Terug naar zoekresultaten

1.08.01 Inventaris van het archief van de Nassause Domeinraad: Raad en Rekenkamer te Breda, 1170-1580 (1582)

Dit eerste deel van den Inventaris van het archief van het permanente administratieve college de Nassause Domeinraad en voorgangers behandelt de archiefstukken van het huis Oranje-Nassau en eerdere landsheren (voornamelijk Van Duvenvoorde en Van Polanen). De stukken in dit archief gaan terug tot eind dertiende eeuw en lopen tot 1581. Het omvangrijke geheel van akten, oorkonden, administratie en correspondentie heeft betrekking op testamentaire beschikkingen, de rechten op en het beheer van alle mogelijke gronden, wateren en goederen, dorpen, heerlijkheden en steden, die later grotendeels in handen waren van de Oranje-Nassaus. Opgenomen zijn behalve deze stukken over het grondgebied van de latere Republiek ook die van het huis Oranje-Chalon, gelegen in vooral Frankrijk en Bourgondië. Verder zijn er stukken met rechterlijke beslissingen over geschillen met betrekking tot grenzen, waterstaataangelegenheden en verpachting van visoorden. Sommige documenten behelzen bevelen en informatieverzoeken van diverse heren inzake de zuiverheid van het geloof van hun onderdanen.

Download inventaris als PDF Download inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Heerlijkheden

Beschrijving

Archief Beschrijving van het archief Archiefvorming Inhoud en structuur van het archief Aanwijzingen voor de gebruiker Verwant materiaal

Archief

Titel

1.08.01

Inventaris van het archief van de Nassause Domeinraad: Raad en Rekenkamer te Breda, 1170-1580 (1582)

Auteur

S.W.A. Drossaers [herbewerking Hanno de Vries / Sanne van Splunter]

Versie

08-12-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag

1948 / 2019 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Nassause Domeinraad: Raad en Rekenkamer te Breda I

Nassause Domeinraad tot 1580

Periodisering

archiefvorming: 1170-1580

oudste stuk - jongste stuk: 1170-1582

Archiefbloknummer

1259

Omvang

2252 inventarisnummer(s); 13,05 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het. Een klein gedeelte is gesteld in het, een nog kleiner vermoedelijk in het.

Nederlands

Frans

Latijn

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven en gedrukte teksten. De Nederlandstalige stukken van vóór ca. 1700 zijn geschreven in het gotische cursiefschrift, met name in de oud-Hollandse klerkencursief.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Nassause Domeinraad

Samenvatting van de inhoud van het archief

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer

Raad en Rekenkamer te Breda

De aanwezigheid van een Raad en Rekenkamer te Breda is met zekerheid eerst nawijsbaar onder graaf HENDRIK III, (heer van Breda van 1504-1538), met groote waarschijnlijkheid onder zijn voorganger graaf ENGELBRECHT II (1475-1504), terwijl één stuk van 1447 een aanwijzing kan zijn voor de mogelijkheid van zijn bestaan in dat jaar. "Raden en vrunden" van den graaf van NASSAU schrijven daarin n.l. over een aangelegenheid diens goederen betreffende aan de stad Dordrecht. Dit kunnen raden in het algemeen zijn geweest, zooals ieder belangrijk personage in dien tijd in zijn omgeving placht te hebben, of zaakgelastigden voor een bijzonder geval. Wanneer evenwel de rekeningen van Sichem in de jaren 1474-1478 jaarlijks door 4 á 6 personen, onder wie een vaste kern van 3 hunner, worden afgehoord, wijst dit toch wel op een permanent administratief college. Dezelfde 3 personen worden in 1482 gemachtigd tot regeling van een grensgeschil met Bergen op Zoom. De rekening van Vianden wordt in 1487 aldaar afgehoord in het bijzijn van twee "gezonden raden uit Breda". Twee raden gaan in 1487 naar Vianden voor de overneming van het beheer, dat graaf ENGELBRECHTS broeder 10 jaar lang gevoerd had, gedurende welken tijd hij correspondeerde met JAN, bastaard van NASSAU, en den hofmeester HENDRIK VAN HASSELT, "raden te Breda". Onder graaf HENDRIK zien we den Raad geregeld werkzaam en zijn de leden gewoonlijk wel allen met name bekend.

Na de verwerving van de goederen Oranje-Chalon in 1530 en gedurende de voogdij van prins WILLEM I over PHILIPS WILLEM, die in 1558 de Egmond-Burensche bezittingen van zijn moeder ANNA VAN EGMOND erfde, werd het terrein van de bevoegdheid der raden aanzienlijk uitgebreid. Als rechters in appèl van de vonnissen, gewezen in de vrije heerlijkheden Buren, Leerdam, Akkooi en IJsselstein kregen zij er bovendien een nieuwe functie bij. De Raad was gehuisvest in een gebouw aan de westzijde van het kasteel, waarin ook het archief was ondergebracht . Dit had aanvankelijk onder den rentmeester berust, doch werd in 1518 en volgende jaren aan den griffier van den Raad overgedragen. ( Zie J. Kalf , De voormalige baronie van Breda, 1912, blz. 42 en Th. M. Roest van Limburg, Het Kasteel van Breda, 1904, blz. 22. Het gebouw was tot het uitbreken van den oorlog in 1940 woning van den geneesheer der Kon. Militaire Academie. . ) Is men tijdens het leven van graaf HENDRIK en RENÉ VAN CHALON aangewezen op losse gegevens uit de stukken om iets te weten te komen aangaande samenstelling en bevoegdheid van den Raad, in 1563 krijgt men een samenvatting in een instructie, die prins WILLEM in November van dat jaar te Breda uitvaardigde ( Van deze instructie bevindt zich een authentieke, waarschijnlijk gelijktijdige copie te Brussel in de Papiers d'Etat et de l'Audience no. 90, waarin Mej. M. Jurriaanse haar aantrof. Voor den tekst, zie onder: "Instructie voor den Raad en Rekenkamer te Breda". ) . In den aanhef van een concept-instructie ( Kon. Huisarchief Inv. Prins Willem I, no. 2269, l. Uit dit concept blijkt, dat een instructie voor de Rekenkamer te Brussel als voorbeeld heeft gediend. ) . van hetzelfde jaar, zegt de prins, dat hij haar noodig acht, omdat hij, noch zijn voorgangers, er ooit een gegeven hebben. Dit is dus de oudste en men mag aannemen, dat zij een bestaanden toestand vastlegde en bovendien een einde wilde maken aan misbruiken in de administratie; op het laatste wijst de groote uitvoerigheid van het hoofdstuk aangaande de "materie van de Rekeningen" In 1558 had de prins reeds eenige artikels opgesteld voor de afzonderlijke rentmeesters, die het door hun wanbeheer den rentmeester-generaal onmogelijk maakten, op tijd de noodige bedragen in geld te verschaffen. Men vindt hierin hetzelfde verwijt tegen het eigenmachtig verpachten en verkoopen van goederen, als in de instructie van 1563. ( zie Nass. Dom. Suppl. no. 14. ) De Raad blijkt dan te bestaan uit raadslieden, den rentmeester-generaal, griffiers, secretarissen en klerken ( Deze opsomming van griffiers, secretarissen en klerken lijkt geïnspireerd te zijn op het Brusselsche voorbeeld. Nergens blijkt toch, dat er ooit meer dan één griffier is geweest; het zou nauwelijks mogelijk zijn, aangezien de geheele raad uit 6 á 7 personen bestond. Ook secretarissen ben ik niet tegengekomen behoudens particuliere in de naaste omgeving van den heer, waarbij zich in bepaalde aangelegenheden de drossaard van Breda nog voegt. Het aantal der leden wordt niet genoemd, maar zeven raden zonder den drossaard doch met inbegrip van den rentmeester-generaal en den griffier leggen in April 1564 den eed af op deze instructie. )

De Raad vergaderde dagelijks van 8-11, en van 3-5, uur tenzij hij nog buitendien op andere uren werd bijeengeroepen. De voorzitter leidt de deliberaties, behalve wanneer de drossaard aanwezig is, die in dat geval de eerste plaats inneemt. Deze, die als vertegenwoordiger van den heer met burgemeesters en schepenen van Breda de met de crimineele rechtspraak belaste Hoofd- en Leenbank vormt, legt den Raad alleen zaken aangaande de jurisdictie en hooge heerlijkheid van stad en land van Breda voor. Behalve de drossaard komen ook de lagere rechterlijke en administratieve ambtenaren met hun bezwaren in den Raad, die hun wel in de gelegenheid stelt te adviseeren doch niet om de besprekingen van den Raad aan te hooren.

Twee raden, onder wie de voorzitter, bewaren het zegel en bezegelen de daarvoor in aanmerking komende akten, nadat deze door den prins geteekend zijn.

Niemand mag rekeningen of stukken uit de kamer medenemen zonder medeweten van een der griffiers, "garde van den charteren", en zonder reçu. Raden, die in commissie worden uitgezonden, hebben daarvoor een instructie noodig van den heer of het College; zij zullen een verbaal opstellen van hun verrichtingen en, zoo die verschillende heerlijkheden betreffen, zullen zij verschillende verbalen maken, opdat in de lade of den koffer van iedere heerlijkheid het desbetreffende verbaal gelegd kan worden.

Eenige raden zullen den heer bij afwezigheid buiten "zijn residentie" vergezellen en hem rapport uitbrengen over alle aan hem geadresseerde stukken, zoowel particuliere als die, aangaande"onsen gouvernementen". De secretaris zal de antwoorden in het net schrijven en ze den prins eerst ter teekening aanbieden, wanneer zij gezien zijn zoowel door de raden te Breda als door die in 's prinsen omgeving. De laatsten zullen alle brieven en rekesten met de antwoorden doen registreeren tot onderricht van hun opvolgers.

De griffiers en secretarissen zullen in de vergadering notulen houden zoowel van de proposities en deliberaties als resoluties en adviezen. Aan hen zullen de verbalen van gecommitteerden als boven vermeld worden ingeleverd, waarvan de griffier aanteekening zal maken in zij n generaal boek; behalve dit generale heeft hij nog bijzondere boeken voor de heerlijkheden afzonderlijk.

De "materie van de Rekeningen" begint met den toegang tot de Rekenkamer te verbieden aan een ieder, die niet beëedigd lid daarvan is, alsmede aan de klerken, tenzij voor het maken van copieën. Minstens een van de raden en de griffier moeten tegenwoordig zijn bij het afhooren van de generale zoowel als de afzonderlijke rekeningen. Men zal niet twee jaar achtereen eenzelfden auditeur gebruiken doch verschillende, opdat de een zoo noodig de simpelheid of onwetendheid van den ander kan corrigeeren. Twee maanden na de afzonderlijke rekeningen wordt de generale rekening afgehoord, de rentmeester-generaal levert bovendien maandstaten in van zijn ontvangsten en uitgaven.

Allen, die eenige administratie voeren, zullen zoo noodig in de kamer ontboden worden tot het overleggen van een staat, waaronder mede begrepen zijn de staten "van onser cameren ende plaisirs". Dus ook de privé-uitgaven van den prins stonden onder toezicht van de Rekenkamer.

Stadhouders en griffiers van de leenen, gecommitteerd tot ontvangst van de heergewaden, moeten zorg dragen, dat erfgenamen van overleden leenmannen binnen 3 maanden een denombrement van het leen aan de Rekenkamer zenden ter vergelijking met vroegere denombrementen; na onderzoek krijgen de erfgenamen brieven van recepisse of worden, wanneer het leen zal blijken vermeerderd te zijn ten nadeele van de heerlijkheid, gestraft.

Den rentmeester en rekenmeesters, die gewoon waren heidegrond, wildernissen, hoeken van straten enz. in erfpacht uit te geven, wordt dit thans verboden, tenzij kennis is gegeven aan de kamer, die de condities eerst zal hebben goed te keuren en daarin zal doen opnemen, welke profijten de bovengenoemde rent- en rekenmeesters daarvan zullen mogen nemen. In de instructie komt dan bovendien nog voor een hoofdstuk met het opschrift Rapporten, hetgeen voorschrijft, hoe processen uit Buren, IJsselstein en Leerdam in den Raad behandeld zullen worden. Op deze functie heeft het woord justitie in den aanhef van de instructie betrekking, waar de raad genoemd wordt: onse Camere van Justitiën ende Rekeningen, terwijl de benaming anders pleegt te luiden: die van den Rade en Rekeningen. Wij laten dit hoofdstuk verder buiten beschouwing omdat, zooals reeds gezegd is, de stukken aangaande Buren c.a., die tijdens de voogdij van WILLEM I over PHILIPS WILLEM te Breda berust mogen hebben, te zamen met de andere Burensche stukken beschreven zullen worden in het volgende deel van dezen Inventaris.

Tot zoover de instructie, die, al geeft ze veel, toch aangaande den aard der werkzaamheden nog wel eenige aanvulling uit de stukken verdragen kan. Daarin ziet men de raden, uitgezonden als gecommitteerden, optreden bij de behandeling van geschillen van allerlei aard als daar zijn: de grenzen, verschillende werken van waterstaat, wijzigingen in de verpachting der visscherijen. En hoewel in de instructie staat, dat de rentmeesters naar Breda ter verantwoording ontboden zullen worden, zien we, dat in de praktijk de raden rondreizen tot in Diest en Vianden toe om de rekeningen af te hoeren en verdere inspecties te houden. Ook in de stadsbesturen hadden zij een groot aandeel. Zij verzetten er de wet en vervingen ook bij de aanstelling van andere functionarissen den heer; zij adviseerden bij het maken van nieuwe keuren en bij nieuwig heden zooals bv. de instelling van aalmoezeniers te Breda; ook de stadsrekeningen hoorden zij af, waaronder b.v. te Steenbergen de rekeningen van de kerk, het hospitaal en den Heiligen Geest.

In de jaren van de troebelen zien we den Raad als stadsbestuurders betrokken in zaken, de godsdiensttwisten aangaande. De religievrede ( T.E. van Goor Beschrijving van Breda, 1744, blz. 68. ) van 1566 voor stad en land van Breda, door LODEWIJK VAN NASSAU namens den prins geproclameerd, was mede onderteekend door den Raad, en het verbod tegen valsche predicaties van 1567 ( Van Goor, blz. 69. ) werd uitgevaardigd door den prins "in zijnen rade". In 1567 reizen twee raden, na in Zeeland geweest te zijn in verband met 's prinsen waardigheid van Eersten Edele, naar IJsselstein om er de orde te herstellen na de beeldstormerij, die daar heeft plaats gehad ( Kon. Huisarchief Inv. Prins Willem I no. 2245, I. Rapport van de raden van den Berchen Vos. ) . Toch blijkt de voornaamste werkzaamheid de administratie en het archief draagt daarvan duidelijk de sporen.

In 1798 werden de beheerde goederen tot nationaal eigendom verklaard.

Instructie voor den Raad en Rekenkamer te Breda

16 November 1563 (Algemeen Rijksarchief te Brussel, Papiers d' Etat et de l'Audience no. 90) WILLEM by der gratiën Goidts Prince van Oraengen etc.; Om te versien op de maniere ende oerdene, die men souden moegen onderhouden in onse camere van justitiën ende rekeninge binnen onsen huyse ende stadt van Breda, ten eynde dat die selve met goede ende cortte expeditie souden mogen geadministreert wordden, soe eest, dat wy gehadt hebbende d' advijs van de luyden van onser voorsz. cameren, gestatueert ende geordonneert hebben, ende uuyt onse rechte wetentheyt ende volcomen machte statueren ende ordonneren by desen, die arlen [artikelen] hiernaer volgende:

In den yersten, dat in der camere van onsen Raede ende Rekeninge onse raedt mr. JAN HOVELMANS sall gehouden ende verbonden zijn te proponeren alle saeken ende affairen, die in onse camere sullen commen te tracteren, ende sal dopinie van den anderen vraeghen ende dieselve collegeren ende daertoe contenderen by advyse van onsen raidtsluyden ende van den meesten deel van dyen.
Dat onsen zegel in onser cameren bewaert sal, wordden binnen sloots, daervan den voorsz. HOVELMANS ende onze raedt mr. STEVEN VAN DEN BERCH sullen elck eenen sluetel hebben, om daermede te besegelen alle provisiën van offitiën ende benefitiën, pentioenen, renten, vercoipinge van gorssingen, van moeren, procuratiën ad lites, ende alle andere brieven, die men gewoenlijck is ende behoirt onder onsen segel te depescheren, gelijck men oick besegelen sall allen vonnissen ende sententiën, die by ons in onsen rade gegeven sullen wordden. Ende sal deselve besegelinge altoos gedaen wordden in presentiën van onsen raeden ende een van onsen greffiers, die onse rechten van den zelven segel sal ontfangen ende daeraff jaerlijcx rekeninge doen nae den tax, die hier sal wordden gestelt, daervan alle de depeschen van den voorsz. saecken sullen wordden geinregistreert; wel verstaende, dat egeene segelinge van dien gedaen sal wordden, aleer dat wy de voorsz. briefven ende depeschen sullen hebben geteeckent met onser handt.
Dan onsen drossaerdt van Breda, wanneer hem gelegen sal zijn te commen in onser camere van den Raede ende Rekeninge, sal hebben deerste plaetse, ende sal aldaer proponeren ende in deliberatie stellen alle saecken aangaende onse rechten, domeynen, jurisdictiën ende hoocheyt der Stadt ende des landts van Breda, wesende onder zijn bedrijft ende ampt, ende sal oick opiniën geven, des gevraecht zijnde.
Insgelijcx sullen allen anderen onse officieren, soe van justitiën als van recepten, wanneer zij binnen Breda comen in de camere van den Raede ende Rekeninge, geadmitteert wordden om te proponeren alle difficulteyten ende zwaricheyden ende twyfelinge, die zy onder heur bedrij ff ende ampt sullen hebben aengaende onse rechten, domeynen ende jurisdictiën. Ende wanneer de saecken sullen zijn verclaert ende volle verstaen, soe sal men van deselve officiers d' eerste opinie vragen, maer en sal heur nyet laeten hooren die deliberatiën van d' andere van der camere; ten waere uuyt merckelycke redenen hen dochte tselve beter gedaen te zyne, in weicken gevalle men sal d' officiers mogen laeten in de voorsz. camere ende d' opiniën hooren.
Ende zoe verre de voorsz. officiers of oick andere persoenen aenbringen eenige saecken daerinne diversche scriftueren ende stucken zijn te vuersien, soe sal men die yemanden van den collegie geven om thuus oversten te wordden ende daeraffrappoort te doen, als hiernaer sal volgen.
Ende sullen die van onsen Rade ende Rekeninge in de camere compareren smorgens tacht uren, ende aldaer collegialiter blyven besoingneren tot eiff uren incluys, ende naer noene sullen vergaderen te drie uren, ende aldaer blyven besoingneren tot vijff uren incluys.
Maer wanneer eenighe nootelycke saecken overcommen, sal diegene, die deselve ontfangen sal hebben, ons raedsluyden in de camere op andere uren mogen ontbieden, soe voor ons eygen saecken als voor andere, om terstont te compareren.
Dat onse raedtsluyden, rentmeester-generael ende greffiers, ende onse secretarissen sullen helen die secreten van onser camere, ende saecken, die weten, dat wij begeren secreet te houden, op de pene van privatie van heure officiën. Ende dat die clercken van die van onsen Raede ende camere oick sullen moeten secreet zijn, op de pene van nemmermeer gepromoveert te wordden tot eenige beneficie van onsen huyse ende lande ende heerlicheyden.
Dat onse drossaerdt, raedtsluyden, rentmeesters oft greffiers, egeenen raidt oft advijs en sullen mogen geven tegen ons, in saecken, die ons eenichsins aengaen mogen, opte verbeurte van heur officie ende daertoe van arbitrale correctie.
Dat onse raedtsluyden, rentmeester-generael ende greffiers, heur tevreden sullen houden met de gagien, die hen by ons respective toegescickt zullen wordden, sonder dat yemant van hen daerenboven yet sall mogen heysschen oft nemen, by hemzelven oft yemandt anders van onsen officiers oft partyen, sonder onse wete ende consent.
Dat nyemandt egeen scriftueren, rekeningen oft andere stucken uuyter cameren en sal draegen, sonder wete van eenen van onsen greffiers, garde van den charteren, ende onder hem te laeten recepisse van alsuicken stucken, die men ter saecken van officie behoeven mach. Ende wanneer zy eenige stucken oft papieren onder hen hebben, en sullen deselve nyet mogen mingelen met de scriftueren, papieren ende stucken, henselven toebehoirende, ten eynde, dat tot allen stonden de scriftueren ende stucken van ons ende van partyen in heure huysen, ten tyde van heur absentie, oft afflyvicheyt, te badt gevonden ende gerecouvreert mogen wordden.
Dat wanneer eenige van onser camere oft notable officiers gesceyden sullen zijn van deser werelt, soe sullen onse voorsz. raeden van stonden aen yemandt committeren, om te inventarieren de stucken, titulen ende munimenten, die zy onder hem hadden, ons oft yemandt ander toebehoirende.

Dat niemant en sal uuytreysen in eenige commissie, dan by expresse ordonnantie van Zyne Genade oft van den collegie, ende hebbende van d' een van twee te vooren heure instructie soe verre de saecke tselve requireert.
Die commissarisen sullen gehouden wesen verbael te maecken van al dat zy duerende heur commissie van dage te dage gebesoingneert hebben, met insertie van de plaetsen ende andere behoirlycke circumstantie naer gelegentheyt vander saecken.
Ende zoe verre in diversche plaetsen ende aengaende diversche heerlicheden besoingneren, soo zullen zy gehouden wesen diversche verbaelen ende diversche cohieren daeraff te maecken, ten eynde eicke mach geleet wordden in de laeye ofte coffre van de heerlicheyt, diet aengaet.
Ende naerdyen zy heur commissiën voldaen sullen hebben, sullen gehouden zijn van stonden aen ende eer zy van eick alcanderen sullen mogen sceyden, de minute der voorsz. besoingne te teeckenen, ende insgelijcx oick naemaels de grosse, weicke sal geleet worden in de camere van de Rekeninge in de laye ende coffre van de heerlicheyt, dieweicke tselve sal rueren.
Dat die commissarissen, wederomme comende, sullen overgeven het billect van de costen, by hem gedaen, inhoudende specificatie van den dagen ende plaetsen, daer die zelve gedaen zijn, met die sommen, die sy uuytgegeven hebben.
Ende want ons nyet gelegen en is onse residentie continuelijck binnen onser stadt van Breda te houden, soe eest, dat wy willen ende ordonneren, dat eenige van onzen Rade, die wy daer toe sullen nemen, onsen persoon sullen volgen ende by onsen persoon blyven.
Ende in handen van dengeenen, die ons sullen volgen, sullen gelevert wordden alle requesten, brieven ende stucken, die ons sullen gepresenteert ende gesonden wordden, zoewel onsen particuliere saecken aengaende, als van onsen gouvernementen, weicke ons daeraff rapport sullen doen. Ende wan neer by onsen secretarissen sal in net gestelt wesen het antwoordt oft depesche, die men daerop sal doen, soe sal tselve den voorsz. Raede eerst gethoont wordden, verbiedende opentlijck onsen secretaris eenige depesche by ons te bringen om te teeckenen, tenzy dat tzelve te vooren by die van onsen Raede, soe tot Breda als buyten neffens ons wesende, en zy gesien.
Ende ordineren, dat deghene van onsen Raede neffens ons wesende als boven, van dage te daghe neerstelycke doen opscryven ende teeckenen sullen allen de requesten ende brieven ende stucken, die duerende den tijt, dat zy ons volgen sullen, gepresenteert wordden, met den andtwoordt ende depesche daerop gedaen ende daeraff goede communicatie ende instructie met onse secretarissen te onderhouden, opdat zoe verre wy deselve in andere saecken ende elwaerts willen employeren ende yemanden anders van onsen Raede ontbieden om onsen persoon te volgen, dat die mach geinformeert wesen van tgeene datter is gepasseert by den ghenen, die te vooren onsen persoon volgden.
Ende wanneer dat deselve, die beneffens ons zijn geweest, sullen vertrecken, soe sullen zy het registere, by hem gehouden ende gemaect van allen depeschen, binnen beuren tyde gedaen, overleveren dengenen, die aencomen sullen om onsen persoon tevolgen.

Processen, die in onsen Raede zullen commen van Bueren, IJsselsteyn, Leerdam oft elders, sullen by die van onsen Raide onderlinge gedistribueert wordden om te visiteren ende rapport daeraff te doen. Ende onsse gremers en sullen egeen processen uuyter cameren yemanden leveren, dan by ordonnantie van onsen raidsluyden.
Ende sal degene, die eenich processe es gelevert, tselve neerstelijck oversien ende daeraff behoirlijck extract maecken omme daermede te bewysen, des tot verstaende ende decisie vander materie is dienende, ende sonder tselve extract en sal tot rapport nyef geadmitteert wordden.
Naedien trapport van den processe gedaen sal zijn, sal tselve geheel van den beginsele tot den eynde in onsen Rade gelesen wordden, anders, dan wanneer een clausule alleen van eenige instrument oft testament oft andere es dienende totter saecken, soe sal die rapporteur die clausule int lesen designeren om egeenen tijt te verliesen.
Ende naedat tprocesse gelesen sal zijn, sal de raporteur gehouden zijn bescheydelijck te verhaelen ende te toucheren die poincten ende difficulteyten opte welcke die decisie van de materie staen sall.
Trappoort in der voorsz. vuegen gedaen zijnde, sal een van den Raede die opiniën (vragen), eerst den rapporteur ende daernaer den anderen zoe hem goedtduncken zal, ende sall sluyten naede beste ende meeste opiniën.
Ende ingevalle van egualiteyt van opiniën sal den voorsz. raedt die opiniën vereenigen ende tot één reduceren indien hem tselve in de rechtveerdicheyt mogelijck zy, oft neen, sal de saecke anderwerff in deliberatie stellen.
Dat onse raidtsluyden int rapporteren ende delibereren van den processe ende van allen anderen saecken sullen ernstelijck toehoiren ende deligentie doen om die wel te verstaen ende tonthouden, sonder binnen denselven tyde yet anders te lesen, te scryven, te confereren oft te doen daermede zy souden mogen wordden gediverteert van het hoiren ende verstaen ende.onthouden van de processe.
Die rapporteur sal het dictum van den vonnisse selve maken ende scryven ende dat in de camer lesen om aldaer geaccordeert te wordden; dwelck gedaen zijnde, sal men tselve vonnisse oft arbitrale uuytspraecke pronunchieren daer ende soo men gewoonlijck is.

Sullen gehouden wesen ter saecken van heurder offitiën te maecken eenen generaelen boicke, daerinne zy sullen van vergaderinge tot vergaderinge ende van dage te dage scryven tguene, dat by die van onsen Raede geproponeert, gedelibereert ende geslooten sal wordden, teeckenen daermede inne de namen van dergeenen, die in de vergaderinghe present geweest sullen zijn ende d' opiniën van denselven soe verre daer eenige diversiteyt is.
Ende daertoe sullen de greffiers moeten registreren ende in den voorsz. bouck scryven alle d' advysen.
Ende zoe wanneer imandt van onser cameren in commissie sullen hebben geweest, soe sullen deselve gehouden wesen hen verbael in d' eerste vergaderinge over te leveren, van welcke overleveringe de voorsz. greffier in zynen generale bouck note sal maecken van den naemen van den commissarissen ende groote van de besoingnen ende verbael ende dage ende wanneer dat zy gevaceert hebben.
Ende sullen daerenboven noch hebben particuliere ende besundere boecken, te weten: van allen onsen heerlicheden, daerinne zy sullen transporteren uuyt den voorsz. generalen boecke tgene, dat in de camere gedaen sal zijn ende een yegelijck heerlicheyt in particulier es aengaende oft den officiers oft inwoonders van dien, met annotatie van den daghen, dat tselve is gedaen ende den naeme van dengheene van den Rade, die present sullen zijn geweest.
Ende aengaende den voorsz. verbaelen ende besoingnen, by de comroissarisen als voor overgelevert, sullen de greffiers schuldich sijn deselve te leggen in de laye oft coffre van de heerlicheyt, die deselve aengaen ende toucheren

