingnen, Jan Says en Goort van Eertrijcke, gezworen molenslagers, ten verzoeke van Jan van Redinghen, rentmeester van den hertog in Thienen, onder eede hebben verklaard, dat vanouds uitsluitend de rentmeester van Thienen met zijn gezworen molenslagers kennis heeft te nemen van alle wateren, waar molens staan van Heilischem, over Leuwe, Halen, Diest, Zichenen, Testelt, Arschot tot Rotselaer incluis en dat niemand aan een pegel mag raken, tenzij in het bijzijn van den rentmeester of zijn molenslagers.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 948).
regest_nummer 863 -1399
regest_beschrijving De hertogin van Brabant, gehoord de klachten van sommige steden, beveelt den rentmeester van Thienen ervoor te zorgen, dat de Demer geruimd wordt en de molens gehouden worden, zooals het behoort.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift in de bijlage (Inv.No. 948).
regest_nummer 864 1399 Maart 18
regest_beschrijving Claes van Ruselmoelen, Jan Vredericx van Holede, Jan van Rotselair, Godevaert van Bruessele, Matheus van Ruselmoelen en Jan de Cupere gezworen molenslagers, geven, daartoe verzocht door Dierick Plissis, rentmeester van Diest, in tegenwoordigheid van Jan Neckers, scholaster van Thienen en rentmeester van de hertogin van Brabant, een ordonnantie aangaande de pegels van de molens te Diest, Sichenen, Testelt en Arschot.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 948).
regest_nummer 2986 1539 Mei 17
regest_beschrijving Kaerle, keizer enz., gelast mr. Jacop Boone, raad van Brabant, mr. Jheronimus van Hamme, raad en meester-ordinaris van de Rekenkamer te Bruessel, en mr. Peeter du Fief, procureur-generaal, om met den gewezen rentmeester van Thienen, den stadhouder van den tegenwoordigen rentmeester, en geërfden de molens aan den Demer, van Aerschot tot Halen en Velpe inclusief, te visiteeren, met opdracht om, met advies van gezworen molenslagers van elders, een ordonnantie te maken, en dit ingevolge een klacht van geërfden aan den Demer boven den molen van Diest over het ophouden van het water door den rentmeester aldaar, in strijd met de ordonnantie van 1458.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 948.
regest_nummer 2987 1539 Juni 19
regest_beschrijving Kaerle, keizer, geeft op verzoek van mr. Jacop Boone, Jeronimo van Hamme en Peeter du Fief en nadat zij een raming en rapport hebben ingeleverd bij de regente en gouvernante en den Geheimen Raad nevens haar, uitbreiding aan de hun gegeven commissie in zake onderzoek en regeling van den toestand van den Demer.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift in Inv.No. 948.
regest_nummer 2988 1539 Juni 20
regest_beschrijving Jacob Boone, raad, Jheronimus van Hamme, raad en meester in de Rekenkamer te Bruessel, en Peeter du Fief, procureur-generaal in Brabant, geven na gedane visitatie en belanghebbenden gehoord, met advies van gezworen molenslagers de hier volgende ordonnantie op het onderhoud en gebruik van de rivier de Demer van Aerschot tot Halen inclusief, ingevolge commissie, hun verleend den 19en Mei l.l., en geamplieerd den 19 dezer.
regest_datering
regest_nb a) Oorspr. in Inv.No. 948.
regest_nb b) Extract (Inv.No. 948).
regest_nummer 2989 1539 Juni 28
regest_beschrijving De keizer gelast den drossaard en den rentmeester van Diest ervoor te zorgen, dat uitvoering wordt gegeven aan de ordonantie van den 20sten dezer tot wegneming van alle gebreken in de rivieren de Demer, de Gheete en de Velpe.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 948). Met sluitzegel onder papieren ruit.
Reg. no. 2670
regest_nummer 2670 1519 November 18
regest_beschrijving Kaerle, koning van Castilliën, Leon enz., gelast den deurwaarder op verzoek van Henrick, graaf van Nassou, heer van Breda, Diest enz., raad, kamerling en kapitein-generaal van zijn armeeën van herwaarts over, allen, die in het land van Diest gegoed zijn aan de rivier de Demer en zijrivieren daarvan, te bevelen die rivieren te ruimen, diepen en wijden volgens ordonnantie van gezworen molenslagers en andere deskundigen, in het belang van de scheepvaart en van de molens.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 948). Met rest van het zegel van den koning in roode was. In dorso staat: "Gepubliceert bij Lambrechte van Lumpne, bode ordinaris in Brabant, op Goensdach VIIa marcii anno XX stilo Cameracense ende verpeent in wyen gebreckelycke waren opte pene van vier philipsguldens".
Reg. nos. 3150, 3159, 3172, 3191, 3200, 3201 en 3288-3295
regest_nummer 3150 1547 November 20
regest_beschrijving Kaerle etc. gelast den deurwaarder, na ontvangst van een rekest van de stad Leeuwe, houdende klachten over de beletselen, toegebracht aan de scheepvaart op de Gheete en den Demer door het maken van twee nieuwe molens door den heer van Diest, te zorgen, dat het werk geschorst wordt, en partijen te dagen voor den Raad van Brabant.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
regest_nb Aan den voet van de oorspr. akte stond het relaas van den deurwaarder en dat de zaak den 11en Januari 1548 zou voorkomen.
regest_nummer 3159 1548 Februari 22
regest_beschrijving De Raad van de stad Leeuwe, gehoord het rapport van de bijeenkomst van zijn gedeputeerden met de heeren van Merode, van Mal e.a. raden van den prins van Orangiën aangaande de molens, die te Diest aan weerszijden van de spui gehangen zouden worden, noemen de voorwaarden, waaraan in een te sluiten contract voldaan zou moeten worden ten behoeve van de scheepvaart.
regest_datering (XVc XLVIII stilo leodiense).
regest_nb Afschrift in duplo (Inv.No. 949).
regest_nummer 3172 1548 Juni 6
regest_beschrijving (De Raad en Rekenkamer te Breda?) schrijft aan den raad Huyghes de Maubuys, dat hij, na inzage van het geschrift, opgesteld door burgemeesters van Diest, den meester metselaar en den meester timmerman van den prins, van meening is, dat een rekest gezonden moet worden aan de koningin tot verkrijging van een oproep aan alle belanghebbenden, die bezwaren hebben tegen de nieuwe molens te Diest, om te verschijnen voor een commissaris, aan te wijzen door haar, of door den kanselier van Brabant.
regest_datering (Breda).
regest_nb Minuut (Inv.No. 949).
regest_nummer 3191 1549 Juni 13
regest_beschrijving Jacob Boonen en Nicolaes Oudart, raden, en Jeronimus Boudewijns, secretaris van den Raad van Brabant, op verzoek van de heeren de Merode en Corbaron, voogden van den prins van Oraingien, door den keizer aangesteld tot commissarissen, hebben te Diest gehoord de bezwaren van alle geïnteresseerden tegen de nieuwe molens aldaar en de weerlegging door gedeputeerden van den prins, waarna de stad Leeuwe, welke bij haar bezwaren persisteert, een maand uitstel krijgt, om ze op schrift te stellen, en de stad Thienen dan tevens zal beslissen, of zij zich bij Leeuwe voegt, dan wel consenteert in het in werking stellen der molens.
regest_datering
regest_nb Authentiek extract uit het verbaal van bovengenoemde commissarissen (Inv.No. 949).
regest_nummer 3200 1549?
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van de stad Soutleeuwe verzoeken den kanselier van Brabant, den rentmeester en den mulders van Diest te verbieden, zooveel water weg te malen, dat de schepen, eenmaal binnen Diest, de stad niet meer kunnen verlaten, en den rentmeester en regeerders van de stad te bevelen de ordonnantie aangaande het passeeren van een voor de spui gespannen ketting en het betalen van kettinggeld, hetgeen nog een overblijfsel is uit oorlogstijd, op te heffen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
regest_nummer 3201 -1549
regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters, schepenen en raad van Diest, brengen de bezwaren, die zij hebben tegen het concept van de overeenkomst, met de stad Leeuwe te sluiten aangaande de nieuwe molens, ter kennis van de heeren van Merode en Mall, mombers van den prins van Orayngiën etc.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
regest_nummer 3288 1553 Juni 28
regest_beschrijving De keizer zendt aan de stad Diest en aan den rentmeester van de vrouwe aldaar afschrift van een rekest van de stad Zoudtleeuwe met bevel binnen 8 dagen te antwoorden.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
regest_nummer 3289 1553 Juli 2
regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, licht den griffier van den Raad en Rekenkamer in over de klachten van de stad Leeuwe naar aanleiding van de nieuwe molens te Diest, welke klachten vervat zijn in het rekest van Leeuwe aan den Raad van Brabant, dat de rentmeester tegelijk met dezen verzendt aan den Raad om advies.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
regest_nummer 3290 1553 Juli 5
regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda gelast den rentmeester van Diest op diens schrijven van den 2en dezer, om met die van de stad, na verhoor van de oudste inwoners, gezamenlijk een antwoord op het rekest van de stad Leeuwe op te stellen en het den Raad ter inzage te sturen, wanneer zij dat wenschen.
regest_datering (Breda).
regest_nb Minuut (Inv.No. 949).
regest_nummer 3291 1553 Juli
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest en de rentmeester van de hertogin-weduwe antwoorden, ingevolge bevel van den Raad van Brabant, op het rekest van de stad Zoutleeuwe.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
regest_nummer 3292 1553 Juli
regest_beschrijving De stad Leeuwe, gezien het antwoord van de stad Diest, verzoekt den Raad van Brabant, eenige commissarissen te zenden om ter plaatse ingelicht te worden.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 949). In margine van het oorspr. stond een beschikking dd. 1553 Juli 13, inhoudende, dat het Hof den raad Peeter Asseliers en den secretaris Philips Lang committeert om partijen ter plaatse te hooren, en verder te doen, wat noodig is om tot een schikking te komen. Onderaan staat het relaas van den deurwaarder, dat hij den 22en Augustus 1553 het oorspr. van dezen brief heeft medegedeeld aan de wethouders van Diest en den rentmeester van de hertogin van Aerschot.
regest_nummer 3293 1553 Augustus 19
regest_beschrijving P. Asseliers en Ph. Lang zenden de stad Leeuwe haar rekest aan den Raad van Brabant met bijbehoorende stukken terug en gelasten haar, de commissie, in margine geplaatst, aan de wethouders van Diest en den rentmeester van de douairière van Aerschot over te brengen met de mededeeling, dat zij binnen 8 dagen te Diest zullen zijn voor besprekingen.
regest_datering (Thienen).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
regest_nummer 3294 1553 Augustus 22
regest_beschrijving Marten van Cuyck zendt aan den Raad te Breda afschriften van een brief van mr. Peeter Asseliers en Philips Lang aan de stad Leeuwe en van het antwoord van de stad Leeuwe aan den Raad van Brabant (zie Reg.No. 3292) en verzoekt den Raad, aangezien deze het antwoord van hem en de stad Diest uitvoeriger had gewenscht, iemand te zenden ter verdediging van de rechten van den heer, of hem vollediger instructies te geven; voorts meldt hij, dat er een nieuwigheid heeft plaats gehad met het turfsteken bij den vischvijver, geheeten het Groote Vin, waarmede de drossaard noch hij zelve weg weten, welke kwestie in 1279 door den hertog is beslist en waarover hij ook aan den Raad van de hertogin van Aerschot heeft geschreven.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
regest_nummer 3295 1553 Augustus 31
regest_beschrijving Anne de Lorraine bericht den Raad te Breda, dat de commissarissen van den Raad van Brabant Zondag l.l. te Diest zijn geweest voor de geschillen met Leeuwe, en verzoekt een hunner, op Dinsdag a.s. te Diest te komen, waarheen zij harerzijds ook iemand zal zenden om gezamelijk te antwoorden op de verschillende artikelen van het proces-verbaal, waarvan zij afschrift hierbij insluit.
regest_datering (Bruxelles).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949). Met sluitzegel onder papier.
Reg. nos. 1915, 3105, 3233, 3234, 3237, 3238, 3245, 3247, 3250 en 3252-3256
regest_nummer 1915 1468 September 12
regest_beschrijving Gezworen molenslagers van den hertog van Bourgoengiën en Brabant oorkonden, dat zij, na onderzoek op klachten van de Karthuizers van Zelem e.a. eigenaars van land aan den Demer boven den molen, geheeten de Ezeldijck, den jonker van Diest c.s. toebehoorende, den molen in orde hebben bevonden, doch den pachter schuldig aan het te hoog ophouden van het water, waarom zij dezen onder contrôle hebben geplaatst.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 950).
regest_nummer 3105 1544 Juli 9-10
regest_beschrijving Gezworen molenslagers van de tolkamer te Thienen ontbannen op verzoek van Barthelmeeus Lodewijck, rentmeester van den prins van Oraegnen in Diest, onder protest van Adriaen Back, rentmeester van den keizer in Thienen, den pegel, staande voor den schorsmolen van Diest; stellen er een nieuwen voor in de plaats op dezelfde hoogte en bepalen de hoogte, waarop de heer van Diest de resbalken van zijn nieuwe molens zal moeten leggen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 950). In margine staat gescchreven met de hand van den griffier Piggen: "den rentmeester Dieven is tot Diest overgelevert copie auctenticque van desen, die hij mij beloofde wederomme over te leveren maar heeft se noch in handen".
regest_nummer 3233 1550 October 18
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest oorkonden, dat op verzoek van mr. Mertten van Cuyckt, rentmeester van Diest, eenige personen onder eede getuigenis hebben afgelegd aangaande den stand van den ouden pegel bij den schorsmolen op den Ezeldijck te Diest.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 950).
regest_nummer 3234 1550 October 20
regest_beschrijving Marten van Cuyck schrijft aan den Raad van den prins van Oraengnen te Breda, na gezamenlijk met de meesters timmerman en metselaar en den "steckhoeder" der molens van Diest vergaderd te hebben met de gezworen molenslagers van het kwartier van Luevene, dat men zich moet houden aan het vonnis van de tolkamer van Thienen; dat men een rekest aan den Raad van Brabant moet zenden en bevinden zal, dat de nieuwe pegel op de spui op dezelfde hoogte met recht gebannen is als de oude, die in 1544 ontbannen is.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
regest_nummer 3237 1551 vóór Februari 18
regest_beschrijving De heer van Corbaron verzoekt als voogd van den prins van Oraengiën aan de Rekenkamer van Brabant, toe te staan, dat de molen, die laatstleden zomer ingevolge een appointement van de koningin tusschen de hertogin van Aerschot, prinses-douairière van Oraengiën, en den prins, in de stad Diest is gebouwd, gebruikt mag worden tot een nadere ordonnantie op de zetting van den restbalk, niettegenstaande het verbod van den rentmeester van Thienen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). In margine beschikking, waarbij den procureur-generaal en commissarissen gelast wordt, het rekest na informatie met advies bij de kamer in te leveren, dd. 1551 Februari 18. Hieraan vastgehecht de uitspraak van de Rekenkamer dd. 1551 Maart 17 (Reg.No. 3238).
regest_nummer 3238 1551 Maart 17
regest_beschrijving De Rekenkamer te Bruxelles, van oordeel zijnde, dat het rekest van den heer van Corbaron niet gegrond is, staat toe, dat de molen in gebruik wordt genomen, mits voldaan wordt aan alle eischen, gesteld door den rentmeester van Thielmont.
regest_datering (en ladite Chambre des comptes cincquante stilo Brabantiae).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). Vastgehecht aan het rekest (Reg.No. 3237).
regest_nummer 3245 1551 vóór 21 Juni
regest_beschrijving Claude Bouton, heer van Corbaron, voogd van den prins van Oraengiën verzoekt de Rekenkamer in Brabant, toe te staan, dat de nieuwe molen op den Eselsdijk te Diest, die op bevel van den rentmeester van Thienen stil ligt, omdat de resbalk een voet te hoog is gelegd, in gebruik wordt genomen op den ouden pegel, zonder verlegging van den resbalk, zoolang geen klachten van de naburen worden vernomen, aangezien de verlegging van den steenen balk groote kosten met zich zou brengen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). In margine beschikking, waarbij het verzoek wordt afgewezen, met bevel, den resbalk een voet te verlagen, dd. 1551 Juni 21.