Commende nu tot de materie van rekeninge, soe verbieden wy in den eersten, dat nyemandt, wy dat zy, hen vervoordere oft presumere te gaen in de camere van onsen Rade ende Rekeninge, dan alleenlijck die van der cameren geedt zijnde ende d' officiers, die daer sullen hebben te besoingneren op heure rekeningen oft anderssins, sonder dat eenige clercken van die landen Raede ende Rekeninge daerinne sullen mogen ganck hebben, ten waere om te copiëren registreeren oft te maecken eenige extracten. Ende zoe haest zy gedaen hebben, sullen uytgaen, opdat zy nyet en nemen voirdere kennisse van onse saecke.
Ordonneren ende bevelen, dat die meerderen deel van onsen Rade ende Rekeningen oft alle tsamen, eist muegelycken ende indien se binnen Breda zijn, present sullen zijn met een van den greffiers ter auditiën van de rekeninge generaele ende van de rekeningen particuliere, ten minsten een van henlieden met eenen greffier ingevalle d' andere te besoingneren ende vaceren hebben op andere onse affairen ende sullen de zwaricheyden oft twijffelingen, in de rekeningen, soe generale als particuliere bevonden, teyckenen ende scryven de redenen van deselve swaricheden, welcke swaricheden voor et sluyten van de rekeninge sullen wordden gedetermineert by tgemeyn collegie; ende is onder hen eenige diversiteyt van opiniën in materie van notable importantie, sullen ons daervan rapport doen om by ons gedetermineert te wordden, zoe wy bevynden sullen behoirende. Ende sulcx gedaen zijnde, sullen die van der cameren, die ter auditiën gevaceert hebben, daernaer de rekeninge sluyten in presentie van den rentmeester oft officier rendant oft heure gecommitteerde, hebbende de rekeninge gepresenteert, passerende tgene dat redelijck is ende royerende daervan nyet en sal blycken by goede documenten, acquyten ende anderssins ter verifficatie dienende, ende sullen de voorscreven rentmeesters oft heure gecommitteerde voorsz. oick mede heure voorscreven rekeninge teeckenen.
Ende suller int slot van de rekeninge gescreven worden de naemen ende toenaemen van den auditeuren, midtsgaders van deghene, die jegenvoordich sullen zijn geweest ter decisie van de zwaricheden, in de rekeningen bevonden.
Dat d' auditeuren, wanneer sy hooren sullen eenige rekeninge, sullen voor hen nemen de voorgaende, die zy sullen visiteren ende hebben goedt regard, dat by de rekeninge te hoirene verandtwoordt zy van allen souffrange, schulden, quytantiën ende geremitteerde oft uuytgesette saecken. Ende en sullen nyet mogen procederen tot sluytinge van dier rekeninge sonder te wyderene ende doen purgeren de voorsz. souffrange, schulden, quitantiën ende andere uuytgesette saecken van de voorgaende.
Dat die van onsen Rade ende Rekeninge, hebbende vader, soone, oom oft neve, oft staende in gelycke graeden van affiniteyt, rentmeester oft officier, hebben(de) te rekenen in onse voorsz. camere oft oick daer hebbende andere affairen, en sal nyet moegen jegenwoordich zijn ter decisiën ende determinatiën van den zwaricheden ende wyffelingen, gevonden in deselve rekeninge, oft andere saecken, dien concernerende.
Dat alle de rekeningen, die gedaen sullen wordden in onze camere voorsz. van eender officie ende nature, sullen gelijck gemaect wordden by quoyeren ende gebonden by den anderen in goede oerdene, soo men nu doet, opdat die te min verscheyden zijn, ende dat alle de bladeren van deselve rekeningen gequoteert zijn om te lichtelycker te mogen maecken de correctiën ende wetene, oft daer eenige bladeren verloren oft toegevuecht zijn, tsedert de presentatie oft sluyten van de voorsz. rekeningen ende sonder eenige rasuren.
Dat die van onser cameren voorsz. sullen ontbieden ende bescryven alle onse officieren ende rentmeesters omme op zekere dagen ende tyden te commen rekenen, wanneer tselve best gelegen ende te passe commen sal naer gelegentheyt van den anderen affairen van onser cameren, nemende nochtans goedt toesicht, dat men tot eender tij t nyet en ontbiede meer officieren dan men gevuechlijck depescheren can, ende indien de voorsz. officiers ende rentmeesters nyet en commen oft yemanden, hebbende procuratie ende instructie souffisante, oft doen blycken van legitime excuse, sullen die van de rekeningen hen anderwerff ontbieden ende assigneren anderen corten tijt, opte pene van gesuspendeert te wordden van heure officiën oft andere pene pecuniaire. Ende comen zy noch nyet ten gesetten dage, sullen hen suspenderen oft condempneren in de voorsz. pene, verclaert ende geset inde bescrijfbrieven, van welcke pene de deffaillanten sullen gelast wordden in heure rekeningen tot onsen prouffyte. Ende aengaende onse rentmeester-generael ende absolut, willen wy, dat hy rekene twee maenden naedat alle de rekeningen particuliere gehoort sullen zijn, emmers de principaelste van onse rentmeesters particuliers om hem te mogen chargeren met alle de resten van de rekeningen. Ende dat hy hierinne nyet en zy in gebreke op gelycke pene als boven, hem ordonnerende daerenboven, dat hy in onsen voorsz. Rade-ende-Rekeninge-camere sal overgeven van maende te maende eenen goeden declarativen staet van alle claere penninghen, die hy ontfangen ende uuytgegeven sal hebben, welcke staten sullen bewaert wordden omme met zyne rekeningen van elcken jaere geconfereert te wordden, zoeverde als doendelijck sal wesen.
Dat die van onser camere voorsz. gehouden sullen zijn te procederen tot de visitatie ende sluyten van de rekeningen terstont ende zoe haest het mogelijck sal zijn naerder presentatie, ten lancxten binnen een maendt sonder voirder vertreck.
Ende doende die correctiën van den voorsz. rekeningen, zoe in den ontfanck als uuytgeven, sal gescreven ende verclaert wordden by wat rekeninge ende quoto foo de partie sal zijn gebrocht in ontfang ende genomen in uuytgeven, ten eynde, dat men te beter can vynden ende weten die faulten, indien der eenige zijn, ende oft elck rentmeester ende officier verantwoordt, daeraff hy schuldich is te verandtwoorden. Ende opdat die voorseyde correctiën te bat ende wel zekerlijck mogen gedaen wordden opte generaele rekeninghen, soe willen ende ordonneren wy, dat alle die eenige administratie ende handelinge van onsen gelde hebben, ontboden sullen wordden telcker reyse alst noot zal wesen, omme in onser voorsz. camere over te brengen den staet van heuren ontfanck ende uuytgeven, daerundere wy willen, dat oick begrepen zijn de staeten ende rekeningen, gehouden van onser cameren ende plaisirs.
Dat nyet en sal wordden gepasseert in uuytgeven dan alleenlijck d' ordinaris ende tguene, dat voor ordinaris gepasseert is in de voorgaende, op pene, dat de rentmeester betalen sal voor elcke partie sesse karolusguldens t' onsen prouffyte, daeraff hy sal wordden gelast als boven. Behoudelijck, dat tvierendeel van de breucken sal .zijn tot proufficte vander camere, opdat zy goede neersticheyt doen deselve breucken te lichten, ende boven desen sal geroyeert wordden de somme ofte sommen.
Ende ingevalle dat eenige van onse rentmeesters-generaels oft particuliers, baillieulx, schoutetten, meyeren oft andere officiers van justitie oft ontfange differeren oft uuytsetten te brengen eenige partye in ontfang, daervan zy moeten verandtwoorden ende daervan zy de reste souden zeggen te willen bringe opte naestvolgende, en sullen nyet geadmitteert wordde maer men sal hen chargeren van de geheele sommen in heure voorsz. rekeningen ten eynde dat nyet en wordt vergeten oft gediffereert ende zy te neerstiger zijn van alsulcken somme te ontfangen ende van tgene blycken sal dien van onser cameren, dat de rentmeesters nyet en hebben ontfangen, sullen tselve houden in souffrancie totter naeste rekening oft alsulcken tijt als hen sal goedt duncken, zoe verre hen blijcke, dat de voorsz. officiers hierinne nyet en hebben geabuseert ende qualijck geverseert, in weicken gevalle zy zullen doen vervolgen ende bewaeren onse recht tsy by appoinctement oft justitie.
Ende eest saecke, dat de voorsz. rentmeesters, die gelast zijn t' ontfangen onse demeynen, laeten deur negligentie, ignorantie oft anderssins te rekenen geheelijck de oude demaynen, seggende, datzy die nyet en hadden cunnen ontfangen ter saecken van sterfte, steriliteyt, armoede, vluchte oft anderssins en sullen daertoe nyet wordden ontfangen by die van onser cameren ter tijt toe dat daervan blycken sal by behoirlycke informatie, gedaen by die van onser cameren voorsz. ende sal deselve informatie geleet worden in sulcke plaetse, dat die vintbaer zy alst noodich sal zijn.
Dat tot allen tyden ende soe dicwils dat eenige appoinctementen, appostillen ende arresten gedaen sullen zijn by die van onser cameren opte rekeningen van de voorsz. onse rentmeesters, zoe in ontfange als uuytgeven, sullen telcker naester rekemnge de rentmeesters daervan doen verantwoorden. Ende ende blijct nyet van goede dilligentie, soe sullen zy sulcken rentmeesters gelasten, van die zy gelast behooren te zijn, op datter nyet vergeten en blyve.
Item, alsoe eenige van den officiers van ontfanghe bringen onder tcapitule van den wercken ende elders groote reparatiën, de voorsz. van onser cameren sullen verbieden ende interdiceren allen officieren van ontfange, dat zy egeen wercken en doen maecken andere dan nootelijcke reparatie ende onderhoudingen ordinaris, sonder welcke men nyet passeren en can sonder te dragen groote scade, ende dat die nyet en excederen de xxv oft xxx guldens eens, sonder daervan te adverteren de voorsereven van onser cameren ende daerop te hebben heurlieder ordonnantie.
Soe oick sommige officiers van ontfange brengen in uuytgeven van heure rekeninge veele sommen van penningen uuyt diverse saecken, daervan zij overbringen bevel ende quitancie sonder realijck betaelt te hebben alsulcken sommen in 't geheel oft in deele, maar geven heur contrebrieven, geconditionneert te betalen zoe verre de penningen heur gepasseert wordden opten staet ende naemaels opte rekeninge, ende om te gebruycken de penningen, dilayeren soo lange hen mogelyck is te doene heure rekeninge, de voorsz. van onser cameren sullen doen zweren eenen yegelycken van de voorsz. officieren ter presentatie van heure rekeninge, dat zij daerinne nyet en hebben gestelt dan tgene by hen behoirlijck betaelt is. Ende wanneer zy heure rekeninge overleveren by gecommitteerde, dieselve sullen moeten hebben procuratie speciale om te doene beuren eedt als boven. Ende ingevalle dat bevonden waere in heure rekeninge eenige partye, diezy nyet en hadden behoirlijck betaelt als voorsz. is, die van onser cameren voorsz. sullen hen bedwinghen die te betalen ter stont ende sonder dilay.
Ende indien bevonden wordt, dat eenige van onse rentmeesters generaels en de particuliers, baillieulx, schoutetten, meyeren oft andere officieren van justicie ende ontfange gestelt hadden in uuytgeven van heure rekeninge een partye tweemael, daervan hyhem wilt ontschuldigen deur onwetentheyt oft inadvertentie, de voorsz. van onser cameren sullen sulcken doen amenderen tdobbele van der sommen oft alsulcken somme als heur goetduncken sall.
Ende ingevalle de voorsz. rentmeesters-generaels ende particuliers, ballieulx, schoutetten ende andere officieren, meyeren ende andere van justicie ende ontfanghe hen vervoirderen te nemen oft stellen opt uuytgeven van heure rekeninge eenige partyen, die anderwerff zijn geroyeert geweest op heure voorgaende rekeninge, by faulte van documente oft andere redelycke ende rechtvoerdige saecke, sonder daeraff te hebben expres bevel, oft dat zij nyet over en bringen brieven van relievemente van voorsz. radiatie, de voorsz. van onze cameren sullen tselve heur doen verbeteren ende amenderen met sulcke somme van penninghen als hen sal goedt duncken.
Ende bevynden de voorsz. auditeuren int corrigeren van de rekeninge yemanden, die ontfangen heeft in beleeninge eenige sommen van penningen voor boeden, voyagiën, commissiën oft andere groote affairen, daervan zy sijn gehouden te rekenen, deselve persoenen sullen terstont ontboden wordden om te rekenen want zy beter sullen weten daeraff te verantwoorden dan heure naecomelingen.
Dat de greffiers sullen hebben eenen bouck van de chargen ende lasten, daerinne gebrocht sullen werdden ende gescreven by maniere van memorie alle de schulden ende lasten, die by de rekeningen, zoe haest die gesloten sullen zijn, bevonden sullen wordden opte rentmeesters ende andere officieren ende persoenen, van wat staete die sullen zijn. Te wetene de lasten ende schulden van dewelcke men heur bevynden sal nyet ontlast by de voorsz. correctiën.diegedaen moeten wordden opte rekeninge, welcke correctiën gedaen sullen wordden soe verre het doenlijck zy, zoe int doene van de rekeninge als corts naer dauditie van dier. Ende sullen by die van onser cameren corts daernaer de voorsz. officieren ontboden wordden op wyen de voorsz. lasten bevonden sullen wesen, om heur daeraff te ontlasten ende quyteren soe hier vooren geseet is. Ende soeveele als aengaet de suver ende claer schulden, blyckende bij sloote van rekeninge ende getransporteert zijn geweest opten voorsz. lastboeck, sullen terstont gesonden ende gegeven worden, by scrifte ende certificatie vander camere, den rentmeester-generael, diet behoiren sal, om te mogen bedwingen de schuldenaeren ter betalinghe. Ende sal geteeckent wordden opte partye vander voorsz. schuldt, datter cedulle affgemaect ende gegeven is den rentmeester-generael op sulcken dach ende jaere, ende sal de rentmeester-generael gechargeert wordden daervante verantwoorden op zyne naeste rekeninghe tot onsen prouffyte. Ende naedyen dat de rentmeester-generaal die ontfangen sal hebben ende verandtwoort van der voorsz. schuit, oft dat die debiteur hem daervan sal anderssins hebben geacquiteert ende ontlast, sal men d' acquyt ende ontlastinge teyckenen ende scryven opt eynde nae de reste vander rekeninge oft elders daer hy was gechargeert.
Item altijt ende zoe dicwils, dat eenige officiers van ontfange ordinaris oft extraordinaris ontboden sullen zijn om te rekenen ende gewoenlijck zijn te hebben gagien ende vacatiën van te coemen doen heur rekeninge, de voorsz. vander cameren sullen heur gagien oft vacatiën passeren, daerinne begrypende heure coemen ende wederkeeren zoe zy van oudts zijn gewoonlijck ende nyet meer ende sullen heur nerstich doen van terstont ende in goede dilligentie te depescheren oft affveerdigen onse voorsz. officiers om ons te ontlasten van lange liggingen ende vacatiën, daeraff wij belasten heure conscientiën.
Dat de voorsz. van onse Rade ende Rekeninge doen rekenen de voorsz. rentmeesters ende officiers van justicie ordinaerlijck sonder te verwachten jaer op jaer noch termijn op termijn, opdat men weten mach oft zy yet ontfangen opt naestvolgende jaer ende dat men sien mach heuren staet claerlijck ende dat zy houden d' oerdene hiervoor verclaert.
Dat alle beslootene brieven addresserende aen die van onsen Rade ende Rekeningen ende gesonden sullen wordden in onse camere, sal men daerop scryven den dach ende jaer, dat die ontfangen sullen zijn ende by wyens.
Item zoe waaneer dat wy die van onser-cameren voorsz. sullen senden onze brieven van credentie, sullen by denghenen, die deselve brengt, is hy clercq oft van de practycque, doen scryven zijn credentie ende is hy egeen clercq sullen sy scryven in zijn presentie synen last ten eynde geloof ende memorie daeraff zy intoecomenden tyden.
Item oft geviele, dat wy eenige gifte deden geduerende tleven tot wederseggen oft zekeren tijt, genomen, dat dieghene, wyen sulcken ghiften gedaen waere.geweest, nemen ende lichten de ghiften, hen alsoe gegeven deur heure handen, de voorsz. van onsen Rade ende Rekeningen zullen daeraff doen rekenen by den rentmeester, dien dit sal aengaen ende hernemen int uuytgeven opten naem van dengeenen, die de ghifte gedaen waere.
Alsoe gewoonlijck is in onse voorsz. camere te nemen van yegelycken rentmeester oft officier, hebbende te rekenen, redelycke cautie oft borge nae d' exigentie van zynen officiën, willen wy, dat de voorsz. ordonnantie ende costume wordde onderhouden ende dat zy heure borge geven eer dat zy zullen doen den eedt, oft dat zy sullen hebben handelinge van den ontfanck. Ende willen ende ordineren, dat voor dese tijt zullen wordden gevisiteert alle die borchtochten van denjegenwoordigen onsen rentmeesters omme te wetene ofte heure borgen noch tertijt alsoe machtich ende suffisant zijn alsse waeren ten aenvangen van heure officiën ende genomen, dat onse brieven van commissie, die wy voortaen depescheren sullen, egeen mentie en maecken van de cautie, dat nochtans deselve sal wordden gegeven alsvooren ende sullen de voorsz. obligatiën geleet ende geënfileert wordden tsamen zoe gewoonlijck is ende daervan zy memorie gemaect, int beginsel vander eerster rekeninge, die se doen zullen ende en sullen de voorsz. obligatiën nyet wordden gerestitueert, totdat die voorsz. officier oft rentmeester geheelijck sal hebben geaffineert zijn rekeninge van den tyde, dat hy administratie sal hebben gehadt ende betaelt zijn reste. Ende bevelen die van der cameren te nemen soe goede cautie, dat wy daer egeen verlies by en mogen hebben, schaede noch interest, ende te nemen goedt toesicht, dat alle de voorsz. obligatiën innehouden onder anderen poincten, dat die cautionnarissen hen verbinden ende sullen blyven verbonden, soe lange dat d' officier oft rentmeester exerceren sal d' offitie, daervooren zy hen verbinden eride dat als principael schuldenaer.
Ende ordonneren die van der camere van onsen Rade ende Rekeningen te nefnen goedt toesicht oft de borgen van den rentmeesters heur goedt nyet en verminderen oft dat zy afflyvich wordden ende in dien gevalle te bedwingen de rentmeester te stellen andere nyeuwe borge, waeromme soe sullen alle de officiers van ontfange, teicker reysen als zy rekenen sullen van beuren bedryve, gehouden zijn te verclaeren oft heure cautionnarissen noch zijn in leven ende in souffisante staete.
Dat alle onse officieren van ontfange sullen heur rekeninge maecken beginnende a prima Januarii ende eyndende den lesten Decembris daernae volgende, opdat die van der camere ende onsen rentmeester-generael heuren staet te badt ende claerlycker kennelijck mach zijn.
Ende sullen de voorsz. officieren gehouden zijn in de camere over te seynden binnen de maendt van January alle jaere staet wel declaratif van alles, daeraff zy sullen hebben te verandtwoorden in heuren ontfange ende uuytgeven van den jaere alsdan geexpireert laetsten Decembris daer te vooren, welcke staeten wy willen, dat die van onsen Raeden ende Rekeningen sullen visiteren ende confereren met heure laetste gehoirde rekeninge ende daernaer geprocedeert tot sluytinge van deselve staeten, daervan de sommen liquide, die zy sullen bevynden resterende by denselven staet, ordonneren sullen den officiers, dat zy betalen in handen van den ontfanger-generael op sulcke gracieuse ende redelycke termynen als elck jaer naer tsaisoene ende de verschijndagen van den partyen bevonden sal wordden, gelegen in effect op sulcken termynen, dat wy moeghen te vollen betaelt zijn aleer de voorsz. officiers wederomme coemen in den ontfanck van den naestvolgenden jaere.
Dat int eynde van elcken capitule, soe van ontfanghe als uytgeven, geleet ende geset wordden de sommen van elcken munte alsser diversiteyt van munte is ende in de somme totale van den ontfange de valeuren van elcke munte comende in ponden art. van XL grooten Vlaems tpont ende gelyckerwijs in andere daert is behoirende.
Dat, zoe wanneer eenige rekeningen gelast sullen zijn met quitantie ende certifficatie ende dat d' officier rendant die overbrengt op sijn rekeninge naestvolgende, de voorsz. van onser camere sullen opte parthye gechargeert stellen, dat die quitantie oft certificatie is overgelevert ende op wat plaetsen die geënfileert zy, om deselve terstont te mogen vynden alst noot sal zijn, maer wy verstaen, dat die van der cameren hen rigleren opt fayt van de voorsz. de quitantie, soe hiervooren geseet is.
Dat die van onsen Rade ende Rekeninge voorsz. nyet en sullen toelaeten eenige partyen te stellen opte rekeningen, tsy in ontfange oft uuytgeven, elders dan op heure behoirlycke plaetse ende capitule, opdat men te lichtelycker mach vynden deselve partyen nae natuere van capitulen sonder die te voyeren onder andere.
Dat voortaen egeen rekeningen, registeren noch brieven, naedat die overgelevert sullen zijn geweest in de camere, nyet en wordden getrocken oft gedraghen uuyter selve camere, hetzy om te nemen de arresten van de rekeningen, copiën oft anderssins, maer sullen de voorsz. arresten genomen wordden by de voorsz. rentmeesters oft heure gecommitteerde in presentie van yemande van der camere oft selve gegeven wordden by den auditeurs van de rekeningen om beter te mogen verandtwoorden van de rekeningen, ende oick om beter secreet te houden sommige arresten ende chargen, die by avontueren moechten zijn gestelt op rekeningen, die men nyet en wilt laeten weten de rentmeesters oft heure gecommitteerde.
De voorsz. van der cameren en sullen nyet doegen te sien oft te visiteren eenige rekeningen noch brieven van der cameren by anderen dan by henluyden.
Dat eest saecke deur eenige van onsen raede oft auditeuren doende de correctiën van de rekeninghe oft andersins, bevonden waeren in eenige van den rekeninge faulte, gecommitteert deur erreur van leggen oft anderssins deur inadvertentie oft versuympheyt ende nyet deur blyckende quaetheyt, die gheene die sulcx bevonden heeft zulcken faulte, sal deselve thoonen den geenen oft diegene, die de rekeninghe sullen hebben gehoirt gehadt, om deselve faulte by hem te wordden gecorrigeert ende geamendeert endewaert, dat bevonden waere, dat de faulte gedaen waere deur loesicheyt oft opset pur willens, soe datter correctie toestont, die van den Raede ende Rekeninge sullen ons tselve adverteren, om daerinne -te versien ende gedaen te wordden nae onser believen.
Ende soe haest als yemandt van den rentmeesters ende andere officieren, hebbende ontfanck, zullen wesen ontlast van heure officie deur de doot oft anderssins, die van onsen Rade ende Rekeningen sullen terstont ontbieden heur erfgenamen oft actie daervan hebben oft heure borgen om te rekenen ende hen daervan te quytene. Ende daertoe sullen zyvan der Rekeninge, eist noot, bedwingen dieselve by arrest aenvangt van beuren goeden, stellende goede luyden tot bewaeringe van dyen soe lange, totdat heuren staet sal kennelijc zijn.
Dat alle de quitantiën, die ontfangen sullen wordden in onser camere van Rekeningen, innehouden ende expresse mentie maecken van de termynen ende jaeren, daeraff de rentmeesters oft officieren van ontfange hen sullen willen behelpen, sonder onder texel van generaliteyt sprekende van allen termynen voorleden, yet te passeren boven de specificatie ende om te scouwen tbedroch, dat men daerinne soude mogen committeren deur stil van quitantiën te maecken oft anderssins, daerop de partie somtijts nyet en soude letten, noch, datzy oick sullen passeren eenige quitancie, gemaeckt op handteeckenen int witte, die men mach gebruicken tot ampliatie ende ter discretiën van dyen, die deselve schryven, daeraff coomen oft gerysen zouden moegen groote abusen.
Dat d' auditeur, die gehoirt sal hebben gehadt met een van den greffiers de rekeninge van eenige officier van justitie oft ontfange van de eenen jaere, nyet en sal hoiren de rekeninge van den jaere naestvolgende maer willen, dat een andere oft meer daerinne besoingerenten eynde, oft d' een deur simpelheyt oft onwetentheyt sijn debvoir nyet en dede, d' ander tselve mach redresseren.
Item willen ende ordonneren, dat onse stadthouders ende greffiers van onsen leenen, gecommitteert totten ontfange van onse hergewaden ende rechten in alle onse heerlicheden,telckerreyse, wanneer zy rekeninge doen sullen van eenige relieven ende hergewaden van leenen, ons vervallen deur d' aflyvicheyt van den erfgenaemne van afflyvigen, geordonneert ende bevolen zy den erfgenamen, de leenen ontfangende, te geven binnen drie maenden naestvolgende heur rapport ende denombrement van deselven leenen in goede ende ampele forme ende die te sien, visiteren ende collationneren tegen die voorgaende rapporten, denombrementen ende recepisse om te weten oft die nyet en zijn geamplieert oft vermeerdert in jurisdictiën oft anderssins tot onse prejuditie noch tot diminutie van onser hoocheyt ende heerlicheden. Ende deselve, alsoe gesien ende gevisiteert, eest, dat men die rechtveerdich ende redelijck vyndt, sal bevolen wordden den voorsz. greffiers van den leenen ende andere officiers te geven ende depescheren den partyen brieven van recepisse ende bevynt men daerinne zwaricheyt, sullen gestraft worden naer redenen.
Item en sullen die van onser camere van den Rade ende Rekeningen mogen hebben noch exerceren eenige offitie van ontfange, tsy van domeyne oft van justitie, noch hebben compact oft societeyt met rentmeesters oft officieren, rekenbaer in onse voorsz. camere, uuytgenomen onsen ontfanger-generael absolut.
Item, want sommige rentmeesters ende oick de voorsz. van onse camere gewoonlijck zijn uuyt te geven in euwigen pachtinge heyen, wildernissen, hoecken van straeten, ende andere partyen, daeraff tevooren nyet en worde berekent tot onsen prouffyte, willen ende ordonneren wel scerpelycken, dat deselve onse rentmeesters voirtaen alsulcke uuytgevingen nyet meer en sullen mogen doen, zonder die van onser voorsz. camere daervan te adverteren, die wy bevelen ons dan daeraff te communiceren op pene, dat die rentmeester contrarie van dien doende, arbitralijck sal wordden gecorrigeert ende nochtans de uuytgevinge van onweerden blyven, opdat deur deselve voirdere uytgevingen wy noch andere en wordden geinteresseert.
Die van de rekeninge voorsz. sullen doen verpachten den hoichste biedende alle onse goeden ende ruerende pachte tot sulcke termynen van jaeren énde conditiën als zyluyden tot onsen meesten prouffyte adviseren zullen gevuechelijc te wesen, sonder eenige te laeten oft uuyt te geven by appoinctemente, ten waere by onsen wete ende consenteert dat die waeren van cleender importantiën nyet excederende de twintich oft dertich Rijns gulden jaerlijcx, ende dat by advise van den rentmeester particulier vander plaetsen.
Dat de voorsz. van onsen Raede ende Rekeninge sullen hebben goedt regard ende toesicht, dat alle rentmeesters ende andere officiers, hebbende te rekenen in onser camere voorsz. houden heur residentie ter plaetsen van heur offitie ende die exerceren ende bedienen in persoone. Ende indien sy daerinne vinden gebreck oft faulte, sullen ons tselve adverteren, om daervan gedaen ende geordonneert te wordden nae onsen believen.
Ende willen, dat onse rentmeesters nyet en nemen van de verpachtingen oft coopen andere prouffyten oft emolumenten dan by ons oft die van onser cameren voorsz. hen sal toegelaeten wordden, die wy verstaen, dat gespecificeert sullen zijn mette conditiën, opte welcke de pachtingen oft coipen gedaen sullen worden, van welcken verpachtingen oft coipen wy willen, dat die conditiën eerstmael sullen wordden gesien ende gevisiteert in onser camere voorsz. ende by een van de greffiers onderteeckent. Ende van de ontfanghen, daer wy conquesteren deur dyckagie, coop ende anderssins nyeuwe demeynen, sullen de rentmeesters van denselven gehouden zijn te verwerven van ons ordonnantie expresse op heure gagien van de voorsz. nyeuwe partyen, sonder welcke wy nyet en willen, dat ter causen van dien, by onsen auditeurs yet gepasseert wordt.
Dat de voorsz. van den Raede ende Rekeningen gehouden sullen zijn te zweeren, dat zy sullen onderhouden ende observeren getrouwelijck nae allen heuren vermogen dese onse ordonnanciën in allen poincten ende articulen begrepen in deselve, sonder eenichsins die te brekene oft jegens te gaene want ons sulcx belieft ende willen gedaen te hebben. In kennisse der waerheyt hebben wy dese jegenwoordige met onsen naem onderteeckent ende segel daeraan doen hanghen. Gedaen op onsen huyse ende casteele van Breda opten XVIen dach Novembri int jaer ons Heeren duysent vijffhondert drieëntzestich. Ende was dese ohdergescreven GUILLE DE NASSAU

Naevolgende de voorsz. ordonnanciën hebben die luyden van den Raede ende Rekeningen mijns gen. heeren des princen, te weten mrs. JAN HOVELMANS, STEVEN VAN DE BERGE, JACOB VLAS, licentiaten in de rechten, WILLEM DE VOS, MICHIEL PIGGEN, MARCK VAN STEELANDT, rentmeester-generael, ende ick, greffier onderteeckent, als huyden den achsten dach Aprilis XVc vier ende tsestich nae Paesschen gedaen den behoirlycken eedt, in presentie van mijn gen. heere voorsz. opter cameren van den Rade ende Rekeningen tot Breda, my tegenwoordich. Onderteeckent: VOGEKSANCK. Gecollationneert de voorsz. copie jegens de originale instructie, ondergeteekent als vooren, ende is daermede bevonden van woorde te woorde accorderende, by my WILTZ.

Geschiedenis van het archiefbeheer

Het gros van de stukken in dit archief berustte onder de Raad en Rekenkamer op het kasteel te Breda in het jaar 1581, voor zover deze later gekomen zijn onder bewaring van de Raad en Rekenkamer te 's-Gravenhage, sedert het begin van de 18e eeuw kortheidshalve Domeinraad genoemd.

Tot 1581 heeft de Raad en Rekenkamer onafgebroken gefunctionneerd; zelfs na de confiscatie van de goederen van den prins in 1567-'68 bleef het beheer aan haar. Op den 20en Februari kwam PETER VAN QUADEREBBE, ridder, heer van Berchem, Hoogenhuysen enz., meier van Leuven, te Breda met een aanstelling om als sequester over stad en land op te treden te zamen met de Raden en Rekenmeesters van den prins, wien hij den eed aan den koning afnam. QUADEREBBE werd den 15en Maart gevolgd door CHARLES QUARRÉ, ridder, ordinaris raad in den Raad van Brabant, die, vergezeld van ADRIEN LE COCQ, advocaat van den Grooten Raad, het beslag ten uitvoer kwam leggen. In zijn rapport vertelt QUARRÉ, hoe hij de rekeningen, liassen, memories enz. in de Rekenkamer aantrof "dans un terriblement grand nombre bien separéz par armoires avecq intitulation á quoy peuvent servir". De "lettrages principales" (titels van aankomst waarschijnlijk) had de prins medegenomen naar Dillenburg volgens het zeggen van de raden, die te vergeefs trachtten QUARRÉ daarmede te overtuigen van de onmogelijkheid om zonder die stukken een staat op te maken van 's prinsen bezittingen in Brabant ( R.A. te 's-Hertogenbosch, Coll. Cuypers van Velthoven, portef. no. 93. Afschrift van het Rapport van Quarré uit het archief van den Conseil des troubles. ) . De Raad werd gehandhaafd doch werkte nu onder het oppertoezicht van den Raad van Beroerten voor wat betreft de geconfisqueerde goederen, en voor de goederen van PHILIPS WILLEM onder dat van CHARLES, baron de Berlaymont, door de Spaansche regeering tot diens momber benoemd. Nadat de prins van ORANJE zijn goederen in 1577 ingevolge de bepalingen van de Pacificatie van Gent en van het Eeuwig Edict had teruggekregen en Breda door de Staatsche troepen was bezet, oefende de Rekenkamer weder als van ouds het beheer voor den prins uit. In 1581 komt daarop de groote verandering: de Rekenkamer te Breda gaat, met achterlating van de archieven, uiteen en er wordt een nieuwe door den prins opgericht ( Het nieuw ingestelde college had, zooals uit de oudste ervan bewaard gebleven stukken blijkt, aanvankelijk geen vaste verblijfplaats, doch volgde den prins, totdat het in 1583 zich te Delft vestigde. ) . Veel minder rustig dan in 1568 was het verloop der gebeurtenissen bij de inneming van Breda in 1581. De griffier MICHIEL PIGGEN schrijft in 1584 in dorso van een akte dd. 1566, waaraan het zegel van den prins ontbreekt ( Regentenlijst no. 3451. ) . dat de akte, daar bij de openbreking van de Rekenkamer en de cabinetten van de charters, bij de inneming van het kasteel en de verwoesting van de rekeningen, titels en papieren overal onder den voet geworpen waren, langen tijd daarna daaronder gevonden is in deze gesteltenis, "alsoock diversche andere den zegel afgetrocken oft afgesneden ende den stert daeruyt genomen geweest sijnde". Wanneer men deze beschrijving van het optreden der Spanjaarden in de Rekenkamer leest, is men geneigd hun de schuld te geven van alle hiaten in het archief tot op dien dag. De inventaris van 1767 is er evenwel om hen van dien blaam te zuiveren. De domeinrekeningen van Breda b.v. waren in dat jaar nog, behoudens enkele lacunes, van 1352 af aanwezig; thans beginnen zij met het jaar 1634 en is er bovendien een lacune over de jaren 1667-1707 bijgekomen. De rekeningen van den dispensier en van den kastelein gaan in dien Inventaris weliswaar niet verder terug dan tot 1543 en 1534, maar daarvan en ook van de latere is nu geen enkel exemplaar meer aanwezig, zoodat men veilig kan aannemen, dat het gesol met het archief na 1796 de oorzaak is van de meeste der geleden verliezen. Bewaarder van het archief te Breda bleef in 1581 de raad en griffier MICHIEL PIGGEN, die reeds 30 jaar in dienst van den prins was geweest. De andere raden, die voortvluchtig waren, werden uitgezonderd van de later door PHILIPS II aan de Bredasche rebellen verleende gratie ( P. Bor, Oorsprong enz. der Ned. Oorlogen enz., 1679, II blz. 274. ) . PIGGEN stond onder toezicht van FLORENT DE BERLAYMONT, die zijn vader was opgevolgd als superindendent en administrateur van de goederen van PHILIPS WILLEM. De registers en stukken betreffende geconfisqueerde geestelijke goederen moest hij teruggeven aan LINDANUS, bisschop van Roermond die, bij vacature van den bisschopszetel van Antwerpen, naar Breda was gezonden tot herstel van zaken in het kerkelijke ( Actorum per rev. Dnm. Lindanum in visitatione ecclesiae Bredanae epitome, 1581. Gedrukt in Taxandria XXX, blz. 25. ) . In 1578 was n.l. de Markendaalsche, in 1580 de O.L.V. kerk aan de Hervormden toegewezen. Bij deze gelegenheid is aan de aandacht ontsnapt de lijst van inkomsten van het H. Sacramentsaltaar (Inv. no. 385), kennelijk door PIGGEN bij zijn beheer gebruikt. Voor het overige kwamen de thans nog aanwezige stukken aangaande geestelijke goederen te Breda eerst in 1637, na de reductie, in het archief van den Domeinraad ( Nass. Dom. Inv. Hingham no. 1083 fol. 28. ) .

Met het jaar 1581 breekt er voor het beheer en de archieven der domeinen een tijd vol wisselvalligheden aan. De nieuwe door den prins aangestelde raden werden na zijn dood in 1584 opgevolgd door curateuren van het sterfhuis, eerst te Delft en sinds 1589 te 's-Gravenhage. Van het erfdeel van PHILLIPS WILLEM worden gedurende de ballingschap de goederen van moederszijde door een raad te Delft onder zijn zuster MARIA, de vaderlijke door een raad in den Haag onder prins MAURITS beheerd. In 1609, bij het sluiten van het Bestand, werd de verdeeling van de nalatenschap van WILEM I tusschen zijn drie zoons definitief geregeld en nam PHILIPS WILLEM, die daartoe in 1606 toestemming had gekregen van de Staten Generaal, de administratie zijner bezittingen zelf in handen. Er waren thans drie raden, een van PHILIPS WILLEM te Breda, een van MAURITS aan het Binnenhof bij de Zuidpoort en een van FREDERIK HENDRIK waarschijnlijk in het paleis in het Noordeinde in den Haag. Na den dood van PHILIPS WILLEM en MAURITS worden onder FREDERIK HENDRIK alle goederen weer in één hand hereenigd en beheerd door één raad, die ten slotte gevestigd blijft in het huis aan het Binnenhof.

Er is uit dit tusschentijdperk opvallend weinig bewaard gebleven, hetgeen niet kan verwonderen, als men ziet, hoe de stukken wijd en zijd verspreid waren. Zoo klaagde de raad DE WILLEM in 1637 tegen HUYGENS, die bij FREDERIK HENDRIK in het leger voor Breda was, dat de griffier DE LA PISE uit Oranje hem wilde overtuigen, dat zekere stukken aangaande het prinsdom onder de charters in den Haag moesten zijn, "mais vous scavez comme tout cela est mal range et dissipé. II y a des papiers tout plein à Delft, dans la maison au Noorteynde et des autres endroits à la Haye". De KNUYT, die in 1630 in Oranje geweest was, moest volgens DE WILLEM ook nog een aantal stukken te Middelburg onder zich hebben. "Son Altesse ou ses heirs se plaindront un jour de cette nonchalance" ( Briefwisseling van Constantijn Huygens, 1634-1639, blz. 268. ) . Waarschijnlijk zou DE LA PISE succes gehad hebben, als hij gezocht had in het sterfhuis van den gewezen griffier LE SAGE ( 1637). De stukken, die deze onder zich had gehad, vullen een inventaris van 26 folia. Zij betroffen alle goederen en dateeren hoofdzakelijk uit de jaren 1605-1634.

Intusschen stond het geheele oude archief nog steeds te Breda, dat in 1625 weer in Spaansche handen was gekomen en waarvan de katholieke en Spaanschgezinde graaf JAN VAN NASSAU in 1629 door PHILIPS IV heer en baron was gemaakt.

Zoodra de stad evenwel door FREDERIK HENDRIK was bevrijd (6 Oct. 1637), werden door den griffier LAURENS BUYSERO, die bij den prins in het legerkamp was, 33 kisten met boeken en papieren uit de Rekenkamer op het kasteel naar den Haag verzonden ( Nass. Dom. Inv. Hingham no. 1208, Rekening Breda, fol. clxxiv. ) . Er zijn enkele aanwijzingen, die het waarschijnlijk maken, dat er nog stukken zijn achtergebleven; zoo blijkt, dat in 1648 in een zaak, aangaande het prinsdom Oranje, een onderzoek werd gelast in de archieven te Breda en den Haag, en vragen raden van den prins in 1664 den Raad van State competenten tijd om eenige archieven op het kasteel te Breda na te zien ( Res. Raad van State 1664 Januari 26; het betrof Willemstad. ) . Dit zijn echter uitzonderingen, en de bedoeling zal wel geweest zijn, dat het geheele archief in den Haag kwam. In de eerste jaren na de overbrenging is in den Haag de inventarisatie met kracht ter hand genomen. In 44 inventarissen, vervaardigd in 1638 en in één band samengebonden ( Nass. Dom. Suppl. no. 1322. ) , vinden we de archieven, uit Breda afkomstig, het grootste deel dus, met uitzondering van de charterverzameling, globaal beschreven, van de archieven der andere domeinen voornamelijk de stukken uit de 16e en 17e eeuw. Dit alles was geborgen in 51 loketkasten in de charterkamers van den prins boven de Raadkamer van het Hof van Holland, waarheen ook in het vervolg met telkens verschoven tijdgrens het oude archief werd gebracht. In denzelfden tijd werden de charters van alle domeinen in regestvorm beschreven; van deze beschrijvingen zijn er enkele in originali, de overige in copieën van c. 1685 in een serie van 5 banden samengebonden, waarin in de 18e eeuw nog herhaaldelijk stukken werden ingeschreven en inventarissen van nieuw verworven goederen werden ingevoegd. Deze inventarissen, die, voor zoover ze bestonden, in 1682 door den griffier TOLLIUS met de stukken zijn gecollationneerd, hebben tot op heden als zoodanig dienst gedaan.

De Domeinraad verhuisde in 1767 van de Zuidpoort naar het gebouw van de gewezen kastelenij bij de Grenadierspoort, waar hij gevestigd bleef, totdat hij in 1795 na het vertrek van WILLEM V en de confiscatie van diens goederen werd opgeheven.

Voor het archief breekt hiermede de tijd aan, waarin het de zwaarste verliezen zou lijden.

Waren bij de verzegeling van het archief op 7 Maart 1795 de commissarissen van het Comité van Algemeen Welzijn nog zoo voorzichtig om te waarschuwen tegen verplaatsing, hetgeen wegens de verbazend groote quantiteit van boeken en papieren niet dan allermoeilijkst zou zijn en veel verwarring zou veroorzaken ( Decreten van de Provisionele Representanten van het volk van Holland, Maart en April 1795. ) , de agent van Financiën had minder consideratie en machtigde in 1798, het jaar, waarin de domeinen tot nationaal eigendom waren verklaard, een klerk om alle oude charters en papieren te sorteeren en degene, die door ouderdom onleesbaar of van geen belang waren, te verscheuren ( Nass. Dom. Inv. Hingman no. 195. ) . Deze machtiging is misschien de oorzaak geweest van de verdwijning van het ontzagwekkende aantal liassen met ingekomen en minuten van uitgaande stukken, dat in 1796 nog aanwezig was. Een inventaris van het jaar 1808, opgemaakt, voordat het archief naar het Departement van Financiën te Amsterdam vervoerd zou worden, doet zien, hoe de orde toen reeds geheel verstoord was. In Amsterdam kwam het archief van den Domeinraad met dat van de gewezen Secretarie der Friesche Stadhouders, dat eveneens in 1795 te 's-Gravenhage in beslag was genomen, na 1822 onder het beheer van het Amortisatiesyndicaat. In 1815 waren zij tezamen in één Inventaris beschreven als: Paquetten, registers en papieren, betrekkelijk de Vaderlandsche historie en de vorstelijke domeinen. Het gevolg van dit combineeren was, dat bij de overdracht van stukken door het Amortisatiesyndicaat aan het Rijksarchief in de jaren 1826-1828 ( Zie R. C. Bakhuizen van den Brink, Overzigt van het Nederl. Rijksarchief, blz. 38 en vigg. ) behalve het archief van de Friesche Stadhouderlijke Secretarie, als voor het syndicaat van geen belang, uit het archief van den Domeinraad een aantal stukken werden afgestaan, die betrekking hadden op de bezittingen buiten de Nederlandsche grens, zooals in de eerste plaats op het prinsdom Oranje en verder op de Luxemburgsche goederen, Diest en het burggraafschap van Antwerpen; niet volledig, doch voor zoover zij te vinden waren. Zoolang de stukken van het eene Rijksbureau naar het andere verhuisden, was hereeniging altijd nog mogelijk, doch bij de in 1834 gevolgde verdeeling van de stukken, afkomstig van het Amortisatiesyndicaat, tusschen het Rijksarchief en het Huisarchief van den Koning ( Zie Bakhuizen van den Brink, t.a.p. ) , gingen de papieren, die op de bovenvermelde wijze uit het archief van den voormaligen Domeinraad genomen waren, naar het Huisarchief.

Niet op de lijst der in 1834 aan het Huisarchief toegewezen stukken komt, behoudens een enkele uitzondering, vóór een verzameling testamenten, boedelscheidingen, huwelijksvoorwaarden, commissies enz., in de 18e eeuw door den griffier van den Domeinraad beschreven in een Inventaris, getiteld: Het Doorluchtig Huis.

Om het belang, dat deze stukken voor de administratie hadden, berustten zij oudtijds onder den Domeinraad. Thans zijn zij, te oordeelen naar eenige steekproeven, alle op het Huisarchief, waar zij dus langs een anderen weg gekomen moeten zijn dan ingevolge de verdeeling van 1834 ( De vriendelijke bemiddeling van thans wijlen Dr. N. Japikse stelde mij in staat op het H.A. kennis te nemen van de daar aanwezige stukken, die vroeger deel hebben uitgemaakt van het archief van den Domeinraad. ) . Wellicht hebben zij deel uitgemaakt van de "pacta familiae" en de "diverse papieren meest relatief tot familieomstandigheden en administratiën" ( Decreten van de Prov. Repr. Maart, April 1795. ) , die WILLEM V bij zijn vertrek naar Engeland meenam of bij particuliere personen in veiligheid had laten brengen.

Een derde categorie van stukken, die het Domeinarchief heeft verloren aan het Huisarchief, wordt gevormd door een aantal archivalia met betrekking tot de Luxemburgsche bezittingen Vianden en St. Vith, welke stukken door het Departement van Financiën werden toegezonden aan de commissie voor de nalatenschap van koning WILLEM II. Het is met deze stukken als met de andere: het hangt van een toeval d.w.z. de vindbaarheid af, wat op het Huisarchief terecht is gekomen en wat voor het Rijksarchief behouden bleef; series zoowel als dossiers zijn verbroken. Het behoeft geen betoog, dat beide instellingen gebaat zouden zijn bij een herziening van de verdeeling der stukken, zooals die thans is.

De verwerving van het archief

In 1861 werd het archief van den Domeinraad van het Departement van Financiën, waar het, na de opheffing van het Amortisatiesyndicaat in 1840, was komen te berusten, overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief.

Met het archief hereenigd werden eind jaren dertig door medewerking van den Rijksarchivaris in Noord-Brabant, Mr. J.P.W.A. SMIT, verscheidene stukken aangaande de heerlijkheid Breda en haar heeren, die aangetroffen werden in de collecties CUYPERS VAN VELTHOVEN en KLEYN ( ZIE OVER DEZE COLLECTIES DE VERSLAGEN OMTRENT VAN 'S-RIJKS OUDE ARCHIEVEN 1883 EN 1904. ) op het Rijksarchief te 's-Hertogenbosch. Zij kunnen daarin direct uit de officieele archieven gekomen zijn of indirect, doordat zij gevonden werden onder de nagelaten papieren van de griffiers van Breda HAVERMANS (vader en zoon, griffiers van 1607-1624 en 1637-1653), die voornemens waren een historie van Breda uit te geven. Eveneens door tusschenkomst van Mr. SMIT werd de gemeente Breda bereid gevonden een aantal stukken, in haar archief berustende en klaarblijkelijk afkomstig uit Nassausche archieven, aan het Rijk af te staan, terwijl het gemeentebestuur van Etten eenige papieren in bruikleen gaf om dezelfde reden. De laatste zijn voornamelijk brieven, gericht aan graaf HENDRIK III VAN NASSAU; hun aanwezigheid te Etten kan verklaard worden uit de omstandigheid, dat een bastaardzoon van LAURENS DUBLIOUL, griffier van de orde van het Gulden Vlies, en vertrouwensman van graaf HENDRIK, aldaar schout is geweest. Nadat deze inventaris voltooid was, kreeg het Algemeen Rijksarchief in 1941 van de familie VAN NISPEN een verzameling charters en stukken in bewaring, die voor het grootste deel tot het archief van den Domeinraad hebben behoord ( Zie corresp. A.R.A. 1941, C. nos 36 en 37. ) . Zij bevat 124 nummers, waarvan er ongeveer 90 vermeld werden gevonden in den zeventiende-eeuwschen inventaris van den Domeinraad. Deze collectie heeft eenigen tijd op het Rijksarchief te 's-Hertogenbosch berust en werd daar voorloopig beschreven door mr. F.F.X. CERUTTI. Met zijn veronderstelling, dat de verzameling gevormd werd in het begin van de 19e eeuw, omdat de charters nog aanwezig waren bij de contrôle door den griffier in 1789, maar geen van alle voorkomen in de uitgebreide verzameling afschriften betreffende het land van Breda, door mr. A.G.KLEYN omstreeks 1850 aangelegd, kan ik mij vereenigen. De betreffende stukken zijn in dezen inventaris opgenomen, hetgeen hernummering noodzakelijk maakte.

Inhoud en structuur van het archief

Verantwoording van de bewerking

Het jaar 1581 is als grens voor de archivering genomen, omdat toen de Rekenkamer, tengevolge van de inneming van Breda door de Spanjaarden, uiteen is gegaan.

Van het beginsel, dat in dezen Inventaris zouden worden beschreven de stukken, aanwezig te Breda vóór 1581, is op twee punten afgeweken. Nadat n.l. RENÉ VAN CHALON in 1530 de goederen van het huis Oranje-Chalon had geërfd, zijn, zoowel vóór als na het jaar 1581, telkens gedeelten uit de archieven daarvan naar Breda en later Den Haag overgebracht, naar gelang de Raad ze tot betere informatie en voor het beheer noodig had. Het scheen gewenscht deze stukken bij elkander te beschrijven, gelijk in dezen inventaris is geschied, maar daardoor is het zeer wel mogelijk, dat hier stukken zijn beschreven, die in 1581 nog niet te Breda waren.

Een tweede restrictie, in tegengestelden zin, is, dat niet zijn opgenomen de stukken, die te Breda berust hebben met betrekking tot de administratie van Buren c.a. uit de jaren, dat prins WILLEM de voogdij uitoefende over zijn zoon PHILIPS WILLEM, erfgenaam dier goederen. Het toezicht op het beheer kwam toen aan den Raad te Breda, doch de beheersstukken bleven, waar zij waren, en de verzameling daarvan werd te Buren voortgezet. Daar nu bovendien de stukken, die te Breda berust mogen hebben, door latere ambtenaren van den Domeinraad met andere naar den Haag overgebrachte Burensche stukken zijn vereenigd, worden zij niet hier beschreven, doch te zamen met het verdere Burensche archief in een volgend deel van dezen Inventaris.

Bij de inventariseering is het dossierstelsel toegepast, ten eerste omdat dit aansluit bij het systeem, volgens hetwelk de stukken oudtijds werden opgeborgen en ten tweede omdat van de inrichting van het beheer vóór c. 1520 weinig blijkt. Dit zal aanvankelijk bij één, later meer rentmeesters hebben berust, die vervolgens eerst een rentmeester-generaal, en, bij de verdere toeneming van het bezit, de raden boven zich gekregen hebben. De stukken waren naar de heerlijkheden opgeborgen in cassa's of laden, voor iedere heerlijkheid eenige, waarvan elke haar eigen chronologische volgorde had; een andere orde dan deze is in de oude beschrijvingen van den inhoud dier cassa's niet te bespeuren.

In dezen nieuwen inventaris is de indeeling naar de heerlijkheden behouden, terwijl in een afdeeling "Algemeen" de stukken zijn bijeengebracht, die niet op een bepaald onderwerp betrekking hadden of een groep heerlijkheden betroffen, alsmede ingekomen en minuten van uitgaande stukken van den raad, die niet bij een heerlijkheid in te deelen waren. De heerlijkheden zijn chronologisch gerangschikt naar de wijze en het jaar van aankomst. Als uitgangspunt is daarbij het bezit van JAN II VAN POLANEN genomen, den eersten heer zoowel van de Lek als van Breda, van wien de goederen verder tot 1581 regelmatig zijn vererfd. Van huis uit bezat hij Polanen, Heemskerk en Castricum en, met eenige restrictie, de Lek. Zijn familiebezit viel in het niet bij de heerlijkheden, die hem aankwamen van zijn bastaardoom WILLEM VAN DUVENVOORDE en waarvan Breda de voornaamste was. Na deze categorie volgen de heerlijkheden, door JAN III VAN POLANEN en de hem opvolgende Nassaus gekocht, welke, behalve het land van Ravestein, dat graaf ENGELBRECHT I korten tijd in pandschap had, alle in Holland lagen, en de heerlijkheden, die de NASSAUS erfden of door huwelijk verkregen en die, behalve enkele heerlijkheden in Limburg, buiten de tegenwoordige Nederlandsche grens lagen.

De stukken, beschreven onder de rubrieken Bestuur betreffen hoofdzakelijk de uitoefening van heerlijke rechten; onder beheer is alles gebracht, wat te maken heeft met eigendom van goederen en het rendabel maken daarvan.

Eigendomsbewijzen van goederen of renten, waarvan aangenomen is, dat zij aan de NASSAUS gekomen zijn, zijn op den datum van den laatsten brief geplaatst, hoewel vast staat, dat zij eerst na dien datum in het bezit der NASSAUS gekomen kunnen zijn.

Bij de indeeling naar de heerlijkheden bleven over de stukken, welke betrekking hadden op goederen, niet gelegen in heerlijkheden, toebehoorende aan de NASSAUS; zij vormen een afzonderlijke afdeeling. Dit doen ook de stukken, verband houdende met collatierechten, die naar gebleken is, onder een secretaris berustten.