regest_nummer 3247 1551 Juli 4
regest_beschrijving De Rekenkamer van den prins van Oraengiën te Breda, gezien de apostille van de Rekenkamer in Brabant dd. 1551 Juni 21 op het rekest van den heer van Corbaron, gelast Henrick Lambaerdt, mr. metselaar, zich naar Diest te begeven en het bevel uit te voeren, tenzij de rentmeester van Thienen en de laten van de tolkamer nog anders ordonneeren.
regest_datering (ten burele van den Rade en Rekeningen tot Breda, Ludicx).
regest_nb Minuut (Inv.No. 950).
regest_nummer 3250 1551 Augustus 25
regest_beschrijving De griffier Piggen gelast den rentmeester van Diest, om den rentmeester van Thienen met de gezworen molenslagers te verzoeken, zoo spoedig mogelijk den resbalk en den pegel van den nieuwen molen te bannen, en vast te houden aan het recht van oproep van den heer van Diest, waarvan hij alleen bij weigering van genoemden rentmeester en molenslagers onder protest afstand mag doen.
regest_datering (Breda).
regest_nb Minuut (Inv.No. 950).
regest_nummer 3252 1551 September 2
regest_beschrijving Adriaen Back, rentmeester in het kwartier van Thienen, en gezworen molenslagers van de tolkamer aldaar, benevens de gezworen molenpander te Diest, verschenen op verzoek van mr. Marten van Cuyckt, rentmeester aldaar van den heer van Diest, hebben, in tegenwoordigheid van de eigenaars der molens, boven en beneden den nieuwen molen van den heer van Diest op den Ezeldijk aldaar en onder protest van diens rentmeester, den ouden pegel, die 12 Mei 1550 door de molenslagers is gepegeld, ontbannen en den nieuwen resbalk gebannen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
regest_nummer 3253 1551 September 20
regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, schrijft aan den griffier van den Raad en Rekenkamer te Breda, thans verblijf houdende te Bruessel, dat de Raad tegenover de tolkamer van Thienen de oude possessie van den ouden pegel moet sustineeren en zich moet beroepen op het vonnis van de molenslagers in 1544, dat niet, zooals beweerd wordt, van onwaarde is wegens maning door den rentmeester van Diest, aangezien deze het recht van maning altijd heeft gehad; dat zij zich gehouden hebben aan de hoogte van den ouden pegel en dat bij de geëischte verlaging de molens te Diest alleen midden in den winter zouden kunnen malen; voorts vraagt hij geld voor de brouwerij (aan het slot?).
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
regest_nummer 3254 -1551
regest_beschrijving De prins van Orenges, heer van Diest, verzoekt de Rekenkamer in Brabant, onder toezending van eenige bijlagen ter justificatie van zijn verzoek, om den rentmeester van Tillemont te gelasten, het malen van de nieuwgebouwde molens te Diest, waarvoor de resbalk is gebracht op dezelfde hoogte als vóór de afbraak van de oude molens, niet langer te verhinderen, aangezien bij nog lagere plaatsing van den balk de molens onbruikbaar zouden zijn en men zich gehouden heeft aan de ordonnantie, door gezworen molenslagers gegeven als aanvulling van de ordonnantie van 1468.
regest_datering
regest_nb a) Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
regest_nb b) Minuut in het Fransch (Inv.No. 950).
regest_nummer 3255 1551 September 24
regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, schrijft aan den griffier van den Raad en Rekenkamer te Breda, thans te Bruessel verblijf houdende, dat de rentmeester van Thienen niet kan helpen en dat een proces voor den Raad van Brabant in het possessoir het eenige is, wat nog gedaan kan worden.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). Met sluitzegel onder papier. Onderaan den brief aanteekeningen van den griffier na een onderhoud met den rentmeester van Thienen en Goris van Dieven.
regest_nummer 3256 1551 October 1
regest_beschrijving Martten van Cuyck antwoordt den griffier van de Rekenkamer op diens brief van 26 September l.l. over het zetten van pegels eigener autoriteit.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). Met sluitzegel onder papier.
Reg. nos. 3257, 3259-3261
regest_nummer 3257 1551 December 18
regest_beschrijving Kaerle, Roomsch keizer etc., gelast den deurwaarder om den rentmeester van Diest te bevelen, het in den Demer geabandomeerde schip, waarop door zijn rentmeester van Thienen beslag was gelegd, doch wiens werklieden bij het ontladen voor hooger loon werden overgenomen door den rentmeester van Diest voor hetzelfde werk, terug te geven in denzelfden toestand, als waarin het was bij de beslaglegging, en den laatstgenoemde voor den Raad van Brabant te dagen.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 951).
regest_nummer 3259 1552 vóór Februari 28
regest_beschrijving De hertogin-douairière van Arschot als vruchtgebruikster en de prins van Orainges als bezitter van de heerlijkheid Diest brengen ter kennis van de koningin, dat zij, zonder gehoord te zijn, zijn veroordeeld tot een voldoening, die onuitvoerbaar is (zie Reg.No. 3257), verzoeken schorsing van de bepaling aangaande een boete, bieden cautie aan voor een geldelijke vergoeding, wanneer zij daartoe veroordeeld mochten worden na gehoord te zijn, en verzoeken den rentmeester van Diest, niet langer te hinderen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 951). In margine stond een beschikking dd. 1552 Februari 28, waarin het rekest om advies naar den Raad van Brabant wordt gezonden, en daaronder het daarop gevolgde antwoord van de koningin dd. Maart 5, dat zij aan het gedane verzoek niet kan voldoen en dat de supplianten voor den Raad van Brabant de onmogelijkheid van de geëischte voldoening moeten bewijzen.
regest_nummer 3260 1552 vóór 19 Februari
regest_beschrijving De hertogin van Aerschot, douairière van Diest, verzoekt schorsing van executie in zake het schip in den Demer, over welke rivier de heer van Diest de hooge rechtspraak, tollen enz. heeft, totdat, zij gehoord zijnde, in rechte anders zal worden geordonneerd.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 951). In margine van het oorspr. stond een beschikking van 1552 Februari 19, waarbij het rekest om advies naar den procureur-generaal van Brabant wordt verwezen benevens een tweede beschikking van 23 Februari, waarin gezegd wordt, dat de hertogin gelegenheid tot oppositie gegeven zal worden, wanneer eerst aan den brief dd. 1551 December 18 (Reg.No. 3257) voldaan is.
regest_nummer 3261 1552 Maart 12
regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, bericht den griffier te Breda, Michiel Piggen, dat de deurwaarder met de presentatie van den raad van de vrouwe van Diest geen genoegen neemt en men teruggave van het schip in zijn ouden toestand blijft eischen, hoewel het in stukken vrkocht is; dat de raad zich niet op allodium moet beroepen, daar het voorval in de buitenheerlijkheid heeft plaats gehad, die leen is van den hertog, doch op het recht, verkregen door ongestoord bezit, met verzoek, dit door den heer Maubuz in een nieuw rekest ter kennis te doen brengen.
regest_datering (Diest Ludix).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 951).
Reg. nos. 2875, 2876 en 2878
regest_nummer 2875 1534 voor Februari 10
regest_beschrijving Jan Baers en Wouter Bastin, burgemeesters van Ziechenen, beklagen zich bij den drost van Diest en Ziechenen over het verzet van Jan van Campenroide e.a. tegen de bedezetters en vervolgens tegen de bedeheffers.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 952). In margine beschikking, inhoudende bevel aan den meier van Sichem tot het nemen van informaties dd. 1534 Februari 10.
regest_nummer 2876 1534 Februari 17
regest_beschrijving E. van Dielbeke, drost, gelast den meier van Zichenen bij hem te komen om gehoord te worden naar aanleiding van een klacht van de gemeente over onrechtmatige panding.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 952).
regest_nummer 2878 1534 Februari 25
regest_beschrijving E. de Dielbeke schrijft aan monsr. du Zart, dat de meier van Zichenen bij hem zal komen om advies in de zaak van het verzet tegen de bedeheffers te Zichenen.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 952).
Reg. nos. 26 en 40
regest_nummer 40 1279 December 7
regest_beschrijving Schout, schepenen, gezworenen en gemeente van Diest sluiten een overeenkomst met de begijnen van St. Catherina in het Veld te Diest, waarbij bepaald wordt, dat deze 100 stuivers jaarlijks zullen betalen in plaats van alle belastingen enz., waarvan zij exempt zijn, en haar het vervaardigen van bepaalde stoffen verboden wordt.
regest_datering (in crastino Beati Nicholai).
regest_nb Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 953). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van den brief dd. 1271 Maart 23 (Reg.No. 26).
regest_nb Zie Wauters V, bl. 665.
Reg. nos. 78 en 1526
regest_nummer 78 1297 Juni 21
regest_beschrijving Gerardus, heer van Diest, burggraaf van Antwerpia, verleent aan de priesters van de kerk van St. Johannes Baptista te Diest, die reeds eerder een college hebben gevormd, consent om hun bezit uit te breiden, het vrij van alle lasten te gebruiken en zelf te bakken en te brouwen voor eigen gebruik, alles behoudens zijn patronaatsrecht en zijn wereldlijke rechtspraak.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 954). Op hetzelfde blad het afschrift dd. 1446 Augustus 19 (Reg.No. 1526).
regest_nb Zie Wauters VI, bl. 579.
regest_nummer 1526 1446 Augustus 19
regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen enz., oorkondt, dat het geschil tusschen deken en kapittel van Sint Jan en andere gebenificieerden te Diest eener-, en de stad Diest anderzijds, door arbitrage is geschikt in dier voege, dat de ordonnantie, in het jaar 1444 door de stad gemaakt ten aanzien van de waarde van den chijsgulden en de oude groote, van kracht blijft, met verbod nieuwe ordonnanties te maken, waardoor de waarde verminderd zou worden; deken en kapittel e.a. gebeneficieerden zullen vrij zijn van accijns op bier en landwijn, en de stad zal, behalve de 50 rijders, die zij reeds betaald heeft voor de pauselijke bul, noodig voor de verplaatsing van deken en kapittel naar de kerk van St. Sulpicius binnen Diest, nog 200 rijders bijdragen voor den bisschop van Ludick, te betalen evenwel niet, voordat het kapittel in genoemde kerk resideeren zal.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 954). Op hetzelfde blad afschrift van de akte dd. 1297 Juni 21 (Reg.No. 78).
Reg. nos. 2344, 2348 en 2349.
regest_nummer 2344 1499 September 18
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest benevens een aantal inwoners eener-, en mr. Lodewijck Rolants, mr. Jan van Coudenberge, raden in Brabant, en Henrick Montens namens den graaf van Nassau anderzijds, komen overeen, dat, hoewel de privileges, aan de stad Diest verleend door de hertogen van Brabant en de heeren van Diest, veelal duister en met elkaar in strijd zijn, zoodat herziening noodzakelijk is, de Blijde Inkomst van den graaf van Nassau en het afleggen van den eed daarom niet uitgesteld zullen worden, maar dat binnen 6 weken daarna een commissie van gedeputeerden van weerszijden de privileges zal onderzoeken en zoo noodig wijzigen.
regest_datering (in deser stat van Diest opter stadthuys aldair).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 955).
Reg. no. 2348
regest_nummer 2348 1499 October 12
regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouwen en Vyanden, heer van Breda, Diest etc., geeft een herziening van de oude privileges aangaande de rechtspraak aan de stad Diest bij gelegenheid van zijn Blijde Inkomst en tot beëindiging van de twisten tusschen de ingezetenen onderling.
regest_datering (Diest).
regest_nb a) Klad op perkament (Inv.No. 955).
regest_nb b) Minuut op perkament (Inv.No. 955).
regest_nb c) Afschrift (Inv.No. 955). In dezelfde katern het afschrift van het nieuwe privilege, aangaande de politie (Reg.No. 2349).
Reg. no. 2348
Reg. no. 2349
regest_nummer 2349 1499 October 12
regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouwen en Vyanden, heer van Breda, Diest Zichem, Grimberghe etc., voegt een aantal artikels betreffende de politie toe aan de oude privileges van de stad Diest, ter belooning van den goeden wil, bij zijn nieuwe inkomst betoond, en tot beëindiging van de twisten tusschen de ingezetenen onderling.
regest_datering (Diest).
regest_nb a) Klad op perkament (Inv.No. 955).
regest_nb b) Minuut op perkament (Inv.No. 955).
regest_nb c) Afschrift (Inv.No. 955). Geschreven in dezelfde katern als het afschrift van het nieuwe privilege, aangaande de rechtspraak (Reg.No. 2348).
Reg. no. 2349
Reg. no. 2676
regest_nummer 2676 1520 Mei 9
regest_beschrijving H. de Nassou vergunt de stad Thienen, die van den koning daartoe verlof heeft gekregen, de rivier, loopende van Thienen over Buedinghen naar de rivier, komende van Leuwe, bevaarbaar te maken en op dezelfde voorwaarden door de landen van Diest en Zichem te varen als die van Leuwe, behoudens 1 brabantsche stuiver extra bij het passeeren en wederkeeren door de sluizen, waarvoor de stad Thienen toestaat, dat de graaf van Nassou 200, en de stad Diest 300 zakken koren jaarlijks vrij van tol of ander ongeld te Thienen zal mogen koopen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 957).
Reg. no. 2679
regest_nummer 2679 1520 October 2
regest_beschrijving Heer Henrick, graaf van Nassou, heer van Diest, Zichenen etc., en zijn gemalin staan het klooster St.-Mariëndale te Diest toe een waterdoorloop te maken van de beek buiten Diest over hun terrein naar de Nedervest, volgens hierin opgenomen teekening en hun vee door alle stadspoorten in en uit te drijven zonder daarvoor iets te betalen.
regest_datering
regest_nb Minuut op perkament (Inv.No. 958).
Reg. no. 2693
regest_nummer 2693 1521 Augustus 21
regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters, schepenen en raad van Diest verleenen uit dankbaarheid voor de overplaatsing van het Geestelijke Hof naar Diest, door den bisschop van Luydick ), een aantal voorrechten aan de leden daarvan.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 959).
Reg. nos. 8, 2834 en 2998-3000
regest_nummer 8 1213
regest_beschrijving Henricus, hertog van Lotharingia, beleent Arnoldus van Diest erfelijk met de helft van de advocatie van Webbekem, waarbij wordt overeengekomen, dat de ruil van allodiale goederen, die eertijds heeft plaats gevonden tusschen Arnoldus' ouders, Arnoldus en Clemencia, en den abt van St. Trudo, onveranderd zal blijven.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 960). Op hetzelfde blad een fragment van het Statuut van 1490, vermeld in Reg.No. 2834, waarin de schout van Diest, de meier van Halen als voogd van Webbecom, en schepenen en gemeente van… den verkoopsprijs van het bier te Webbecom vaststellen.
regest_nb Zie bij Reg.No. 4.
regest_nb Zie Wauters III, bl. 396.
regest_nummer 2834 1532 April 27
regest_beschrijving De Rekenkamer te Brussel gelast Zeger Amours, meier van Halen, te zorgen, dat het statuut op de brouwers te Webbecom, dat in het jaar 1490 gemaakt is, wordt nageleefd, zooals hij ook reeds in Juni 1518 gedaan heeft, en zich daarbij door den schout van Diest te laten bijstaan.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 960).
regest_nummer 2998 1540 Juli 4
regest_beschrijving Joachim van Oeteren zendt den heer van der Saert etc., commissaris van den keizer, thans te Halen, volgens diens verlangen het oude keurboek van Halen, met verzoek om spoedige terugzending, en brengt hem den dank over van de stad Diest voor hetgeen hij voor haar gedaan heeft.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 960). Sluitzegel verloren.
regest_nb Het keurboek uit de 15e eeuw met aanteekeningen en wijzigingen uit de 16e is niet teruggezonden, maar nog aanwezig evenals een afschrift, dat er waarschijnlijk bij deze gelegenheid van gemaakt is.
regest_nummer 2999 1540 Juli 12
regest_beschrijving René, prins van Oraignen, graaf van Nassauwen, heer van Diest, en burgemeesters, schepenen en raad van Diest verzoeken den keizer, als heer van de helft van de heerlijkheid Webbecom, welker andere helft den prins toebehoort, te verbieden, dat aldaar het bier anders gebrouwen en verkocht wordt dan de pot voor 1 oort brabantsch en met de maat van Halen, en te gelasten, dat de meier van den keizer en de schout van den prins gezamenlijk de maat zullen controleeren, alles om de stad Diest niet te benadeelen in haar accijns.
regest_datering
regest_nb Afschrift op papier (Inv.No. 960).
regest_nummer 3000 1540 Juli 12
regest_beschrijving Anthonne de Houthem zendt den heer van Sart een afschrift van het rekest van den prins van Oranje en de stad Diest aan den Raad van Brabant over de bierbrouwers te Webbecum, en van eenige andere stukken (Reg.No. 2999) en vraagt zijn tusschenkomst.
regest_datering (Diest)
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 960).