De stukken, beschreven onder het hoofd "Schuldvorderingen", die men zou kunnen rekenen tot de stukken van persoonlijken aard, zijn daar niet ondergebracht, omdat de afdeeling betreffende personen zooveel mogelijk beperkt is. Het archief van den Domeinraad is zuiver administratief en men moet daarom aannemen, dat stukken, rakende personen, slechts in dit archief werden geborgen, voor zoover zij voor het beheer van belang waren. De stukken van louter persoonlijken aard nemen dan ook kennelijk in aantal af, naarmate de administratieve organisatie vasteren vorm krijgt. Varia zijn steeds zoo dicht mogelijk geplaatst bij de stukken, waaronder zij werden aangetroffen.

Onder mijn toezicht beschreef mej. docta. W. SMELT als volontaire aan het Algemeen Rijksarschief de stukken betreffende het prinsdom Oranje. Aan mr. F.F.X. CERUTTI, die een uitgave van de Rechtsbronnen van Breda voorbereidt, dank ik vele belangrijke aanwijzingen.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen

Volledig openbaar.

Beperkingen aan het gebruik

Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.

Materiële beperkingen

Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.

Andere toegang

1.08.11, Archieven van de Nassause Domeinraad, (1218) 1581-1811 (1842)

Aanvraaginstructie

Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:

Creëer een account of log in.
Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.

Citeerinstructie

Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.

VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Nassause Domeinraad: Raad en Rekenkamer te Breda I , nummer toegang 1.08.01, inventarisnummer ...

VERKORT:
NL-HaNA, Nassause Domeinraad tot 1580 , 1.08.01, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën

Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

77 5 Stukken betreffende de heerlijkheden afzonderlijk.
- 1680 XI Niervaart
  
  Deze heerlijkheid lag in dat gedeelte van het land van Strijen, dat bij de splitsing in de 11e eeuw aan Holland kwam en den naam Strijen behield. Het dorp ontleende zijn naam aan een watergang, die op het einde van de 13e eeuw, waarschijnlijk ter vervanging van de verzande rivier de Overdraghe, gegraven werd en de Mark met de Donk verbond. In 1290 wordt er gesproken van het land ter Nyervaert, in 1297 komen schepenen voor. Zijn ontwikkeling had het dorp te danken aan de zoutnering. Na den dood van Willem van Strijen in 1274 erfde zijn dochter Aleid, die gehuwd was met Nicolaas van Putten, Strijen. De kleinzoons van hun dochter Oda, gehuwd met Willem van Hoorne, Altena en Gaasbeek, nl. Zweder van Abcoude en Jan van Polanen, verdeelden de nalatenschap van hun respectieve moeders aldus, dat Zweder Putten en Strijen kreeg en Jan van Polanen het van Strijen afgescheiden Niervaart. Niervaart werd eenige jaren na den St.-Elizabethsvloed overstroomd, maar herstelde zich eenigermate. Bij de herbedijking van het omliggende en aangeslibde land komt in de 16e eeuw naast den naam Niervaart die van Klundert op, die gaandeweg de oude benaming heeft verdrongen
  
  Zie J.C. Ramaer, Geographische geschiedenis van Holland bezuiden de Lek en Nieuwe Maas in de M.E., 1899, blz. 197 en vlgg.; Dr.A.A. Beekman, Geschiedk. atlas van Nederl.: N. en Z. Nederl. in 1300, 1932, bl. 46, en mr. F. F. X. Cerutti, De heerlijkheid en het dorp Niervaart en de stad Klundert in het verleden, 1939.
  - 1733 F Goederenbeheer.
    
    1748 2 Inkomsten uit heerlijke rechten.
    
    1749 767.1251-767.736 Akte, waarbij hertog Albrecht van Beieren den heer van Niervaart een deel van den legschat geeft van een zoutput in het nieuwe land tusschen Broek en Zevenbergen. Met vidimus dd. 1429. 1379 2 charters
    
    1751 767.1251 1 charter, 1429 1429
    
    Reg. nos. 736 en 1251
    
    regest_nummer 1251 1429 Maart 20
    
    regest_beschrijving Deken en kapittel van Breda geven vidimus van den brief dd. 1379 Juli 10 (Reg.No. 736).
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 767). Met geschonden kapittelzegel in groene was.
    
    1752 768.2099 Akte van aanstelling van Dieric Symonsz. als schout en dijkgraaf van Niervaart. 1483 1 charter
    
    Reg. no. 2099
    
    regest_nummer 2099 1483 April 10
    
    regest_beschrijving Engelbrecht graaf van Nassauw en Vyanden, heer van Breda, de Nyewervaert etc., stelt Dieric Symonsz. van Delfft aan als schout en dijkgraaf van de Nyewervaert.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 768). Met het zegel van den oorkonder in roode was.
    
    1753 769.3145 Akte van verpachting van de visscherij op de Botervliet of Wijvekeene. 1547 1 charter
    
    Reg. no. 3145
    
    regest_nummer 3145 1547 Augustus 10
    
    regest_beschrijving Adriaen Schoyte en Godert Piggen, schepenen in Breda, oorkonden, dat Merten Cornelisz. Rommers en Jan Willemsz., visschers te Rotterdam, opnieuw voor 4 jaar van de heeren van den Rade en Rekeningen te Breda en van Michiel Piggen, kastelein en rentmeester van Nyervairt, in pacht hebben genomen, om jaarlijks in Maart en April te bevisschen, de Botervliet of Wyvenkeene in de Nyervairt tegen den 4en en den 20en penning van de vangst als vroongeld en met vrijstelling van de verplichting, om de visch op den afslag in de Leege Zwalue te brengen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 769). Met de zegels van de beide schepenen in groene was, beide een weinig geschonden.
    
    1754 770.3205-770.3208 Getuigenverklaringen aangaande het recht van den heer op de strandvondsten in Niervaart. 1550 2 charters
    
    1755 770.3205 1 charter, 1550 1550
    
    Reg. no. 3205
    
    regest_nummer 3205 1550 April 26
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Breda oorkonden, op verzoek van Michiel Piggen, kastelein en rentmeester van Nyeuwervaert, dat Adriaen Jansz., van Hambroeck genaamd Hagaerts onder eede getuigd heeft, dat hij in zijn 13-jarig kasteleinschap, ingegaan in 1506, eens, op bevel van Henrick van Nassou, drie schepen met lading heeft aangeslagen, die in de Wyvekene tusschen het Sandtbaken en de Cluendert ingevroren en geabandonneerd waren, doch later heeft terug gegeven tegen vergoeding van bergloon, en een andermaal een balk, eveneens bij de Cluendert aangespoeld, wilde aanslaan, die evenwel reeds weder verdwenen was.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 770). Met opgedrukt zegel ten zaken van de stad Breda in groene was.
    
    1756 770.3208 1 charter, 1550 1550
    
    Reg. no. 3208
    
    regest_nummer 3208 1550 Mei 13
    
    regest_beschrijving Schout, schepenen en buitenmeesters van de heerlijkheid Stryen oorkonden, dat verschillende personen op verzoek van Michiel Piggen, kastelein van de Nyervaert, hebben getuigd, dat goederen, aangespoeld op de aanwassen van Raepshyl of het Wyldelant of op de dijken daarvan, altijd door den heer van Nassouwe of den prins van Arangiën in beslag genomen en verkocht zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 770). Met geschonden opgedrukt zegel van de heerlijkheid in groene was.
    
    1757 771 Akte, waarbij den inwoners van Niervaart door den prins van Oranje de wijn- en bieraccijns wordt geschonken ter bestrijding van allerlei onkosten. 1578 1 stuk
    
    Reg. no. 3511
    
    regest_nummer 3511 1578 September 30
    
    regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer van den prins van Oraengiën geeft den inwoners van de Nyervaerdt den bier- en wijnaccijns en het bodegeld voor 6 jaar met bevel den accijns in de slijterijen te verdubbelen, tot aanleg en onderhoud van twee heulen binnensdijks aan weerszijden van de kreek, de straten aldaar tot de brug, den opslag, de haven en den weg naar het hoofd benevens het klok- en het uurwerk, alsmede tot het aanstellen van een schoolmeester, een chirurgijn en een vroedvrouw, terwijl de prins bovendien 400 carolusguldens in ééns geeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 771).
    
    1758 3 Onroerende goederen.
    
    1759 772 Akte, waarbij Willem Van Strijen c.s. het goed de Heilige Berg aan de abdij van ter Does schenken, (c. 1180). Met bevestiging dd. 1244 1 stuk
    
    Reg. nos. 5 en 12
    
    regest_nummer 5 c 1180
    
    regest_beschrijving F(lorens), graaf van Hollant, oorkondt, dat Wilhelmus van Strena, zijn broeder Hugo en zijn zusters het goed Sanctus Mons in het bisdom Leodium aan het klooster van de kapel Thosan (ecclesia de capella Thosan) gegeven hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 772). In dorso staat: Clundert 73. Op hetzelfde blad afschrift van de akte dd. 1244 April 26 (Reg.No. 12).
    
    regest_nb De dateering berust op het stichtingsjaar van de abdij ter Does, 1174, en het sterfjaar van graaf Floris, 1190.
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh I, No. 167.
    
    regest_nummer 12 1244 April 26
    
    regest_beschrijving Wilhelmus van Strena en zijn broeders Heynricus en Hugo bevestigen de schenking van het goed Sanctus Mons, door hun voorvaderen gedaan aan het klooster van Beata Maria te Thosan, binnen de hier omschreven grenzen.
    
    regest_datering (in crastino Sancti Marci evangeliste).
    
    regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 772). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift dd. (c. 1190) (Reg.No. 5).
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh I, no. 402.
    
    1760 773.2097 Pachtcontract van de gorzen van Smartairs en Raepshil voor Dierick Symonsz. 1483 1 charter
    
    Reg. no. 2097
    
    regest_nummer 2097 1483 Maart 18
    
    regest_beschrijving Dierick Symonsz. neemt in pacht van heer Engelbrecht, graaf van Nassouw en Vyanden, heer van Breda en de Nyewevaert, de gorzen van Smartairs en Raepshille, liggende aan het land van Striën in de heerlijkheid van de Nyewevaert, tegen 20 penningen vlaamsch jaarlijks, losbaar met den penning 16.
    
    regest_datering (na de gewoente van Ludick).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 773). Met geschonden zegel van den oorkonder en rest van het zegel van Cornelis van Bruheze, rentmeester van Breda, in groene was; dat van Jan van der Dussen, schout aldaar, verloren.
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 746).
    
    1761 774.2158 Akte van verdeeling van het tot land geworden water de Sprang tusschen den heer van Zevenbergen en Mergriete, weduwe van Heynric van Diemen. 1486 1 charter
    
    Reg. no. 2158
    
    regest_nummer 2158 1486 November 15
    
    regest_beschrijving Aernt, heer van Zevenbergen, Nycoop en Noirden etc. eener-, en Mergriete Willem Duycx dochter, weduwe van Heynrick van Diemen, en haar kinderen anderzijds, verklaren, dat de door hen daartoe aangewezen personen de Sprang, die eertijds liep tusschen het land van Zevenbergen en de gorzen van jonkvrouw Mergriet, grenzende aan de Zwaluwe en nu land geworden, tusschen hen beiden hebben verdeeld.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 774). Het zegel van den heer van Zevenbergen verloren; dat van Jan Duyck, broeder van jonkvrouw Mergriet, in groene was en geschonden.
    
    1762 775.2877 Akte, waarbij dijkgraaf, heemraden en ingelanden van Nieuw-Strijen verklaren de gorzen het Wildeland en Vrouw-Lysengors van graaf Hendrik van Nassau in erfcijns te hebben gekregen. 1534 1 charter
    
    Reg. no. 2877
    
    regest_nummer 2877 1534 Februari 20
    
    regest_beschrijving Adriaen Huymansz., schout Jan van der Stoup, Adriaen Laurisz., Jacob Cornelisz., Airndt Huymansz., Jan Cornelisz., Symon Cornelisz., en Pieter Adriaen Michielsz., schepenen in Stryen, oorkonden, dat Johan de Heuyter, dijkgraaf, en heemraden en ingelanden van Nyeuw Stryen hebben verklaard, dat Henrick, graaf van Nassou enz., heer van Nyeuwervaert enz., hem in erfpacht heeft gegeven de gorzen 't Wildelandt, groot 73 morgen 266 gaarden of roeden, en Vrouw Lysengors, groot 28 morgen 200 roeden.
    
    regest_datering (nae scriven tsHoefs van Rome).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 775). Met de zegels van Jan van der Stoup Jansz. en Adriaen Laurisz. in groene was; dat van den schout verloren.
    
    1763 776 Eigendomsbewijs van 17 bunder 66 roeden land in den polder Bloemendaal voor Henrick van Wiltperch, kapitein op het kasteel te Breda, en zijn vrouw Jehenne de Hennyn, gouvernante van de kinderen van den prins van Oranje. Afschrift. 1558 1 stuk
    
    Reg. no. 3360
    
    regest_nummer 3360 1558 Juni 12
    
    regest_beschrijving Wilhelm, prins van Oraengnen enz., geeft Henrick van Wiltperch, kapitein op zijn huis en vesting te Breda, en diens vrouw Jehenne de Hennyn, gouvernante van zijn kinderen, ter delging van schuld en van tractement 17 bunder 66 roeden land in 4 stukken in den kleinen polder van Nyervaert, tegenwoordig Bloemendale geheeten.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Authentiek gelijktijdig afschrift (Inv.No. 776).
    
    1764 777 Verzoekschrift van de pachters van Niervaart aan den gouverneur-superintendant en de Rekenkamer te Breda, om kwijtschelding van de pachtsom over de jaren 1572-1575. Met advies van den rentmeester. Oorspr. en afschrift. 1577 2 stukken
    
    Reg. no. 3503
    
    regest_nummer 3503 1577 vóór 15 Januari
    
    regest_beschrijving De pachters van de Nyervaerdt verzoeken aan den gouverneur-superintendent en den Raad van den koning te Breda vrijstelling van betaling der pachtsom over de jaren 1572-1575, aangezien zij groote schade hebben geleden door de inlegering van troepen van den prins van Oranje en den koning.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Oorspr. op papier (Inv.No. 777). In dorso van het oorspr. het advies dd. 1577 om over de jaren 1572 en 1575 de oorlogslasten te korten alsmede de pacht over 1572 met ¼, en over 1575 met ½.
    
    regest_nb b) Gelijktijdig afschrift (Inv.No. 777).
    
    regest_nb In margine opdracht van François de Verdugo en B. Vogelsanck aan den rentmeester van de Niervaart, Artus van Noort, om te adviseeren.
- 1765 XII Drimmelen.
  - 1766 A Aankomsttitels enz. van de heerlijkheid.
    
    1767 778.420-778.429 Akte van beleening voor Jan van Drimmelen met de goederen en inkomsten, die zijn vader aldaar bezat, 1348. Met akte, waarbij Willem van Drimmelen die goederen aan zijn zoon geeft. 1347 2 charters
    
    1768 778.420 1 charter, 1347 1347
    
    Reg. no. 420
    
    regest_nummer 420 1347 Mei 30
    
    regest_beschrijving Willem van Driemilen, ridder, geeft al zijn gerechten, tienden en goederen, die hij te Driemilen bezit, aan zijn zoon Jan, behalve de tienden beneden den weg naar de Mase.
    
    regest_datering (des Woensdaechs op des Heilichs Sacremens avond).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 778). De zegels van den oorkonder, diens broeder Maas van Dubbelmonde, heer Jan van Dronghelen, ridder, en Peter van Ypelaer verloren.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 717).
    
    regest_nb c) Afschrift op hetzelfde blad als het afschrift van de akte dd. 1314 November 11 (Reg.No. 125).
    
    1769 778.429 1 charter, 1348 1348
    
    Reg. no. 429
    
    regest_nummer 429 1348 Januari 4
    
    regest_beschrijving Willem. hertog van Beyeren, verbeider van Hollant enz., beleent Jan van Driemilen met de goederen, die zijn vader aan hem heeft overgedragen.
    
    regest_datering (in den Haghe des Vriëndages na Jaersdach MCCC zeven ende viertich).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 778). Het zegel van hertog Willem verloren.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 717). Geschreven op hetzelfde blad als de akte dd. 1314 November 11 (Reg.No. 125).
    
    1770 779.677-779.688 Akte, waarbij Jan III van Polanen belooft Margaretha van Lippe niet te zullen storen in het vruchtgebruik van Drimmelen, Almonde, Dubbelmonde en Twintighoeven, haar door zijn vader bij huwelijksvoorwaarden gegeven, 1371. Met akte, waarbij Albrecht van Beieren haar met die goederen beleent dd. 1370. Beide gecancelleerd. 1371, 1370 2 charters
    
    1771 779.677 1 charter, 1370 1370
    
    Reg. no. 677
    
    regest_nummer 677 1370 Augustus 29
    
    regest_beschrijving Aelbrecht van Beyeren, ruwaard van Hollant enz., beleent, op verzoek van Jan van Pollanen, heer van de Leck en Breda, diens vrouw Margriete van der Lippe met alle inkomsten uit Almonde, Dubbelmonde en Twintichhoeven als lijftocht, wanneer zij Jan van Pollanen overleeft.
    
    regest_datering (Halle op Sinte Jansdach Decollacio).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 779). Met rest van het zegel van den hertog in groene, en rest van dat van heer Gherard van der Heiden, heer van Bouterssem, in roode was; het zegel van heer Philips van Pollanen in groene was. Gecancelleerd.
    
    1772 779.688 1 charter, 1371 1371
    
    Reg. no. 688
    
    regest_nummer 688 1371 Augustus 9
    
    regest_beschrijving Johan van der Lecke, ridder, heer van de Neyervaert, oudste zoon van den heer van de Leck en Breda, belooft, dat hij vrouwe Margrete van der Lippe niet zal hinderen in het bezit van het gerecht en alle inkomsten uit de ambachten Driemilen, Almonde Dubbelmonde en Twintichhoeven, haar door zijn vader als lijftocht toegezegd, noch van wat haar verder bij huwelijksvoorwaarden is beloofd, of hierna aan haar of kinderen van haar gegeven mag worden, zoolang hij onverkort in het bezit blijft van de Leck en Breda als nalatenschap.
    
    regest_datering (op Sente Laurens avond).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 779). De zegels van Jan van de Leck, heer Philips van Pollanen, heer Gheraert van Poelgheest, heer Willem, heer van Oesterhout, en Gielijs van den Wijngaerde, drossaard van Breda, verloren. Het stuk is gecancelleerd.
    
    1773 780.765 Akte, waarbij Albrecht van Beieren Willem van Drimmelen bevestigt in de leenen, die hij van zijn vader geëerfd heeft. 1385 1 charter
    
    Reg. no. 765
    
    regest_nummer 765 1385 Juni 27
    
    regest_beschrijving Aelbrecht, hertog in Beyeren, ruwaard van Hollant, enz., bevestigt Willem van Driemilen in de leengoederen, die hij van zijn vader, Jan van Driemilen, heeft geërfd.
    
    regest_datering (tot Sinte-Gheerdenberghe des Dijnxdages na Sinte Jans dach te midzomer).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 780). Met geschonden zegel van hertog Albrecht in groene was.
    
    1774 781.922 Akte van beleening voor Willem van Drimmelen met zijn vaderlijke goederen. 1405 1 charter
    
    Reg. no. 922
    
    regest_nummer 922 1405 April 4
    
    regest_beschrijving Willem, hertog in Beyeren, graaf van Hollant enz., beleent heer Willem van Driemilen, ridder, met de goederen, die deze van zijn vader, hertog Ailbrecht, hield.
    
    regest_datering (in den Hage duzent vierhondert ende vier na den lope van onsen Hove).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 781). Het zegel van den oorkonder verloren. In dorso: Leenbrief van Drimmelen.
    
    1775 782-782.985 Akte van verkoop van Drimmelen door graaf Willem VI aan graaf Engelbrecht I van Nassau en kwitantie voor de koopsom. Met vidimus dd. 1420. 1411 1 stuk en 2 charters
    
    1776 782 1 stuk
    
    Reg. no. 988
    
    regest_nummer 988 1411 Augustus 9
    
    regest_beschrijving Willem, hertog in Beyeren, graaf van Hollant enz., verklaart ontvangen te hebben van Engelbrecht, graaf van Nassouwe, heer van de Leck en Breda, 300 fransche kronen voor de ambachtsheerlijkheid Drimilen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 782). Met geschonden opgedrukt zegel in roode was.
    
    1777 782.985 1 charter, 1411 1411
    
    Reg. no. 985
    
    regest_nummer 985 1411 Juli 13
    
    regest_beschrijving Willem, hertog in Beyeren, graaf van Hollant enz., verkoopt aan Engebrecht, jonkgraaf van Nassow, heer van de Leck en Breda, het ambacht van Drimilen, zooals hij dat van Willem van Driemilen gekregen heeft.
    
    regest_datering (in den Hage op Sinte Margrieten dach).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 782). Met zegel van den oorkonder in roode was met contrazegel.
    
    regest_nb b) Gevidimeerd in den brief dd. 1420 Maart 15 (Reg.No. 1103).
    
    regest_nb c) Twee afschriften c. 1560 (Inv.No. 717).
    
    regest_nb Gedrukt bij v. Mieris IV, bl. 170.
    
    1778 782.1103 1 charter, 1420 1420
    
    Reg. nos. 985, 1022 en 1103
    
    regest_nummer 1103 1420 Maart 15
    
    regest_beschrijving Deken en kapittel van Sint. Marie te Breda geven vidimus van de brieven dd. 1411 Juli 13 en 1415 Februari 14 (Reg. Nos. 985 en 1022).
    
    regest_datering (na coustuumen 'sHoofs van Ludick).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 782). Het kapittelzegel verloren.
  - 1779 B Bestuur.
    
    1780 783 Brief van graaf Hendrik III van Nassau aan eenige raden over het maken van een vaart naar Drimmelen. 1530 1 stuk
    
    Reg. no. 2782
    
    regest_nummer 2782 1530 Maart 1
    
    regest_beschrijving H. de Nassou schrijft aan Henry Montens en Pasquier Vierling, rentmeesters, en aan Nicolas Vierling, griffier van de Rekeningen te Breda, het zoo spoedig mogelijk eens te worden met die van Breda over het maken van een goede vaart naar Drymelen en over het aanstellen van een persoon, om daarvan rechten te heffen, met opdracht om te onderzoeken, of hij daarvoor een octrooi noodig heeft.
    
    regest_datering (Worms).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 783). In dorso: 1530.
  - 1781 C Goederenbeheer.
    
    1782 1 Onroerende goederen.
    
    1783 784.143 Akte van beleening voor Willem van Duvenvoorde met het Geerland. 1318 1 charter
    
    Reg. no. 143
    
    regest_nummer 143 1318 October 3
    
    regest_beschrijving Willaem, graaf van Heynegouwen, Holland enz., beleent Willaem van Duvenvoirde, zijn kamerling, met het Gheerland in het ambacht van Driemilen na opdracht door Boudijn van den Poele, knaap, en afstand door diens vrouw Lamoede van den lijftocht, die zij uit het land had.
    
    regest_datering (tote Zente-Gheerdenberghe des Dinxendaghes na Zente Baven dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 784). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1784 785 Akte van uitgifte van 5 hoeven, 1 1/2 morgen moer door Jan van Drimmelen Willemsz. aan verschillende personen. 1373 1 stuk
    
    Reg. no. 696
    
    regest_nummer 696 1373 Mei 26
    
    regest_beschrijving Boyden Boot Boydensz., rechter, Warnheger Pauwelsz., Pauwels Maesz., Geraert Cockaert, Clays Geraertsz., Cleys Hugenz., Cleys Ghenenz. en Jacop Melijsz., heemraden in het ambacht Driemilen, oorkonden, dat Jan van Driemilen heer Willemsz. heeft uitgegeven aan verschillende personen 5 hoeven 1½ morgen moer naast het moer, dat de stad Sente-Gheerdenberge in Stanthasen heeft, tegen betaling van den heerencijns.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 785).
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 714). Geschreven op dezelfde rol als de akte Reg.No. 443.
    
    1785 786.1000 Verklaring aangaande de overdracht door Godelt van Drimmelen van de moeren, die zij van haar vader en haar broeder heeft geërfd, aan Philips van de Lek. 1412 1 charter
    
    Reg. no. 1000
    
    regest_nummer 1000 1412 November 12
    
    regest_beschrijving Meus Diericsz., rechter, Jan Koekaertsz., Jan Boenaert, Michiel Boudensz. en Matheus Haveloes, heemraden van Driemilen, oorkonden, dat eenige oud-heemraden hebben verklaard, dat jonkvrouw Godelt van Drymilen, weduwe van Jan van Ghestelt, ten overstaan van hen, aan Philips van de Leck al haar moeren aldaar gegeven heeft, die zij van haar vader en van haar broeder had geërfd, behoudens den cijns.
    
    regest_datering (des ander daghes na Sinte Mertens dach in den winter).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 786). Het zegel van Meus Diericsz. verloren.
    
    1786 787.1015 Akte, waarbij de H.-Geestmeesters aan Geryt Michielsz. zoon 7 morgen land geven tegen een jaarlijkschen cijns. 1414 1 charter
    
    Reg. no. 1015
    
    regest_nummer 1015 1414 Juli 14
    
    regest_beschrijving Meus Diericsz., rechter, Godevaert Godevaertsz., Hugheman Voppenz., Michiel Boudensz., Peter Boot, Matheus Haveloes en Woutgheer Gherrits, heemraden in het ambacht van Drymilen, oorkonden, dat Hughe die Vriër en Peter Meusz., Heilige-Geestmeesters, 7 morgen land hebben gegeven aan Gherijt Michielsz. zoon tegen een cijns van ½ engelsche nobel jaarlijks.
    
    regest_datering (des Saterdaghes na Sinte Margrieten dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 787). Het zegel van Meus Diericsz. verloren.
    
    1787 788-788.980 Akte van overeenkomst tusschen graaf Jan IV van Nassau en de erfgenamen van Dammas Jansz over de moeren van Drimmelen, 1473. Met bijbehoorende stukken. 1411-1456 10 charters (waarvan 4 getransfigeerd) en 1 stuk
    
    1788 788 1 stuk
    
    1789 788.980 1 charter, 1411 1411
    
    Reg. no. 980
    
    regest_nummer 980 1411 Februari 16
    
    regest_beschrijving Jan Moelnaer Willemsz., Dieric Buysse, Willem Henricsz. van Straten en Goidscalc Baninc Jansz., schepenen van Sinte-Gheerdenberghe, oorkonden, dat Goidscalc en Dieric die Hont, Godevaert Godevaertsz. en Meeus Diericsz. als heemraden met Zegher Diericsz. als rechter van het ambacht Driemilen onder eede verklaard hebben, dat heer Willem van Driemilen, ridder, ten overstaan van hen op 12 December 1402 aan Willem Godevaertsz., zijn schoonzoon, en aan zijn bastaardzoon Jan, waarvan Lijsbet Gherits dochter van Miersel de moeder is, al zijn moeren en zijn aldaar heeft overgedragen om gelijkelijk te verdeelen.
    
    regest_datering (dusent vierhondert ende tiene).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Met rest van het zegel van Jan Moelnaer Jansz. in groene was; de zegels van Dieric Buysse en Willem Henricsz van Straten in groene was; dat van Goidscalc Baninc Jansz. verloren.
    
    1790 788.1394 2 getransfigeerde charters
    
    1791 1 charter, 1438 1438
    
    Reg. no. 1384
    
    regest_nummer 1384 1438 November 14
    
    regest_beschrijving Willem van den Tijmpel Willemsz., Claes Symonsz., Gheraert Bogaert heer Willemsz. en Adryaen Haeck Adryaensz., schepenen te Dordrecht, oorkonden, dat Willem van Haestrecht heeft verkocht aan Damaes Jansz. alle moeren en wildert achter Driemilen gelegen, die hij geërfd heeft van zijn moeder, jonkvrouw Godelt Jans dochter van Driemilen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Met de zegels van de laatste twee schepenen in groene was en geschonden; die der beide andere verloren. Met transfix dd. 1439 April 15 (Reg.No. 1394).
    
    1792 1 charter, 1439 1439
    
    Reg. no. 1394
    
    regest_nummer 1394 1439 April 15
    
    regest_beschrijving Willem van der Tijmpel Willemsz., Gheraert Boeghaert heer Willemsz., Adryaen Haeck Hermansz. en Willem Duyck Aerntsz., schepenen in Dordrecht, oorkonden, dat Damaes Jansz., op het jaargeding op Woensdag na Beloken Paschen, 15 April 1439, de moeren en wildert, vermeld in den brief dd. 1438 November 14 (Reg.No. 1384), waardoor deze gestoken is, heeft afgekondigd en dat Willem van Haestrecht er met een vredeban uit, en hij er in gebannen is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Met de zegels van de schepenen in groene was, de eerste twee weinig, de andere zeer geschonden.
    
    1793 788.1395 2 getransfigeerde charters
    
    1794 1 charter, 1438 1438
    
    Reg. no. 1383
    
    regest_nummer 1383 1438 November 3
    
    regest_beschrijving Willem van der Tijmpel Willemsz., Claes Symonsz., Willem van Aerssen heer Claesz. en Adryaen Haeck Harmansz., schepenen in Dordrecht, oorkonden, dat Jan van Driemilen, bastaard van heer Willem van Driemilen, ridder, en jonkvrouw Alijdt Willem Godevaertsz. weduwe, diens bastaarddochter, verkocht hebben aan Damaes Jansz. alle moeren en wildert in Driemilen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Met de zegels van de schepenen in groene was, dat van Willem van Aerssen zeer, de andere weinig geschonden. Met transfix dd. 1439 April 16 (Reg.No. 1395).
    
    1795 1 charter, 1439 1439
    
    Reg. no. 1395
    
    regest_nummer 1395 1439 April 16
    
    regest_beschrijving Willem van den Tijmpel Willemsz., Cleys Symonsz., Adryaen Haeck Harmansz. en Willem Duyck Aerntsz., schepenen in Dordrecht, oorkonden, dat Damaes Jansz. op het jaargeding op Donderdag 16 April 1439 de moeren en wildert, vermeld in den brief dd. 1438 November 3 (Reg.No. 1383), waardoor deze gestoken is, heeft afgekondigd en dat Jan van Dryemilen en zijn zuster Alijdt Willem Godevaertsz. weduwe daar met een vredeban uit, en hij er in gebannen is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Met de zegels van de eerste twee schepenen in groene was het tweede geschonden, de zegels der beide andere verloren.
    
    1796 788.1747 1 charter, 1456 1456
    
    Reg. no. 1747
    
    regest_nummer 1747 1456 Augustus 3
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw en Vyanden, heer van Breda, komt overeen met Jacop en Cornelis Dammasz., dat zij ieder twee personen zullen kiezen, die de grens zullen aanwijzen tusschen de moeren van den graaf te Almonde en Stanthazen en die van de andere partij te Driemylen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Het zegel van den oorkonder ontbreekt.
    
    1797 788.1761 1 charter, 1457 1457
    
    Reg. no. 1761
    
    regest_nummer 1761 1457 Januari 15
    
    regest_beschrijving Burgemeesters en schepenen van Sinte Gheertrudenberghe oorkonden, dat verschillende bejaarde personen, op verzoek van graaf Jan van Nassouwe, getuigenis hebben afgelegd aangaande de grensscheiding tusschen Drymmilen en Almonde.
    
    regest_datering (dusent vierhondert sesse ende vijftich).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 788). Met het tolteekenzegel van de stad en de zegels van Peter Boel Petersz., Adriaen Jansz., Peter Weert Jansz. en Willem Aertsz., schepenen, in groene was.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 717).
    
    1798 788.1762 1 charter, 1457 1457
    
    Reg. no. 1762
    
    regest_nummer 1762 1457 Januari 15
    
    regest_beschrijving Gherit Henric Coelmans, rechter, Jan de Jonge Gheritsz., Daniel Schaert Pouwelsz., Gherit Eliaesz. en Peter Vinck, heemraden in Drimylen, oorkonden, dat enz. (als in Reg.No. 1761).
    
    regest_datering (dusent vierhondert sesse ende vijftich).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 788). Met resten van de zegels van Gherit Henric Coelmansz. en Daniel Schaert Pouwelsz. in groene was.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 717).
    
    1799 788.1956 1 charter, 1473 1473
    
    Reg. no. 1956
    
    regest_nummer 1956 1473 Augustus 24
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw, Vyanden en Dyetze, heer van Breda, eener-, en Jacop en Cornelis, zoons van Dammas Jansz. met hun zuster Ermgaert, vrouw van Jacop Spierinck, anderzijds, beëindigen hun geschil over de moeren van Drymilen en het overschot, na de uitgifte van 21 hoeven aan verschillende personen overgebleven, in dier voege, dat Jacop, Cornelis en Ermgairt 3 hoeven krijgen van de 21, waarvan zij, na uitdelving van de moer, den grond van den graaf in leen zullen houden, tenzij men dan bevinden mocht, dat de grond binnen Drymilen ligt, waarvoor zij van hun kant afstand doen van hun aanspraken op het overschot en beloven de brieven, die zij dienaangaande hebben, te deponeeren in het klooster van de Karthuizers in een kist met dubbel slot, waarvan de graaf en zij ieder een sleutel zullen hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Het zegel van Jan van Nassouw in roode was verloren. De zegels van Jacop en Cornelis Dammas Jansz. zoons, Jacop Spierinck, mr. Willem van Alffin, dr. in de rechten en persoon te Breda, Goessen van Romen, Florijs Oem, heer van Wijngaerden, en Aernt van Ghoor in groene was; dat van Florijs Oem geschonden.
    
    1800 788.1957 1 charter, 1473 1473
    
    Reg. no. 1957
    
    regest_nummer 1957 1473 Augustus 24
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw, Vyanden en Dyetze, heer van Breda, belooft Jacop en Cornelis Dammas Jansz. zoons, Jacop Spierinc voor zijn Ermgairt Dammas Jansz. dochter, en verdere rechthebbenden in 9 van de 21 hoeven moer, te Drymilen in erfcijns uitgegeven, hen in het rustig bezit daarvan niet te storen, waarvoor zij erin toestemmen, dat de bezitters van de omliggende moeren hun watergangen zullen mogen gebruiken met betaling van hun aandeel in het onderhoud.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 788). Het zegel van Jan van Nassouw in roode was verloren; de zegels van mr. Willem van Alffen, persoon te Breda, Goessen van Romen, Florijs Oem, heer van Wijngaerden, en Aert van Ghoor in groene was.
    
    1801 789 Akte van borgstelling voor een "anthoofd" op de zuidzijde van de Westvaart, dat de prins van Oranje heeft verkregen van Henrick Coppentier Jacopsz. 1547 1 stuk
    
    Reg. no. 3151
    
    regest_nummer 3151 1547 December 27
    
    regest_beschrijving Govaert Anthonisz., schout, Cornelis Willem Denisz. en Michiel Cornelisz., heemraden van Drimmelen, oorkonden, dat Anna Henrick Coppentiers weduwe voor het anthoofd, dat de prins van Oraengie door ruil van Henrick Jacopsz. Coppentiers verkregen heeft, en dat gelegen is op de zuidzijde van de Westvaart, een bunder land tusschen de West- en de Kerckvaart als waarborg verbindt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 789). Met opgedrukt zegel van den schout in groene was.
    
    1802 2 Renten uit onroerende goederen en tienden.
    
    1803 790.1022-790.989 Akte van beleening voor graaf Engelbrecht I van Nassau met de tienden en renten te Drimmelen, hem verkocht door Godelt van Drimmelen, 1415. Met akte, waarbij Albrecht van Beieren octrooi geeft tot verkoop, beleeningsakte voor Godelt en kwitantie voor graaf Engelbrecht. 1395 en 1411 4 charters
    
    1804 790.841 1 charter, 1395 1395
    
    Reg. no. 841
    
    regest_nummer 841 1395 October 13
    
    regest_beschrijving Aelbrecht, hertog in Beyeren, graaf van Hollant enz., geeft jonkvrouw Godelt van Driemilen verlof haar renten en tienden aldaar, die zij van hem in leen houdt, als leengoed te verkoopen.
    
    regest_datering (in den Hage).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 790). Met het zegel van den oorkonder in groene was.
    
    1805 790.983 1 charter, 1411 1411
    
    Reg. no. 983
    
    regest_nummer 983 1411 Juli 4
    
    regest_beschrijving Willem, hertog in Beyeren, graaf van Hollant enz., beleent jonkvrouwe Godelt van Driemilen met de tienden en renten, die zij daar bezit.
    
    regest_datering (in den Hage).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 790). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1806 790.989 1 charter, 1411 1411
    
    Reg. no. 989
    
    regest_nummer 989 1411 October 6
    
    regest_beschrijving Diederic van der Merwede, Godevaert van Nederven, Peter van Hambroec en Roelof van Rijswijc, mannen van den graaf van Hollant, oorkonden, dat jonkvrouw Goedelt van Driemilen, weduwe van Jan van Gestel, verklaart ontvangen te hebben van Engelbrecht, jonkgraaf van Nassouwe, heer van de Leck en Breda, 147½ kroon of 295 pond hollandsch en 1 botdrager wegens de tienden te Driemilen westwaarts, die zij van den graaf van Holland in leen hield.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 790). Met rest van het zegel van Diederic van de Merwede en met het zegel van Roelof van Rijswijc in groene was; de zegels der beide andere leenmannen verloren.
    
    1807 790.1022 1 charter, 1415 1415
    
    Reg. no. 1022
    
    regest_nummer 1022 1415 Februari 14
    
    regest_beschrijving Willem, hertog in Beyeren, graaf van Hollant enz., beleent Engelbrecht van Nassow, heer van de Leck en Breda, met de tienden en renten in Driemilen, die jonkvrouw Godelt van Driemilen hem verkocht heeft.
    
    regest_datering (in den Hage duysent vierhondert ende viertien na den loip van onsen Hove).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 790). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    regest_nb b) Gevidimeerd in den brief dd. 1420 Maart 15 (Reg.No. 1103).
    
    1808 791 Stukken betreffende de aanspraken van deken en kapittel van Geertruidenberg op de tienden te Drimmelen. 1348, 1438, 1515 en 1516 5 stukken
    
    Reg. nos. 440, 441, 2603 en 2615
    
    regest_nummer 440 1348 September 30
    
    regest_beschrijving Margaretha van Heynsberch, wereldlijk abdis van de abdij te Thorn, doet als arbitrix uitspraak tusschen deken en kapittel van Mons Sancte Gertrudis eener-, en Johannes Camscerper, rector van de kerk te Driemilen, anderzijds, over de tienden aldaar en 4 pond hollandsch, die de kerk te Driemilen als dochterkerk jaarlijks aan die te Mons Sancte Gertrudis betaalt, stelt deken en kapittel in het gelijk en beveelt krachtens haar patronaatsrecht over beide, dat de vrede gehandhaafd blijve.
    
    regest_datering (in die Beati Jeronimi presbyteri videlicet ultima die Septembris).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 791). Vastgehecht aan den brief dd. 1516. Juli 17 (Reg.No. 2615). Aan het oorspr. was vastgehecht de brief dd. 1348 October 3 (Reg.No. 441).
    
    regest_nummer 441 1348 October 3
    
    regest_beschrijving De officiaal van Leodium bevestigt de uitspraak van Margaretha van Heinsberch, wereldlijk abdis van de abdij te Thorn, in de zaak, vermeld in den brief dd. 1348 September 30 (Reg.No. 440), waaraan deze is vastgehecht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 791).
    
    regest_nummer 2603 1515 October 31
    
    regest_beschrijving Deken en kapittel van Sinte-Gertrudenberge sturen den rentmeester-generaal Henrick Montens een afschrift van de uitspraak van de abdis van Thooren over de tienden te Drimmelen van het jaar 1348, welke tienden het kapittel toebehooren en waarop de heer van Nassouw als ambachtsheer aanspraak maakt.
    
    regest_datering (op Alderheyligen avont in Sinte Gertrudenberge).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 791). Hieraan vastgehecht een lijst van weeren land van 1421 en de brief dd. 1516 Juli 17 (Reg.No. 2615).
    
    regest_nummer 2615 1516 Juli 17
    
    regest_beschrijving Deken en kapittel van Sinte-Gertrudenberge schrijven aan Cornelis van Drongelen, rentmeester van Oesterhout, dat zijn schrijven over de tienden te Drijmmelen niet in overeenstemming is met dat van den rentmeester-generaal, die ieder het zijne wilde laten; dat zij zelf met de bescheiden naar Breda zullen gaan, en dat eertijds door den graaf van Nassouw en zijn Raad alle processen zijn afgesteld en de inkomsten gesequestreerd, totdat de zaak bij minnelijke schikking uitgemaakt zou zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 791). Vastgehecht aan den brief dd. 1515 October 31 (Reg.No. 2603), terwijl hieraan is vastgehecht de brief dd. 1348 September 30 (Reg.No. 440).
- 1809 XIII Stad en land van Ravestein
  
  Elisabeth van Kleef, gehuwd, eerst met Reinoud van Valkenburg, heer van Ravestein, en daarna met Stephan, paltsgraaf bij den Rijn, hertog van Beieren, verpandde Ravestein in 1421 aan Engelbrecht van Nassau en Ruprecht van Virneburg. Het recht hiertoe werd haar betwist door haar broeder Adolf van Kleef, omdat zij Ravestein slechts in vruchtgebruik had gekregen en hem de heerlijkheid was beloofd als onderpand, wanneer bij kinderloos overlijden van Elizabeth haar bruidschat terugbetaald zou moeten worden. Tegenover Adolf van Kleef liet bovendien Odilia van Salm, schoonmoeder van graaf Engelbrecht, erfaanspraken gelden, waarvan een beleening van deze in 1422 het gevolg was. Hoewel deze beleening "tocht ende erve versament" betrof, werd Adolf van Kleef in 1428 beleend met de erfelijkheid der heerlijkheid
  Aan de twist werd in 1444 door arbitrage van Philips van Bourgondië een einde gemaakt, waarbij het land van Ravestein aan Kleef werd toegewezen tegen een vergoeding van 2200 rijnsche guldens aan de andere partij
  
  Zie C. R. Hermans, Verzameling van charters en geschiedkundige bescheiden betrekkelijk het land van Ravestein I, blz. 176 en Supplement, blz. 581 en vlgg. passim.
  - 1810 A Het pandheerschap.
    