Reg. nos. 3039-3042, 3060, 3064, 3066-3068, 3072, 3075 en 3076
regest_nummer 3039 1542 vóór Maart 3
regest_beschrijving Stad en land van Zichenen verzoeken den raad van den prins van Araniën om door tusschenkomst bij de stad Diest, waarvan zij als afzonderlijke heerlijkheid onafhankelijk zijn, te voorkomen, dat er moeilijkheden zullen ontstaan over het graven aan de fortificaties, hetgeen zij weigeren wegens de zware lasten, die zij voor eigen veiligheid hebben te dragen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 961).
regest_nummer 3040 1542 vóór Maart 3
regest_beschrijving Ingezetenen van het land van Zichenen verzoeken den prins van Araniën etc. de stad Diest te gelasten op te houden met verdere executies, wegens hun weigering om te graven aan de fortificaties, hetgeen neerkomt op een belasting van meer dan 7000 carolusguldens, en geven een overzicht van de kosten hunner eigen oorlogslasten.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 961).
regest_nummer 3041 1542 vóór Maart 3
regest_beschrijving De bewoners van het land van Zichenen verzoeken den Raad van den prins van Araniën de inbeslagneming van vee door den drossaard van Diest, wegens het niet corveeën te Diest op den bepaalden dag niettegenstaande belofte van te zullen inhalen, ongedaan te maken.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 961).
regest_nummer 3042 1542 Maart 3
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest verzoeken den prins van Oranje de dorpen van het land van Zichenen niet vrij te stellen van het graven 1 dag per maand aan de fortificaties van Diest, voorgeschreven in een keizerlijke ordonnantie, welke vrijstelling deze dorpen reeds door den Raad van Brabant geweigerd is.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 961).
regest_nummer 3060 1542 Augustus 21
regest_beschrijving De keizer gelast Anthonijs van Houthem, heer van Huldenberghe, bekend te maken, dat alle bewoners van de dorpen en het platte land 2 mijl rondom de stad Diest 1 dag per maand aan de fortificaties moeten komen werken tot wederopzeggens toe.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift in duplo (Inv.No. 961). Onder een der exemplaren staat: "gepubliceert XXX Augusti anno XVXLII binnen der stadt van Diest en het dorp van Merhoudt met zijnder appendentiën zal commen XXX Septembris anno XVc XLII ende aldaar commen om sesse uren tsmorgens naevolgende den bevelen ons heeren des keysers bovengescreven".
regest_nummer 3064 1542 September 30
regest_beschrijving De lieden van de Raad en Rekeningen van den prins van Oraengen, graaf van Nassau, zenden hierbij aan de stad Diest een rekest van stad en land van Zichenen en gelasten de stad om de bewoners van Zichenen, die weigeren het mandement van den Raad van Brabant, hierop gegeven, te gehoorzamen, met rust te laten, totdat de Raad van den prins anders beveelt.
regest_datering (Breda).
regest_nb a) Minuut (Inv.No. 961).
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 961).
regest_nummer 3066 1542 October 9
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest sturen den Raad van den prins van Oranje de copie van het rekest van stad en land van Zichenen terug en motiveeren de door hen verkregen ordonnantie aangaande het graven aan de fortificaties, waaraan alleen de dorpen Meerhout, Vorst, Beckevoert, Molenbeke en Wersbeke blijven weigeren te gehoorzamen; voorts schrijven zij, dat de keizer een model voor de fortificaties laat maken en dat, wat zij tot nu toe gedaan hebben, geweest is volgens advies van mr. Alexander Pasquitte ), meester van de fortificaties van den heer van Buren.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. ? (Inv.No. 961).
regest_nummer 3067 1542 October 11
regest_beschrijving De Raad van den prins van Orengen etc., resideerende te Breda, gezien de brieven van Diest en Zichenen, gelast Adriaen de Lixbonne, meier van Zichenen, de inwoners van Meerhout, Vorst, Beckevoert, Moelenbeeck en Wersbeke te dwingen aan de ordonnantie van de koningin dd. 21 Augustus l.l. te gehoorzamen en een dag per maand te graven aan de grachten om Diest.
regest_datering (Breda).
regest_nb a) Minuut (Inv.No. 961).
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 961). Op hetzelfde blad de brief van denzelfden datum (Reg.No. 3068).
regest_nummer 3068 1542 October 11
regest_beschrijving De Raad van den prins van Orengen te Breda zendt de stad Diest copie van zijn brief aan den meier van Zichenen; gelast haar het dwingen tot gehoorzaamheid van de inwoners aldaar over te laten aan den meier en het eerst, wanneer deze in gebreke blijft, aan den drossaard van Diest op te dragen, en geeft het gevraagde uitstel van 14 dagen voor het verantwoorden van de rekening.
regest_datering (Breda).
regest_nb a) Minuut (Inv.No. 961).
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 961). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van den brief aan den meier (Reg.No. 3067).
regest_nummer 3072 1543 Februari 6
regest_beschrijving Adriaen van Lixbonne, meier en rentmeester van het land van Zichenen, schrijft aan schepenen en raad van het dorp Thielt, dat hij de 80 krijgslieden, noodig voor de veiligheid van Zichenen, heeft afgedankt op 6 na; dat hij op kosten van Thielt 6 dagwerkers zal huren voor het graven te Zichenen van twee grachten van het slot naar den Demer volgens ordonnantie, waardoor Thielt wellicht zal worden vrijgesteld van het graven te Diest, en dat hij uit Mechelen 2 tonnen kruit en lood heeft besteld, en vraagt hen het verplichte aandeel in de onkosten te zenden.
regest_datering (Uuyt Zichenen modo leodiensi).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 961).
regest_nummer 3075 1543 Maart 6
regest_beschrijving De prins van Oranje beveelt de stad Diest, de inwoners van Zichenen ongemoeid te laten, totdat de Raad van Brabant op de oppositie van hen alsmede van diegene rondom Diest, die onder den keizer of onder Aerschot wonen, en die niet zijn lastig gevallen, een beslissing zal hebben en zich voor het vervolg eerst tot den prins te wenden in zaken, zijn heerlijkheid aangaande.
regest_datering
regest_nb Minuut (Inv.No. 961).
regest_nummer 3076 1543 Maart na den 6en
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest antwoorden den prins van Oranje op zijn brief van den 6en Maart (Reg.No. 3075), dat de Raad van Brabant weliswaar de onderzaten onder den keizer heeft vrijgesteld van corveediensten voor steden van diens vazallen, doch dat die van Zichenen niet zullen kunnen bewijzen, dat zij, naar zij beweren, met de andere opposanten gelijk gesteld zijn, en vragen hem de nu eenmaal met groote onkosten begonnen fortificatie te laten voortgaan, om verantwoord te zijn tegenover de koningin, van wie zij met consent van den prins het plakkaat verworven hebben.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 961).
Reg. nos. 3044 en 3045
regest_nummer 3044 1542 Maart 30
regest_beschrijving Anthonis van Houthem, heer van Huldeberghe, drossaard van stad en land van Diest, Zichen etc., oorkondt, dat voor hem en leenmannen Engelbert van der Noot, schildknaap en hofmeester van de prinses van Oraengiën, aan den prins heeft overgedragen 2/3 van den grachtmolen op den Demer, waarvan 1/3 toebehoort aan de H. Geest van Sinte Sulpitius te Diest, de helft van den Bevermolen, waarvan het klooster St.-Bernaertsdale de andere helft bezit, en den Nedermolen, thans afgebroken, met 2 stukjes land en den zoogenaamden laathof, alle in de vrijheid van Diest en leenroerig aan den heer, die hem daarvoor in de plaats een onlosbare rente, groot 110 carolusgulden jaarlijks, als leen heeft gegeven.
regest_datering (Bruessel vijffthienhondert eenenveertich stijl van Brabant).
regest_nb Authentiek extract uit het leenregister van Diest (Inv.No. 962). In dezelfde katern het afschrift dd. 1542 Maart 30 (Reg.No. 3045).
regest_nummer 3045 1542 Maart 30
regest_beschrijving René van Chalon en van Nassou, prins van Oraengiën enz., heer van Diest, Zichen etc., beleent voor het Leenhof van Diest Engelbrecht van der Noot, schildknaap en hofmeester van zijn vrouw, met een onlosbare rente, groot 110 carolusguldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Diest, in ruil voor 2/3 van den grachtmolen op den Demer, waarvan de H. Geest van Sinte Plissis het andere 1/3 heeft, de helft van den Bevermolen in de vrijheid van Diest, waarvan het klooster St. Bernaertsdale de andere helft bezit, voorts den Nedermolen, thans afgebroken, met twee stukjes land aldaar en den zoogenaamden laathof van den Nedermolen, alles leenroerig aan den heer van Diest, die de stad van een volmolen wil voorzien ter bevordering van de achteruitgegane lakennering.
regest_datering (Bruessel duysent vijffhondert eenenveertich stijl van Brabant).
regest_nb Authentiek extract uit het leenregister van Diest (Inv.No. 962). Geschreven in dezelfde katern als het extract dd. Maart 30 (Reg.No. 3044).
Reg. nos. 3073 en 3074
regest_nummer 3073 1543 vóór Februari 21
regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters en schepenen van Diest berichten den keizer, hoe Imbrecht van Arendonck, priester uit de abdij van Tongerloo, proost van de collegiale kerk van St. Sulpicus te Diest, Zondag l.l. van den preekstoel de supplianten voor tyrannen enz. heeft uitgemaakt, en verzoeken hem, na informatie den proost herroeping en verdere genoegdoening te bevelen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 963).
regest_nummer 3074 1543 Februari 22
regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters en schepenen van Diest zenden den prins van Orangiën en bij afwezigheid zijn Raad te Breda hierbij ingesloten copie van een rekest (zie Reg.No. 3073), met bijgaande informatie aan de koningin gepresenteerd, en vragen advies.
regest_datering (Bruessel stijl van Luyck).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 963).
Reg. nos. 3079 en 3080
regest_nummer 3079 1543 Juni 15
regest_beschrijving Schout en schepenen van St. Truden geven, op verzoek van eenige kooplieden, een verklaring, dat de goederen, door dezen op de vrije markt te Antwerpen gekocht en te Webbecom bij Diest door dienaren van den prins van Orengiën aangehouden onder vermoeden, dat het contrabande was, uitsluitend toebehooren aan genoemde kooplieden en alleen voor St. Truden bestemd zijn.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 964). Met opgedrukte zegels onder papieren ruit van den schout, Liebrecht van Heer, en de schepenen Hieronimus Gheerincx, Adriaen van Ghete, Claes der Selige en Baltezar van Weseren.
regest_nummer 3080 1543 Juni 15
regest_beschrijving Schout, burgemeesters, schepenen en raad van de stad Diest adviseeren den prins van Orange om de in beslag genomen goederen van eenige kooplieden te Sint Truyen, waarvan zij hierbij een specificatie insluiten, vrij te geven, daar het geen levensmiddelen zijn en de goederen uitsluitend voor St. Truyen bestemd zijn.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 964). Met sluitzegel van de stad onder papieren ruit.
Reg. no. 3098
regest_nummer 3098 1544 Maart 10
regest_beschrijving Anthoine van Houthem, drossaard van Diest, beklaagt zich erover bij den prins van Orangiën, graaf van Nassou, dat diens luitenant in het drossaardambt van Brabant, Thomas Nageles, de rechtsmacht in de heerlijkheid Diest heeft geüsurpeerd door de inhechtenisneming van een koopman.
regest_datering (Diest).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 965).
Reg. no. 3137
regest_nummer 3137 1547 Mei 16
regest_beschrijving Johan van Renesse, H. de Maubus, Estienne van den Berch en Raphael van Bruhezs schrijven aan monsr. de Merode, dat de pensionnaris van Diest gevraagd heeft, voor de stad renten te mogen verkoopen voor de bede aan den keizer, hetgeen den raden voorkomt noodzakelijk te zijn en waartoe de prinses-douairière haar toestemming reeds gegeven heeft.
regest_datering (Breda).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 966). Aan den voet antwoord van J. de Merode, dat hij en mons. de Corbaron, wanneer de pensionnaris te Antwerpen komt, het rekest zullen teekenen.
Reg. nos. 3244 en 3264-3268
regest_nummer 3244 1551 Mei 30
regest_beschrijving Gezworen dekens of tintmeesters en gemeene gezellen van het huidevettersambacht te Diest vragen den prins van Oraengiën, het maalloon voor den schorsmolen, dat onder bijzondere omstandigheden verhoogd is, te verlagen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
regest_nummer 3264 1552 vóór Juni 9
regest_beschrijving Aerdt van Hamele en Henrick Scuerbroot c.s. te Diest verzoeken den prins van Oranje geen schorsmolen van den grachtmolen aldaar te maken, aangezien het daaraan verbonden brandgevaar te Breda genoegzaam gebleken is en omdat het niet noodig is, nog een schorsmolen te stellen, hetgeen zij in 8 artikelen aantoonen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
regest_nummer 3265 1552 Juni
regest_beschrijving Mateus Schierx c.s., inwoners van Diest, verzoeken den prins van Oraengiën om den rentmeester te gelasten, desnoods met bijstand van den drost in den grachtmolen schors te doen malen, zooals hun is toegezegd, niettegenstaande het verzet van de buren omtrent de gracht, aangezien de nieuwe schorsmolen door de uitbreiding van het huidevettersbedrijf niet aan de behoefte voldoet.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
regest_nummer 3266 1552 Juni 9
regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda stuurt het rekest van Aerdt van Hamele en Henrick Scuerbroot c.s. aan drossaard, rentmeester, schout, burgemeesters, schepenen en raad van Diest om advies, en beveelt, dat de grachtmolen alleen dan als schorsmolen gebruikt mag worden, als de nieuwe schorsmolen te kort schiet in de bediening van het geheele huidenvettersambacht, in welk geval de vetter, voor wien gemalen wordt, persoonlijk moet waken voor brandgevaar.
regest_datering (Breda).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967). Met sluitzegel onder papier.
regest_nummer 3267 1552 Juni 18
regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters, schepenen en raad van Diest, adviseeren den Raad te Breda, nu een accoord tusschen de huidevetters en de buren aan de gracht aangaande het malen van schors door den grachtmolen onmogelijk is gebleken, de molens te verpachten en 2 nieuwe windmolens te zetten, welke 3 maanden per jaar schors zullen malen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967). Met sluitzegel van Diest onder papieren ruit.
regest_nummer 3268 1552 Juni 19
regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, geeft den griffier van den Raad en Rekenkamer te Breda aangaande verschillende rekesten van de huidevetters te Diest advies, waarbij hij aan het verzoek betreffende het malen van schors door den grachtmolen tegemoetkoming aanraadt, hoewel door de droogte deze molens en de korenmolen niet tegelijk zullen kunnen malen, en geeft voorts de vetters zelve de schuld van het hooge maalloon, waarvan zij verlaging vragen; bericht voorts een klacht van den abt van Tongherloe en verzoekt naar aanleiding daarvan informatie aangaande het rekest van den heer van Diest over de tienden van Tongherloe.
regest_datering (Dominica post Sacramentum).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
Reg. no. 3314
regest_nummer 3314 1554 Juli 14
regest_beschrijving Mr. Hughes van Maubuys, raad, en Michiel Piggen, griffier van den prins van Oraengiën, bezitter, mr. Jan de Plaine, raad en Eustace le Prince, secretaris van de hertogin-weduwe van Aerschot en Oraengien als vruchtgebruikster van de heerlijkheid Diest, ordonneeren in tegenwoordigheid van drossaard, burgemeesters, schepenen en raad der stad, op verzoek van de tentmeesters van de gilden aldaar, dat dezen een inventaris gegeven zal worden van alle privileges met korten inhoud, waardoor zij zoo noodig copieën of extracten zullen kunnen eischen ter bescherming van hun rechten.
regest_datering (Diest opter stadthuys).
regest_nb a) Oorspr. op papier (Inv.No. 969).
regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 969).