    1811 792-792.953 Akte van verpanding van stad en land van Ravestein, Herpen en Uden door Elisabeth van Kleef aan Engelbrecht van Nassau en Ruprecht van Virneburg, 1421. Met bijbehoorende stukken dd. 1401, 1408, 1420 en 1421 8 charters en 2 stukken
    
    1812 792 2 stukken
    
    Reg. nos. 1122 en 1128
    
    regest_nummer 1122 1421 Maart 12
    
    regest_beschrijving Elysabeth van Cleve en van de Marck, hertogin in Beyeren, geeft Engebrecht, graaf van Nassow, heer van de Leck en Breda, en Robbrecht, graaf van Virnenburg, de heerlijkheden Ravensteyn, Harpen en Uden, benevens een rentebrief, groot 160 oude fransche schilden jaarlijks, en de helft van haar vorderingen op haar broeder, den hertog van Cleve, waarvoor zij haar leven lang 2000 rijnsche guldens jaarlijks zal ontvangen, waarvan 1000 gevestigd op Ravensteyn en 1000 op Grijmbergen; bovendien zal zij 1000 dergelijke guldens ontvangen bij het overdragen van den rentebrief, 3000 op den derden Zondag na Paschen, waarop zij hen in Ravensteyn zal doen huldigen, 3000 met St. Jans-, en 3000 met St. Remeys'mis.
    
    regest_datering (Oesterwijck MCCCC ende twintich na gewoente 's Hoofs van Camerick).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 792). De opgedrukte zegels van Elisabeth van Cleve in roode, Engebrecht van Nassau, mede voor Robbrecht van Virnenburg in groene, Dyrck Doys van Aelsvoert en Gherit van Boemel in bruine, Dyrck van Welkenhusen in groene, en Stamelaert van Uden in bruine was, nagenoeg geheel verloren.
    
    regest_nummer 1128 1421 Maart 15
    
    regest_beschrijving Elizabeth van Cleve en van der Marck, hertogin in Beyeren, verklaart ontvangen te hebben van Engelbrecht van Nassouwen, heer van de Leck en Breda, 1000 rijnsche guldens.
    
    regest_datering (des Saterdaghes na Sinte Gregorius'dach).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 792). Met opgedrukt zegel van de oorkondster in roode was.
    
    1813 792.886 1 charter, 1401 1401
    
    Reg. no. 886
    
    regest_nummer 886 1401 Januari 17
    
    regest_beschrijving Adolph, graaf van Cleve en van der Marke, belooft, dat hij zijn zuster Elizabeth, gemalin van hertog Stephaen, paltsgraaf bij Ryne en hertog in Beyeren, haar leven lang in het genot zal laten van den lijftocht, dien zij vóór haar huwelijk had uit Oede.
    
    regest_datering (op Sent Anthonius'tagh).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Met het zegel van den oorkonder in roode was.
    
    regest_nb Als gevidimeerde akte gedrukt bij C.R. Hermans, Verzameling van charters en geschiedkundige bescheiden betrekkelijk het land van Ravenstein 1850, 1e deel, bl. 584.
    
    1814 792.953 1 charter, 1408 1408
    
    Reg. no. 953
    
    regest_nummer 953 1408 Augustus 16
    
    regest_beschrijving Henricus en Willelmus, zoons van Arnoldus, zoon van heer Willelmus van Wilre, ridder, en Nycholaus van den Werve als man van Katherina Arnoldus'dochter, verkoopen aan Johannes Peters Steffenuse een erfrente, groot 160 oude fransche schilden jaarlijks, die heer Reynaldus van Valkenborch, heer van Borne, Zittert en Herpen, eertijds aan heer Willelmus heeft beloofd uit zijn goederen en inkomsten te Herpen en Uden.
    
    regest_datering (in crastino Assumpcionis Beate Marie virginis).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Met de zegels van Arnoldus Dicbier en Zibertus van Hoculem, schepenen van 's Hertogenbosch, in groene was.
    
    1815 792.1114 1 charter, 1420 1420
    
    Reg. no. 1114
    
    regest_nummer 1114 1420
    
    regest_beschrijving Wolterus Colen, Nycolaus Loenman en Johannes van der Haghen, schepenen in Buscoducis, geven een nieuwen brief van den verkoop van de rente, groot 160 oude fransche schilden, door de erfgenamen van Arnoldus Willelmusz. aan Johannes Steffener Petersz., omdat de oude bij den brand te Buscoducis op SS. Phillippus en Jacobus 1419 verbrand is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Met de zegels van de drie schepenen in groene was en een weinig geschonden.
    
    1816 792.1123 1 charter, 1421 1421
    
    Reg. no. 1123
    
    regest_nummer 1123 1421 Maart 13
    
    regest_beschrijving Elizabeth, prinses van Clivae en Marka, hertogin van Bavaria, verkoopt aan Engbertus, graaf van Nassouwe, heer van de Lecka en Breda, een rente, groot 160 oude fransche schilden jaarlijks, gevestigd op de goederen en inkomsten van heer Reynaldus van Valkenborch, heer van Borne, Zijttart en Herpen, te Herpen en Uden.
    
    regest_datering (feria quinta post Dominicam qua cantatur Judica anno Domini millesimo quadringentesimo vicesimo).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Met de zegels van Godefridus van Rode en Wolterus Colen, schepenen van 's Hertogenbosch, in groene was en geschonden.
    
    1817 792.1129 1 charter, 1421 1421
    
    Reg. no. 1129
    
    regest_nummer 1129 1421 Maart 30
    
    regest_beschrijving Ywain Diericsz. de Mol en Jan de Froyer, schepenen van Bruessel, oorkonden, dat jonker Engbrecht, graaf van Nassauw heer van de Leck en Breda, zich verbindt aan toonder te betalen 1000 rijnsche guldens jaarlijks gedurende het leven van Elisabeth van Cleve en van der Marke, hertogin in Beyeren en paltsgravin bij den Rijn, die hij en Robbrecht, graaf van Virnenburg, haar beloofd hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Met de zegels der beide schepenen in groene was, afgesleten. Gecancelleerd. Voor het woord "dusent" is het woord "twee" doorgestreept en ook overigens staat de akte vol doorhalingen zoodat hij waarschijnlijk is vervangen door de akte dd. 18 April (Reg.No. 1133).
    
    1818 792.1131 1 charter, 1421 1421
    
    Reg. no. 1131
    
    regest_nummer 1131 1421 April 12
    
    regest_beschrijving Elysabeth van Cleve en van der Marke, hertogin in Beyeren, belooft, dat zij Engelbrecht, graaf van Nassauwe, heer van de Leck en Breda, en Roprijcht, graaf van Virnenbergh, alle onkosten, die zij hebben zullen wegens noodzakelijke timmering en bouw aan het slot te Ravenstein, zal vergoeden met de 15000 fransche kronen, waarvoor zij hun stad en slot verpand heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). De zegels van Elysabeth van Cleve en van Arnout Stamelaert van Uden verloren, dat van Herman Boeff in groene was en geschonden.
    
    1819 792.1132 1 charter, 1421 1421
    
    Reg. no. 1132
    
    regest_nummer 1132 1421 April 13
    
    regest_beschrijving Elysabeth van Cleve en van der Marck, hertogin in Beyeren, verklaart ontvangen te hebben van Engelbrecht, graaf van Nassow, heer van de Leck en Breda, 3000 rijnsche guldens, die hij en Robbrecht, graaf van Virnenburg, haar volgens contract schuldig waren.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Met opgedrukt zegel van de oorkondster in roode was, gedeeltelijk afgesleten.
    
    1820 792.1133 1 charter, 1421 1421
    
    Reg. no. 1133
    
    regest_nummer 1133 1421 April 18
    
    regest_beschrijving Wouter van der Noet en Jan Mennen, schepenen van Bruessel, oorkonden, dat jonker Engbrecht, graaf van Nassouw, heer van de Leck en Breda, zich verbindt aan toonder te betalen 2000 rijnsche guldens jaarlijks gedurende het leven van vrouwe Elizabeth van Cleve en van der Marke, hertogin in Beyeren en paltsgravin bij den Rijn, die hij en Robbrecht, graaf van Virnenburg haar beloofd hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 792). Het zegel van den eersten oorkonder verloren, dat van den tweede in groene was en afgesleten. Gecancelleerd.
    
    1821 793 Verbod van Adolf van Kleef aan de stad Ravestein om iemand anders dan hem als heer te huldigen. 1421 1 stuk
    
    Reg. no. 1130
    
    regest_nummer 1130 1421 April 10
    
    regest_beschrijving Adolph, hertog van Cleve en graaf van de Mark, verbiedt de stad Ravestein, die hem den eed van trouw heeft gedaan, om iemand anders hulding te doen, nu zijn zuster Elysabeth, hertogin in Beyeren, stad, slot en land van Ravenstein, Herpen en Ude in andere handen wil brengen, daar zij die slechts als lijftocht heeft ontvangen en hij de erfelijke landsheer is.
    
    regest_datering (Donredach na den Sonnendach Misericordia Domini).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 793). Met geschonden opgedrukt zegel van den oorkonder in roode was.
    
    1822 794 Contract van de graven van Nassau en Virneburg met de door hen aangestelde bewaarders van het slot. Extract. 1421 1 stuk
    
    Reg. no. 1142
    
    regest_nummer 1142 1421 Juni 29
    
    regest_beschrijving De jonker van Nassow en de heer van Virnenburg maken een contract met Stamelaert van Uden en Jan den Bye als bewaarders van het slot te Ravensteyn, ingaande 4 Juli 1421.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Extract (Inv.No. 794).
    
    1823 795 Taxatie van huisraad en wapens in de verschillende kelders, bottelarij en wapenkamer van het slot te Ravestein. 1421? 1 stuk
    
    1824 796 Bevestiging door zegslieden tusschen den hertog van Kleef en de graven van Nassau en Virneburg van hetgeen bij den vrede te Berk is bepaald ten aanzien van de wederzijdsche gevangenen. 1425 1 stuk
    
    Reg. no. 1212
    
    regest_nummer 1212 1425 Februari 3
    
    regest_beschrijving De zegslieden van den zoen, te Bercke gesloten tusschen den hertog van Cleve eener-, en Engelbrecht, graaf van Nassauwe, heer van de Leck en Bredae, met den graaf van Virnenburg anderzijds, verklaren op een klacht van den graaf van Nassauwe over het vasthouden van de in het land van Ravensteyn gemaakte gevangenen, dat overeengekomen was, dat de gevangenen van weerszijden zonder schatting vrijgelaten zouden worden en dat de graven van Nassauwen en Virnenburg afstand zouden doen van de goederen, die zij met recht in het land van Ravensteyn verkregen hadden.
    
    regest_datering (a.D. millesimo quadringentesimo vicesimo quarto secundum stilum Treverense).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 796). Met resten van de opgedrukte zegels van de zegslieden, Adolph, Johan en Johan, gebroeders, graven van Nassauwe, Frederich van Steyne en Wygandt van Steynenbach, ridders, Johan van Steyne, Johan Spiegel, Engelbrecht van Seelbach, Ernst van Snellenberg, Johan van Roilshuysren, Herman van Loe, Herman van Dorfelde, Diederich van Falckenhuysen, Emmerich van Hepenhafft, Loedewijck van Hoenfels, Rutgher, schrijver, Johannes van Etphen en Loedewich van Wylenauwe, schrijver.
    
    1825 797 Antwoord van de stad Ravestein aan René, prins van Oranje, op zijn verzoek hem een zeker certificaat te zenden aangaande de heerlijkheid Ravestein. 1541 1 stuk
    
    Reg. no. 3019
    
    Dit stuk is afkomstig uit de Coll. Cuypers van Velthoven
    
    regest_nummer 3019 1541 April 30
    
    regest_beschrijving Schout, burgemeester, schepenen en raad van Ravestain antwoorden Reynolt, prins van Araengiën, graaf van Nassouw enz., dat het land van Ravestain een eigen heerlijkheid op zich zelf is, zoodat zij het door hem gevraagde certificaat niet kunnen geven en dat ook niet zouden kunnen doen zonder voorkennis van hun heer, den hertog van Gulich, Gelre, Cleve en Berghe.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 797).
  - 1826 B Goederenbeheer.
    
    1827 798 Rekening van den rentmeester van Ravestein over de maanden Februari-Juni 1423. Met bijlagen en notities. 4 stukken
- 1828 XIV Engelen en Vlijmen.
  
  In het jaar 1460 kocht graaf Jan van Nassau het pandheerschap van Engelen en Vlijmen van Willem van Alkemade. In 1551 werd het door de grafelijkheid tegelijk met het pandheerschap van Heusden afgelost
  - 1829 799 Rekening van Jan van den Velde over 1460/1461 ingaande 1 Juli. Afgehoord. 1461 October 23 1 katern
  - 1830 800 Elfde en laatste rekening van Henrick van Berckelaer over 1549. Oorspr. en authentieke copie. Afgehoord 1550 Juni 7 2 katerns
    
    De copie is gemaakt in 1551 op last van de Rekenkamer van Holland, doch schijnt nooit deel uitgemaakt te hebben van het archief van dat lichaam
  - 1831 801.3258-801.3312 Twee akten van overwijzing door den prins van Oranje van twee renten, elk groot 100 pond jaarlijks, eerder gevestigd op de heerlijkheden Engelen en Vlijmen. 1552 en 1554 2 charters
    
    1832 801.3258 1 charter, 1552 1552
    
    Reg. no. 3258
    
    regest_nummer 3258 1552 Februari 8
    
    regest_beschrijving Jan van Hoilten en Jan van den Wouwer, schepenen van Breda, oorkonden, dat Willem Turck verklaard heeft, dat de prins van Oraengiën aan Hughe Spierinck van Aelburgh, heer van Herpt, schildknaap, een rente, groot 100 pond jaarlijks losbaar met den penning 16, heeft bewezen in mindering van de 200 pond, Willem Turck bij zijn huwelijk door zijn broeders en zusters toegewezen als aandeel in de rente, groot 360 pond 12 schellingen jaarlijks, ten laste van den prins.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 801). Met de zegels der oorkonders in groene was, waarvan het tweede geschonden.
    
    1833 801.3312 1 charter, 1554 1554
    
    Reg. no. 3312
    
    regest_nummer 3312 1554 Juni 28
    
    regest_beschrijving Dijrck Aertsz. en Adriaen van Doren, schepenen van Breda, oorkonden, dat Willem Turck verklaard heeft, dat de prins van Oraengiën Gheraert Meerlijn een rente, groot 100 pond jaarlijks, losbaar met den penning 16, bewezen heeft, in mindering van de 200 pond, Willem Turck bij zijn huwelijk door jonker Frederick Turck, heer van Hemert, en zijn verdere broeders en zusters toegewezen, als aandeel in de 360 pond 12 schellingen jaarlijks, door den prins in het jaar 1550 aan de erfgenamen van Librecht Turck bewezen uit de heerlijkheden Engelen en Vlijmen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 801). Met de zegels der oorkonders in groene was, waarvan het tweede geschonden.
- 1834 XV Eten, Meeuwen, Drongelen en Babylonienbroek.
  - 1835 802.1877 Verdrag tusschen graaf Jan IV van Nassau en Odelye van de Merwede over koop van de heerlijkheden. 1461 1 charter
    
    Reg. no. 1877
    
    regest_nummer 1877 1464 Mei 7
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw, Vyanden en Dyetze, heer van Breda, en Odelye van der Merweden komen overeen, met toestemming van haar neven Robbrecht van Drongelen en Philips van Ranst, man van Oede van Drongelen, dat Odelye de heerlijkheden Ethen, Mewen, Drongelen en Babyloniënbroek voor 4000 philippusschilden zal overdragen aan den graaf van Nassouw met behoud van het vruchtgebruik en het gebruik van het slot te Mewen en op voorwaarde, dat de heerlijkheden bestuurd zullen worden door Robbrecht van Drongelen en deze en zijn zoon Adriaen in het bezit blijven van het drossaard- en schoutambt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 802). Met het zegel van Johan van Nassau in roode was; de zegels van Odelye van der Merwede, Adam van Nispen, drossaard, en Jan van der Dussen, schout van Breda, Robbrecht van Drongelen en Philips van Ranst verloren.
    
    Deze koop is blijkens de grafelijksheidsrekeningen van Heusden niet doorgegaan. In de rekening van 1466 wordt vermeld, dat Eten en Meeuwen in dat jaar eigendom waren van Raes van Burchoven, die ze met recht had afgewonnen van Odelye van de Merwede.
    Zie de Ned. Leeuw, Febr. 1939
- 1836 XVI Heusden.
  
  Het kasteleinschap en drostambt van Heusden werd, nu eens wel, dan weer niet gecombineerd met het rentmeesterschap, van 1448-1505 bekleed door de graven van Nassau
  Grafelijkheidsrekeningen Heusden
  . In 1505 kreeg graaf Hendrik III van Nassau de heerlijkheid Heusden van de grafelijkheid in pandschap. In 1551 werd zij tegelijk met Engelen en Vlijmen afgelost
  In een lade met het opschrift 's-Hertogenbosch werd oudtijds een kleine verzameling charters en papieren bewaard, welke klaarblijkelijk voor een deel heeft behoord tot het archief van heer Dirk van de Merwede, die van 1431-1447 rentmeester, en sinds 1441 tevens kastelein van Heusden was, en voor het overige tot dat van zijn ondergeschikte, Aert van den Camp. Van den laatste zijn eenige familiepapieren tusschen de dienststukken gekomen, terwijl de aanwezigheid van enkele notities aangaande inkoopen voor de keuken te Meeuwen te verklaren zijn door de omstandigheid, dat Dirk van de Merwede heer van Eten en Meeuwen was. Deze stukken worden hier als aanhangsel van de enkele, die van Heusden bewaard zijn, beschreven
  - 1837 A Goederenbeheer.
    
    1838 803 Minuut van een kwitantie van graaf Jan van Nassau als rentmeester en kastelein van Heusden voor den abt van St. Truiden wegens de ontvangst van 100 wilhelmusschilden aantiendenvan Genderen. 1456 1 stuk
    
    Reg. no. 1746
    
    regest_nummer 1746 1456 Juli 28
    
    regest_beschrijving Johan etc., (graaf van Nassau), verklaart ontvangen te hebben van den abt van Sente Truden 100 wilhelmusschilden wegens de tienden van Ghenderen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 803).
    
    1839 804 Kwitantie, groot 3 rijnsche guldens, 5 stuivers en 2 oort, uitbetaald door den rentmeester te Heusden aan den timmerman Jan Bastiaensz. voor reparatie aan den Genderschen molen. 1529 1 stuk
    
    Reg. no. 2774
    
    regest_nummer 2774 1529 Juli 31
    
    regest_beschrijving Jan Korstiaensz., timmerman, verklaart ontvangen te hebben van Anthonis van Heynsberch, rentmeester te Heusden, 3 rijnsche guldens 5 stuivers en 2 oort, wegens reparatie aan den Genderschen molen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 804).
  - 1840 B Aanhangsel.
    
    1841 805 Notities enz. afkomstig uit het archief van den kastelein en drossaard. 1438 1 omslag
    
    Reg. nos. 981, 1369, 1370 en 1387
    
    regest_nummer 981 1411 Maart 6
    
    regest_beschrijving Aernt Gijsbrecht Nysens en Jan Beie, schepenen van Woudrichem, oorkonden, dat Roelof van Rijswijc zijn broeder Floris 2½ engelsche nobel en 4 boddragers jaarlijks heeft beloofd uit de nalatenschap van hun broeder Jan.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 805).
    
    regest_nummer 1369 1438 Januari 20
    
    regest_beschrijving Heinrick Henricxz. en Bertelmeeus Jansz., schepenen in die Haghe, oorkonden, dat heer Diederick van der Merweden, ridder, verkocht heeft aan Jan Willem Elenz. zoon 2 bunder land in Oeyendonck.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 805).
    
    regest_nummer 1370 1438 Maart 12
    
    regest_beschrijving Ghijsbrecht Neyse Aerntsz., Willem Hermansz., Jan van Eten, Everaet Keye Jansz., Jan van der Heyde en Jan Gherytsz., schepenen van Woudrichem, oorkonden, dat Pauwels Langhenenz. beloofd heeft, niets meer te zullen ondernemen tegen Dirc van Haestrecht, heer van Venloen, diens zoon Pauwels of Jan, Jan, Jan, en Willem, bastaarden van Haestrecht, Jan Back Bertoutsz. of anderen, die hem te Woudrichem vervolgd hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 805).
    
    regest_nummer 1387 c 1438
    
    regest_beschrijving Pauwels Langghenen van Beeck vraagt zijn neef Gheryt van der Aa, wonende op Zeeghelworp, 15 bourgoensche schilden te leen, te bezorgen te Heusden bij Willem van Boxtel.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 805).
    
    1842 806 Afrekeningen van inkoopen ten behoeve van de keuken te Meeuwen. 1437 5 stukken
    
    1843 807 Notities, afrekeningen en brieven van Aernt van den Camp, onderkastelein van Heusden onder Dirc van der Merweden. c. 1430-1440 1 omslag
    
    1844 808-808.3 Stukken betreffende familieleden van Aernt van den Camp. 1423-1453 7 charters en 11 stukken
    
    1845 808 11 stukken
    
    Reg. nos. 1441, 1694, 1695 en 1697
    
    regest_nummer 1441 1440
    
    regest_beschrijving De jonkvrouw van Dongen verzoekt haar nicht, jonkvrouw van den Camp, een einde te maken aan zekere zaak, of te spreken met Roelof Zebrechtsz., wiens schuldenares de jonkvrouw van Dongen is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 808).
    
    regest_nummer 1694 1453 November 20
    
    regest_beschrijving De stad 's Hertogenbosch verzoekt Arnt van den Campe a.s. Zaterdag over een week aldaar te komen met Willem Dicbier, eenig erfgenaam van de goederen van Mathys Scilder, welke goederen aan diens weduwe, thans echtgenoote van Arnt van den Campe, als lijftocht zijn gegeven, en met broeder Jan Huben, conventuaal in het Predikheerenklooster, tot bevestiging van den desbetreffenden schepenbrief, van welks bewaring Jan Huben ontslagen wenscht te worden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 808). Het opgedrukte sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 1695 1453 December 5
    
    regest_beschrijving De stad 's Hertogenbosch bericht Aert van den Camp, dat Jan Huben een kistje met brieven gedeponeerd heeft, en verzoekt hem voor St. Thomaes' avond e.k. te willen komen tot visitatie van den inhoud, te zamen met Willem Dicbier Jansz., welke visitatie, ook wanneer hij niet komt, plaats zal hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 808). Het opgedrukte sluitzegel in groene was verloren.
    
    regest_nummer 1697 1453 December 21
    
    regest_beschrijving De stad 's Hertogenbosch antwoordt Arnt van den Camp, dat zij hem of zijn gemachtigde Zaterdag na Kerstmis aldaar verwacht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 808). Opgedrukt sluitzegel in groene was verloren.
    
    1846 808.1182 1 charter, 1423 1423
    
    Reg. no. 1182
    
    regest_nummer 1182 1423 Augustus 5
    
    regest_beschrijving Arnoldus, zoon van Rudolphus die Wise, Willelmus Wegen, Arnoldus Godefridusz., zijn zuster Elysabeth, Martinus, zoon van Gybo die Grauwe, en Willelmus Arnoldusz. Tielkijn doen afstand van een hoeve te Vucht ten behoeve van Arnoldus uyt den Camp als man van Maria, weduwe van Mathias Scilder Gerardusz. gedurende haar leven, en daarna ten behoeve van de kinderen van Mathias Scilder, ten overstaan van schepenen van Buscoducis.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 808). De zegels van de schepenen verloren. Het charter is beschadigd.
    
    1847 808.1224 1 charter, 1426 1426
    
    Reg. no. 1224
    
    Zie inv. nr. 808.1 voor het verloren gewaande stuk waarmee deze charter getransfigeerd was.
    
    regest_nummer 1224 1426 December 7
    
    regest_beschrijving Johannes, bisschop van Leodium, gelast zijn geestelijkheid om Gerardus Scilder te dwingen aan Arnoldus van den Campe als echtgenoot van Maria, weduwe van Mathias Scilder Gerardusz., 2000 guldens te betalen ingevolge de arbitrale uitspraak, waardoor deze brief gestoken is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 808). Het zegel ten zaken verloren evenals de brief, waardoor deze gestoken was.
    
    1848 808.1227 1 charter, 1427 1427
    
    Reg. no. 1227
    
    regest_nummer 1227 1427 Februari 15
    
    regest_beschrijving De notaris Theodericus de Mosa Johannesz. instrumenteert, dat Arnoldus uten Camp, knaap, mede namens zijn vrouw Maria, weduwe van Mathias Schilder, diens vader, Gerardus Schilder, beloofd heeft zich te zullen houden aan de scheidsrechterlijke uitspraak, tusschen hen beiden gedaan door mr. Johannes van Boeslinter, officiaal van het Hof te Leodium, en Arnoldus Buck, proost van St. Dyonisius, kanunnik en zegelbewaarder van Leodium.
    
    regest_datering (in Buscoducis in domo inhabitationis domicelle Heylwigis relicte quondam magistri Jacobi de Uden phisici ibidem in camera bassa sita iuxta pontem dictum Lambertsbrug).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 808). Met signatuur van den notaris.
    
    1849 808.1228 1 charter, 1427 1427
    
    Reg. no. 1228
    
    regest_nummer 1228 1427 Februari 16
    
    regest_beschrijving De notarissen Ghiselbertus Roesmont en Rutgherus van Erkel uit Buscoducis instrumenteeren, dat Gerardus Scilder en Arnoldus uyten Camp, echtgenoot van Maria, weduwe van Mathias Scilder Gerardusz., het eens zijn geworden over de nalatenschap van laatstgenoemde ten overstaan van schepenen van Buscoducis.
    
    regest_datering (indictione quinta).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 808). Met signatuur van de beide notarissen; de zegels van Zybertus van Hoculem, Johannes Valyaert en Godefridus van Domelen, schepenen van 's Hertogenbosch, verloren.
    
    1850 808.1 Arbitrale uitspraak tussen Arnoldus van den Campe als echtgenoot van Maria, weduwe van Mathias Schilder ener-, en, Gerardus, vader van Mathias, anderzijds, 1426. 1426 1 charter
    
    Dit charter, gevonden in de Verspreide Collecties, is het in deel I, Reg. no. 1224 als verloren vermelde stuk
    
    1851 808.2 Akte van verkoop van 1 bunder land te Gilze door Dirck Maes Keymersz. aan Arnt van den Campe, 1437. 1437 1 charter
    
    1852 808.3 Akte van transport door jonkvrouw Geertruyt, vrouw van Gyelis van Wijc, aan Aernt van den Camp van al haar goederen in het land van Heusden, 1438. 1438 1 charter
    
    Niet raadpleegbaar
- 1853 XVII Hoogenban.
  - 1854 809-809.2577 Akte, waarbij de graaf van Nassau als heer van de Lek het recht van naasting krijgt van de ambachtsheerlijkheid Hoogenban in Ouderschie, 1514. Met brief aan zijn stadhouder van de leenen hierover dd. 1513. 1514 1 charter en 1 stuk
    
    1855 809 1 stuk, 1513 1513
    
    Reg. no. 2567
    
    regest_nummer 2567 1513 Maart 24
    
    regest_beschrijving H. de Nassau schrijft aan Thielman van Dollicum, dat hij van een proces wil afzien, wanneer Floris, broeder van Assendelft, hem zekerheid geeft en voor den Raad van Holland verklaart, dat, wanneer hij of zijn nakomelingen de heerlijkheid Hoogebaen willen verkoopen, de graaf van Nassau de voorkeur zal hebben, en gelast hem de stad Delft de 2000 rijnsche guldens terug te betalen, die zij eertijds als zekerheid voor de naasting gegeven heeft en die zij nu terugvraagt na de uitspraak, gedaan in zijn geschil met de stad Rotterdam.
    
    regest_datering (Mechelen).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 809).
    
    1856 809.2577 1 charter, 1514 1514
    
    Reg. no. 2577
    
    regest_nummer 2577 1514 April 8
    
    regest_beschrijving Floris van Assendelf, heer van Goudriaen, verklaart dat, wanneer hij of zijn nakomelingen de ambachtsheerlijkheid van den Hogeban in het ambacht Ouderschie, dat door zijn moeder aan de stad Rotterdam verkocht is, welke ambachtsheerlijkheid de graaf van Nassou als heer van de Leck heeft willen naasten en waarover een proces is ontstaan tusschen dezen en Rotterdam, willen verkoopen, de graaf van Nassou en zijn nakomelingen de voorkeur zullen hebben.
    
    regest_datering (XVc derthien voor Paesschen).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 809). Met de zegels van den oorkonder en van zijn broeder, heer Gerrit, ridder, in roode was en geschonden.
- 1857 XVIII Zwaluwe.
  
  Willem van Duvenvoordes dochter Beatrijs, gehuwd met Roelof van Dalem, werd in 1346 door Margaretha van Beieren beleend met het ambacht van de Zwaluwe in ruil voor 250 pond zwarte tournooizen jaarlijks uit den tol te Ammers, die Willem van Duvenvoorde had gekocht van Dirc van Matenesse. Wel stond Beatrijs in 1376 de heerlijkheid voor 55 pond jaarlijks af aan Jan van Polanen ten behoeve van diens derde vrouw Margaretha van Lippe, maar in 1404 gaf Margaretha's zoon Otto van de Lek het terug aan Willem, kleinzoon van Beatrijs
  Van Mieris, III, blz. 788
  . Het ambacht, waarin zoowel Hooge als het later ontstane Lage Zwaluwe lag, vererfde op dezelfde wijze als Dongen in de familie van dien naam
  Zie voor het gebruik van den familienaam Van Dalem of Van Dongen de noot op blz. 85
  . en werd in 1513 door de grafelijkheid verbeurd verklaard wegens doodslag, begaan door Jan van Dalem. De weduwe van den veroordeelde verkreeg gratie, en den len Juni 1517 werd haar het geconfisqueerde goed teruggegeven door Karel V, doch de Rekenkamer van Holland weigerde de vereischte registratie der akte. Wellicht hierom, in ieder geval daarna, n.l. in 1518, schonk Karel V de Zwaluwe aan graaf Hendrik van Nassau. Deze kreeg weliswaar moeilijkheden met den Geheimen Raad en den Raad van Financiën, doch mocht zich in het langdurige proces, dat nu volgde tusschen hem en de familie Van Dalem, in den steun van den keizer verheugen, o.a. omdat deze graaf Hendrik bij verlies van het proces schadevergoeding zou moeten betalen. De schadevergoeding kwam nu ten laste van den prins van Oranje, ten wiens behoeve n.l. de dochter van Jan van Dalem in 1582 afstand deed van haar rechten tegen 300 car. gld. jaarlijks. Met Lage Zwaluwe wordt in de beleeningsakte van 1611 voor Frederik Hendrik de Strijensche Zwaluwe vereenzelvigd. Dit was evenwel een afzonderlijk gebied ten zuiden en ten westen van het ambacht der Van Dalems. Met de Strijensche Zwaluwe werd, waarschijnlijk slechts voor een deel, Jan van Polanen in 1358 beleend door Alijd van Putten en Strijen
  Reg. no. 567
  - 1858 A Aankomsttitels enz. van de heerlijkheid.
    
    Zie ook Inv. nos. 495 en 500
    
    1859 810.292-810.617A VidimusSEN van de akte van beleening van Beatrijs van Dalem door Margaretha van Beieren dd. 1346, 1355, 1362. Met bijbehoorende akte dd. 1338 3 charters
    
    1860 810.292 1 charter, 1338 1338
    
    Reg. no. 292
    
    regest_nummer 292 1338 December 6
    
    regest_beschrijving Dieric van Matenesse, ridder, draagt over aan heer Willem van Duvenvoerde een rente van 250 pond zwarte tournooizen jaarlijks, die hij gekocht heeft van de twee dochters van Jan van Brandenborch.
    
    regest_datering (des Sonnendaghes voer Sente Lussiën dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 810). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1861 810.617 1 charter, 1362 1362
    
    Reg. nos. 399 en 617
    
    regest_nummer 399 1346 Juni 20
    
    regest_beschrijving Margriete, keizerin, gravin van Heynnegouwen, Hollant enz. beleent Beatrijs, dochter van Willem van Duvenvoerde, heer van Oosterhout, en van Aleyt Oemencs van Bruessel, voor de 250 pond zwarte tournooizen jaarlijks, gevestigd op den tol te Ammers en door Beatrijs gekocht vazn Dieric van Mathenesse, met het goed van de Zwaluen, zooals Gherit van Wieldrecht dat aan haar (Margriets) vader heeft opgedragen.
    
    regest_datering (in den Haghe des Dinxdaghes voer Sente Jans dach te middesomer).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1362 November 24 (Reg.No. 617).
    
    regest_nummer 617 1362 November 24
    
    regest_beschrijving Arnt van den Zande, priester, deken in het land van Altena, geeft vidimus van den brief dd. 1346 Juni 20 (Reg.No. 399).
    
    regest_datering (op Sente Katelinen avont).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 810). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1862 810.617A 1 charter, 1362 1362
    
    Reg. nos. 513A en 617A
    
    regest_nummer 513A 1355 Maart 10
    
    regest_beschrijving Willem van Beieren, hertog van Henegouwen, Holland, enz. beleent Beatrijs, vrouw van Roelof van Dalem, met het goed van de Zwaluwen.
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1362 November 24 (Reg.No. 617A).
    
    regest_nummer 617A 1362 November 24
    
    regest_beschrijving Arnt van den Zande, priester, deken in het land van Altena, geeft vidimus van den brief dd. 1355 Maart 10 (Reg.No. 513A).
    
    regest_datering (op Sente Katelinen avont).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 810). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1863 811 Akte van overeenkomst tusschen Jan van Polanen eener-, en Beatrijs, vrouwe van Dongen, en haar zoon Willem anderzijds, waarbij de laatsten Zwaluwe afstaan tegen een rente van 55 pond jaarlijks. 1376 1 stuk
    
    Reg. no. 714
    
    regest_nummer 714 1376 September 2
    
    regest_beschrijving De heer van der Lecke en van Breda en de jonkvrouwe van Donghen met haar oudsten zoon Willem komen, met bemiddeling van Pauwels van Haastrecht, Jan van Rijswijc, Peter van Gagheldonc en Willem van Oesterzele overeen, dat de heer van de Leck de Zwaelwe krijgt, waarmee hij door de grafelijkheid van Holland beleend zal worden, en dat hij de jonkvrouwe van Donghen daaruit een rente, groot 55 pond jaarlijks, zal betalen.
    
    regest_datering (Des Dinxdaghes na Sente Jans dach Decollatie).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 811). Van twee opgedrukte zegels in bruine was is alleen een rest van dat van Willem van Donghen over.
    
    1864 812.716 Akte van beleening voor Margaretha van Lippe, vrouwe van Breda, door Albrecht van Beieren, op voorwaarde van betaling van een jaarlijksche rente van 55 pond aan Beatrijs van Dalem. 1377 1 charter
    
    Reg. no. 716
    
    regest_nummer 716 1377 Januari 23
    
    regest_beschrijving Aelbrecht, hertog van Beyeren, ruwaard van Holland enz., beleent Margriet van der Lippe, vrouwe van de Leck en Breda, met de Zwalewe na opdracht door Beatrijs van Donghen, weduwe van Roelof van Dalem, en haar zoon Willem, na haar dood te versterven op haar zoon Otto, van welk goed zij Beatrijs van Donghen 55 pond grooten jaarlijks betalen zal, totdat zij haar die rente op land in Huesden of elders in Zuutholland bewezen zal hebben.
    
    regest_datering (des Donredaechs na Sinte Agnieten dach, Sinte-Gheertrudenberghe Mo CCCo ses ende tseventich).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 812). Met geschonden zegel van den oorkonder in groene was.
    
    regest_nb Gedrukt bij v. Mieris III, bl. 318.
    
    1865 813.1255 Vidimus van de akte van beleening van Willem van Dalem Willemsz. dd. 1413. 1429 1 charter
    
    Reg. nos. 1003 en 1255
    
    regest_nummer 1003 1413 Mei 24
    
    regest_beschrijving Willem, hertog in Beyeren, graaf van Holland enz., beleent, na opdracht door heer Otte van de Lecke, Willem van Dongen, jongsten zoon van Willem van Dongen, met het goed van de Zwaluwe, zooals hij, tijdens diens minderjarigheid, Jacop, bastaard van den heer van Oesterhout, als voogd daarmee beleend heeft.
    
    regest_datering (in den Hage).
    
    regest_nb a) Gevidimeerd in den brief dd. 1429 April 10 (Reg.No. 1255).
    
    regest_nb b) Auth. afschrift op perkament dd. 1580 October 22 (Inv.No. 821).
    
    regest_nb Gedrukt bij v. Mieris IV, bl. 233.
    
    regest_nummer 1255 1429 April 10
    
    regest_beschrijving Deken en kapittel van Sinte Maria te Breda geven vidimus van den brief dd. 1413 Mei 24 (Reg.No. 1003).
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 813). Het kapittelzegel verloren.
    
    regest_nb b) Afschrift c. 1560 (Inv.No. 717).
    
    1866 814.1389 Akte van beleening voor Jan van Dalem Willemsz. 1439 1 charter
    
    Reg. no. 1389
    
    regest_nummer 1389 1439 Maart 26
    
    regest_beschrijving Phillips, hertog van Bourgoingnen, Hollant enz., beleent Jan van Dongen met het goed van de Zwaelwe na opdracht door zijn broeder Roeloff.
    
    regest_datering (in den Hage MCCCC achte ende dertich na den lope van onsen Hove).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 814). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1867 815.1601 Akte van beleening van Jan van Dalem Jansz. 1448 1 charter
    
    Reg. no. 1601
    
    regest_nummer 1601 1448 November 18
    
    regest_beschrijving Phillips, hertog van Bourgoengiën enz., beleent Jan van Dongen Jansz. met de Swaluwe, waarvoor, wegens minderjarigheid, diens oom Roelof leenhulde doet.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 815). Het zegel van den oorkonder verloren. In dorso van het oorspr. de mededeeling, dat Jan van Dongen, meerderjarig geworden, den 29en Maart 1457 den leeneed heeft afgelegd.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 819).
    
    1868 816.2072 Akte van beleening van Willem van Dalem Jansz. 1480 1 charter
    
    Reg. no. 2072
    
    regest_nummer 2072 1480 November 4
    
    regest_beschrijving Maximiliaen en Marie, hertogen van Oistenrijck enz., beleenen Willem van Dongen Jansz. met de Zwaluwe, wegens overlijden van zijn broeder Jan.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 816). Het zegel van de oorkonders verloren.
    
    1869 817.2446 Akte van beleening voor Jan van Dalem Willemsz. 1504 1 charter
    
    Reg. no. 2446
    
    regest_nummer 2446 1504 Maart 11
    
    regest_beschrijving Phelips, aartshertog van Oistenryck enz., graaf van Hollant, beleent Jan van Dongen met de Zwaluwe, door hem van zijn vader Willem van Dongen geërfd.
    
    regest_datering (duysent vijfhondert ende drie nae den loep van onsen Hove van Hollant).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 817). Met signet van den oorkonder in roode was en geschonden.
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift dd. 1580 December 19 (Inv.No. 821).
    