Reg. no. 3495
regest_nummer 3495 1571 Februari 9
regest_beschrijving De koning gelast den drossaard van Diest ieder, die niet in het bezit is van een wind- of watermolen, te verbieden met een ros- of handmolen tegen betaling te malen, op straffe van een boete van 10 carolusguldens voor den eersten keer.
regest_datering (Bruessel duysent vijffhondert inde tseventich nae costuyme van scryven in onsen Rade geordonneert in Brabant).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 970). Met geschonden opgedrukt contrazegel in roode was.
Reg. nos. 1766, 1784, 1787 en 1788
regest_nummer 1766 1457 April 1
regest_beschrijving De officiaal van Leodium gelast de geestelijkheid om schout en schepenen van Meerhout en een aantal met name genoemde personen, benevens alle inwoners van Meerhout, parochianen van de kerk aldaar, in den ban te doen, tenzij zij zich op een bepaalden dag te Leodium kunnen verantwoorden over hun gezamenlijke weigering om op de vier groote feesten van het jaar ½ stuiver te betalen bij het ontvangen van de eucharistie.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 972).
regest_nummer 1784 1458 Maart 2
regest_beschrijving De officiaal van Leodium geeft schout en schepenen van Meerhout, benevens eenige parochianen van de kerk aldaar, beschuldigd van weigering om in het vervolg bij de vier voornaamste jaarfeesten ½ stuiver en bij huwelijk, laatste oliesel of doop iets aan den pastoor te betalen, gratie met veroordeeling tot de kosten en spreekt de overige inwomers vrij van alle blaam in dezen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 972).
regest_nummer 1787 1458 Maart 22
regest_beschrijving De officiaal van Leodium gelast de inwoners van Meerhout, die weigeren bij te dragen in de kosten, waartoe zij veroordeeld zijn, in den ban te doen, wanneer zij niet binnen 7 dagen betalen.
regest_datering
regest_nb Afschrift (Inv.No. 972).
regest_nummer 1788 1458
regest_beschrijving De inwoners van Meerhout verzoeken Jan, graaf van Nassauwen en Zarbruggen, heer van Diest, hen te beschermen en hen voor zijn bank te Meerhout of voor de bank te Loven, dat hun hoofdstad is, of voor den Raad van Brabant recht te helpen verkrijgen tegen schepenen van Meerhout, die van hen medebetaling eischen van de kosten, waarin zij (schepenen) te Ludick veroordeeld zijn wegens de weigering om den pastoor offeranden en andere verplichte lasten op te brengen, hetgeen zonder voorkennis van de gemeente is geschied.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 972).
Reg. no. 2411
regest_nummer 2411 1502 April 22
regest_beschrijving Henrick Maes, Dielis van Woutswinckel, Peeter Lenaerts, Jan Zwinnen, Aert Boonen Claes Goelmans en Peeter Binnemans, schepenen van wege graaf Enbrecht van Nassouw enz., en Godevaert Eyckmans, Jan Aertsoens, Jan Belmans, Geraert Smeyers, Merten Moentielens en Peeter Daems, schepenen, van wege de collegiale kerk van St. Gummaers te Liere, in Meerhout, oorkonden, dat, op verzoek van Daneel van Bincum, kastelein, rentmeester en meier van Meerhout, van wege den graaf van Nassou een aantal personen zijn gehoord over diens beide banken in Meerhout en dat de desbetreffende plaats uit het register van de heerlijkheid, hierin opgenomen, is voorgelezen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 973). Met de gemeene zegels van beide groepen van schepenen in groene was, beide een weinig geschonden.
Reg. nos. 51, 611, 758 en 2347
regest_nummer 51 1288 April 23
regest_beschrijving Godefridus van Brabantia, heer van Aerschot en Virsoen, stelt voor zijn villa Sichenen een vaste markt in op Dinsdag vóór Pinksteren en verleent den bezoekers voor het eerste jaar tolvrijheid.
regest_datering (feria sexta post Jubilate).
regest_nb Afschrift eerste helft 16e eeuw. (Inv.No. 974).
regest_nummer 611 1362 Maart 22
regest_beschrijving Karolus IV, keizer van Rome, schenkt de stad Sichen op verzoek van en als gunstbewijs voor Reynardus van Schonenforst, maarschalk aan het keizerlijke hof, een jaarmarkt, die 8 dagen duren zal en 8 dagen voor St. Remigius zal aanvangen.
regest_datering (Nuremburghis undecima Kalendis Aprilis).
regest_nb Afschrift uit de eerste helft van de 16e eeuw (Inv.No. 974).
regest_nummer 758 1383 Mei 20
regest_beschrijving Reynairt, heer van Schoonvorst en Sichenen, beveelt, dat de ingezetenen van de dorpen in het land van Sichenen hun koopwaar tenminste één marktdag in de stad Sichenen moeten aanbieden, alvorens haar buiten het land te verkoopen, hetgeen eveneens zal gelden voor de ingezetenen van de stad; voorts vergunt hij de stad zich met grachten, poorten enz. te versterken op voorwaarde, dat hij evenals de schepenen in het bezit zal zijn van de noodige sleutels.
regest_datering
regest_nb Afschrift uit de eerste helft van de 16e eeuw (Inv.No. 974).
regest_nummer 2347 1499 September 28
regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouwe en Vianden, heer van Breda, Dyest, Sichem, Zeelhem etc., verleent Sichem wegens den toestand van verval als gevolg van den oorlog een vrije weekmarkt, een vrije jaarmarkt van 3 dagen op Dinsdag voor Pinksteren, vergunning tot het heffen van zekere rechten en tot het wederkeerig belasten van alle goederen, die door Ludick, Loen en Tessenderloon te haren nadeele belast zijn, en beveelt kastelein en stadsbestuur de lakenindustrie te bevorderen.
regest_datering (Dyest).
regest_nb Afschrift uit de eerste helft van de 16e eeuw (Inv.No. 974).
Reg. no. 2829
regest_nummer 2829 1531 December 24
regest_beschrijving Meier, burgemeesters en schepenen van den graaf van Nassouw in Sichenen, schepenen van St. Pieter te Loven aldaar, mombers en provisors van de tafel van den H. Geest, mombers van het gasthuis, de fabriek en de kerk, van de broederschap van O.L.V., de broederschap van St. Anna in de parochiekerk, bouwmeesters van den beuk dier kerk, raad en ingezetenen ontslaan den abt van het klooster St. Gertruyde en deken en kapittel van St. Peter te Loven, bezitters resp. van 1/3 en 2/3 van de tienden, van de daaraan verbonden onderhoudsplicht van koor, beuk en groote klok van de kerk tegen betaling van 400 car. gld., voor welke overeenkomst de toestemming van den bisschop van Luydick en den graaf van Nassouw gevraagd zal worden, benevens een akte van schepenen van Loven.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 975). Met het zegel van den meier van Sichem, Adriaen van Lixbonne, in roode, het gemeen schepenzegel van St. Pieter te Leuven in Sichem in groene was; de zegels van de burgemeesters Merten van Binckem en Aerdt van den Hove, en de schepenen Henrick de Cock, Wouter Bastijns, Machiel van Ysfoirt en Fieren van den Dijck in groene was, alle min of meer geschonden; de zegels van de schepenen Aerdt de Cupere en Claes Goldens verloren. Met tranfix dd. 1532 Juli 27 (Reg.No. 2841).
Reg. no. 2841
regest_nummer 2841 1532 Juli 27
regest_beschrijving Erardus van Marcka, kardinaal-priester van St. Grisogonus, aartsbisschop van Valencia, bisschop van Leodium enz., ratificeert de overeenkomst, vermeld in den brief dd. 1531 December 24 (Reg.No. 2829), waardoor deze gestoken is.
regest_datering
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 975). Met zeer geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
Reg. nos. 2993 en 2994
regest_nummer 2993 1539 vóór December 14
regest_beschrijving Burgemeesters en schepenen van Sichenen berichten den prins van Orangen, graaf van Nassouw, dat de drossaard van Aerschot een huis, dat zij bij den weg van Everbode onder Sichenen hadden geplaatst voor een leproos, heeft laten afbreken.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier in duplo (Inv.No. 976).
regest_nummer 2994 1539 December 14
regest_beschrijving Jan van Schoonhove, (drossaard van Arschot), schrijft aan den drossaard van Diest naar aanleiding van een brief van den prins van Oranje, dat hij het huisje van den leproos heeft afgebroken omdat de grond, waarop het gezet, questieus is, en dat de hertog van Aerschot de zaak te Brussel met den prins zal bespreken.
regest_datering (Aerschoet).
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 976).
Reg. nos. 2724 en 2725
regest_nummer 2724 1524 Augustus 20
regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van de stad Zichenen oorkonden, dat Daniel van Binckem, meier en rentmeester aldaar, verschillende personen, neutraal ten opzichte van den graaf van Nassau en den heer van Merode, onder eede heeft doen getuigen, wat zij wisten aangaande het hebben van eigen rechtspraak van de heerlijkheid Wyer, thans toebehoorende aan den graaf van Nassou en gelegen in het dorp Hersele.
regest_datering (in domo consilii oppidi Zichenen).
regest_nb Oorspr. (Inv.No. 977). Hierachter is geschreven de akte dd. 1524 Augustus 27 (Reg.No. 2725).
regest_nb Het geheel is geadresseerd aan de heeren van Immerseel, van Mal en van Saert en bij afwezigheid van hen aan de Rekenkamer van den graaf van Nassou. Voorts staat nog op den achterkant geschreven: "Informacie precedente roerende den bank van den Wyere in Hersele, mynen gen. heeren van Nassou toebehoorende ende van ouderdom per bella intestina vergaen in tijden van der divisiën van Brabant".
regest_nummer 2725 1524 Augustus 27
regest_beschrijving Verschillende personen uit Hersele getuigen aldaar op den 23en Augustus voor Daneel van Binckem, meier en rentmeester, en twee schepenen van Zichenen, aangaande de rechtspraak in de heerlijkheid Wyer, hetgeen burgemeesters en schepenen van Zichenen 4 dagen later bezegelen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 977). Het zegel verloren. Geschreven op hetzelfde blad als de akte dd. 20 Augustus (Reg.No. 2724).
Reg. no. 1729
regest_nummer 1729 1455
regest_beschrijving Jan, heer van Wesemale, Faleys, Westerle en Hersselt, erfmaarschalk van Brabant, stelt Mathijs vazn den Rode aan tot meier en rentmeester van Hersselt na ontslag van Dierick den Vooght.
regest_datering
regest_nb Afschrift op perkament (Inv.No. 977). Dag en maand zijn niet ingevuld.
Reg. no. 2964
regest_nummer 2964 1538 October 7
regest_beschrijving Schepenen van Liège, uitspraak doende als hoofd van de bank van Zeelem bij afwezigheid van deze, veroordeelt Michiel Vrancken, maire van Meldert, wegens het wegvoeren buiten het gebied van den graaf van Nassou van eenige wagens met goederen, die met de wagenvoerders waren aangehouden door den meier van den graaf in Zeelem, doch losgelaten op de belofte, dat zij naar Zurpele of Heze zouden gaan, tot herstel van den toestand, zooals die was bij de aanhouding, met verlof de kosten te verhalen op de wagenvoerders, die hem misleid zouden hebben.
regest_datering
regest_nb Gelijktijdig afschrift op perkament uit het schepenregister (Inv.No. 978). De zegels van de schepenen Arnult le Blamer en Bertelmy Miche verloren.
Reg. nos. 1112, 2796 en 2797
regest_nummer 1112 1420 Juli 10
regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant, enz., verbiedt op verzoek van de steden van Brabant en in het bijzonder ten behoeve van de stad Herentals en het dorp Casterle, dat er ooit over het water te Bruystele bij Casterle een brug gemaakt worde.
regest_datering (Bruessel).
regest_nb Afschrift (Inv.No. 979). Het stuk is vastgehecht aan het rekest Reg.No. 2796.
regest_nummer 2796 c 1530
regest_beschrijving Schepenen, gezworenen en raad van de stad Herentals verzoeken den graaf van Nassouw om Engelbrecht van Hasselt, kastelein van Turnhoudt, te gelasten de brug, die hij over het water te Bruystele bij Casterlé heeft laten maken, te doen afbreken als zijnde in strijd met het privilege, door den hertog van Brabant in het jaar 1420 verleend.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 979). Hieraan vastgehecht copie van het privilege Reg.No. 1112.
regest_nummer 2797 c 1530
regest_beschrijving H. de Nassau stuurt aan monsieur du Sart eenige stukken aangaande het verzoek van de stad Herentals, om de op zijn bevel gebouwde brug over de Bruystel bij Casterle te doen afbreken, tot overleg met diens schoonzoon Jasper en andere leden van zijn raad te Brucelles en met de heeren van de Rekeningen.
regest_datering
regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 979). Met sluitzegel onder papier.
Niet raadpleegbaar
Exemplaar van den rendant. Het boekjaar begint 11 November. De afhooring geschiedde te Breda
Het boekjaar begint 1 October. De eerste twee rekeningen zijn de exemplaren van den rendant en werden wegens confiscatie van de goederen van den prins in de Rekenkamer te Brussel afgehoord. De 3e rekening loopt tot 8 November
De 1e rekening loopt van 1 Oct. tot 1 Oct., de 2e van 1 Oct. tot 15 Maart, in welke maand de rentmeester werd opgevolgd door Staes van der IJsvoert. Achterin zijn vastgenaaid twee rekeningen van uitgaven voor de huishouding op het slot
In deze rekeningen worden eerst verantwoord de ontvangsten van de breuken in het land van Sichem, onderverdeeld in de banken van Sichem, Thielt en Beckevoort; daarna volgen de ontvangsten en uitgaven van het rent meesterambt. Zooals de rentmeester in zijn eerste rekening mededeelt, hadden schepenen van Sichem het recht, hun keuren en breuken te minderen of te meerderen, en had drost of meier zich daaraan te onderwerpen. Dit privilege zouden zij gekregen hebben van den hertog van Brabant, voordat het land van Sichem van het hertogdom was afgedeeld, dus voor 1284. Een notitie in margine vraagt evenwel bewijsstukken voor dit "bedwanc op den heer". Zie ook no. 1071
De rekening loopt van 16 Maart tot 24 Juni. Achterin is vastgenaaid een rekening van uitgaven voor de huis houding op het slot
De rekeningen loopen van September tot September
De rekening loopt van 24 Juni tot 21 December
De 1e rekening loopt van 21 December 1447 tot 21 December 1448, de 2e van 21 Dec. 1448-24 Juni 1449. Achterin zijn vastgenaaid twee rekeningen van uitgaven voor de huishouding op het slot
Deze en volgende rekeningen loopen van St. Jan tot St. Jan
Achterin een rekening van uitgaven voor de huishouding op het slot. In deze rekening wordt vermeld, dat Willem van Doerne in 1453 werd ontslagen en Henric Mellensem aangesteld; van den laatste zijn geen rekeningen bewaard gebleven
De rekening loopt van 22 November 1455 tot St. Jan 1456
Van de laatste 4 bladen van no. 1000 is de benedenhelft afgescheurd
De rekeningen nos. 1002-1004 werden afgehoord door den rentmeester van Breda en Thonijs Storm
De eerste vier rekeningen werden afgehoord door leden van de Rekenkamer te Breda
Fragment, bestaande uit 4 losse bladen
Van de 9e tot de 24e rekening wordt de afhooring niet aan het slot van de rekening vermeld, doch vòòr het laatste hoofdstuk, dat de inkomsten en uitgaven in naturalia betreft. De afhooring geschiedde door leden van de Rekenkamer te Breda. De 22e en de 23e rekening zijn aan den bovenkant verteerd
De 4 buitenste bladen ontbreken, de naam van den rent meester is niet bekend
Aan den bovenkant verteerd
De buitenste bladen ontbreken
De buitenste bladen ontbreken; ook overigens zeer beschadigd
De buitenste bladen ontbreken
De eerste 3 bladen ontbreken
Aan den bovenkant verteerd
Te beginnen met de rekening van 1542 wordt rekening gedaan aan Anne de Lorraine, hertogin van Aerschot, weduwevan René van Chalon, als vruchtgebruikster en worden de rekeningen te Diest afgehoord
Aan den bovenkant verteerd
De eerste vier rekeningen werden gedaan voor den koning van Spanje, de laatste twee voor den prins van Oranje; alle werden te Breda afgehoord