    1870 818.2831 Bevestigingen door Karel V van de schenking van Zwaluwe,. door hem gedaan aan graaf Hendrik van Nassau. 1518 en 1532 2 getransfigeerde charters
    
    1871 1 charter, 1518 1518
    
    Reg. no. 2651
    
    regest_nummer 2651 1518 Juli 31
    
    regest_beschrijving Kaerle, koning van Castilliën enz., herhaalt op verzoek van Henrick, graaf van Nassouwe, zijn schenking van de Zwalue, dat geconfisqueerd werd op Jan van Dongen wegens manslag en andere misdaden, van welke schenking de graaf van Nassouwe geen uitvoering heeft kunnen verkrijgen door verzet van den Geheimen Raad en den Raad van Financiën, met last deze akte te laten interineeren door de Rekenkamer in den Hage, en verbiedt de betrokken autoriteiten om graaf Henrick in het bezit te hinderen.
    
    regest_datering (Sarragoce).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 818). Met geschonden zegel van den koning in roode was met contrazegel. Met transfix dd. 1532 Maart 9 (Reg.No. 2831). Op de plique van het oorspr. interinement van de Rekenkamer in den Haag dd. 1518 December 1; in dorso dat van den Raad van Financiën dd. 1518 October 25.
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift dd. 1542 (Inv.No. 822).
    
    regest_nb c) Afschrift (Inv.No. 819).
    
    1872 1 charter, 1532 1532
    
    Reg. no. 2831
    
    regest_nummer 2831 1532 Maart 9
    
    regest_beschrijving Kaerle, keizer etc., bevestigt de schenking van de Zwaluwe, door hem den 5en Juli 1518 gedaan aan Heyndrick, graaf van Nassouwe, na confiscatie op Jan van Dongen, vermeld in den brief dd. 1518 Juli 31 (Reg.No. 2651), waardoor deze gestoken is.
    
    regest_datering (duysent vijfhondert een ende dertich nair scryven ons Hoofs van Hollandt).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 818). Met rest van het zegel van den oorkonder in roode was.
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift (Inv.No. 819).
    
    1873 819 Correspondentie tusschen Philips Doublet als procureur en de raden Maubus en Van den Berghe over het proces, den prins van Oranje aangedaan door de weduwe van Jan van Dalem over Lage Zwaluwe, 1541. Met bijlagen dd. 1448, 1517-1519, 1531 en 1540 16 stukken
    
    Reg. nos. 1601, 2631, 2651, 2831, 2992, 3008-3010, 3012 en 3020-3023
    
    regest_nummer 3008 1540 vóór November 12
    
    regest_beschrijving Magdelayne Hagenauw, weduwe van Jan van Donghe, vraagt (den Grooten Raad) uit kracht van de schenking, haar 1 Juni 1517 door den keizer gedaan, om restitutie van de helft of tenminste een vierde van het goed de Lage Zwaluwe en veroordeeling van den prins van Orenge tot vrijgeving daarvan en teruggave van de inkomsten, sinds genoemden datum geïnd.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 819).
    
    regest_nummer 3009 1540 November 12
    
    regest_beschrijving Charles etc. gelast den deurwaarder, om den prins van Oranje voor den Grooten Raad te roepen om zich te verantwoorden over de klacht van Magdaleine Hagenauw, weduwe van Jehan van Donghe, wegens de inbeslagneming van zekere goederen in Hollande, eertijds door zijn vader gedaan en door hem voortgezet.
    
    regest_datering (Mallines).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 819). Op hetzelfde blad afschrift van het relaas van den deurwaarder (Reg.No. 3010).
    
    regest_nummer 3010 1540 November 16
    
    regest_beschrijving Robert le Roy, deurwaarder, bericht, dat hij voldaan heeft aan de opdracht dd. 1540 November 12 (Reg.No. 3009), waaraan dit relaas is vastgehecht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift op hetzelfde blad als dat van de akte dd. 1540 November 12 (Reg.No. 3009) (Inv.No. 819).
    
    regest_nummer 3012 -1540
    
    regest_beschrijving De prins van Orangen, heer van Breda, ridder van de orde etc., verzoekt den keizer door zijn procureur-generaal zijn rechten op de Laghe Swalue, dat zijn vader bij gift na confiscatie 20 jaar heeft bezeten, te laten verdedigen tegen de aanspraken van Magdalene Haghenau, weduwe van Jehan van Donghen, voor den Grooten Raad te Malines.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 819).
    
    regest_nummer 3020 1541 Mei 3
    
    regest_beschrijving Philippe Doublet, procureur, zendt aan mr. Estienne van den Berghe, raad van den prins van Orange, afschriften van het rekest van Magdalaine Haeghenauw en het mandement, daarop door haar verkregen (Reg. Nos. 3008 en 3009), en vraagt nadere instructies.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 819).
    
    regest_nummer 3021 1541 Mei 7
    
    regest_beschrijving Philippe Doublet, procureur, zendt aan mr. Estienne de Berghes, raad van den prins van Orenge, de beschikking, gegeven door den Raad op de adviezen, ingezonden door den Geheimen Raad aangaande het proces, den prins aangedaan door de weduwe van Jehan van Donghe en vraagt nadere instructies.
    
    regest_datering (Malines).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 819).
    
    regest_nummer 3022 1541 Mei vóór den 10en
    
    regest_beschrijving René de Chalon, prins van Orenges, verzoekt den keizer zijn schenking van de Leghe Zwaluwe, gedaan aan zijn vader graaf Henry, te handhaven nu hij, na een bezit van 22 jaar en meer, betrokken wordt in een proces voor den Grooten Raad door de weduwe van Jehan van Donghen, op wien het wegens manslag geconfisqueerd is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Minuut (Inv.No. 819). Onderaan de minuut de mededeeling, dat de grosse 10 Mei 1541 is gepresenteerd aan den Geheimen Raad, die het advies van den Grooten Raad te Mechelen gevraagd heeft, die den procureur-generaal gelast heeft zich met den prins te vereenigen, alles gelijk beschreven is in den brief van den 10en Mei (Reg.No. 3023).
    
    regest_nb b) Concept in afwijkende bewoordingen, doch met denzelfden inhoud (Inv.No. 819).
    
    regest_nummer 3023 1541 Mei 10
    
    regest_beschrijving Hughes de Mabus schrijft aan mr. Philippes Doublet, dat de Geheime Raad op het rekest van den prins van Oranje den procureur-generaal gelast heeft zich met hem te vereenigen tegen de weduwe van Donghen, waaruit dus blijkt, dat de keizer de schenking, gedaan aan den overleden graaf van Nassou, wil handhaven tegen de beweerde schenking aan genoemde weduwe, ook al is die eerder gedaan, en draagt hem op zich met den procureur-generaal te verstaan.
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 819).
    
    1874 820.3522-820.3523 Akte van beleening van den prins van Oranje met Lage Zwaluwe. Met akte van inbezitstelling. 1580 2 charters
    
    1875 820.3522 1 charter, 1580 1580
    
    Reg. no. 3522
    
    regest_nummer 3522 1580 April 5
    
    regest_beschrijving De Staten van Hollandt geven den prins van Orangnen de Lage Swaluwe, dat hem, na overlijden van René de Challon, tijdens zijn minderjarigheid door keizerlijke ambtenaren ontnomen is en dat hij door de komst van den hertog van Alva niet eerder terug heeft kunnen krijgen.
    
    regest_datering (in den Hage).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 820). Met opgedrukt zegel onder papieren ruit. In dorso interinement van de Rekenkamer in Holland dd. 1580 April 8.
    
    1876 820.3523 1 charter, 1580 1580
    
    Reg. no. 3523
    
    regest_nummer 3523 1580 April 15
    
    regest_beschrijving Phillips, koning van Castillen enz., beleent Willem, prins van Oraignen enz., met de Swaluwe, zooals Jan van Dongen het had.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 820). Met rest van het zegel van den oorkonder met contrazegel in roode was.
    
    1877 821-821.3530 Akte, waarbij Magdalena van Daelhem, weduwe van Victor van Dixmude, heer van Volmerbeke, afstand doet van Zwaluwe, 1581. Met stukken, betrekking hebbende tot het proces over de Zwaluwe, en afkomstig uit het sterfhuis van Magdalena van Daelhem, 1413-1580, eninventaris van stukken, opgemaakt in 1584 3 charters en 11 stukken
    
    Hoewel de inventaris buiten de tijdgrens van dit deel van den Inventaris van het archief van de Rekenkamer valt, is zij toch tezamen met deze stukken beschreven
    
    1878 821 11 stukken
    
    Reg. nos. 1003, 2446, 2631, 2635, 2682, 3432, 3434, 3435, 3525 en 3526
    
    regest_nummer 2635 1517 Juli 8
    
    regest_beschrijving Jehan van Belle te Turnhout, rentmeester van het kapittel aldaar, verklaart, dat hij als gevolmachtigde van Magdalaine de Hagenauw en haar kinderen aan de Rekenkamer in Hollant registratie heeft gevraagd van den brief van gratie dd. 1517 Juni 1 (Reg.No. 2631), hetgeen deze bij herhaling geweigerd heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift op hetzelfde blad als de Fransche vertaling van de akte dd. 1517 Juni 1 (Inv.No. 821).
    
    regest_nummer 2682 1520 October 24
    
    regest_beschrijving Charles, koning, gelast Guillaume de Marques, procureur-generaal, om voor zijn rechten op te komen, wanneer de weduwe van Jehan van Dongen procedeert tegen den graaf van Nassau over de goederen van haar man, die de koning, nadat ze geconfisqueerd waren, aan haar gegeven heeft, daar hij bij verlies van het proces door den graaf van Nassau, schadevergoeding zou moeten geven, en om van het Hof van Holland het vonnis betreffende de confiscatie te vragen.
    
    regest_datering (Aix).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 821).
    
    regest_nummer 3432 1564 voor Juni 15
    
    regest_beschrijving Victor van Dixmude verzoekt de heeren van de Financiën namens zijn vrouw Magdalena van Daelhem genaamd van Donghen antwoord op zijn rekest aan de landvoogdes.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 821). In margine beschikking dd. 1565 Juni 15, inhoudende, dat remonstrant de beschikking, op zijn vorig rekest gegeven, te Gent moet toonen.
    
    regest_nummer 3434 1565 vóór Augustus 17
    
    regest_beschrijving Victor van Dixmude, echtgenoot van Magdalene van Dalem genaamd van Dongen, dochter van Jehan en Magdalene van Hagenouw, verzoekt de hertogin van Parme, gouvernante, om, daar wegens kinderloos overlijden van den prins van Orange het goed van de Basse Swaluwe, door diens vader Henry de Nassouw in het jaar 1518 van den keizer verkregen, nadat Magdalene de Hagenouw, aan wie het bij akte van 1517 Juni 1 geschonken was, er niet in geslaagd was, het interinement van de Rekenkamer van Hollandre daarop te krijgen, wederom aan de grafelijkheid is vervallen, het aan zijn echtgenoote, eenig kind van Jehan van Dongen, te restitueeren, met verbod aan ieder, die het aangaat, zich daartegen te verzetten.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 821). In margine beschikking van den Raad van Financiën dd. 1565 Augustus 17, inhoudende, dat suppliant niet gegrond is in zijn eisch, doch vrij is, zijn zaak voor den rechter te brengen.
    
    regest_nummer 3435 1565 Augustus
    
    regest_beschrijving Magdalena van Daelhem belooft Nutho Seragati 20000 carolusguldens te betalen binnen 3 maanden na restitutie van haar goederen van de Basse Swaluwe.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 821).
    
    regest_nummer 3525 1580 October
    
    regest_beschrijving Magdalena van Daelhem genaamd van Donghen vraagt den prins van Oranje een schuldbekentenis voor de 300 gulden jaarlijks, haar beloofd na overgave van haar brieven betreffende de Swaluwe, waartoe zij bereid is, en verzoekt bovendien een bedrag in geld ter afdoening van eenig van haar schulden, die te zamen meer dan 2000 gulden bedragen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 821).
    
    regest_nummer 3526 1580 vóór October 20
    
    regest_beschrijving Magdalena van Daelhem genaamd van Dongen verzoekt den prins van Oranje toe te staan en te betalen, hetgeen in het gisteren aan hem gepresenteerde rekest gevraagd is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 821). In margine beschikking van den prins dd. 1580 October 20, inhoudende, dat de uitkeering van 300 gulden over het eerste jaar haar vooruit zal worden uitbetaald, wanneer zij de stukken betreffende haar aanspraken op de Lage Zwaluwe zal hebben overgedragen.
    
    1879 821.2631 1 charter, 1517 1517
    
    Reg. no. 2631
    
    regest_nummer 2631 1517 Juni 1
    
    regest_beschrijving Kaerle, koning van Castille enz., schenkt op verzoek van zijn grootvader, Roomsch keizer, aan Magdaleene Hagenauw, vrouw van Jan van Donghe, en haar kinderen de Lage Swaluwe, welke verbeurd verklaard was wegens niet verschijnen van haar echtgenoot op een dagvaarding wegens doodslag, door hem gepleegd op Kaerle van Liere, nu 5 jaar geleden, en gelast haar dezen brief te doen registreeren in de Rekenkamer van Hollant binnen 6 weken.
    
    regest_datering (Ghendt).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 821). Met rest van het zegel van den oorkonder in roode was.
    
    regest_nb b) Fransche vertaling (Inv.No. 821). Op hetzelfde blad het afschrift van de akte dd. 1517 Juli 8 (Reg.No. 2635). In dorso: "Pour madame de Daelhem".
    
    regest_nb c) Authentiek afschrift van 1580 (Inv.No. 821).
    
    regest_nb d) Afschrift (1541) (Inv.No. 819).
    
    1880 821.3410 1 charter, 1563 1563
    
    Reg. no. 3410
    
    regest_nummer 3410 1563 December 9
    
    regest_beschrijving Burgemeesters en schepenen van het land van den Vrijen oorkonden, dat Victor van Dixmude, heer van Volmerbeke, schepen aldaar, gehuwd met Magdaleene, eenige dochter van wijlen Jan van Donghen en Magdaleene Haghenau, een overeenkomst heeft gesloten met Daniel van Nunhen, drossaard van Hoorne, en mr. Fransoeis Berdeman, inhoudende, dat deze op hun kosten zullen procedeeren tot verkrijging van de Laghe Swaluwe, in het bezit waarvan zijn vrouw, noch zijn schoonmoeder ooit zijn kunnen geraken, hoewel het bij akte van 1517 Juni 1 aan de laatste is teruggeven, waarvoor hij den drossaard 6 jaar lang ¼ van de inkomsten en diens vrouw 6 jaar lang 1000 gld. jaarlijks zal betalen en mr. Berdeman 2 jaar lang 1000 gld. jaarlijks.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 821). Het zegel ten zaken van het Vrije verloren.
    
    1881 821.3530 1 charter, 1581 1581
    
    Reg. no. 3530
    
    regest_nummer 3530 1581 Februari 20
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Antwerpen oorkonden, dat Magdaleene van Daelhem genaamd van Dongen, weduwe van heer Victoor van Dicxmuyden, in leven heer van Volmerbeke en van de Kleine Augustijnen, in ruil voor de uitkeering van 300 carolusguldens jaarlijks, haar toegezegd door den prins van Oraegniën, afstand doet van haar aanspraken op de heerlijkheid van de Leeghe Swaluwe.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 821). Met rest van het zegel ten zaken in bruine was.
    
    1882 822 Verzameling afschriften en aanteekeningen betreffende Zwaluwe. 1273-1557 1 lias en 1 stuk
    
    Reg. nos. 27, 28, 58, 63, 64, 70, 130, 131, 175, 180, 418, 461, 638, 687, 763, 919, 1825, 2016, 2651, 2831, 3058, 3106, 3340 en 3346
    
    regest_nummer 27 1273 April 13,
    
    regest_beschrijving Willem, heer van Stryen, oorkondt, dat de heer van Putte en hij hun land tusschen Strien en Weede gescheiden hebben.
    
    regest_datering (feria Va in die Paschdagen).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh II, No. 266.
    
    regest_nummer 28 1273 April 13
    
    regest_beschrijving Nyclaes, heer van Putte, beleent Willem, heer van Stryen, met het Heinekens-, en het Berwouder moer.
    
    regest_datering (feria V in Pascha Domini).
    
    regest_nb Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh II, No. 265.
    
    regest_nummer 58 1290 September 17
    
    regest_beschrijving Willem, ridder, heer van Striën, verklaart, dat het land tusschen de Otterlake, Lijndonc, de Marck en de Zwaluwe vrij goed is van Willem van Stryen, heer van Zevenbergen.
    
    regest_datering (op Sinte Lambrechts dach).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh II, no. 740.
    
    regest_nummer 63 1291 September 6
    
    regest_beschrijving Niclaes, heer van Putte, verkoopt aan de lieden van de Zwalue in erfcijns de hoeve land, waarop zij wonen, met de bepaling, dat, als het land verzinkt en tot zoutland wordt bedijkt, de cijns naar verhouding verminderd zal worden.
    
    regest_datering (des Donredaechs voor Onser Vrouwen daghe als sy geboren was).
    
    regest_nb Authentiek afschrift van 1569 (Inv.No. 822). In margine de opmerking van de hand van den griffier Piggen, dat hiermede de Hooge, noch de Lage, doch de Strijensche Zwaluwe is bedoeld vóór de overstrooming, dus nu het Sprangblock alias de Oude Moerdijk, St. Sebastiaansland, Jan Vranckensz. land, nu geheeten Heyman van de Ketels land, Broeks land, nu mr. Jan van der Strepens land e.a. tusschen de Wechsloot en de Zwaluwsche meeren. Op hetzelfde blad het afschrift van de akte dd. 1291 September 7 (Reg.No. 64).
    
    regest_nb Gedrukt bij v..d Bergh II, no. 783.
    
    regest_nummer 64 1291 September 7
    
    regest_beschrijving Nycolaus van Putte geeft de lieden van de Zwaluwe een recht.
    
    regest_datering (Onser Vrouwen avende alse gebooren waert).
    
    regest_nb a) Authentiek afschrift dd. 1569 (Inv.No. 822). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van de akte dd. 1291 September 6 (Reg.No. 63).
    
    regest_nb b) Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh II, No. 784.
    
    regest_nummer 70 1293 Mei 6
    
    regest_beschrijving Nyclaes, heer van Putte, maakt met zijn schoonvader, heer van Striene, een scheiding van het land, dat zij gemeen hebben bij de Zwaluwe.
    
    regest_datering (des Woensdages na Meye dach).
    
    regest_nb a) Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb b) Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb Gedrukt bij v.d. Bergh II, no. 844.
    
    regest_nummer 130 1316 November 17
    
    regest_beschrijving Hughe van Zottinghem, burggraaf van Ghent, en Beatrise, vrouwe van Putthe en Striene, verkoopen aan Willem, graaf van Hollandt enz., het ambacht van Dijbbelmonde, zooals heer Daniel van der Merwede dat bedongen heeft, en het ambacht van Almonde.
    
    regest_datering (Compiengne des Wonsdaghes na Sinte Martins dach in den winter).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 131 1316 November 17
    
    regest_beschrijving Hughe van Zottinghem, burggraaf van Ghent en Beatrise, burggravin, vrouwe van Putthe en Striene, dragen op aan Willaem, graaf van Hollant enz., de ambachten Dijbbelmonde en Almonde, behalve het goed, dat de jonkvrouwe van Hoerne, hun zuster, daarin toebehoort.
    
    regest_datering (Compiengne des Wonsdaghes na Sinte Martins daghe in den winter).
    
    regest_nb Afschrift in duplo (Inv.No. 822). In het dubbel is Almonde weggelaten.
    
    regest_nummer 180 1326 Augustus 9
    
    regest_beschrijving Willem, graaf etc., verhuurt Zegher Willemsz. van Wendelnesse het moer, geheeten de Zwaluwe, voor 5 jaar, ingaande Maart 1327, zooals Gheraerd van Wieldrecht dit tot nu toe in huur gehad heeft.
    
    regest_datering (in die Haghe op Sinte Laurens'avonde).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 418 1347 Maart 27
    
    regest_beschrijving Beatryse, vrouwe van Putte, Stryene en Zottichem, geeft aan Hessel Aernt Jacobsz. de helft van het land, geheeten de Eylfhoeven, gelegen in de Zwalue buiten den dijk.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Afschrift van een authentiek afschrift uit de 16e eeuw (Inv.No. 22).
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 461 1349 November 26
    
    regest_beschrijving Beatrijs, vrouwe van Putte, Striene en Sottingen, en Ghijsbert de Koc, persoon van Weede, maken, op verzoek van beiderzijds kerkmeesters, een scheiding tusschen de parochie van Weede en die van den Broeck, waarbij Zwaluwe tot de laatste wordt gerekend.
    
    regest_datering (des Donredages na Sinte Katherinen dach).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 638 1365
    
    regest_beschrijving Schout en schepenen van Zwaluwe van den heer van Putte en Stryen oorkonden, dat Heinric de jonge Melijsz. heeft opgedragen aan den heer 2 hoeven land aldaar, eerder bezit van Maes van den Havene.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 687 1371 Juli 10
    
    regest_beschrijving Sweder van Apcoude beleent zijn neef Willem van der Weede, bastaard van Stryen, met de visscherij en vogelarij in de Zwaluwe, te vererven na diens dood op de wettige zoons Jan en Henric, die Willem voornoemd heeft bij Beele Jan Colve dochter, en zijn bastaardzoon Willem, waarvan Katheryne mr. Dircx dochter van Breda de moeder is.
    
    regest_datering (des Donredages na Sinte Martijns dach translacio).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 763 1385 Maart 13
    
    regest_beschrijving Aelbrecht, etc. trekt zijn verbod voor den heer van Zevenberghen om moernering te doen in, en herstelt hem en zijn onderzaten in hun recht.
    
    regest_datering (in den Hage tSonnendages nae Sinte Gegorius' dach anno LXXXIIII).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nb Gedrukt bij v. Mieris III, bl. 411.
    
    regest_nummer 919 1405 Januari 5
    
    regest_beschrijving Otte van der Leck, heer van Hedel, belooft hertog Willem van Beyeren, graaf van Hollant enz., 1200 geldersche guldens te beleggen in Holland en daarvoor leenman te worden, in plaats van voor de twee overste driften, gelegen aan de Zwaluwe, die de hertog hem in vrijen eigendom heeft gegeven, opdat hij ze zou kunnen verkoopen aan den heer van Zevenbergen.
    
    regest_datering (Opten heiligen Derthienavont).
    
    regest_nb Geïnsereerd in den brief dd. 1460 Juli 24 (Reg.No. 1825).
    
    regest_nummer 1825 1460 Juli 24
    
    regest_beschrijving Philips etc. ontslaat Willem, heer van den Berg, van de verplichting, die diens vader Otte van der Leck op zich heeft genomen in den brief dd. 1405 Januari 5, hierin opgenomen (Reg.No. 919), tegen betaling van 200 geldersche guldens.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 2016 1477 Februari 5
    
    regest_beschrijving Barthout Loenisz., Rutger van der Haer Sandersz., Adriaen Jacop Luydolfsz. zoon en Peter heer Abelsz., schepenen in Dordrecht, oorkonden, dat Adriaen Cornelisz. verkocht heeft aan Aert Gout Jansz. 1/3 van de uitgorzen buiten de Zwalue, geheeten de Korendonck.
    
    regest_datering (MCCCC zessenseventich).
    
    regest_nb Authentiek afschrift dd. 1523 (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 3058 1542 Juni 1
    
    regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer van den prins van Orengen zendt aan mr. Pieter van Sinte Pieters, secretaris van den keizer, eenige afschriften en extracten, ingevolge een bijeenkomst te Sinte-Geertruyenberge, ten bewijze van den eigendom van de landen 't Wildeland, Dronckenoord, Peerdshille, Cloender en de visscherij op Wivekeen, Roodevaert e.a.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 3106 1544 October 22
    
    regest_beschrijving De Raad van Financiën schrijft aan de Rekenkamer van Hollande, na ontvangst van hun brief over het terugvallen van de Basse Zwaluw aan den keizer, wegens overlijden van den prins van Orenges, grootte en waarde van het goed op te geven benevens de kosten van de dijken.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Extract uit een brief van 15 October 1544, vervaardigd den 22en dierzelfde maand (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 3340 1556 October 17
    
    regest_beschrijving Mr. Piggen schrijft namens den raad van den prins van Oraengiën aan de Rekenkamer van Holland, onder toezending van het verbaal van een visitatie van de dijkage van de Leeghe Swaluwe, dat de daarin bevonden gebreken te wijten zijn aan den rentmeester van Zuyt-Hollant, met verzoek, dezen te gelasten, daarin voor den winter te voorzien.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 822).
    
    regest_nummer 3346 1557 Maart 22
    
    regest_beschrijving Boudewijn van Drenckwaert stuurt aan de Rekenkamer van Hollant, ingevolge opdracht van den 17en dezer, eenige extracten uit contrerollen en rekeningen ter berekening van de jaarlijksche opbrengst van de Lage Zwaluwe.
    
    regest_datering (Dordrecht XVc LVI stilo curie Hollandie).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 822).
  - 1883 B Verhouding tot den landsheer.
    
    1884 823 Bevel vanden graaf van Holland aan den baljuw van Zuid-Holland om den heer van Zwaluwe niet te hinderen in het innen van de boeten tot 10 pond en deurwaardersrelaas. 1458 2 stukken
    
    Reg. nos. 1796 en 1797
    
    regest_nummer 1796 1458 Juli 15
    
    regest_beschrijving Phillips, hertog van Bourgongiën enz., gelast den deurwaarder van den Raad in Holland, den baljuw van Zuythollant te verbieden Jan van Dongen, heer van de Zwalu, te hinderen in het bezit van de boeten tot 10 pond toe, of zich in den Hage te komen verantwoorden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 823). Met opgedrukt signet van den oorkonder in roode was. Met aangehecht relaas van den deurwaarder dd. 1458 Juli 20 (Reg.No. 1797).
    
    regest_nummer 1797 1458 Juli 20
    
    regest_beschrijving Jan Woutersz. de Muelener, deurwaarder van den Raad in Holland, Zeelant en Vrieslant, bericht den Raad, dat hij voldaan heeft aan de opdracht, vermeld in den brief dd. 1458 Juli 15, (Reg.No. 1796), waaraan deze is vastgehecht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 823).
    
    1885 824 Verbod van den graaf van Holland om zoden en aarde uit Zwaluwe te halen zonder toestemming van de vrouwe van Zwaluwe en deurwaardersrelaas, 1461 Met ouder verzoek om zulks te mogen doen aan Roelof en Jan van Dalem en verbod namens den graaf dd. 1454 4 stukken
    
    Reg. nos. 1701, 1703, 1838 en 1839
    
    regest_nummer 1701 1454 Augustus 16
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen enz., verzoekt Roeloff en Jan van Donghen toe te staan, dat de arbeiders, die aangenomen hebben den dijk te vermaken bij de keet, waar de wacht gehouden wordt voor den tol van Geervliet, de noodige zoden uit de Zwalewe halen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 824). Met opgedrukt signet van den oorkonder in roode was.
    
    regest_nummer 1703 1454 September 16
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgongiën enz., gehoord de klacht van Roeloff van Dongen als voogd van de kinderen van zijn broeder Jan over het halen van aarde en zoden uit het uitgors te Zwaluwe, dat die kinderen van de grafelijkheid in leen hebben, door dijkers, die aangenomen hebben den dijk bij den tol te maken, gelast zijn secretaris Gijsbert van der Mye zulks te verbieden, wanneer dat even goed uit andere gorzen, de grafelijkheid toebehoorende, gebeuren kan, of anders een vergoeding te eischen voor den leenman.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 824). Met opgedrukt signet in roode was van den oorkonder.
    
    regest_nummer 1838 1461 September 26
    
    regest_beschrijving Phillips, hertog van Bourgongiën enz., gelast den deurwaarder van den Raad in Hollant om, overal waar Margriet, weduwe van Jan van Dongen, zulks wenscht, af te kondigen, dat niemand zoden of aarde mag halen uit de Zwaluwe, zonder haar toestemming.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 824). Met opgedrukt signet van den oorkonder in roode was. Hieraan vastgehecht het relaas van den deurwaarder (Reg.No. 1839).
    
    regest_nummer 1839 1461 September 27 October 1
    
    regest_beschrijving Jacob van den Zonne, deurwaarder, bericht, dat hij te Dordrecht, de Zwaluwe, Sevenbergen, Stryen en Maesdam het placcaat heeft doen afkondigen dd. 1461 September 26 (Reg.No. 1838), waaraan deze is vastgehecht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 824). Met opgedrukt zegel van den oorkonder in roode was.
    
    1886 825 Verzoek van de stad Dordrecht aan den Raad van Holland om gorzen van de vrouwe van Zwaluwe te onteigenen, noodig voor den dijk de Zijdwijn. 1463 1 stuk
    
    Reg. no. 1859
    
    regest_nummer 1859 1463 April 16
    
    regest_beschrijving De stad Dordrecht verzoekt stadhouder en Raad van Hollant, Zeelant, en Vrieslant om, nu het aan dijkgraaf, heemraden en ingelanden van het land van Moerkerken door den Raad verboden is de zoden, die zij noodig hebben voor den dijk, genaamd de Zijdwijn, te halen uit de gorzen aan de Swalue, die eigendom zijn van de vrouwe van Dongen, haar aan te zeggen, hun twee of drie morgen van haar gorzen te verkoopen met behoud van den grond.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gelijktijdig afschrift (Inv.No. 825).
    
    1887 826.1885 Mandement aan den baljuw van Zuid-Holland om een door hem geïnde boete af te geven aan Jan van Dalem. 1464 1 charter
    
    Reg. no. 1885
    
    regest_nummer 1885 1464 November 16
    
    regest_beschrijving De heer van Gruthuyse, prins van Steenhuysen, stadhouder-generaal, en de Raad van den hertog voor Hollant, Zeelant en Vrieslant gelasten den deurwaarder om den baljuw van Zuythollant de boete, verbeurd wegens overtreding van de keur op den invoer van zieke schapen in Zwaluwe, en ten onrechte door hem geïnd, te doen geven aan Jan van Dongen, die daar de rechtspraak heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 826). Met rest van het zegel van den hertog in roode was.
    
    1888 827 Bevel namens de Rekenkamer van Holland aan den rentmeester om de pachten niet te innen. Met begeleidend schrijven van den rentmeester aan de Rekenkamer te Breda. 1545 2 stukken
    
    Reg. no. 3112
    
    regest_nummer 3112 1545 April 15
    
    regest_beschrijving Boudewijn van Drenckwairt bericht den rentmeester van de (Zwaluwe), Raes van Royen, dat hij de pachten van de Laege Zwalue over het jaar 1544 niet moet innen, ondanks den last, daartoe gegeven door den raad van wijlen den prins, aangezien zij vanwege de Rekenkamer in den Haege zijn gearresteerd.
    
    regest_datering (Dordrecht).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 827).
    
    1889 828 Brief van de Rekenkamer te Breda aan de Rekenkamer van Holland over de aanbesteding van een sluis tusschen Hooge en Lage Zwaluwe. Minuut. 1564 1 stuk
    
    Reg. no. 3414
    
    regest_nummer 3414 1564 Februari 23
    
    regest_beschrijving De leden van den Domeinraad verzoeken aan de leden van de Rekenkamer in den Haghe een dag te bepalen, waarop gedeputeerden van weerszijden te Dordrecht bijeen zullen komen ter bespreking van de aanbesteding van een sluis op de grens tusschen de Hoge en de Lage Zwalue.
    
    regest_datering (Breda 1564 a nativitate).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 828). Geschreven in dorso van de minuut van denzelfden datum (Reg.No. 3413).
    
    Ontbreekt
    
    1890 1552 Correspondentie met de stadsbesturen van Dordrecht en Breda over de binnen- en buitendijks aangelegde nieuwe vaart tussen Hoge en Lage Zwaluwe, noodzaak van bedijking en uitdieping van de Reesloot en Watergang die de heerlijkheid Dubbelmonde scheidt van de Zwaluwen, en aanleg van een nieuwe vaart buiten de fortificatie van Breda. Afschriften. 1567-1568, 1667 1 omslag (4 stukken)
    
    Deels aangetroffen in het archief van de stad Breda (1280-1810) en op 7 oktober 2014 overgedragen door de gemeentearchivaris van Breda. Oud nummer stadsarchief H415Q4, voorzien van een stempel van het “Koninklijk Archief België”.
    Zie ook inv.nr. 829.
    
    1891 829 Correspondentie tusschen de Rekenkamer te Breda en de Rekenkamer van Holland over toedijking van een sloot tusschen Dubbelmonde en Zwaluwe. 1568 4 stukken
    
    Reg. nos. 3477-3479
    
    regest_nummer 3477 1568 Maart 29
    
    regest_beschrijving De Rekenkamer in Hollant, uit een brief van de Rekenkamer van den prins van Oranje te Breda gezien hebbende het verzoek van eenige ingezetenen van Terheyden en de Laege Zwaluwe om de sloot tusschen Dubbelmonde en de Hoege en Laege Zwaluwe te mogen toedijkenter vergemakkelijking van een dijkage, waartoe zij van de Rekenkamer in Holland consent gekregen zouden hebben, antwoordt, dat het consent daarover niets inhoudt en dat zij den rentmeester-generaal Andries van der Goes heeft opgedragen, den bedijkers te bevelen zich strikt aan het consent te houden; het verbreeden van de sloot met 6 of 8 voet van wege Hollant houdt zij in beraad, maar zij heeft den rentmeester last gegeven, de sloot op haar oude diepte en wijdte te onderhouden.
    
    regest_datering (in den Haege 1567 stilo curie Hollandie).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 829).
    
    regest_nummer 3478 1568 April 22
    
    regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda verzoekt den ontvanger-generaal van Holland om, daar de Rekenkamer van Holland van oordeel is, dat de sloot tusschen Dubbelmonde en de Zwaluwe niet toegedijkt moet worden, hem gelast heeft, de pachters van de gorzen aldaar te bevelen, zich bij het bedijken strikt te houden aan hun akte van consent en hem gemachtigd heeft om gezamenlijk met de Rekenkamer te Breda genoemde sloot op zijn oude diepte en wijdte te onderhouden, op Meiavond bij Aerdt Lammens aan de Groote Sluis te komen om, na inspectie ter plaatse, het verwijden en verdiepen van de sloot aan te besteden.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 829).
    
    regest_nummer 3479 1568 April 26
    
    regest_beschrijving Andries van der Goes antwoordt den Raad en Rekenkamer te Breda op hun brief van den 22en dezer, dat hij met de Rekenkamer van Hollant van oordeel is, dat men niet moet gedoogen, dat de sloot tusschen Dubbelmonde en de Hooghe en Laege Zwaluwe door de pachters van zekere gorsen aldaar toegedijkt wordt; dat hij niet ter plaatse kan komen voor een inspectie wegens afwezigheid en bovendien van de Rekenkamer last heeft gekregen, de sloot voor zijne Majesteits helft te onderhouden op haar oorspronkelijke diepte en wijdte, waaraan hij zonder diens authorisatie niets kan veranderen.
    
    regest_datering (Dordrecht).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 829).
  - 1892 C Bestuur.
    
    1893 830 Memorie van goederen, onder Hooge Zwaluwe gelegen binnen verschillende polders, met opgave van bijdragen, betaald tot onderhoud van dijken enz. over de jaren 1569-1578 1 stuk
  - 1894 D Goederenbeheer.
    
    Zie ook Inv. no. 891
    
    1895 831.1765 Akte, waarbij Jan van Dalem Jansz. aan zijn moeder Margriet van Haeren een lijftocht van 100 rijnsche guldensjaarlijks uit Zwaluwe geeft. 1457 1 charter
    
    Reg. no. 1765
    
    regest_nummer 1765 1457 Maart 29
    
    regest_beschrijving Phillips, hertog van Bourgoengen enz., oorkondt, dat Jan van Dalem van Dongen Jansz. aan zijn moeder Margriet van Haeren Jans dochter 100 gouden rijnsche guldens uit de Zwalue als lijftocht heeft gegeven.
    
    regest_datering (dusent CCCC sesse ende vijftich na den loipe van onsen Hove).
    
    regest_nb Gelijktijdig authentiek afschrift (Inv.No. 831).
    
    1896 832.3456 Machtiging van den prins van Oranje voor verschillende personen tot vestiging van een rente, groot 5000 guldens jaarlijks op de heerlijkheden Hooge Zwaluwe, Niervaart, Grave en Kuik ten behoeve van de kinderen uit zijn huwelijk met wijlen Anna van Egmont. 1567 1 charter
    
    Reg. no. 3456
    
    regest_nummer 3456 1567 April 21
    
    regest_beschrijving Willem, prins van Oraenges, graaf van Nassau, Cattzenellebogen etc., machtigt mr. Jan van Treslong, Henrick van Baerle, mr. Adriaen Noble, Laureyns Verse, Jan Back, mr. Jan de Leeuwe en mr. Andries van Weesembeeck om in zijn naam ten behoeve van de kinderen uit zijn huwelijk met wijlen Anna van Egmont te vestigen een jaarlijksche rente van 5000 guldens, losbaar met den penning 20, ingaande na zijn dood, onder bijzonder verband van de Hooge Sualuwe en de Nieuwevaert anders genaamd de Clundert, de stad Grave en het land van Cuyck, in ruil voor hun rechten op de heerlijkheden Rumpst, Heydendonck, Boome, Hoboken enz. onder voorwaarde, dat wanneer een hunner zich hiertegen verzet, de kooper dezer heerlijkheden, Melchior Schets, krachtens contract van 14 November 1559, daarvan afstand zal doen in ruil voor de bovengenoemde rente.
    
    regest_datering (Breda naer stijl van Ludick).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 832). Het groot zegel van den prins ontbreekt.
- 1897 XIX Vianden, St. Vith, Dasburg en Buetgenbach
  
  Het graafschap Vianden was een allodiaal goed, totdat in 1269, bij een twist tusschen graaf Hendrik en zijn oom Philips, de laatste voor de hulp, hem verleend door den hertog van Luxemburg, diens leenheerschap erkende. Uit het huwelijk van Maria, erfdochter van Vianden, met Simon van Sponheim werd een dochter Elisabeth geboren. Deze was achtereenvolgens gehuwd met Ruprecht van Beieren en Dirk van der Mark, doch stierf kinderloos in 1417. Van haar vererfde Vianden op de kleinzoons van haar zuster Adelheid, die gehuwd was met Otto van Nassau-Dillenburg. Hun zoon Jan, gehuwd met Margaretha van Kleef, had vier zoons, Adolf, Jan, Engelbrecht en Jan, die Vianden gezamenlijk bezaten
  
  Bij de verdeeling van de goederen van graaf Engelbrecht I van Nassau tusschen zijn zoons Jan IV en Hendrik II in 1447, kreeg Hendrik 3/4 van Vianden benevens het vruchtgebruik van het overblijvende 1/4. Dit duurde slechts tot 1450, in welk jaar graaf Jan door den dood van Hendrik de eenige bezitter van alle vaderlijke goederen werd
  
  In 1489 moest graaf Engelbrecht II Vianden verpanden aan zijn broeder Jan V, die zich borg had gesteld voor een deel van den losprijs, door graaf Engelbrecht te betalen aan den koning van Frankrijk na zijn gevangenneming bij Béthune. In 1497 loste hij het af
  
  Zijn erfgenaam, graaf Hendrik III stond Vianden c.a. af aan zijn jongeren broeder Willem gedurende diens leven
  Dit alles maakt het verklaarbaar, dat de Rekenkamer in een brief aan prins Willem van Mei 1567 erover klaagt, dat zooveel archiefstukken aangaande Vianden zich in Dillenburg bevinden en erop aandringt, dat deze naar Breda gezonden worden (Kon. Huisarchief Inv. Prins Willem I no. 2245 I)
  
  St. Vith en Bütgenbach behoorden achtereenvolgens aan de geslachten Luxemburg, Limburg en Valkenburg. Na kinderloos overlijden van Johan van Valkenburg in 1352, werden beide heerlijkheden successievelijk aan verschillende personen verkocht, ongeacht de aanspraken van verwanten. Van deze slaagde tenslotte Simon van Sponheim er in 1380 in de beide heerlijkheden als Luxemburgsche leenen te verkrijgen van Wenceslas van Luxemburg. Daar de Sponheims ook Dasburg bezaten, kwamen, door Simons huwelijk met Maria van Vianden, de drie heerlijkheden met Vianden in één hand
  
  Hun dochter Elisabeth verpandde St. Vith en Bütgenbach aan graaf Engelbrecht van Nassau en graaf Ruprecht van Virneburg, bij niet-aflossing te vererven op een zoon van Nassau, die een dochter van Virneburg zou huwen. Uit dit huwelijk, dat tot stand kwam tusschen Hendrik II en Genoveva van Virneburg, bleef alleen een dochter in leven, waarvan het gevolg was, dat de heerlijkheden onverdeeld aan Hendriks broeder, graaf Jan IV, vervielen. Met Vianden bleven zij in het bezit der Nassaus tot 1795
  
  Zie J. Arnoldi, Gesch. der Or. Nass. Länder und ihrer Regenten, IIer band, 1800; P.H. Witkamp, Gesch. der Zeventien Nederlanden, 1880; H. Reiners, Die Kunstdenkmäler von Eupen-Malmedy, 1935.
  - 1898 A Aankomsttitels van het graafschap en de heerlijkheden.
    
    1899 833.438 Akte, waarbij Godfrid van Vianden afstand doet van zijn goederen ten behoeve van zijn nicht Maria van Vianden, vrouw van Symon van Sponheim, graaf van Vianden. 1348 1 charter
    
    Reg. no. 438
    
    regest_nummer 438 1348 Juli 25
    
    regest_beschrijving Godfrid van Vianden, kanunnik te Kullen, doet afstand van al zijn goederen ten behoeve van Symon, graaf van Vianden, zoon van graaf Walreben von Spanhem, en zijn vrouw Maria, dochter van wijlen graaf Henrich, broeder van Godfrid.
    
    regest_datering (ipso die Beati Jacobi apostoli).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 833). Met de zegels van den oorkonder, heer Herman, heer van Brandenberg, en Thielman von Ruledingen, ambtman van Vianden, in groene was; die van heer Wilhem, heer van Manderscheit, heer Friderich, heer van Cronenburg en den Nuwerburch, en heer Dyderich von Werchinusin verloren.
    
    1900 834.1036 Akte, waarbij graaf Ruprecht van Virneburg 1/6 van de stad Vianden in pand neemt. 1415 1 charter
    
    Reg. no. 1036
    
    regest_nummer 1036 1415 Juni 24
    
    regest_beschrijving Ruprecht, graaf van Vyrneborg, verklaart, dat hij ter wille van bescherming 1∕6 van de stad Vyanden c.a. van Elyzabeth, gravin van Spanhem en Vyanden, hertogin-weduwe in Beyeren, in pand heeft genomen voor 20 mainzer guldens, en dat hij het ten allen tijde tegen hetzelfde bedrag zal teruggeven.
    
    regest_datering (in festo Beati Johannis Baptistes Nativitatis).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 834). Met de zegels van den oorkonder en van Johan Boeszin (elders Boisze) von Waldeck in groene was, waarvan het eerste zeer geschonden.
    
    1901 835.2207 Akte, waarbij Jan, graaf van Nassau en Vianden, zijn ambtman Frederich van Milborch, heer van Hamme, het huisraad op het slot Vianden in bewaring geeft. 1491 1 charter
    
    Reg. no. 2207
    
    regest_nummer 2207 1491 October 3
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauw, Vianden, Dietze etc., geeft zijn ambtman Frederich van Milborch, heer van Hamme, ten overstaan van den rentmeester en Johan Heckman, het hierin vermelde huisraad, lijnwaad enz., dat zich op het slot Vianden bevindt, in bewaring.
    
    regest_datering (off Mandach nest na St. Remigius'dach des hilligen apostels).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 835).
    
    1902 836-836.2287 Akte, waarbij graaf Engelbrecht II van Nassau het graafschap Vianden en de heerlijkheden St. Vith en Dasburg terugkrijgt van zijn broeder Jan tegen 1000 rijnsche guldens jaarlijks. Met afschrift van de verdeelingsakte van hun ouderlijke goederen dd. 1472. 1497 1 charter en 1 stuk
    
    1903 836 1 stuk, 1472 1472
    
    Reg. nos. 1949
    
    regest_nummer 1949 1472 Mei 4
    
    regest_beschrijving Johan van Nassauw en Maria van Loen, graaf en gravin van Nassauw, Vyanden en Dyetze, heer en vrouwe van Breda etc., verdeelen de door hen na te laten goederen tusschen hun zoons Engelbrecht en Johan, waarbij Engelbrecht de goederen aan deze zijde van den Rijn krijgt, n.l. Vyanden, Sent Vijt, Dudeldorp en Mijllen en de goederen in Brabant, Hollant en Ludick, en Johan de goederen aan gene zijde van den Rijn n.l. Nassauw en Dyetze benevens tal van inkomsten en de pandschap van Karpen, onder voorbehoud, dat Engelbrecht de helft krijgt van het slot te Nassouw met wat daartoe behoort.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 836).
    
    1904 836.2287 1 charter, 1497 1497
    
    Reg. no. 2287
    
    regest_nummer 2287 1497 October 7
    
    regest_beschrijving Heynrich, graaf van Waldeck, heer van Ysenborch, oorkondt, dat Johan, graaf van Nassauw en Dieze, zijn broeder Engelbrecht, graaf van Nassauw en Vianden, heer van Breda, een brief zal geven, inhoudende, dat, wanneer de thans zoekgeraakte oorkonde, waarbij graaf Engelbrecht het graafschap Vianden met de heerlijkheden Sant Vijt en Daiszborch aan graaf Johan heeft afgestaan, teruggevonden mocht worden, zij waardeloos zal zijn, en dat, na deze toezegging aan graaf Johan, de brief is overhandigd, waarbij graaf Engelbrecht genoemde goederen terugkrijgt tegen 1000 rijnsche guldens jaarlijks.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 836). Met rest van het zegel van den oorkonder in groene was.
    
    1905 837.439 Akte van vrijwaring door Walram, graaf van Sponheim, en zijn zoon Symon, graaf van Vianden, ten behoeve van Marie von Bar van het vruchtgebruik van slot en land van Dasburg. 1348 1 charter
    
    Reg. no. 439
    
    regest_nummer 439 1348 Juli 25
    
    regest_beschrijving Walram, graaf van Spanheim, en zijn zoon Symon, graaf van Vyanden, beloven Merye, vrouw van heer Tybolt von Bare, niet te zullen hinderen in het bezit van burcht en land van Dasburg als douarie en beloven haar bescherming op voorwaarde, dat het slot open huis zal zijn voor de oorkonders en dat burggraaf, mannen en burgmannen beloven, slot en land na haar overlijden terug te geven aan Symon of zijn erven.
    
    regest_datering (ipso die Beati Jacobi apostoli maioris).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 837). De zegels van beide oorkonders verloren.
    
    1906 838 Brief, waarin de hertog van Luxemburg St. Vith en Bütgenbach opeischt van Walrave, graafvan Sponheim. Met antwoord. 1370 1 stuk
    
    Reg. nos. 678 en 679
    
    regest_nummer 678 1370 November 13
    
    regest_beschrijving De hertog van Lutzenburg, Lijmburg enz. vraagt, nu het mondeling verzoek van heer Diderich van Werchenhusen, zijn drossaard in Lutzenburg, vergeefs is geweest, nogmaals (aan Walrave, graaf van Spanheim) Sent Vijt en Bütgenbach aan hem af te staan, daar hij Valkenburg c.a. heeft gekocht van den rechtmatigen eigenaar.
    
    regest_datering (Ivoix).
    
    regest_nb Gelijktijdig afschrift (Inv.No. 838). Op hetzelfde blad afschrift van het antwoord (Reg.No. 679). Zie voor beide brieven A. Verkooren, Chartes et cartulaires du Luxembourg, Nos. 1162 en 1163.
    
    regest_nummer 679 1370 kort na November 13
    
    regest_beschrijving (Walrave, graaf van Spanheim) antwoordt Wenceslaus, hertog van Luxemburg enz., op diens brief dd. (1370) November 13 (Reg.No. 678), dat hij het stellen van een dergelijken eisch niet verdiend heeft en vertrouwenslieden zal zenden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 838). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van den brief (Reg.No. 678).
    
    1907 839.747 Akte, waarbij Symon, graaf van Sponheim, namens den hertog van Luxemburg de beleening met slot en land van St. Vith wordt beloofd. 1380 1 charter
    
    Reg. no. 747
    
    regest_nummer 747 1380 November 21
    
    regest_beschrijving Marsilius, heer van Burscheit, rechter der edelen in het hertogdom Luczemburg, oorkondt, dat de hertog heer Symon, graaf van Spainheim, op diens verzoek, op Dinsdag e.k. zal beleenen met slot en land van Sint Vijt, zooals zijn vader Walrave het bezat en dat graaf Symon heeft beloofd, dat hij den burggraaf e.a. beambten van den burcht Bütgenbach den eed zal laten afleggen in handen van vrienden van den hertog volgens het compromis, tusschen den hertog en den graaf van Spainheim gesloten.
    
    regest_datering (Lutzemburg des Midwechen vor Sint Kattrinen dage).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 839). Met zegel van den oorkonder in groene was.
    
    regest_nb Zie Verkooren, a.w., no. 1293.
    
    1908 840 Stukken met betrekking tot een geschil tusschen Christoph, markgraaf van Baden, graaf van Sponheim, gouverneur van Luxemburg, als heer van Reuland eener-, en Engelbrecht, graaf van Nassau als heer van St. Vith en Dasburg anderzijds, over het hooge gerecht van de dorpen Auel, Breitfeld, Schlierbach, Steffeshausen, Zum Berg en Haldenfeld, tusschen St. Vith en Reuland gelegen. c. 1500 2 stukken
  - 1909 B Verhouding tot den hertog van Luxemburg.
    
    1910 841 Verzameling afschriften betreffende de leenverhouding van Vianden tot Luxemburg dd. 1209-1316, 16e eeuw 1 cahier
    
    Reg. nos. 6, 24, 25, 33, 94, 101 en 129
    
    regest_nummer 6 1209 Mei
    
    regest_beschrijving Gerardus, abt van Stablo, en de abdijen van Stablo en Marmundariae beloven Theobaldus, graaf van Barrum en Lucemburgum, die hun advocatus is, den burcht Logniei niet in vreemde handen te zullen laten overgaan.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841 fol. 2.
    
    regest_nb Zie Wauters III, bl. 311.
    
    regest_nummer 24 1271 Februari 10
    
    regest_beschrijving Philipes, graaf van Vienne, heer van Grimberge, verklaart, dat hij kasteel, stad en land van Vienne in leen heeft van Margarite, gravin van Lucembourg, en haar zoon Hanri, evenals Nuefchastel, dat Ferris, heer van Nuefchastel, van hem in achterleen heeft, behalve dat deze voor 3000 pond daaruit leenman is van de graven van Lucembourg; tevens erkent hij, dat hetgeen hij in Vienne van den abt van Pruemes in leen houdt, achterleen is van Lucembourg.
    
    regest_datering (mil et deus cens et sexante et dix le Mardy devant Karemme prennant).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841, fol. 4 vo.
    
    regest_nb Zie Wauters V, bl. 470.
    
    regest_nummer 25 1271 Februari 25
    
    regest_beschrijving Phelippes, graaf van Vienne, heer van Grimberge, wijst een aantal personen aan, die er voor instaan, dat hij zich zal houden aan de akte, waarbij hij zijn kasteel van Vienne met wat daartoe behoort, in leen heeft ontvangen van Marguerite, gravin van Lucembourg, en haar zoon Henri.
    
    regest_datering (mil et deus cens et sexante et dix le Mardy devant Karemme prennant).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841, fol. 1.
    
    regest_nb Gedrukt bij A. Neyen: Histoire de la ville de Vianden, Preuves no. XVI.
    
    regest_nummer 33 1276 Juni 23
    
    regest_beschrijving Williames, deken van de abdij te Stavelou, oorkondt, dat Henri, heer van la Roche, advocatus van de abdij is, en haar en in het bijzonder Okires en Vervoz (?) c.a. in zijn bescherming neemt.
    
    regest_datering (le Mardi devant le Nativité Sain Johan Baptiste).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841, fol. 2 vo.
    
    regest_nummer 94 1306 November 28
    
    regest_beschrijving Phelippes, oudste zoon van den graaf van Vyane, erkent kasteel, stad en graafschap van Vyane erfelijk in leen te hebben ontvangen van Henry, graaf van Luxemburch en la Roche, op voorwaarde, dat hij het desgeëischt ter beschikking zal stellen, en zijn daarin gelegen leen van de abdij van Prume in leen te zullen houden van den abt, nadat deze zich daarmede eveneens door den graaf van Luxemburch heeft laten beleenen.
    
    regest_datering (le lundi devant le Saint Andrin au mois de Novembre).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841, fol. 2 vo.
    
    regest_nb Verkort gedrukt bij A. Neyen, Hist. de la ville de Vianden, Preuves XXII naar een afschrift in een Recueil van Luxemburgsche oorkonden uit de collectie Gérard op het Alg. Rijksarchief. Beide afschriften zijn slecht en wijken onderling belangrijk af. Zie A. Verkooren, Inv. des chartes et cartulaires du Luxembourg, 1914, I, no. 461.
    
    regest_nummer 101 1308 December 12
    
    regest_beschrijving Henris, abt van Stavlo, belooft, dat zijn opvolgers evenals hij den eed van trouw zullen afleggen aan den graaf van Lucemburch voor het kasteel van Loingne; dat zij het niet zullen vervreemden en het ter beschikking zullen stellen van den graaf, wanneer deze het als hun advocatus ter verdediging van hun rechten noodig mocht hebben.
    
    regest_datering (le Juedi devant la feste Sainte Lucie).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841, fol. 12.
    
    regest_nb Zie Wauters VIII, bl. 315.
    
    regest_nummer 129 1316 November 16
    
    regest_beschrijving Arnouls, heer van la Roche, ridder, rechter van de edelen in het graafschap Lucembourg, oorkondt, dat de rechtbank, op den eisch van Arnouls, heer van Pittenges, ridder, seneschalk van Luxembourg, gedaan namens Jehan, koning van Bohemme en Pelanie, graaf van Lucembourg, en gezien een vidimus van de akte dd. 1306 November 28 (Reg.No. 92), Henry, graaf van Vienne ertoe heeft veroordeeld, zijn kasteel van Vienne ter beschikking te stellen van den graaf, zooals in de leenakte beschreven staat, hetgeen hij ten onrechte geweigerd heeft.
    
    regest_datering (le lendemain de Laurennes).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 841, fol. 6.
    
    regest_nb Gedrukt bij A. Neyen, Hist. de la ville de Vianden Preuves XXIV. Den datum heeft de copiïst opengelaten. Neyen, die de akte uit een cartularium heeft overgenomen, heeft: de Laurennes. Daar er in de akte sprake is van den dag na den Octaaf van Allerheiligen, is hier voor Laurentii 15 November genomen. Zie evenwel Verkooren, Lux. no. 552.
    
    1911 842 Brief aan L. Du Sart, waarin hem uitstel beloofd wordt van behandeling van een zaak tusschen de inwoners van Recht in de heerlijkheid St. Vith en den procureur-generaal van Luxemburg wegens afwezigheid van den graaf van Nassau. 1534 1 stuk
    
    1912 843 Memories enz. ten bewijze dat Vianden, St. Vith, Bütgenbach en Dasburg niet verplicht zijn beden en andere lasten op te brengen aan Luxemburg. Met cartularium, bevattende akten van 1371-1537 en afschrift van twee akten dd. 1500. c. 1540 8 stukken
    
    Reg. nos. 683, 686, 741, 1031-1033, 1054, 1262, 1357, 1548, 1549, 1883, 1884, 2032, 2130, 2368, 2382, 2887, 2888, 2946 en 2960
    
    regest_nummer 683 1371 Maart 3
    
    regest_beschrijving Wencelaus van Boheme, hertog van Luxembourch, Brabant enz., deelt Walrave, graaf van Spaenheim, mede, dat hij St. Veyt in bezit heeft genomen en voornemens is hetzelfde te doen met Bütgenbach, welke heerlijkheden hij met Faulquemont gekocht heeft van den wettigen erfgenaam, en vraagt bericht, of de graaf van Spaenheim hem thans als vijand beschouwt.
    
    regest_datering (Bruxelles XIIIcLXX stil de Cambray).
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843 fol. II vo.
    
    regest_nummer 686 1371 April 20
    
    regest_beschrijving Wencelaus van Boheme, hertog van Luxembourch, Brabant enz., belooft de privileges, door de heeren van Faulquemont verleend aan inwoners en Hof van St. Vijt, te zullen handhaven.
    
    regest_datering (Ivoix).
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. III.
    
    regest_nummer 741 1380 Maart 6
    
    regest_beschrijving Marsilius, heer van Bourscheit, rechter van de edelen in het hertogdom Luxembourch, oorkondt, dat deze, beide partijen gehoord, als vonnis hebben gewezen, dat de hertog graaf Simon van Spanhem en Vianden, ingevolge het compromis tusschen hen gesloten, slot en land van Sainct Vijt moet teruggeven en laten bezitten, zooals zijn vader, Walrave van Spanhem, die bezat, tenzij de hertog zijn beter recht kan bewijzen.
    
    regest_datering (Luxembourch l'an XIIIc LXXIX stile de Trève).
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. III vo.
    
    regest_nb Zie A. Verkooren, Chartes et Cartulaires du Luxembourg, no. 1274.
    
    regest_nummer 1031 1415 Mei 18
    
    regest_beschrijving Elisabet, gravin van Spaenhem en Vianden, hertogin-weduwe van Bavière, verpandt de heerlijkheden Sainct Veyt en Buetgenbach aan haar neven Robert, graaf van Virnenbourk, en Englebert, graaf van Nassou, heer van de Lecque en Breda, voor 10000 rijnsche guldens, welke heerlijkheden na haar dood zullen vererven op den zoon van den graaf van Nassou en de dochter van den graaf van Virnenbourg, tusschen wie tot een huwelijk besloten is.
    
    regest_datering (in vigilia Pentecostes).
    
    regest_nb Opgenomen in den brief van den zelfden datum (Reg.No. 1032).
    
    regest_nummer 1032 1415 Mei 18
    
    regest_beschrijving Robert, graaf van Virneberch, en Engelbert, graaf van Nassou, heer van de Lecque en Breda, verklaren, dat zij zich zullen houden aan den pandbrief, hierin opgenomen (Reg.No. 1031).
    
    regest_datering (in vigilia Pentecostes).
    
    regest_nb Opgenomen in den brief dd. 1537 December 22 (Reg.No. 2946).
    
    regest_nummer 1033 1415 Mei 18
    
    regest_beschrijving Elisabet, gravin van Spaenhem en Vianden, hertogin-weduwe van Bavière, maakt met toestemming van Engelbert, graaf van Nassou, heer van de Lecque en Breda, en Robert, graaf van Virnenberch, een huwelijkscontract tusschen Henry, zoon van graaf Englebert en Genovefa, dochter van graaf Robert, voor zoover betreft de heerlijkheden Sainct Veyt en Buetgenbach, waarbij tevens wordt bepaald, dat na haar dood het graafschap Vianden met de daartoe behoorende landen in Brabant aan den zoon van graaf Englebert of zijn naaste erven zullen komen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. VII.
    
    regest_nummer 1054 1417 Januari 25
    
    regest_beschrijving Englebert, graaf van Nassou, heer van de Lecque en Breda, en Robert, graaf van Virnenberch, oorkonden, dat Elizabeth, gravin van Spanheim en Vianden, hertogin-weduwe van Bavière, hun de sloten van Sainct Veyt en Bütgenbach c.a. heeft afgestaan tegen 10000 gld., waarvan zij ieder een akte hebben.
    
    regest_datering (in die Conversionis Sancti Pauli).
    
    regest_nb Opgenomen in den brief dd. 1537 December 22 (Reg.No. 2946).
    
    regest_nummer 1262 1429 Mei 15
    
    regest_beschrijving Elisabeth, hertogin van Bavière en Luxembourg, gravin van Chiny, geeft als leenvrouwe van Vianden toestemming tot het huwelijkscontract tusschen Henri, zoon van graaf Engelbert van Nassou en Genoive, dochter van graaf Robert van Virnberch, gemaakt door Elisabeth, gravin van Spaenhem en Vianden, hertogin van Bavière.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. IX.
    
    regest_nummer 1357 1436 Augustus 16
    
    regest_beschrijving Johan, abt van Prume, oorkondt, dat Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van de Leck en Breda, zich heeft laten beleenen met de goederen, leenroerig aan de abdij, en dat hij hem op zijn verzoek de hierin opgenomen beschrijving daarvan uit de leenregisters heeft gegeven, nl. van het slot te Daispurg c.a.
    
    regest_datering (in crastino Assumptionis gloriosissime virginis Marie).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 843). Op hetzelfde blad de afschriften van de brieven dd. 1447 Januari 13 en 1485 Februari 1 (Reg. Nos. 1548 en 2130).
    
    regest_nummer 1548 1447 Januari 13
    
    regest_beschrijving Johann, abt van Prume, beleent Johann, graaf van Nassauwe, Vianden en Dietz, heer van de Leck en Breda, drost van Brabant etc., met het slot Daisburgh c.a.
    
    regest_datering (octava Epiphanie Domini).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 843). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van de akte dd. 1436 Augustus 16 (Reg.No. 1357).
    
    regest_nummer 1549 1447 Januari 13
    
    regest_beschrijving Jehan, graaf van Nassou, Vianden en Dieze, heer van de Leck en Breda, drossaard van Brabant, verklaart in leen ontvangen te hebben van Jehan, abt van Prume, het slot Daesbourch c.a.
    
    regest_datering (en l'octave des Roys).
    
    regest_nb Afschrift in het cartularium Inv.No. 843, fol. 1.
    
    regest_nummer 1883 1464 October 15
    
    regest_beschrijving Johan, abt van Proem, beleent Johan, graaf van Nassouwen, Vianden en Dietze, heer van Breda etc., met het slot Daisburg c.a.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1485 Februari 1 (Reg.No. 2130).
    
    regest_nummer 1884 1464 October 15
    
    regest_beschrijving Jehan, graaf van Nassou, Vianden en Dietze, heer van Breda etc., verklaart in leen ontvangen te hebben van Jan, abt van Prume, het slot Dasburch c.a.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. I.
    
    regest_nummer 2032 1478 April 2
    
    regest_beschrijving Engelbert, graaf van Nassou en Vianden, heer van Breda, verklaart in leen ontvangen te hebben van den abt van Prume, het slot Daesbourch c.a.
    
    regest_datering (L'an XIIIIcLXXVII stil de Trève).
    
    regest_nb a) Afschrift in Cartularium Inv.No. 843, fol. I.
    
    regest_nb b) Afschrift in het Duitsch 1e helft 16e eeuw (Inv.No. 7).
    
    regest_nummer 2130 1485 Februari 1
    
    regest_beschrijving Johannes van Buren, minister van het godshuis van de orde van de H. Drievuldigheid te Vianden, geeft vidimus van den brief dd. 1464 October 15 (Reg.No. 1883).
    
    regest_datering (im jaire XIIIIC und LXXXIIII ub unser Lieber Frauwen abent Lichtmisse more treverensi).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 843). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van de akte dd. 1436 Augustus 16 (Reg.No. 1357).
    
    regest_nummer 2368 1500 Juni 19
    
    regest_beschrijving Philipes, aartshertog van Austrice, hertog van Bourgoigne etc., oorkondt, dat de Groote Raad bij interlocutoir vonnis in het proces tusschen de graven van Nassou, impetranten, en den procureur-generaal, over vrijdom van belastingen enz., opgelegd door het hertogdom Luxembourg, voor het graafschap Vianden en de heerlijkheden Daesbourch en Sainct Vit, beide partijen toelaat tot het bewijs der feiten, en bepaalt, dat de procureur-generaal in het bezit zal blijven, totdat ten principale anders mocht worden beschikt.
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 843). In dezelfde katern afschrift van den brief dd. 1500 October 5 (Reg.No. 2382).
    
    regest_nummer 2382 1500 October 5
    
    regest_beschrijving Phelipes, aartshertog van Austrice, hertog van Bourgoigne etc., geeft den deurwaarder mandement tot executie van het vonnis, door den Grooten Raad gewezen den 19den Juni 1500 (Reg.No. 2368).
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 843). Geschreven in dezelfde katern als waarin het afschrift van de akte dd. 1500 Juni 19 (Reg.No. 2368).
    
    regest_nummer 2887 1535 Januari 27
    
    regest_beschrijving Burgemeester en schepenen van Ais oorkonden, dat er van de vonnissen van het gerecht te St. Vijt beroep is bij hen en niet, zooals beweerd wordt, bij het Hof te Luxembourgh.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. IVo.
    
    regest_nummer 2888 1535 Januari 27
    
    regest_beschrijving Burgemeester en schepenen van Aix verzoeken graaf Henri van Nassou, Vianden enz., er de hand aan te willen houden, dat er van vonnissen, gewezen te Sainct Veijt appèl blijft bestaan op hen en niet op het hof te Luxembourch.
    
    regest_datering (à Notre Dame d'Aix).
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. II.
    
    regest_nummer 2946 1537 December 22
    
    regest_beschrijving Jehan, paltsgraaf op den Rin, hertog van Bavière, graaf van Spaenhem, rechter in de keizerlijke Kamer etc., verklaart, dat hij, Louys, paltsgraaf op den Rin, hertog van Bavière, aartstruchses van het H. Rijk, keurvorst, en Philibert, markgraaf van Baden, graaf van Spaenhem, zijn beide neven, in gemeenschappelijke bewaring hebben in zijn charterbewaarplaats op het kasteel Kultzenbourg bij Creuznach twee brieven dd. 1415 Mei 18 en een dd. 1417 Januari 25 (Reg. Nos. 1031, 1032 en 1054), hierin opgenomen.
    
    regest_datering (Speyr Samedy après le jour de Sainct Thomas l'apostre).
    
    regest_nb Afschrift in cartularium Inv.No. 843, fol. III vo.
    
    regest_nummer 2960 1538 Augustus 22
    
    regest_beschrijving Charles, keizer etc., gelast mr. Phelipe Nigri, deken van St. Rombault te Malines, kanselier van de orde, en mr. Loys Schoire, raden ordinaris in den Geheimen Raad en laatstgenoemde meester van de rekesten, te hooren wat Henry, graaf van Nassou en Vianne, ridder van de orde en eerste kamerling, zal aanvoeren ten bewijze van den vrijdom van belastingen van het graafschap Vianne, dat weliswaar leenroerig is aan het hertogdom Luxembourg, en van de heerlijkheden St. Vijt, Dasbourg en Bütgenbach, die dat niet zijn, en te trachten een minnelijke schikking te bewerken tusschen den graaf van Nassou en den procureur-generaal van Luxembour, die bij interlocutoir vonnis van (19) Juni 1500 in het bezit is gesteld, hetgeen volgens den graaf van Nassou niet gebeurd zou zijn, als men toen beschikt had over de gegevens, die hem thans ten dienste staan.
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 843).
  - 1913 C Goederenbeheer.
    
    1914 1 In het algemeen.
    
    1915 844.490 Kwitantie, groot 100 gulden, voor den rentmeester van Vianden, afkomstig van Godefridus van Vianden. 1352 1 charter
    
    Reg. no. 490
    
    regest_nummer 490 1352 October 18
    
    regest_beschrijving Godefridus van Vienna verklaart ontvangen te hebben van Walterus van Vienna, rentmeester van den graaf van Spainhem in Vienna, 100 gulden.
    
    regest_datering (in festo Beati Luce Ewangeliste).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 844). Met zegel van den oorkonder in groene was.
    
    1916 845.2195 Akte, waarbij de ambtman, rentmeester en kelner van St. Vith graaf Engelbrecht van Nassau twee schulden, groot 140 en 800 gulden, kwijtscheldt tegen zijn achterstallen. 1490 1 charter
    
    Reg. no. 2195
    
    regest_nummer 2195 1490 September 11
    
    regest_beschrijving Johann van Lontzen genaamd Robin en zijn vrouw, Drude van der Nuwerberg, schelden Engelbrecht, graaf van Nassauw en Vianden, heer van Breda enz., 140 gulden, die deze hen schuldig was, benevens een schuldbekentenis, groot 800 rijnsche guldens, kwijt, in ruil voor kwijtschelding van achterstallen en schulden, die Johan van Lontzen na 5 jaar ambtman, rentmeester en kelner van Sent Vijt geweest te zijn, schuldig is gebleven.
    
    regest_datering (uf Samstag na Nativtas Marie).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 845). De zegels van de beide oorkonders en van Frederich van Leigen verloren; dat van Peter van Dune in groene was.
    
    1917 846 Kwitantie, groot 100 gulden, voor den rentmeester van St. Vith, afkomstig van Adrian, bastaard van Nassau, ridder, heer van Reynenstein. 1509 1 stuk
    
    Reg. no. 2507
    
    Dit stuk is door de gemeente Etten aan het Alg. Rijksarchief in bruikleen gegeven.
    
    regest_nummer 2507 1509 October 7
    
    regest_beschrijving Adriane, bastaard van Nassauwe, ridder, heer van Reynenstein, verklaart ontvangen te hebben van Dederich Boulich, rentmeester van Sint Vijt, 100 gulden als jaarlijkschen termijn van de rente, hem geschonken door Johann, graaf van Nassauwe, Vianden etc., uit het rentambt van St. Vijt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 846). Het opgedrukte zegel van den oorkonder verloren.
    
    1918 847 Twee brieven van den prins van Oranje aan zijn raden te Breda over uitbetaling van onderhoud aan Houcken Wiltpergh, ambtman van Vianden. 1567 1 stuk
    
    Reg. nos. 3454 en 3455
    
    regest_nummer 3454 1567 Maart 1
    
    regest_beschrijving Wijlhelm, prins van Uraniën, graaf van Nassauw, Catzenelnbogen, heer van Breda, beveelt zijn raden te Breda de hierin beschreven posten te voldoen aan zijn ambtman Haucken von Wiltpergh.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift, gecollationneerd door B. Vogelsanck van een authentiek afschrift van 1569 September 19. Op hetzelfde blad het afschrift van denzelfden datum (Reg.No. 3455) (Inv.No. 847).
    
    regest_nummer 3455 1567 Maart 1
    
    regest_beschrijving Wijlhelm, prins van Uranien, graaf van Nassauw, Catzenelnbogen, Vyanden en Dietz, heer van Breda, Diest en Arlay, ridder van het Gulden Vlies, gelast zijn raden te Breda om zijn ambtman in Vyanden, Houcken Wiltpergh, wien hij evenals diens voorgangers behalve een pensioen ook verder onderhoud heeft beloofd, door den rentmeester van Vyanden, St. Veyth en Daisbourgh in koren, haver en geld uit te betalen, hetgeen evenwel door den raad te Breda geweigerd is bij gebrek aan een door den prins onderteekend bewijs, het gezegde onderhoud in het vervolg zonder hinder te doen uitbetalen.
    
    regest_datering (Antorf).
    
    regest_nb Afschrift, gecollationneerd door B. Vogelsanck, van een authentiek afschrift van 1569 September 19 op hetzelfde stuk als het afschrift van denzelfden datum (Reg.No. 3454) (Inv.No. 847).
    
    1919 2 Inkomsten uit heerlijke rechten.
    
    1920 848.414 Octrooi voor drie lombarden, verleend door Godefroit, momber van Vianden. 1347 1 charter
    
    Reg. no. 414
    
    regest_nummer 414 1347 Februari 4
    
    regest_beschrijving Godefroit van Vienne, momber van het graafschap Vienne, kanunnik van de Groote kerk van Colouine, verleent octrooi voor 15 jaar aan de lombarden Fasson, Jule de Vyal, Perrin Fave de Crauil en Antoine de Rans fil Jakomin, afkomstig uit Kir, binnen de stad en de prévôté van Vienne.
    
    regest_datering (le Samedi après la Purification Nostre Dame en moys de fevrier).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 848). Met de zegels van den oorkonder en Herman, heer van Brandenberg, in groene was; die van Gyle Rodemacre, heer van Chaspière, Godefroit, heer van Weiz, en Jehan, heer van Berwart, verloren.
    
    1921 849.897 Akte, waarbij Reynart van Berghe, ridder, het ambtmanschap van St. Vith en Bütgenbach aanneemt. 1403 1 charter
    
    Reg. no. 897
    
    regest_nummer 897 1403 Mei 24
    
    regest_beschrijving Reynart van Berghe, ridder, verklaart, dat graaf Symon van Spanhem en Vyanden hem stad en borg van St. Veith en Bütgenbach als ambtman te beheeren heeft gegeven, en belooft ze desgevraagd terug te zullen geven aan graaf Symon en na diens dood aan de erven van Elizabeth van Spanhem, hertogin in Beyern, of bij ontstentenis daarvan, aan graaf Johann van Spanhem, zoon van graaf Symons zuster.
    
    regest_datering (die et festo Ascensionis Domini).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 849). Met zegel van den oorkonder in groene was en geschonden.
    
    1922 850 Akte van aanstelling van Lucas van Erp als ambtman van Vianden. 1487 1 stuk
    
    Reg. no. 2169
    
    regest_nummer 2169 1487 December 21
    
    regest_beschrijving Johann, graaf van Nassauw en Dietz, stelt namens zijn broeder, graaf Engelbrecht, die zich in gevangenschap bevindt, en met medeweten van diens raadsvrienden te Breda, Lucas vonn Erp aan als abtman van Vianden, daar heer Heinrich vonn Huntpoesz, heer van Wickrode, ridder, maarschalk van het land van Gulick, zijn ambt heeft neergelegd.
    
    regest_datering (uff Sancti Thomas' des helligenn aposteln tag).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 850).
    
    regest_nb Het stuk is een chirograaf.
    
    1923 851.2288 Akte, waarbij Wilhem van Milborch, broeder tot Hamme, het burggraafschap van Dasburg aanneemt. 1497 1 charter
    
    Reg. no. 2288
    
    regest_nummer 2288 1497 October 7
    
    regest_beschrijving Wilhem van Milborch, broeder tot Hamme, belooft zijn plicht te doen als burggraaf van het slot Daiszborch, als hoedanig hij een half jaar vóór Paschen opgezegd moet worden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 851). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1924 852.3452 Akte van borgstelling door Agneeze Symon Smeets dochter ten behoeve van den prins van Oranje voor de levering en de betaling van hout uit Dasburg. 1566 1 charter
    
    Reg. no. 3452
    
    regest_nummer 3452 1566 December 9
    
    regest_beschrijving Ghoris Buysen en Jan van den Berge, schepenen van Breda, oorkonden, dat Agneeze Symon Smeets dochter, weduwe van Symon Harmens, wonende te Maestricht, zich borg heeft gesteld voor de levering door Thielman van der Molen, geboortig uit Maestricht, thans wonende in Vyanden, van 1300 stukken hout uit Daesburch te Dordrecht ten behoeve van den prins van Oraengiën als ook voor de betaling door dezen, n.l. 200 carolusguldens dadelijk en 300 na levering van de eerste lading, welke 300 guldens Agneeze voornoemd ontvangen zal.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 852). Met de zegels van beide schepenen in groene was, dat van Jan van den Berge geschonden.
    
    1925 3 Onroerende goederen.
    
    1926 853.199 Erfpachtbrief van den molen te Symcil (Sinspelt?) ten behoeve van Johannes Harman Richwinusz. 1328 1 charter
    
    Reg. no. 199
    
    regest_nummer 199 1328 December 6
    
    regest_beschrijving Henricus, graaf van Vyenna, geeft Johannes Hanman, zoon van Richwinus, den schout van Vrilingen, wonende te Mettendorf, den molen in het dorp Symcil in erfpacht.
    
    regest_datering (in festo Beati Nicholai episcopi).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 853). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1927 854 Akte van beleening van graaf Hendrik II van Nassau en Vianden, heervan Schleiden, door den aartsbisschop van Keulen met de goederen, waarmede diens voorgangers degraven van Nassau hebben beleend. 1445 1 stuk
    
    Reg. no. 1501
    
    regest_nummer 1501 1445 Januari 20
    
    regest_beschrijving Diederich, Aartsbisschop van Colne enz., beleent Heinrich, graaf van Nassauw en Vyanden, heer van Sleyden, met de leenen, waarmede zijn voorgangers de graven van Nassauw beleend hebben; beide zullen vóór St. Michiel e.k. doen onderzoeken, waarin die leenen bestonden, om vervolgens brieven in den vereischten vorm te doen maken.
    
    regest_datering (zo Colne up Sent Agneten avont der hillegen junffrauwen).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 854).
    
    regest_nb Het stuk is een chirograaf.
    
    1928 855.2103-855.2105 Akte, waarbij Willem van der Marck belooft het slot Nuwerburg te bewaren, totdat Maximiliaan van Oostenrijk en graaf Engelbrecht van Nassau met Jorgen, graaf van Virneburg, tot overeenstemming gekomen zullen zijn. Met vidimus. 1483 2 charters
    
    31 December 1483 doet Maximiliaan uitspraak, waarbij hij Nuwerburch aan graaf ENGELBRECHT geeft als deel van Vianden. (Zie Kon. Huisarchief Inv. Vianden, waar meer stukken over deze zaak zijn)
    
    1929 855.2103 1 charter, 1483 1483
    
    Reg. no. 2103
    
    regest_nummer 2103 1483 September 22
    
    regest_beschrijving Wilhem van der Marck, heer van Aggremont, belooft, dat hij ter beëindiging van het geschil tusschen Maximilian, hertog van Oesterich enz., en Engelbrecht, graaf van Nassau en Vyanden, heer van Bredae eener-, en Jorgen, graaf van Virnenburg, anderzijds, het slot Nuwerburg getrouwelijk bewaren zal, totdat een schikking gemaakt zal zijn, waaraan Jorgen van Virnenburg belooft zich te zullen onderwerpen.
    
    regest_datering (uff Mandach nach Sant Matheus'dage).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 855). Het zegel van Willem van der Marck verloren.
    
    1930 855.2105 1 charter, 1483 1483
    
    Reg. nos. 2104 en 2105
    
    regest_nummer 2104 1483 September 22
    
    regest_beschrijving Jorge, graaf van Virnenburg, heer van Cronenburg, belooft zich te zullen houden aan het verdrag, gemaakt tusschen hem eener-, en Maximiliain, hertog van Oistereich enz., en Engelbrecht, graaf van Nassou en Fyanden, heer van Breda, anderzijds, inhoudende o.a., dat graaf Jorge het slot Nuwerburg in handen van heer Wilhem van der Marck, heer van Agremont, zal stellen, totdat deze met hertog Maximiliaen en graaf Engelbrecht uitspraak gedaan zal hebben ter beëindiging van de geschillen tusschen beide partijen.
    
    regest_datering (uff Maindach nach Sant Matheus'dach).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1483 September 30 (Reg.No. 2105).
    
    regest_nummer 2105 1483 September 30
    
    regest_beschrijving Johannes Ude van Daisburg, minister van het huis der H. Drievuldigheid en de bevrijding van Christen gevangenen te Vienna, en de broeders geven vidimus van den brief dd. 1483 September 22 (Reg.No. 2104).
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 855). Het conventszegel verloren.
    
    1931 856.2299 Kennisgeving van verwijzing naar den Grooten Raad van de zaak tusschen den graafvan Nassau en den heer van Valkenstein over den eigendom van de heerlijkheid Bivels. 1498 1 charter
    
    Reg. no. 2299
    
    regest_nummer 2299 1498 April 3
    
    regest_beschrijving Philippe, aartshertog van Austrie, hertog van Bourgoigne enz., gelast den deurwaarder om den gouverneur en het Hof van Lucembourg kennis te geven van het renvoyeeren naar den Grooten Raad van de zaak tusschen den graaf van Nassou en Vyenne eener-, en den gouverneur en kapitein-generaal van Lucembourg, markies van Baulde, graaf van Chiny, als heer van Valkenstein anderzijds, over den eigendom van de aan Valkenstein grenzende, heerlijkheid Byevelys.
    
    regest_datering (Bruges mil CCCC quatrevings et dixsept avant Pasques).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 856). Het zegel verloren.
    
    1932 4 Renten uit onroerende goederen.
    
    1933 857.2205 Akte, waarbij graaf Jan van Nassau en Vianden een rente, groot 10 gulden jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Bettingen, benevens 100 rijnsche guldens uit dorp en meierij van Gichelingen ontvangt. 1491 1 charter
    
    Reg. no. 2205
    
    regest_nummer 2205 1491 Juli 9
    
    regest_beschrijving Arnolt, heer van Vinstingen en Valkenstein, bewilligt erin, dat Johan, graaf van Nassauwe, Vianden en Dietz, voor 133 rijnsche guldens 16 witpenningen, waarvoor Arnolt hem het dorp Gichelingen heeft verpand en die hij niet kan aflossen, aan Poissgin van der Nuwenburg een rente van 15 gulden jaarlijks uit de meierij Gichelingen aflost met 150 rijnsche guldens, waarna Poissgin den graaf van Nassauwe een rente van 10 gulden jaarlijks uit zijn heerlijkheid Bettingen zal geven, alles in verband met twee brieven, die Poissgin bezit ten laste van Vinstingen, terwijl bovendien Arnolt zelve den graaf van Nassauwe voor 100 rijnsche guldens zijn inkomsten uit dorp en meierij van Gichelingen verkoopt.
    
    regest_datering (off Sampstag dez neunten daiges im Heumaent).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 857). Met zegel van den oorkonder in groene was.
    
    1934 858 Rentebrief, groot 32 gulden jaarlijks uit de meierij te Lahr, voor het klooster der H. Drievuldigheid te Vianden. 1480 1 stuk
    
    Reg. no. 2073
    
    regest_nummer 2073 1480 November 11
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van Breda etc., en zijn gemalin Zimburg van Baden verkoopen aan minister en broeders van het klooster der H. Drievuldigheid te Vianden een rente van 32 gulden jaarlijks, gevestigd op hun meierij en inkomsten te Lare en losbaar met 825 gulden.
    
    regest_datering (uff Sent Meirtins dach).
    
    regest_nb Authentiek afschrift (Inv.No. 858).
    
    1935 859.1682-859.2186 Rentebrief, groot 100 rijnsche guldens jaarlijks uit den hof te Wampach, ten behoeve van Huwart von Krutze en zijn vrouw Walper von der Nuwerburg, 1452. Verkocht aan Diderich fan Nassau. 1490 2 charters
    
    1936 859.1682 1 charter, 1452 1452
    
    Reg. no. 1682
    
    regest_nummer 1682 1452 December 21
    
    regest_beschrijving Gerhart, heer van Rodemacheren, Cronenberg en Nuwerburg, verklaart schuldig te zijn aan Huwart von Krutze en zijn vrouw Walper von der Nuwerburg een losrente, groot 100 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op den hof van Wampach.
    
    regest_datering (uff St. Thomas'dag des heilligen apostelen).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 859). Met rest van het zegel van den oorkonder in roode was, dat van Gerhart, heer van Esth, in groene was; het zegel van heer Willem, heer van Putlingen en Budelingen, ridder, verloren.
    
    1937 859.2186 1 charter, 1490 1490
    
    Reg. no. 2186
    
    regest_nummer 2186 1490 Juni 15
    
    regest_beschrijving Huwert van Cruce geeft zijn schoonzoon Diderich van Nassau, raad te Vianden, ter afdoening van een schuld, groot 208 gulden, den rentebrief, sprekende van 100 gulden jaarlijks uit Wampach.
    
    regest_datering (uff Dinstach Sent Vijtz dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 859). Met resten van het zegel van den oorkonder en het zegel van zijn zoon Johan in groene was.
  - 1938 D Leenzaken.
    
    1939 860-860.2610 Drie beleeningsakten resp. met den hof te Foiren, een huis te Niedersgegen, den halven Schechersberg, den hofte Hermessdorf, het halve dorp Zevenich, het burchthuis en het zaadambt te Vianden, 2 stukken wijngaard te Dieffendael en een huis te Olmscheid, ten behoeve van Harman van Der Heyden. 1516 1 charter en 1 stuk
    
    1940 860 1 stuk
    
    Reg. nos. 2609, 2611 en 2612
    
    regest_nummer 2609 1516 April 16
    
    regest_beschrijving Henrich, graaf van Nassouw, Vyanden enz., heer van Breda, Diest, Grimbergen, Huesden enz., beleent Harman von der Heyden met het huis te Nederst Jegenn, den halven Schechersberg, den hof te Hermessdorff, de helft van het dorp Zevenich, het burghuis te Vyanden en 2 stukken wijngaard te Dieffendael, waarvoor deze man en burgman zal zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Opgenomen in den brief van denzelfden datum (Reg.No. 2610).
    
    regest_nummer 2611 1516 April 16
    
    regest_beschrijving Henrich, graaf van Nassou, Vyanden en Dietze, heer van Breda, Diest, Grimberghen, Heusden enz., beleent Harman van der Heyden met den hof te Foiren.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 860). Op hetzelfde blad het afschrift van denzelfden datum (Reg.No. 2612).
    
    regest_nummer 2612 1516 April 16
    
    regest_beschrijving Henrich, graaf van Nassou, Vyanden enz., heer van Breda enz., beleent Harman van der Heyden met het burghuis in Vyanden en het zaadambt aldaar en voorts met een huis met bijbehooren te Olmescheit, waarvoor deze burgman zal zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 860). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van de akte van denzelfden datum (Reg.No. 2611).
    
    1941 860.2610 1 charter, 1516 1516
    
    Reg. nos. 2609 en 2610
    
    regest_nummer 2610 1516 April 16
    
    regest_beschrijving Harman von der Heydenn geeft een transumpt van den brief dd. 1516 April 16 (Reg.No. 2609) en zegt hem te bezegelen, opdat hij als renversbrief zal kunnen dienen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut? (Inv.No. 860). De brief is gecancelleerd.
    
    1942 861.791 Akte, waarbij Conrad, heer van Schleiden en Neuenstein, met Neuenstein wordt beleend. 1388 1 charter
    
    Reg. no. 791
    
    regest_nummer 791 1388 Mei 15
    
    regest_beschrijving Conrad, heer van Sleyden en Nuwenstein, verklaart man geworden te zijn van graaf Symon, graaf van Spanhem en Vyanden, en zijn burcht Nuwenstein van dezen als recht leen te hebben ontvangen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 861). Het ingezegel van den oorkonder verloren.
    
    1943 862.1173 Akte, waarbij Johan, heer van Schleiden en Neuenstein, zijn vrouw Anna van Blanchenheym als douarie o.a. de heerlijkheid Neuenstein, leenroerig aan den graaf van Nassau en Vianden, belooft. 1422 1 charter
    
    Reg. no. 1173
    
    regest_nummer 1173 1422 September 22
    
    regest_beschrijving Johan, heer van Sleiden en Nuwensteyn, belooft Anna van Blanchenheym bij hun huwelijk als douarie slot en heerlijkheid Nuwensteyn, leenroeig aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van Breda, zijn hof te Erpe, leenroerig aan heer Diederich, aartsbisschop van Colne, en de pandschap van de heerlijkheid Ollentzheim, die hij van Friederich von der Sleiden, abt van Prüme, heeft.
    
    regest_datering (uff Sent Mauricius'dage).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 862). De zegels van den oorkonder, den aartsbisschop van Keulen, Engelbrecht, graaf van Nassauwe, Friederich von der Sleiden en Johan von der Sleiden, heer van Junckerait, verloren.
    
    1944 863.1702 Akte, waarbij de bij den burgvrede van Stoltzenburg aangeslotenen het slot overgeven aan den hertog van Luxemburg, den graaf van Nassau en Vianden en de graven van Virneburg, waarna Daem van Mailberch belooft zich door den graaf van Nassau te zullen laten beleenen met Ouren of Sust en hetgeen leenroerig is aan Vianden of Dasburg. 1454 1 charter
    
    Reg. no. 1702
    
    regest_nummer 1702 1454 Augustus 26
    
    regest_beschrijving Daem van Mailberch, ridder, Gomprecht von Efferen, Dienart von Selbach, Lucas von Kolmar, Johan von Hoeren, Joirge Hirtz von Kitzingen, Johan von Manderfelt genaamd Dufelgin, Thijs von Nummersfelt, Hillebrant von Waitzenrait, Heyne von Bersborch, Heinrich von Dudelendorff genaamd Naichthouff, Wilhem bastaard van Oiren, Huwart von Wicherdingen, Johan von der Worick, Johan von Steveshusen, Claes Boesch, meester Peter von Nurenburg, "der busenmeister", en Johan von Beyler beloven, na uitspraak van dadingslieden, gevolgd op het beleg van Stoltzenburg door heer Anthonis, heer van Croy, graaf van Porcien, hoofdman van het land van Luccemburg, en door Johan, graaf van Nassau en Vyanden, heer van Breda, Roprecht, graaf van Virnenburg heer van Saffenburch, en Wilhem, graaf van Virnenburg, heer van Falckensteyn, niets meer te zullen ondernemen tegen den hertog en zijn helpers, en geven het slot over; bovendien belooft Daem van Mailberch, dat hij Oiren of Sust van den graaf van Nassau in leen zal houden en zich zal laten beleenen met hetgeen leenroerig is aan Vyanden of Daisburg.
    
    regest_datering (uff Maendach neist na Sint Bartholomeus' dach des hilgen).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 863). Met de zegels van Bernhart, heer van Burscheit, Johan von Wijch, burggraaf van Nuwerburg, en Tielman van Puldingen, dadingslieden, in groene was, het tweede geschonden; de zegels van Daem van Mailberch en de dadingslieden Wilhem von Garvant en Johan von Arnich verloren.
    
    1945 864.3397 Akte, waarbij Johan Lorich, dienaar van den prins Oranje, belooft den door hem van den graaf van Manderscheid ontvangen leenbrief, betreffende diens Viandensche leenen, zoo spoedig mogelijk gezegeld te zullen terugzenden. 1563 1 charter
    
    Reg. no. 3397
    
    regest_nummer 3397 1563 Januari 20
    
    regest_beschrijving Johan Lorich, dienaar van Oranje, verklaart van Johan Schleiden, dienaar van Manderscheid, ter grosseering en bezegeling ontvangen te hebben een geschreven ongezegelden leenbrief van de leenen, die graaf Dietherich van Manderscheidt van het graafschap Vianden houdt, en verbindt zich, dien zoo spoedig mogelijk gezegeld te zullen terugzenden.
    
    regest_datering (zur Burgstall).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 864).
- 1946 XX Grimbergen, Corroy, Frasnes en Londerzeel.
  
  De helft van Grimbergen kwam met Corroy, Frasnes en Londerzeel door het huwelijk van Maria, erfdochter van half Grimbergen, met Philips, graaf van Vianden, in het geslacht van Vianden, waaruit het op dezelfde wijze als dit graafschap op de Nassaus vererfde. De tweede helft ging met een andere erfdochter over in het geslacht Van Aa en vervolgens in dat van Boutershem, waaruit de heeren van Bergen op Zoom voortkwamen. In 1757 werd Grimbergen in zijn geheel verkocht aan Ferdinand, hertog van Croy. Corroy veranderde nog eenige malen van eigenaar
  Zie Reg. no. 2976
  ., voordat het werd teruggekocht door René Van Chalon, die het met Frasnes afstond aan zijn bastaardbroeder Alexius
  - 1947 A Aankomsttitels enz. van de heerlijkheden.
    
    1948 865.151 Vidimus van de uitspraak, gedaan door den hertog van Brabant tusschen Philips, zoon, eener-, en Lutgardis, tweede vrouw van Godfried, graaf van Vianden, heer van Grimbergen, en haar kinderen anderzijds, over de nalatenschap van graaf Godfried dd. 1310, 1322 1 charter
    
    Reg. nos. 108 en 151
    
    regest_nummer 108 1310 October 22
    
    regest_beschrijving Johannes, hertog van Brabantia enz., als arbiter uitspraak doende tusschen Philippus, zoon van Godefridus, graaf van Vianae, heer van Grimbergen, eener-, en Lutgardis, tweede vrouw van Godefridus, met haar kinderen anderzijds, in hun geschil over de nalatenschap van Godefridus, wijst Lutgardis Grimbergen toe tegen betaling van 5000 pond, voor welk bedrag Philippus of zijn nakomelingen het kunnen koopen en voorts alles, wat door Godefridus is verworven na den dood van zijn eerste vrouw.
    
    regest_datering (Bruxella die Jovis post Beati Luce ewangeliste).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1322 April 29 (Reg.No. 151).
    
    regest_nummer 151 1322 April 29
    
    regest_beschrijving Johannes, abt van het klooster van de Premonstratenser orde te Grimbergen, geeft vidimus van den brief dd. 1310 October 22 (Reg.No. 108).
    
    regest_datering (feria quinta post Marcii ewangeliste).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 865). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1949 866.183 Akte van beleening van Gherart van Vianden met Grimbergen, Corroy en Frasnes. 1326 1 charter
    
    Reg. no. 183
    
    regest_nummer 183 1326 October 18
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., beleent Gherart van Vianen erfelijk met de heerlijkheden Grimberghen, Corroet en Frasen na opdracht, voor zoover hij ze bezat, door zijn broeder Heinric, graaf van Vianen, heer van Grimberghen.
    
    regest_datering (in Sinte Luux daghe apostols ende ewangelists).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 866). De zegels van den hertog en de leenmannen Gherard, graaf van Ghuulke, Otte heer van Kuyc, Rogier van Levedale, heer van Oerscot en Peercke, Rabode van Sulpeke, Rase Masschereil, ridders, en Heinric, heer van Duffle, verloren; die van de leenmannen Jan van Raetshoven, heer van Leyns, en Roellof Pipenpoy, ridders, Aernoud, proost van Wassenberghe, Jan van Osse, Jan van Mirabelle en dat van Heinric, graaf van Vianen, in bruine was. De zegels van Roellof Pipenpoy en Heinric van Vianen een weinig geschonden.
    
    1950 867.184 Akte, waarbij Gherard van Vianden Lijsbet van Leefdael het huis met de helft van Londerzeel benevens de helft van (zijn deel van) Grimbergen als douarie geeft. 1326 1 charter
    
    Reg. no. 184
    
    regest_nummer 184 1326 October 18
    
    regest_beschrijving Jhan, hertog van Brabant enz., oorkondt, dat voor hem en leenmannen Gherard, zoon van den graaf van Vianden, heer van Grimberghen, Corroit en Frasen, aan Lijsbet, dochter van heer Rogier van Levedale, ridder, heer van Oerscot en Peercke, de woning van Londersele en half het goed van Londersele en Grimberghen als douarie heeft toegewezen onder speciale toevoeging, dat zij van de heerlijkheden Corroet en Frasen niets krijgt, terwijl Rogier van Levedale Lijsbet 3000 pond tournooizen ten huwelijk medegeeft.
    
    regest_datering (in Sinte Luux daghe apostols ende ewangelists).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 867). Met de zegels van den hertog, Gherard, graaf van Ghuleke, Otte, heer van Kuyc, en Rase Masschereil, ridders, Aernoud, proost van Wassenberghe, Heinric van Duffle, heer van Ghele, Jan van Mirabeele gezegd van Halen, en Herman van Osse, leenmannen, in bruine was, waarvan die van Gulik, Kuik en Mirabeel zeer, die van den proost en Duffel weinig geschonden; de zegels van Rabode van Sulpeke en Roellof Pipenpoy, ridders, leenmannen, verloren.
    
    1951 868.187-868.188 Akte, waarbij Godevert en Lodewijk van Vianden afstand doen van Grimbergen en Corroy ten behoeve van hun broeder Geraerd. Met akte van scheiding tusschen Heinric, Godevaert en Lodewich van Vianden, broeders. 1327 2 charters
    
    1952 868.187 1 charter, 1327 1327
    
    Reg. no. 187
    
    regest_nummer 187 1327 Mei 6
    
    regest_beschrijving Jhan, hertog van Brabant enz., oorkondt, dat Godevert en Lodewyc van Vianen Philipsz. afstand hebben gedaan van hun rechten op Grimberghen en Corroit ten behoeve van hun broeder Geraerd.
    
    regest_datering (te Bruesselle op Coudenbergh in ons heren shertoghen hof in de camere, die men heet van Virzoen, des Goensdaeghs na 's Heileghs Cruys'dagh, die gheleghen es in den Meye).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 868). De zegels van den hertog, Gerart, heer van Diest, en Otte, heer van Kuyc en Heverle, verloren; die van Geraert, graaf van Guleke, Heinrec van Bouterssem, Roolf Pypenpoy, drossaard van Brabant, Raesse Maschereil, ridders, Jhan van Halen, rentmeester van Brabant, Arnout, proost van Wassenberghe en Herman van Osse, kamerling van den hertog, leenmannen, in bruine was, waarvan het eerste geschonden.
    
    1953 868.188 1 charter, 1327 1327
    
    Reg. no. 188
    
    regest_nummer 188 1327 Mei 16
    
    regest_beschrijving Henric, graaf van Vyanden en Godevart en Lodewich van Vianden, broeders, komen overeen, dat Heinric aan de beide anderen 3000 pond tournooizen zal geven, waarvoor grond gekocht zal worden, en 200 pond jaarlijks, alles gedurende hun leven en met behoud van aanspraken op de nalatenschap van ouders, broeders en zusters.
    
    regest_datering (ze Brusele up den Satersdagh ze halven Meye).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 868). Met de zegels van de drie broeders, Gerard, graaf van Gulge, en zijn zoons Wilhem en Godevart en Willem, graaf van Arnsbergh, in bruine was, waarvan die van Heinric van Vianden en den graaf van Gulge geschonden.
    
    1954 869.487 Akte van beleening van Maria, gravin van Vianden en Symon van Sponheim met Corroy, Frasnes, Grimbergen en Londerzeel. 1352 1 charter
    
    Reg. no. 487
    
    regest_nummer 487 1352 Juni 3
    
    regest_beschrijving Johannes, hertog van Brabantia enz., oorkondt, dat Maria, gravin van Vianna, en haar echtgenoot Symon, oudste zoon van den graaf van Spaenhem, zich met den burcht en het land van Corroit en Frasne en het land van Grembergen en Londersele hebben laten beleenen.
    
    regest_datering (Bruxelle in die Sancte et Individue Trinitatis).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 869). Met geschonden zegel van den hertog in gele was.
    
    1955 1554 Akte als inv.nr. 869.487. Afschrift 18e eeuw 1 stuk
    
    1956 870.574 Akte van beleening van Marie, gravin van Vianden, en Symon van Sponheim met Corroy, Frasnes, Grimbergen en Londerzeel. 1359 1 charter
    
    Reg. no. 574
    
    regest_nummer 574 1359 Januari 1
    
    regest_beschrijving Johanna, hertogin van Brabantia enz., oorkondt, dat Marie, gravin van Vyanna, zich met haar echtgenoot heeft doen beleenen met burcht en land van Corroit en Frasne en met het land van Grymbergae en Londersele.
    
    regest_datering (Bruxelle a.D. millesimo trecentesimo quinquagesimo octavo secundum stilum curie Cameracencis).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 870). Het zegel van hertogin Johanna verloren.
    
    1957 871.1043-871.1059, 1555 Stukken betreffende den eigendom voor graaf Engelbrecht I van Nassau, van Grimbergen, Londerzeel, Corroy en Frasnes, afkomstig van Elisabeth, gravin van Sponheim en Vianden. 1415-1417 3 charters
    
    1958 871.1043 1 charter, 1415 1415
    
    Reg. no. 1043
    
    regest_nummer 1043 1415 December 24
    
    regest_beschrijving Elisabeth, gravin van Spaenhem en Vyanden, hertogin-weduwe in Bavaria, verklaart schuldig te zijn aan graaf Yngelbertus van Nassou, heer van de Lecka en Breda, 25000 pond toursche grooten, waarvoor zij al haar roerende goederen verbindt, ten overstaan van Henricus van Muylke en Judocus Pauwels, schepenen van Lovanium.
    
    regest_datering (in vigilia Natalis Domini).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 871). Met weinig geschonden zegel van de beide schepenen in groene was.
    
    1959 871.1045 1 charter, 1416 1416
    
    Reg. no. 1045
    
    regest_nummer 1045 1416 Januarie 17
    
    regest_beschrijving De schout van Lovanium stelt door middel van schepenen heer Engelbertus, graaf van Nassou, heer van de Lecka en Breda, in het bezit van de goederen Grijmbergen, Londersele, Eppegheem, Bruysegheem, Beydegheem, Meyes, Rode, Stroembeke en ter Borch en voorts Couroit en Fraen, zooals Elisabeth, gravin van Spaenhem en Vyanden, hertogin-weduwe in Bavaria, die in Brabant bezat, ter afdoening van haar schuld, groot 25000 pond toursche grooten.
    
    regest_datering (a.D. millesimo quadringentesimo decimoquinto).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 871). Met weinig geschonden zegel van Henricus van Muylke, schepen, in groene was, dat van den schepen Judocus Pauwels verloren.
    
    1960 871.1059 1 charter, 1417 1417
    
    Reg. no. 1059
    
    regest_nummer 1059 1417 Juni 10
    
    regest_beschrijving Elizabeth, gravin van Spanhem en Vyanden, hertogin-weduwe in Beyern, gelast haar leenmannen en dienstlieden in Grijmbergen, Londersell, Coirais en Frayne, haar neef Engelbrecht, graaf van Nassauwe, heer van de Leck en Breda, als heer te erkennen, daar zij hem die heerlijkheden heeft gegeven, waarop hij na haar dood als erfgenaam aanspraak heeft.
    
    regest_datering (uff unsers Herren Lichamstag).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 871). Met rest van het zegel van gravin Elisabeth in roode was. Hieraan vastgehecht een gelijktijdig afschrift.
    
    1961 1555 Akte als inv.nr. 871.1059. Afschrift, 15e of 16e eeuw 15e of 16e eeuw 1 stuk
    
    1962 872-872.1065 Akte van beleening van graaf Engelbrecht I van Nassau met Grimbergen, Corroy en Frasnes. Met afschrift uit de 15e eeuw. 1417 1 charter en 1 stuk
    
    1963 872 1 stuk, 15e eeuw 15e eeuw
    
    Reg. no. 1065
    
    1964 872.1065 1 charter, 1417 1417
    
    Reg. no. 1065
    
    regest_nummer 1065 1417 Augustus 7
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., beleent Engbrecht, graaf van Nassouwen, heer van de Leck en Breda, met de heerlijkheden Grijmbergen, Couroit en Fraisne.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 872). Met geschonden zegel van den hertog in roode was.
    
    regest_nb b) Afschrift 15e eeuw (Inv.No. 872).
    
    1965 873.1264 Akte van verpanding door graaf Johan van Nassau, aan zijn broeder graaf Engelbrecht van zijn aandeel in de heerlijkheden Grimbergen en Corroy. 1429 1 charter
    
    Reg. no. 1264
    
    regest_nummer 1264 1429 Juni 24
    
    regest_beschrijving Johann, graaf van Nassauwe en Vyanden, de oudste, verklaart zijn broeder Engelbricht, heer van de Leck en Breda, 3314 rijnsche guldens schuldig te zijn en geeft daarvoor zijn aandeel in de heerlijkheden Grijmbergen en Coroit als onderpand.
    
    regest_datering (Nassauwe, ipso die Nativitatis Beati Johannis Baptiste).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 873). De zegels van graaf Johan en van de broeders Frederich, ridder, en Henne von Steyn verooren; die van Everdt von Hulszhusen en Wijnrich von Langenauw in groene was afgesleten.
    
    1966 874.1278 Akte van beleening van graaf Engelbrecht I met Grimbergen Londerzeel, Corroy en Frasnes. 1430 1 charter
    
    Reg. no. 1278
    
    regest_nummer 1278 1430 October 4
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoignen enz., beleent bij gelegenheid van zijn Blijde Inkomst Engelbrecht, graaf van Nassauw en Vyanden, heer van de Leck en Breda, 1e met diens goederen in Grymbergen en Londerseele enz. en ten 2e met Couroit en Fraisne in Waalsch Brabant.
    
    regest_datering (Loeven).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 874). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1967 875 Stukken betreffende naasting door Jehenne van Glimes, vrouw van Adrien van Reijmerswael, van dat deel van Grimbergen, dat door haar broeder George van Glimes is verkocht aan haar broeder Jan, heer van Bergen op Zoom, 1512 en 1513. Met begeleidend schrijven bij de verzending vandezestukkenaan E. Dublioul d.d. 1530 1512, 1513 7 stukken
    
    Reg. nos. 2559-2563 en 2775
    
    regest_nummer 2559 1512 December 5
    
    regest_beschrijving De graaf van Nassou, Vyenne en Cassenelleboghe, heer van Breda, Grimberghe etc., belooft Adrian, heer van Lodick, knaap, en Jehenne de Glismes, dochter van Grimberghe, zijn vrouw, 3200 pond benevens een rente van 400 pond jaarlijks uit het land van Breda om hen in staat te stellen het aandeel van Grimberghe te naasten, dat Jehennes broeder Jeorge voor dien prijs verkocht heeft aan Jehan, heer van Berghes, o.a. ter vermijding van de moeilijkheden, die hij zeker met Jehan van Berghe als heer van Grimberghe hebben zou, te oordeelen naar die, welke zij als heeren van Breda en Berghe dagelijks hebben.
    
    regest_datering (Malines).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 875).
    
    regest_nummer 2560 -1512
    
    regest_beschrijving Jonkvrouw Janne van Grijmbergen, zuster van Jorijs van Grijmbergen, verzoekt het Leenhof van Brabant(?) met toestemming van haar echtgenoot Adriaen van Reymerswael, heer Jan, heer van Bergen op Zoom, te dagvaarden in het proces over naasting van de heerlijkheid Grijmbergen, dezen door haar broeder verkocht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Concept (Inv.No. 875).
    
    regest_nb De verkoopcondities waren blijkens den ouden Inventaris dd. 1512 Juli 13.
    
    regest_nummer 2561 1513 Januari 15
    
    regest_beschrijving Henry, graaf van Nassou en Vyenne, heer van Breda, Dyst, Grimberghen etc., machtigt mr. Laurens du Blioul om voor den Grooten Raad en voor den Raad van Brabant het onderpand in ontvangst te nemen van Adrian van Reimerswale en Jehenne van Grimbergen, heer en vrouwe van Lodick, voor de rente, groot 400 pond jaarlijks, en 3200 pond eens, die hij hun op zekere voorwaarden heeft beloofd, en daarvoor van zijn kant de heerlijkheid Breda te verbinden.
    
    regest_datering (Malines mil cincq cens et douze).
    
    regest_nb Geïnsereerd in de akte dd. 1513 Januari 22 (Reg.No. 2563).
    
    regest_nummer 2562 1513 Januari tusschen 15 en 22
    
    regest_beschrijving Adrian de Remiswalle, ridder, en zijn vrouw Jehenne de Glimes van Grimberge, heer en vrouwe van Lodick, verbinden voor den Grooten Raad al hun goederen voor de rente, groot 400 pond jaarlijks, en 3200 pond eens, die graaf Henry de Nassou, heer van Breda, hun heeft gegeven, en vragen condemnatie, waarmede mr. Laurens du Blioul, procureur van den graaf van Nassou, genoegen neemt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Geïnsereerd in de akte dd. 1513 Januari 22 (Reg.No. 2563).
    
    regest_nb b) Afschrift dd. 1529 (Inv.No. 875).
    
    regest_nummer 2563 1513 Januari 22
    
    regest_beschrijving Maximilian en Charles, gezien de akten dd. 1513 Januari 15 en c. 20 (Reg. Nos. 2561 en 2562), hierin geïnsereerd, verleenen beide partijen akte van willige condemnatie.
    
    regest_datering (Malines mil cincq cens et douze).
    
    regest_nb Authentiek afschrift (Inv.No. 875).
    
    regest_nummer 2775 1529 September 10
    
    regest_beschrijving X. stuurt hierbij ingesloten aan Engelbert du Blioul ) afschrift van hetgeen den .. Januari 1513 heeft plaats gehad voor den Raad van Brabant (Reg.No. 2562).
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 875).
    
    1968 876.2198-876.2976 Stukken betreffende den verkoop en den wederinkoop van de heerlijkheid Corroy. 1491-1539 5 charters
    
    1969 876.2198 1 charter, 1491 1491
    
    Reg. no. 2198
    
    regest_nummer 2198 1491 Maart 12
    
    regest_beschrijving Engelbert, graaf van Nassou en Vianne, heer van Breda, eerste kamerling van den koning, stadhouder-generaal van Flandres, verkoopt aan Phillebert, heer van Veyre, genaamd la Mouche, kasteel en land van Couroit en Frane met recht van wederkoop voor 8000 rijnsche guldens, doch niet tijdens het leven van den kooper en, zoo deze binnen het jaar huwt, van diens vrouw, benevens een bedrag van niet hooger dan 1000 dergelijke guldens voor reparaties aan het kasteel.
    
    regest_datering (Malines).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 876). Het zegel van graaf Engelbrecht verloren.
    
    1970 876.2744 1 charter, 1526 1526
    
    Reg. no. 2744
    
    regest_nummer 2744 1526 November 29
    
    regest_beschrijving Henry, graaf van Nassou, markies van Zenette enz., doet afstand van zijn recht van wederkoop van de heerlijkheden Couroy en Frasne ten behoeve van Pierres, zoon van Philibert, heer van Veyre de Mont Saint Vairent, behalve wanneer deze sterft zonder nakomelingen in de rechte lijn, in welk geval de beide heerlijkheden terugkoopbaar zullen zijn voor 8000 rijnsche guldens benevens 2000 dergelijke guldens, eertijds toegestaan door graaf Engelbrecht voor reparaties, en 3000, die er thans worden bijgevoegd wegens bewezen diensten.
    
    regest_datering (Grenade).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 876). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
    
    regest_nb De som van 1000 gulden, voor reparatie toegestaan in den brief dd. 1491 Maart 12 (Reg.No. 2198), was in een thans zoekgeraakten brief dd. 1500 Augustus 15 met 1000 gulden verhoogd. Op de pliek staat, dat deze brief gecasseerd is, omdat René van Chalon, prins van Oranje, de heerlijkheid Couroy voor 10000 gulden heeft teruggekocht, waarvan er 9000 zijn betaald aan de kinderen van Adrien de Valdrey, heer van Courlaon, en Marguerite de Verey, zuster van wijlen Pierre de Verey, terwijl voor de overige 5000 een rente van 250 car. gld. jaarlijks op de heerlijkheid gevestigd is, losbaar met den penning 20. Verder wordt gelast, opheldering te vragen aan Jehan Strepen, die de bovenstaande akte heeft gedepescheerd, aangaande de passage over de 3000 gld.
    
    1971 876.2804 1 charter, 1531 1531
    
    Reg. no. 2804
    
    regest_nummer 2804 1531 Maart 4
    
    regest_beschrijving Charles, keizer etc., verleent Adrian de Waldrey, knaap, heer van Corlaon, als voogd van de kinderen van hem en zijn eerste vrouw, Marguerite de Veyrre, erfgenamen van Marguerites broeder Pierre de Veyrre, knaap, octrooi tot verkoop van de heerlijkheid Corroy in Brabant, tot afbetaling van schulden van den erflater.
    
    regest_datering (Bruxelles mil cincq cens et trente selon le stil dudit Brabant).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 876). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1972 876.2870 1 charter, 1533 1533
    
    Reg. no. 2870
    
    regest_nummer 2870 1533 October 26
    
    regest_beschrijving Henry, graaf van Nassou enz., ridder van de orde en groot kamerling van den keizer, machtigt zijn procureur, heer Laurens du Blioul, heer van le Sart, ridder, hem te vervangen bij het transport van het pandrecht van de heerlijkheden Couroy en Fresne door de erfgenamen van Philibert de Verey aan Philibert de Sucre, ridder.
    
    regest_datering (Blecterans).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 876). Met afgesleten zegel van den oorkonder in roode was.
    
    1973 876.2976 1 charter, 1539 1539
    
    Reg. no. 2976
    
    regest_nummer 2976 1539 Januari 13
    
    regest_beschrijving Phelipes, heer van Croy, hertog van Arschot, prins van Chimay, markies van Renty, graaf van Pourcéan, Beaulmont etc., heer van Chièvres, Avesnes, Lillers etc., kapitein-generaal, groot baljuw van Haynnault en eerste hoofd van de Financiën des keizers, voogd van Andrey de Succre, zoon van wijlen Philibert, machtigt zijn maître d'hôtel, Symon de Tisnacq, en zijn huisdienaar Anthoine de Maigny tot den verkoop aan René van Chalon, graaf van Nassou, prins van Orenges, heer van Breda, van de heerlijkheid Couroy, door graaf Enghelbart van Nassou verkocht aan wijlen den heer van Verey en thans eigendom van Andrey de Succre, aan wiens vader de heer van Courlaon het verkocht heeft, waarvoor zij 10000 rijnsche guldens zullen ontvangen.
    
    regest_datering (Valenciennes).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 876). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    1974 877 Akte, waarbij graaf Hendrik III van Nassau zijn zoon René de heerlijkheden Grimbergen en Rumpst geeft. c. 1530 1 stuk
    
    Reg. no. 2795
    
    regest_nummer 2795 c 1530
    
    regest_beschrijving Henry, graaf van Nassau etc., geeft zijn zoon René, prins van Oraigne, de baronie van Grimberghes, waarvan hij van heden af den titel mag voeren, en de heerlijkheid Rumpst, beide behoudens vruchtgebruik.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Concept (Inv.No. 877).
  - 1975 B Verhouding tot den landsheer.
    
    1976 878.695 Akte, waarbij de gravin van Vianden het recht van het gemaal krijgt in al haar heerlijkheden, leenroerig aan Brabant. 1373 1 charter
    
    Reg. no. 695
    
    regest_nummer 695 1373 Januari 20
    
    regest_beschrijving Wenceslaus van Behem, hertog, en Johanne, hertogin van Brabant enz., geven de gravin van Vianden het recht van het gemaal in alle landen, die zij van hen in leen houdt, waarvan evenwel de "meisniedelieden" van den hertog uitgezonderd zullen zijn.
    
    regest_datering (tot Bruessel M CCC ende tweëntseventich).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 878). Met zegel van den hertog en rest van dat der hertogin in bruine was.
    
    1977 1556 Akte als inv.nr. 878.695. Afschrift 18e eeuw 1 stuk
    
    1978 879 Bevel van den hertog van Brabant aan een ieder om zich te houden aan de keur op de "meisseniedelieden" in Grimbergen van 1298. 1456 1 stuk
    
    Reg. nos. 79 en 1735
    
    regest_nummer 79 1298 Januari 20
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., eener-, en Godevaert, graaf van Vyanden, en Gerart van Aa, heeren van Grimbergen, anderzijds, maken een keur aangaande de "meisniedelieden" van beide partijen in elkanders gebied.
    
    regest_datering (duysent CCende VII ende negentich des Maendaghs voer Sinte Pauwels dach).
    
    regest_nb Opgenomen in den brief dd. 1456 April 5 (Reg.No. 1735).
    
    regest_nb Zie A. Verkooren, Inventaire des chartes et cartulaires des duchés de Brabant et de Limbourg et des Pays d'Outre-Meuse, 1910, I, no. 167.
    
    regest_nummer 1735 1456 April 5
    
    regest_beschrijving De hertog van Brabant gelast een ieder zich te houden aan de keur dd. 1298 Januari 6 (Reg.No. 78), hierin opgenomen, welke hij bezegelt te zamen met Jan, graaf van Nassouw, Dyetze en Vyanden, heer van Breda en Grimbergen, en Philips van Glymes, ridder, medeheer van Grimbergen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift 15e eeuw (Inv.No. 879).
    
    regest_nb Waarschijnlijk bezegelden de hertog en de beide heeren van Grimbergen een vidimus van de keur, welk vidimus blijkens het slot van het afschrift in 1405 December 1 gegeven werd door een zeker kapittel.
    
    1979 880.2085 Mandement tot daging van de stad Brussel op verzoek van den graaf van Nassau wegens het gevangen houden van zekere personen. 1481 1 charter
    
    Reg. no. 2085
    
    regest_nummer 2085 1481 November 18
    
    regest_beschrijving Maximiliaen en Marie, hertogen van Oistrike enz., gelasten, op verzoek van Engelbrecht, graaf van Nassouw, heer van Breda etc., den deurwaarder van den Raad van Brabant de onder-amman, burgemeesters en schepenen van Bruessel te dagen om zich te verdedigen over het niet tijdig appelleeren van een uitspraak, inhoudende last tot in vrijheidstelling van Jan van der Groelst en zijn zoon.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 880). Met geschonden zegel van den oorkonder met contrazegel in roode was.
  - 1980 C Bestuur.
    
    1981 881 Brieven van de stad Mechelen aan den graaf van Nassau ter voorkoming van inmenging van de stad Brussel in de rechtspraak in het land van Grimbergen. 1431 2 stukken
    
    Reg. nos. 1302 en 1304
    
    Het stuk, Reg. no. 1304, is afkomstig uit het gemeentearchief van Breda
    
    regest_nummer 1302 1432 Juni 20
    
    regest_beschrijving Schepenen en raad van Mechelen verzoeken den graaf van Nassou 1e aan zekere inwoners hunner stad de boeten kwijt te schelden, hun opgelegd wegens een misdrijf, begaan in het land van Grimbergen, omdat het de stad Bruessel aanleiding zou geven, zich met de uitoefening van de rechtsmacht in genoemd land te bemoeien; 2e zich met de stad op den hertog te beroepen in zake een geschil tusschen Mechelen en Bruessel over dezelfde rechtsmacht, waardoor het oude landrecht, geheeten "der Divisen Recht", geldende voor Mechelen en het land van Grimbergen, bedreigd wordt, en berichten den graaf ten slotte, dat allen, die gevonnisd zijn naar aanleiding van de geschillen tusschen de stad en Antwerpen, door beide van vervolging zijn ontslagen, dus ook Henric van Ringelberch.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 881). Het sluitzegel verloren.
    
    regest_nb Uit een stuk in de coll. Havermans No. 20 op het Gemeentearchief te Breda blijkt, dat deze brief en de nos. 1304 en 1305 van het jaar 1432 zijn.
    
    regest_nummer 1304 1432 September 15
    
    regest_beschrijving Commungmeesters, schepenen en raad van de stad Mechelen verzoeken den graaf van Nassouw en Vianden, heer van de Leck en Breda, nogmaals er bij de stad Bruessel op aan te dringen, dat het verbod voor de inwoners van Grymberghen, om levensmiddelen naar Mechelen te brengen en de poorters te betalen, wat zij hun schuldig zijn, opgeheven worde.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 881).
    
    1982 882 Verzoek van den drost van Grimbergen om uitstel van het afleggen van rekening en verantwoording van zijn administratie. 1542 1 stuk
    
    Reg. no. 3070
    
    regest_nummer 3070 1542 December 15
    
    regest_beschrijving De drost van Grijmbergen verzoekt den raad van den prins van Oraengiën te Breda, hem bij den prins om verschillende redenen te excuseeren van het binnen 8 dagen rekening komen doen van de administratie van het drostschap op straffe van ontslag, met belofte voor Lichtmis e.k. rekening te zullen komen doen over twee jaar.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 882).
  - 1983 D Goederenbeheer.
    
    1984 1 Inkomsten uit heerlijke rechten.
    
    1985 883 Akte van verkoop van hofrechten te Bothey, Grand-Leez en Ardenelle door den graaf van Vianden, heer van Corroy, aan de abdij Notre Dame te Floreffe. 1292 1 stuk
    
    Reg. no. 68
    
    regest_nummer 68 1292 November 8
    
    regest_beschrijving Godefraes, graaf van Vianne, heer van Corait, Peruweis en Grembergen, en zijn zoon Philippes verkoopen aan abt en convent van Notre Dame te Floreffe, de rechten, die hun in het geschil tusschen hen als heeren van Coruet eener-, en Guyon, graaf van Flandre, als markies van Namur anderzijds, over de grens van het rechtsgebied van den hof van Notre Dame in Botaing zijn toegewezen uit hoofde van hun advocatie, benevens de rechten, die zij van een dergelijken hof te Lees hadden als heeren van Peruweis en beloven de abdij haar hof en goederen te waarborgen ook in de stad Ardenelle, waarvan zij advocate zijn, met uitzondering van de rechten, die de schepenen hun garandeeren en eenige inkomsten uit de hoven te Bothain en Lees.
    
    regest_datering (le semedi après le fiest de tous les Sains).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 883).
    
    regest_nb Gedrukt in Analectes pour servir à l'histoire ecclésiastique de la Belgique X, p. 298. De datum luidt daar evenwel "mil et deus cens et quatrevintz et onze etc.", waardoor de akte ook bij Wauters VI, bl. 359 vermeld staat op het jaar 1291 November 3. Het stuk is afgedrukt uit een cartularium van de abdij te Floreffe.
    
    1986 884.899 Stukken betreffende de aanstelling van Reynner von Bergen als ambtman van Corroy. 1402 en 1403 2 aaneengehechte charters
    
    1987 1 charter, 1402 1402
    
    Reg. no. 895
    
    regest_nummer 895 1402 Augustus 29
    
    regest_beschrijving Reynnart von Bergin, ridder, belooft slot en land van Corroit, hem door Symon, graaf van Spanheym en Vyanden, en (diens dochter) Elizabeth, hertogin in Beyeren, vrouwe van Grijmbergen, als ambt gegeven, getrouwelijk te zullen beheeren en jaarlijks rekening te doen tot weder opzeggens toe, waarvoor zij hem jaarlijks evenveel van het ambt geven zullen, als zij dat Wilhem gedaan hebben.
    
    regest_datering (in die Decollationis Sancti Johannis Baptiste).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 884). Met rest van het zegel van den oorkonder in groene was. Hieraan vastgehecht de brief dd. 1403 Juni 15 (Reg.No. 899).
    
    1988 1 charter, 1403 1403
    
    Reg. nos. 898 en 899
    
    regest_nummer 898 1403 Mei
    
    regest_beschrijving Symon, graaf van Sponheim en Vyanden, en zijn dochter Elizabet, hertogin-weduwe in Beyeren, maken heer Reynner von Bergen, ridder, ambtman van het ambt Corroid, waarvoor deze en zijn vrouw Johannete von Wedelgrait 1000 rijnsche guldens hebben betaald tegen een rente van 100 dergelijke guldens jaarlijks.
    
    regest_datering (die Walpurgis virginis).
    
    regest_nb Opgenomen in den brief dd. 1403 Juni 15 (Reg.No. 899).
    
    regest_nummer 899 1403 Juni 15
    
    regest_beschrijving Reynner von Bergen, ridder, en Johennethe von Wedelgrait beloven zich te zullen houden aan de voorwaarden, waarop hun het slot Corroit met bijbehooren als ambt gegeven is, en die omschreven zijn in den brief dd. 1403 Mei 1 (Reg.No. 898), hierin opgenomen.
    
    regest_datering (ipsa die Sancti Viti et Modesti martyrium).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 884). Met de zegels der beide oorkonders, waarvan het eerste zeer geschonden, in groene was. Vastgehecht aan den brief dd. 1402 Augustus 29 (Reg.No. 895).
    
    1989 885 Verzoekschrift van Englebert van Oyenbrugghe om met het kasteleinschap van Londerzeel begiftigd te worden. c. 1535 1 stuk
    
    Reg. no. 2916
    
    regest_nummer 2916 c 1535
    
    regest_beschrijving Englebert van Oyenbrugghe, stadhouder van de leenen in het land van Grimbergen, vraagt den prins van Oraignen hem het kasteleinschap te geven van het oude vervallen huis te Londerzeel, en tot bekostiging van het onderhoud, dat duur zal zijn, de weide, geheeten de Hofensels, en het hooi uit het vroon.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 885).
    
    1990 2 Onroerende goederen.
    
    1991 886.347 Akte, waarbij Wilhelmus von Dudellendorf eenige inkomsten en goederen te Keillin verbindt voor 22 gouden schilden, die hij Nycholaus van Keillin schuldig is. 1342 1 charter
    
    Reg. no. 347
    
    regest_nummer 347 1342 Juni 25
    
    regest_beschrijving Wilhelmus van Dudillindorf, knaap, verbindt ten behoeve van Nycholaus van Keillin, knaap, 3 molder rogge jaarlijks uit zijn goederen te Keillin, voor een schuld, groot 22 gouden schilden.
    
    regest_datering (in crastino festi Nativitatis Beati Johannis Baptiste).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 886). Met weinig geschonden zegel van den oorkonder in groene was.
    
    1992 887.1824 Vidimus van drie akten dd. 1440 betreffende den gerechtelijken verkoop van de goederen van Robertus van den Morter Johannesz. en Wilhelmus van Meltbroec in Londerzeel, Malderen, Lippelo, en Calfort aan Godefridus van Beringhen Johannesz. 1460 1 charter
    
    Reg. nos. 1428-1430 en 1824
    
    regest_nummer 1428 1440 Juni 19
    
    regest_beschrijving De schout van Lovanium stelt ten overstaan van schepenen Johannes Blesere van Meldbroec in het bezit van alle onroerende goederen van Robertus van den Morter, zoon van heer Johannes, ridder, en van Wilhelmus van Meltbroec, Robertus' schoonzoon, gelegen in Londerssele, Malderen, Lippeloe en Calfort, wegens een schuld van 200 pond toursche grooten.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1460 Juli 21 (Reg.No. 1824).
    
    regest_nb Aan het oorspr. waren vastgehecht de beide brieven dd. 1440 Juni 27 (Reg. Nos. 1429 en 1430).
    
    regest_nummer 1429 1440 Juni 27
    
    regest_beschrijving Johannes Blesere van Meldbroec draagt, na vonnis van schepenen van Lovanium, de goederen, hem toegewezen in den brief dd. 1440 Juni 19 (Reg.No. 1428), waaraan deze is vastgehecht, op aan den schout, aanwezig namens den hertog van Brabantia, waarna ze voor het verschuldigde bedrag worden verkocht aan Godefridus de Beringhen, Johannesz. van Filvordia.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1460 Juli 21 (Reg.No. 1824).
    
    regest_nb Het oorspr. was vastgehecht aan dat van den brief dd. 1440 Juni 19 (Reg.No. 1428).
    
    regest_nummer 1430 1440 Juni 27
    
    regest_beschrijving Willelmus van Meltbroec belooft ten overstaan van schepenen van Lovanium, dat hij Godefridus van Beringhen, Johannesz. van Filfordia, altijd op diens aanmaning zal voldoen van de goederen, vermeld in de brieven dd. 1440 Juni 19 en 27, (Reg. nos. 1428 en 1492), waaraan deze is vastgehecht.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1460 Juli 21 (Reg.No. 1824).
    
    regest_nb Het oorspr. was vastgehecht aan dat van den brief dd. 1440 Juni 19 (Reg.No. 1428).
    
    regest_nummer 1824 1460 Juli 21
    
    regest_beschrijving Andreas Nausnider en Arnoldus van Colonia, schepenen van Lovanium, geven vidimus van de brieven dd. 1440 Juni 19 en 27 (Reg. Nos. 1428-1430).
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 887). De zegels van beide schepenen verloren.
    
    1993 888.2481-888.2758 Stukken betreffende de huwelijksvoorwaarden van Willem Meerts en Kathelyne Esterik, waarbij aan Kathelyne de pachthoeve ter Luyts te Londerzeel wordt gegeven, 1506 en 1517. Met vidimus van de akte dd. 1506, 1527 3 charters (waarvan 2 getransfigeerd)
    
    1994 888.2481 1 charter, 1507 1507
    
    Reg. no. 2481
    
    regest_nummer 2481 1507 Augustus 12
    
    regest_beschrijving Schepenen van den graaf van Nassouw in diens bank te Londerceele in het land van Grimbergen oorkonden, dat Willem Merte Joosz. en zijn vrouw Katheline Esterix Jans dochter eener-, en Jan van Vorspoele Jansz. met zijn vrouw Marie van Rode Jans dochter, moeder van Kathelyne anderzijds, in handen van den meier gezworen hebben, zich te zullen houden aan de huwelijksvoorwaarden, gemaakt door Willem en Kathelyne voornoemd voor den notaris mr. Matheus van Steenberghe.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 888). Met geschonden gemeen schepenzegel van Londerzeel.
    
    1995 888.2758 2 getransfigeerde charters
    
    1996 1 charter, 1506 1506
    
    Reg. no. 2465
    
    regest_nummer 2465 1506 Januari 8
    
    regest_beschrijving Matheus Steenberch, klerk in de diocees van Cameracum, notaris, instrumenteert, dat Willem Meerts en Kathelyne Esscherix huwelijksvoorwaarden maken, waarbij aan Kathelyne door Jan van Voerspoel en zijn vrouw Marie van Rode, moeder van Kathelyne, den pachthof ter Luyts te Londersele wordt toegezegd met 15 bunder land en een boomgaard, te aanvaarden na hun dood, onder afstand van aanspraken op de verdere nalatenschap.
    
    regest_datering (Bouchoute op tslot, geleghen in de prochie van Meys des bisdoms van Camerijc duysent vijfhondert ende zesse inder neghender indictiën).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 888). Met signatuur van den notarisen met transfix dd. 1527 December 7 (Reg.No. 2758).
    
    1997 1 charter, 1527 1527
    
    Reg. no. 2758
    
    regest_nummer 2758 1527 December 7
    
    regest_beschrijving De officiaal van Cameracum, resideerende te Bruxella, bevestigt de geldigheid van het instrument dd. 1506 Januari 8 (Reg.No. 2465), waardoor deze gestoken is, op verzoek van Georgius van Voerspoel.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 888). Met zegel van den officiaal in groene was benevens zijn handteekening luidende A. Madoets.
    
    1998 3 Uitgegeven renten.
    
    1999 889.676 Rentebrief, groot 100 francs jaarlijks, voor Robert Vannamen, gevestigd op Corroy, Frasnes en Grimbergen. 1370 1 stuk
    
    Reg. no. 676
    
    regest_nummer 676 1370 Augustus 20
    
    regest_beschrijving Symon van Spanehem, graaf van Vianne, heer van Grimberghes en Coroit-le-Castiel, en zijn vrouw Maria verkoopen aan hun oom Robiert van Namur, heer van Biaufort sur Moese en Ronay in Flandres, een rente, groot 100 guldens, die men francs noemt, jaarlijks, waarvoor zij Coroit, Frane en Grimberghes verbinden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gelijktijdig afschrift op perkament (Inv.No. 889).
    
    2000 890 Stukken betreffende een proces van Margriete van den Abbeele tegen graaf Hendrik III van Nassau over een rente, groot 60 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op Grimbergen, 1525 en 1527. Met retroacta van. 1454,1480 en 1484 9 stukken
    
    Reg. nos. 1708, 2066, 2114, 2730, 2731, 2745-2747 en 2752
    
    regest_nummer 1708 1454 December 28
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen, raad en ingezetenen van Breda oorkonden, dat jonker Johan, graaf van Nassouw, Dietz en Vyanden, heer van Breda, Grimberghen en Conrroit, voor het leenhof van Brabant heeft verkocht aan Margriete, natuurlijke dochter van heer Jan van Bourgoingnen, bisschop van Camerijck, graaf van Camercijs, en van Clara van den Hoede, een erfrente, groot 60 rijnsche guldens jaarlijks, te vererven op haar broeder Philips en vervolgens op Jan, natuurlijken zoon van den bisschop en van Margriet Abseloens, te aanvaarden na den dood van den bisschop, gevestigd op Breda en Grimbergen en losbaar met den penning 18, en stellen zich borg.
    
    regest_datering (duysent vierhondert vyff ende vijfftich nae gewoenheyt te scriven in den stiffte van Ludick).
    
    regest_nb Authentiek afschrift 16e eeuw (Inv.No. 890).
    
    regest_nummer 2066 1480 Januari 12
    
    regest_beschrijving Jan van Arkel, wisselaar te Breuessel, verklaart ontvangen te hebben van heer Imbrecht, graaf van Nassauwen, 684 rijnsche guldens.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890).
    
    regest_nummer 2114 1484 Mei 15
    
    regest_beschrijving Anthonys, bastaard van Enghen, man van jonkvrouw Margriet van Bourgoingnen, natuurlijke dochter van wijlen Jan, bisschop van Camerijcke, verklaart ontvangen te hebben van Engelbrecht, graaf van Nassouwen, heer van Breda, 60 rijnsche guldens aan rente, den achterstal en het bedrag voor aflossing.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890). Met opgedrukt zegel in roode was.
    
    regest_nummer 2730 1525 vóór Mei 18
    
    regest_beschrijving Margriete van den Abbeele, dochter van Jan en van Margriete, natuurlijke dochter van Jan van Bourgoingnen, in leven bisschop van Camerijcke, verzoekt den Raad van Brabant, den graaf van Nassouwen, heer van Breda en Grijmbergen, te gelasten, haar op haar kosten een authentiek duplicaat uit de leenregisters van Brabant te bezorgen van den rentebrief, groot 60 rijnsche guldens jaarlijks, door graaf Johan van Nassouwen verkocht aan vrouwe Margriete, haar moeder, waarvan zij wel een brief van de stad Breda heeft dd. 1454 December 28 (Reg.No. 1708), doch niet den oorspronkelijken leenbrief van de vestiging der rente, waardoor zij geen uitbetaling kan verkrijgen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890). Hieraan vastgehecht de brief dd. 1525 Mei 18 (Reg.No. 2731).
    
    regest_nummer 2731 1525 Mei 18
    
    regest_beschrijving De keizer gelast Jan van Ymmersseele, onder toezending van het rekest (Reg.No. 2730), hieraan vastgehecht, deze zaak te behandelen met andere raden van den graaf van Nassouwe, waarna het niet noodig zal zijn zich nog tot den Raad van Brabant te wenden.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890).
    
    regest_nummer 2745 1527 Januari 20
    
    regest_beschrijving Jan van der Goten, procureur, beklaagt zich bij Henrick Montens, rentmeester van den graaf van Nassou, mede namens diens advocaat, Mr. Jasper Stijnen, over het uitblijven van antwoord aangaande de zaak, die Margriete van den Abelle begonnen is tegen den graaf wegens een rente van 60 goudguldens jaarlijks; hij herinnert zich, in de rekening over 1471/72 van den toenmaligen rentmeester van Grijmbergen, Claes Gouny, de aflossing onder de uitgaven verantwoord te hebben gezien met notitie, dat de graaf de kwitantie had, waarom hij het Hof een brief van garantie op diens erfgenamen heeft gevraagd; aan den anderen kant heeft hij bevonden, dazt in een dergelijk proces in 1478 of 1479 is aangevoerd, dat de rentmeester het geld voor de aflossing op den wissel had geconsigneerd, waarom hij extract uit genoemde rekening verzoekt.
    
    regest_datering (Bruessel XVc XXVI stijl van Brabant).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890).
    
    regest_nummer 2746 1527 Februari 2
    
    regest_beschrijving Jan van Hoilten schrijft aan Henrick Montens, rentmeester, en Claeus Vierlinck, griffier van den graaf van Nassou, dat mrs. Jasper Stijnen en Jan van der Ghoten, die te Mechelen zijn, vergeefs op antwoord uit Breda wachten, tot ontevredenheid mede van den audiencier; dat geen manier gevonden is tot daging van den zoon van den rentmeester Goeny en dat zij bevonden hebben, dat de rentmeester indertijd het geld tot lossing van de bewuste rente op den wissel heeft gebracht, waarvan het in het jaar 1485 ten behoeve van graaf Engelbrecht door diens secretaris, mr. Gielis, is afgehaald.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890).
    
    regest_nummer 2747 1527 Februari 6
    
    regest_beschrijving Jan van Hoilten vraagt, in opdracht van mr. Jan van der Ghoten en Jasper Stijnen, aan Henrick Montens, rentmeester, en Claeus Vierlinck, griffier van de Rekenkamer van den heer van Nassou, zoo mogelijk meer bescheiden te zenden aangaande de lossing van de rente, groot 60 rijnsche guldens jaarlijks, ten behoeve van de jonkvrouw van den Abeel, vóór Woensdag a.s., op welken dag de zaak voorkomt.
    
    regest_datering (des Donderdaeghs VIa Februarii).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890).
    
    regest_nummer 2752 1527 April 17
    
    regest_beschrijving Jan van der Goten, procureur, bericht mr. Claes Vierling, griffier van den graaf van Nassou te Breda, dat de weduwe van Charles Bourgois in zake de rente, die zij beweert te hebben op het land van Breda, na het extract uit de rekening van wijlen Claes Goeny gezien te hebben, inzage van de rekening zelve heeft gevraagd, en verzoekt overzending, wanneer er tenminste niets in staat, dat tot hun nadeel zou strekken.
    
    regest_datering (Bruessel anno XXVI voer Paesschen).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 890).
    
    2001 891 Lijst van stukken betreffende Corroy, voor ontvangst geteekend door A. van Bronckhorst. Met afschrift van de akte, waarbij René van Chalon zijn natuurlijken broeder Alexius behalve 500 car. guldensjaarlijks uit Corroyen Frasneser 700jaarlijks bewijst op land bij Steenbergen en op de Hooge Zwaluwe, Dubbelmonde, Almonde, Drimmelen, Standhazen en Twintighoeven en van een octrooi daarop betrekking hebbende. 1544, 1542 2 stukken
    
    Reg. no. 3043 en 3071
    
    regest_nummer 3043 1542 Maart 8
    
    regest_beschrijving René van Chalon, prins van Oraengen enz., kamerling en ridder van de orde van den keizer, gouveneur en stadhouder-generaal van Hollandt, Zeelandt en Utrecht en van Bourgoignen, bewijst zijn natuurlijken broeder Alexius 700 carolusguldens van de 1200 jaarlijks, losbaar met den penning 18, die hij hem na het overlijden van hun vader beloofd heeft en waarvan hij hem de resteerende 500 op de heerlijkheden Courroy en Fraesnes bewezen heeft, op 69 gemeten land in den graaf Heinrijcx polder bij Steenbergen voor 277 gulden en de overige 423 op een even groote rente uit de Hooge Zwaluwe, Dobbelmonde, Aelmonde, Drijmmelen, Standthuysen, Twintichoven en de visscherij aldaar, en dit naar aanleiding van het voorgenomen huwelijk van zijn broeder Alexius met Guillemine van Brochorst en op voorwaarde, dat alles bij kinderloos overlijden aan hem en zijn erven terugkomt.
    
    regest_datering (Bruessel, Ludicx).
    
    regest_nb Authentiek gelijktijdig afschrift (Inv.No. 891).
    
    regest_nb Door het oorspr. was gestoken de brief dd. 1542 December 24 (Reg.No. 3071), waarvan een afschrift op hetzelfde blad als het boven beschrevene.
    
    regest_nummer 3071 1542 December 24
    
    regest_beschrijving Kaerle, Roomsch keizer enz., verleent René van Chalon, prins van Oraangnen enz., de door dezen aan het Leenhof van Hollandt gevraagde toestemming tot vestiging van een rente, groot 422 carolusguldens jaarlijks op de heerlijkheden, vermeld in den brief dd. 1542 Maart 8 (Reg.No. 3043), waardoor deze gestoken is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Authentiek gelijktijdig afschrift op hetzelfde stuk papier als de brief dd. 1542 Maart 8 (Inv.No. 891).
    
    2002 4 Afgeloste rentebrieven.
    
    2003 892.808 Akte, waarbij Jehan van Namen als arbiter uitspraak doet tusschen zijn neef Symon, graaf van Sponheim en Vianden, en de weduwe van Robert van Namen, waarbij wederzijdsche vorderingen o.a. 1000 gulden, gevestigd op Corroy, worden gekwiteerd. 1391 1 charter
    
    Reg. no. 808
    
    regest_nummer 808 1391 Augustus 30
    
    regest_beschrijving Jehan de Namur, heer van Winendale en Quakebeke, arbiter tusschen zijn neef, den graaf van Spanheim en Viane, en diens vrouw eener-, en hun tante, vrouwe de Rosnay, weduwe van Robert de Namur, anderzijds, in hun geschil over verschillende wederzijdsche vorderingen, waaronder een schuldbrief, groot 1000 gulden, ten laste van eerstgenoemde partij en gevestigd op Coroit, doet uitspraak in dien zin, dat bijderzijds vorderingen tegen elkaar worden gekwiteerd.
    
    regest_datering (Namur).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 892). Met rest van het zegel van den oorkonder in roode was.
    
    2004 893.1836 Akte van aflossing van een rente, groot 222 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op Grimbergen en Corroy. 1461 1 charter
    
    Reg. no. 1836
    
    regest_nummer 1836 1461 Februari 9
    
    regest_beschrijving Claus van Sinte Guericx, raad en kamerling van den hertog van Bourgoigne, Brabant etc., en Jan zijn zoon, ridders, verklaren ontvangen te hebben van Johan, graaf van Nassauw, Vyanden en Dyetz, heer van Breda etc., 400 rijnsche guldens ter aflossing van een rente, groot 222 dergelijke guldens 4 1/3 stuiver jaarlijks, die zij en Jans overleden vrouw, Jehanne Dautun, hadden uit het land van Grimbergen en Couroyt.
    
    regest_datering (duyssent vierhondert ende tsestich nae gewoente 'sHoefs vazn Camerijck).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 893). Met geschonden zegel van Jan van Sinte Guericx in roode was, dat van Claus verloren.
    
    2005 894 Akten betreffende de aflossing van twee renten, groot 500 en 232 1/2 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd resp. op Breda en op Grimbergen. 1482-1494 1 katern
    
    Reg. nos. 2091, 2109, 2111, 2113, 2192 en 2246
    
    regest_nummer 2091 1482 December 8
    
    regest_beschrijving Jan van Hoern, postulaat van de kerk van Ludick als principaal, en Lodewijck Pynnock, heer van Velpe en van de Horst, ridder, Jan Wittham, heer van Houtvenne, Raes van Warus, heer van Vorus in Osingh etc., en Claes van Cortenbach als borgen, oorkonden, dat Jan van Hoern belooft de rente, groot, 232½ rijnsche gulden jaarlijks, waarvoor heer Ingelbrecht, graaf van Nassou, heer van Breda, Grymbergen etc., ridder, zijn land van Grymbergen verbonden heeft ten behoeve van heer Philips, natuurlijken zoon van wijlen den bisschop van Camerijcke, ridder, binnen 3 jaar te lossen, waarover hij hem binnen een maand een brief zal geven, waarin hij zelve benevens heer Jan van Montfort, heer van Vroenenbroeck etc., heer Willem van Vloedorp, voorgd van Remoingne, heer Willem van Vloedorp, heer van Talenbroeck en Loyt, en heer Willem van Danenrode, heer van Halen etc., gezamenlijk beloven binnen 3 jaar 4000 rijnsche guldens te betalen tot aflossing van de rente.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 894). In dezelfde katern de afschriften dd. 1484 April 19 en 22 en Mei 1, 1490 Augustus 18 en 1494 October 21 (Reg. Nos. 2109, 2111, 2113, 2192 en 2246).
    
    regest_nummer 2192 1490 Augustus 18
    
    regest_beschrijving Gezworenen, raad en gemeente van Liège beloven te betalen aan den graaf van Nassou en Vyenne 10000 goudguldens ter vergoeding van de schade, die hij en zijn onderdanen geleden hebben door het krijgsvolk van Arenberch, dat te Liège in garnizoen was, en wel uit den wijnaccijns.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 894). Geschreven in dezelfde katern als het afschrift dd. 1482 December 8, (Reg.No. 2091).
    
    regest_nummer 2246 1494 October 21
    
    regest_beschrijving Jan van Hegen, Dederich Mangelman en Arnolt van Diverhaigen, leenmannen van Millen, oorkonden, dat Dederich van Hegen verklaard heeft, dat de goederen, die hij van zijn oom Daem Swertscheyde heeft geërfd, verbonden blijven voor den borgtocht ten behoeve van den heer van Nassou, heer van Bredae, zooals dat tijdens het leven van zijn oom was.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 894). Geschreven in dezelfde katern als het afschrift dd. 1482 December 8 (Reg.No. 2091).
  - 2006 E Leenzaken.
    
    2007 895 Rekest van Joes Rogge als man van Lijsbet van Stalle aan het Leenhof van Grimbergen om tusschenkomst tot vrijstelling van schot en lot van een zeker leengoed. 1496 1 stuk
    
    Reg. no. 2276
    
    regest_nummer 2276 -1496
    
    regest_beschrijving Joes Rogge, echtgenoot van Lijsbet van Stalle, eerder weduwe van Jan de Kempener, verzoekt het Leenhof (van Diest) om de bedezetters te verbieden schot en lot te eischen van 11½ zak rogge, die hij in leen heeft van de heeren van Grimberghe, en die als leengoed vrij zijn van lasten.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 895). Op de rugzijde notities aangaande de schuld van den hertog van Gulik aan Maria van Loon, gravin-weduwe van Nassau.
- 2008 XXI Millen, Gangelt, Vucht, Stein en Lummen
  
  Millen, Gangelt en Vucht (= Waldfeucht) waren door Jan van Loon, heer van Heinsberg, als apanage toebedeeld aan zijn jongsten zoon JAN, den lateren bisschop van Luik, na wiens dood zij aan twee oudere zoons zouden komen. Nadat deze verdeeling gemaakt was, werden uit een tweede huwelijk van Jan van Loon Maria en een zuster Jacoba, later abdis van Thorn, geboren, aan wie een erfdeel in geld werd toegezegd. Toen deze bedragen bij den dood van Jan van Loon, den bisschop, nog niet geheel betaald waren, nam Jan IV van Nassau als echtgenoot van Maria Millen, Gangelt en Vucht in beslag voor de beide zusters, van welke Jacoba zich door hem liet uitkoopen. Tegen Jan van Nassau verzetten zich de nakomelingen van de twee oudste zoons van Jan van Loon nl. Johanna van Loon, gehuwd met Jan Van Nassau-Sarbrücken, en Gerhard van Blankenheim. Bij arbitrage van Philips van Bourgondië werd Jan van Nassau in het bezit gelaten en aan ieder der beide anderen de helft van het erfrecht toegewezen. Voor een van hen is dit niet doorgegaan of heeft afkoop plaats gehad, want in 1499 ruilde graaf Engelbrecht II van Nassau de helft van Millen, Gangelt en Vucht met Willem van Gulik, schoonzoon van bovengenoemde Johanna van Nassausarbrücken tegen de heerlijkheid Diest c.a. (zie het volgende hoofdstuk). Eveneens van Jan van Loon kwamen de heerlijkheden Stein en Lummen; Stein was afkomstig van Willem van Brederode, Lummen van Jan van der Marck, heer van Aremberg. De aanspraken van de familie van Maria van Loon kocht graaf Jan IV van Nassau af. Lummen ruilde hij in 1464 tegen Zundert-Hertog, Stein verkocht hij in 1464 aan Herman van Bronkhorst. Bij de stukken aangaande Stein waren oudtijds opgeborgen eenige papieren, in den ouden Inventaris de Brederodepapieren genoemd, die o.a. betrekking hebben op de heerlijkheden van de Merwede en Gennep, evenals Stein eerder eigendom van deze familie. Deze stukken zijn bijeengelaten en in ditzelfde hoofdstuk als Aanhangsel beschreven
  
  J. Arnoldi, Gesch. der Oraniën-Nassauschen länder und ihre Regenten, IIer bd. 1800; Chr. J. Kremer, Akad. Beiträge zur Gülch. und Bergischen Geschichte, 1769; M. J. Wolters, Notice historique sur les anciens seigneurs de Steyn, 1854.
  - 2009 A In het algemeen.
    
    2010 896 Conclusie van eisch in het proces van graaf Jan IV van Nassau tegen graaf Jan van Nassau-Sarbrücken over de nalatenschap van Jan van Loon, heer van Heinsberg, en diens tweede vrouw, Anna van Solms, eerder weduwe van Gerard, graaf van Sayn. c. 1460 1 stuk
    
    Dit stuk is afkomstig uit het gemeentearchief van Breda
  - 2011 B Lummen.
    
    2012 1 Koop van de heerlijkheid.
    
    2013 897.1684-897.1770 Contract van den verkoop van Lummen door Johan van der Mark aan Johan van Heinsberg, bisschop van Luik, 1453. In duplo. Met kwitanties wegens betaling van een deel van de koopsom en aflossing van verschillende lasten, op de heerlijkheid rustende. 1453 en 1457 5 charters
    
    Reg. nos. 1684-1686 en 1770
    
    2014 897.1684 1 charter, 1453 1453
    
    Reg. no. 1684
    
    regest_nummer 1684 1453 Juni 21
    
    regest_beschrijving Johan van der Marck, heer van Arenberch en Pere etc., erfvoogd van Haspengauwe, verklaart, dat heer Johan van Heynsberch, bisschop van Luydich enz., graaf van Loen, hem 4600 rijnsche guldens betaald heeft in mindering van de koopsom voor de heerlijkheid Lummen, benevens 1000 rijnsche guldens van de 3000, die Johan van der Marck uit Lummen schuldig was aan Adam van Guegehoyven, heer van Gorssem etc., en 450 aan mr. Willem van Hamell, schepen van Vliedermaill, door welke bedragen de meierij, breuken, pondgeld en lijfkeuren, geheeten "mortemains", die verpand waren, afgelost zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 897). Met de zegels van den oorkonder en de leenmannen van Loon: Willem van Ordinghen, heer van Warme, Daym van Gueghoyven en mr. Willem van Hamell, in bruine was, dat van Ordinghen geschonden; het zegel van Mathijs van der Straiten, landcommandeur van de balije van den Biesen, verloren.
    
    2015 897.1685.1 1 charter, 1453 1453
    
    Reg. no. 1685
    
    regest_nummer 1685 1453 Juni 23
    
    regest_beschrijving Jan van Heynsbergh, bisschop van Ludick enz., en Johan van der Marck, heer van Arenberghe, Peer etc., erfvoogd van Haspegauw, maken een contract over den verkoop van de heerlijkheid Lumpmen door den laatste aan den eerste.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. in duplo (Inv.No. 897).
    
    regest_nb a) Met geheim zegel van den oorkonder in roode, de zegels van Johan van der Marck, Willem van Alfteren, heer van Hamel, ridder, Willem van Ardingen, heer van Warme, Adam van Kerchem, Johan van Grevenbroeck, Geert van den Edelbampde, Willem van Malle en meier en schepenen van de bank buiten Lummen, mede voor schout en schepenen daar binnen, in groene was en geschonden; de zegels van Willem Cannarts, stadhouder, Stas van Streels, heer van Elch, ridders, Karle van der Rivieren, heer van Heere en Hermale, Adam van Guedechoven, heer van Gorssem, Hozemont en Thienes, Goeswijn van Wydoye, Henric van Grevenbroeck, Lodewijc van Aelst, Willem Mobben, Dieric van Cyney en Willem van Hamel verloren.
    
    regest_nb b) Met de zegels van Johan van der Marck, Willem van Alfteren, Willem van Ardingen, Adam van Kerchem, Willem Mobben, Dieric van Cyney, Willem van Malle en meier en schepenen, min of meer geschonden, de overige verloren.
    
    2016 897.1685.2 1 charter, 1453 1453
    
    Reg. no. 1685
    
    2017 897.1686 1 charter, 1453 1453
    
    Reg. no. 1686
    
    regest_nummer 1686 1453 Juli 20
    
    regest_beschrijving Daem van Gueghoyven, heer van Hozemont, Tienst, Gorssem etc., verklaart ontvangen te hebben van heer Johan, bisschop van Ludich enz., heer van Lumpen, 2000 rijnsche guldens in mindering van het totale bedrag, hem na overdracht door Floris van Boschhuysen verschuldigd uit de heerlijkheid Lummen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 897). Met zegel van den oorkonder in groene was.
    
    2018 897.1770 1 charter, 1457 1457
    
    Reg. no. 1770
    
    regest_nummer 1770 1457 Augustus 13
    
    regest_beschrijving Lodewijck van Bourbon, elect van Ludick enz., graaf van Loyn, oorkondt, dat Fastre Bare Surlet voor hem en leenmannen van Loyn heeft verklaard, dat heer Johan van Loyn, heer van Heynsberg, Millen, Steyn en Lumpmen, de rente, groot 340 rijnsche guldens jaarlijks, die deze hem schuldig was uit de heerlijkheid Lumpmen, heeft afgelost.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 897). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
    
    2019 2 Goederenbeheer.
    
    2020 898.1619 Rentebrief, groot 300 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Lummen, ten behoeve van Eustasse Chabot. Met akte, waarbij de hoofdsom vergroot wordt. 1445 en 1449 2 getransfigeerde charters
    
    2021 1 charter, 1445 1445
    
    Reg. no. 1513
    
    regest_nummer 1513 1445 December 27
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsbergh, bisschop van Ludick enz., beleent Stasse Chabot, heer van Ommesay, met een losrente, groot 300 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Lummen, na opdracht door Johan van der Marck, erfvoogd van Haspegou, heer van Arenbergh, Lummen etc.
    
    regest_datering (dusent vierhondert sessindveertich).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 898). De zegels van Johan van Heynsbergh, Johan van der Marck en Henrick Dessener, leenman van Loon, verloren; rest van dat van Daem van Papenhoeven, kanunnik van St. Paulus te Luik; de zegels van Willem van Malle, kanunnik van St. Maarten aldaar en van St. Servaas te Maastricht, Willem van Ordingen, Henrick van Galen, leenman, en Henrick van der Tachien, schout en leenman, in bruine was, min of meer geschonden. Met transfix dd. 1449 September 14 (Reg.No. 1619).
    
    2022 1 charter, 1449 1449
    
    Reg. no. 1619
    
    regest_nummer 1619 1449 September 14
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsberg, bisschop van Ludick enz., oorkondt, dat Johan van der Marck, erfvoogd van Haspengouwe, heer van Arenberg, Lommen etc., boven de hoofdsom van de rente, vermeld in den brief dd. 1446 December 27 (Reg.No. 1513), waardoor deze gestoken is, nog 400 rijnsche guldens heeft ontvangen van Eustasse Chabot, schout van Ludick, terwijl de rente en de voorwaarden dezelfde gebleven zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 898). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
    
    2023 899.1965 Mandement voor Willem van der Marck tot betaling van achterstallige rente, gevestigd op de heerlijkheid Lummen, aan graaf Jan van Nassau. Met relaas van den stadhouder van de leenen. 1473 2 getransfigeerde charters
    
    2024 1 charter, 1473 1473
    
    Reg. no. 1964
    
    regest_nummer 1964 1473 December 4
    
    regest_beschrijving Lodowyck van Bourbon, bisschop van Ludick, graaf van Loyn, gelast, op verzoek van Johan, graaf van Nassauwe en Vyande, heer van Breda, Herman van Mettichoven, stadhouder van zijn Loensche leenen, om met twee leenmannen zich te begeven naar heer Willem van der Marck, zoon tot Arenberg en heer van Lumpmen, of diens echtgenoote, en betaling binnen 15 dagen te eischen van den achterstal van de rente, groot 250 rijnsche guldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Lumpmen.
    
    regest_datering (Ludick).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 899). Het zegel van den oorkonder verloren. Met transfix dd. 1473 December 22 (Reg.No. 1965).
    
    2025 1 charter, 1473 1473
    
    Reg. no. 1965
    
    regest_nummer 1965 1473 December 22
    
    regest_beschrijving Herman van Mettecoven, stadhouder in het Loensche leengerecht, bericht Lodewijk van Bourbon, graaf van Loen, dat hij de commissie, vermeld in den brief dd. 1473 December 4 (Reg.No. 1964), waardoor deze gestoken is, heeft uitgevoerd.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 899). Het zegel van den oorkonder en van de leenmannen, Jan van Kriekenbeke en Michiel van Bolgery, verloren.
    
    2026 3 Leenzaken.
    
    2027 900.1527-900.1572 Akte van beleening van Heynrick van Galen met het kasteleinschap van Lummen, 1447. Met stukken betreffende den verkoop door Jan van der Marck aan Floris van Boschuysen dd. 1446 1446 5 charters
    
    De 3 charters met regestnummers 1527, 1543 en 1572 waren ooit getransfigeerd, maar zijn losgeraakt.
    
    2028 900.1527 1 charter, 1446 1446
    
    Reg. no. 1527
    
    regest_nummer 1527 1446 Augustus 20
    
    regest_beschrijving Jan van der Marck, heer van Arenberch, ter Nuwerborch, Lummen etc., verkoopt aan Floreys van Boschuyse het kasteleinschap van zijn slot te Lummen als erfleen benevens 63 rijnsche guldens jaarlijks uit de renten der heerlijkheid.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Met rest van het zegel van den oorkonder in groene was. Met twee transfixen dd. 1446 December 22 en 1447 October 13 (Reg. Nos. 1543 en 1572). De transfixen zijn losgeraakt.
    
    2029 900.1528 1 charter, 1446 1446
    
    Reg. no. 1528
    
    regest_nummer 1528 1446 Augustus 20
    
    regest_beschrijving Jan van der Marck, heer van Arenberch, Nuwerborch, Lummen etc., belooft Floreys van Boschuysen, aan wien hij het kasteleinschap van het slot van Lummen als erfleen verkocht heeft, vóór Kerstmis e.k. voor den bisschop van Ludick, aan wien de heerlijkheid Lummen leenroerig is, en diens mannen van leen op zijn kosten in het bezit daarvan te zullen doen bevestigen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Met geschonden zegel van den oorkonder in groene was.
    
    2030 900.1529 1 charter, 1446 1446
    
    Reg. no. 1529
    
    regest_nummer 1529 1446 Augustus 28
    
    regest_beschrijving Jan van der Marcken, heer van Aremberg en Lummen, oorkondt, dat zijn meier, drossaard en rentmeesters in de heerlijkheid Lummen Florijs van Boschuysen, aan wien hij het kasteleinschap heeft verkocht, bij brieven hulp en betaling zullen beloven, bij weigering waarvan zij vervangen zullen worden; voorts verleent hij Florijs van Boschuysen het jachtrecht aldaar.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2031 900.1543 1 charter, 1446 1446
    
    Reg. no. 1543
    
    regest_nummer 1543 1446 December 22
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsberch, bisschop van Ludick enz., bevestigt den verkoop van het burggraafschap van het slot te Lummen, benevens 63 rijnsche guldens jaarlijks en beleent er Florijs van Busschuysen mede na opdracht door Jan van der Marck, erfvoogd van Haspengauwe, heer van Arburgh en Lummen, naar den inhoud van de beide brieven dd. 1446 Augustus 20 (Reg. Nos. 1527 en 1528), door den eersten waarvan deze gestoken is, onder voorbehoud, dat het niet van den heer van Lummen te leen gehouden zal worden en dat Jan van der Marck het kan lossen met 2000 rijnsche guldens.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2032 900.1572 1 charter, 1447 1447
    
    Reg. no. 1572
    
    regest_nummer 1572 1447 October 13
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsberch, bisschop van Ludich enz., beleent Heynrick van Galen als man en voogd van jonkvrouw Katheryne van Alfteren met het kasteleinschap van het slot van Lummen, zooals dat beschreven wordt in den brief dd. 1446 Augustus 20 (Reg.No. 1527), waardoor deze gestoken is, na opdracht door Florijs van Buschusen, die het hem, met medeweten van Johan van der Marke, erfvoogd van Haspengauwe, heer van Arberg, Nuwerberg, Lummen en Peer, verkocht heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 900). Het zegel van den oorkonder verloren.
  - 2033 C Stein.
    
    2034 901.956-901.957 Akte van verpanding van de heerlijkheid door Willem van Brederode aan Gerart van Pietershem. Met belofte van restitutie na ontvangst van de pandsom. 1408 2 charters
    
    2035 901.956 1 charter, 1408 1408
    
    Reg. no. 956
    
    regest_nummer 956 1408 October 20
    
    regest_beschrijving Willem van Brederode, heer van Steyn en de Merweyde, verpandt Gherart van Pietershem, knaap, het slot van Steyn op de hierin omschreven voorwaarden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 901). Met de zegels van Willem van Brederode en Gherart van Pietershem in groene was en geschonden.
    
    regest_nb Het stuk is een chirograaf.
    
    2036 901.957 1 charter, 1408 1408
    
    Reg. no. 957
    
    regest_nummer 957 1408 October 21
    
    regest_beschrijving Gherart van Pietershem, knaap, belooft Willam van Brederode, heer van Steyn en de Merwede, de heerlijkheid Steyn, die hij in pand heeft, terug te zullen geven na ontvangst van 3000 rijnsche guldens hoofdgeld benevens 300 dergelijke guldens handgeld, alles volgens de chirograaf, die ieder van hen aangaande de verpanding heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 901). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2037 902.986 Akte van beleening voor Geryt van Petershem als pandheer door Jan van Beieren, elect van Luik. 1411 1 charter
    
    Reg. no. 986
    
    regest_nummer 986 1411 Juli 17
    
    regest_beschrijving Hertog Johan van Beyeren, elect van Ludic, oorkondt, dat Willem van Brederoide en zijn vrouw Margriete van Steyn aan Gerijt van Petershem voor telkens 3 jaar hebben verpand de heerlijkheid Steyn met de wieren tot Redekem, waarvan Margrietes zusters Katharina en Johanne eveneens afstand zullen doen, losbaar, mede door de zusters, na 3 jaar met 750000 rijnsche guldens, en beleent Gerijt van Petershem daarmede.
    
    regest_datering (in onsen palayse tot Ludijck).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 902). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2038 903.1044 Verklaring van Jan van Beieren, elect van Luik, dat Willem van Brederode in het jaar 1414 met de heerlijkheid beleend is. 1415 1 charter
    
    Reg. no. 1044
    
    regest_nummer 1044 1415 December 27
    
    regest_beschrijving Johannes, hertog van Bavaria, elect van Leodium, graaf van Los, oorkondt, dat Wilhelmus van Breyroede den 29en December 1414 te Leodium voor leenmannen van Mazelant de burcht Steyn met bijbehooren aan hem heeft opgedragen en er vervolgens door hem als graaf van Los mede beleend is.
    
    regest_datering (a.D. millesimo quadringentesimo sextodecimo).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 903). Met zegel van den oorkonder in roode was.
    
    2039 904.1331 Akte van beleening van Willem van Brederode met de heerlijkheid door Jan, bisschop van Luik. 1435 1 charter
    
    Reg. no. 1331
    
    regest_nummer 1331 1435 Februari 6
    
    regest_beschrijving Johan, bisschop van Ludic enz., beleent als graaf van Loen Willem van Brederode, man van zijn nicht Margriete, vrouwe van Steyn, met het huis en slot van Steyn.
    
    regest_datering (des neisten Sondaigs na onser Liever Vrouwen dach Licmisse dat men sprict in Latynen Purificacio).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 904). Met zegel van den oorkonder in roode was met contrazegel.
    
    2040 905.1591-905.1592 Akte van verpanding van de heerlijkheid door Willem en Margareta van Brederode en van inpandneming door Johan van Heinsberg, bisschop van Luik. 1448 2 charters
    
    2041 905.1591 1 charter, 1448 1448
    
    Reg. no. 1591
    
    regest_nummer 1591 1448 Juni 16
    
    regest_beschrijving Willem van Brederoide en Margareta van der Merwede, heer en vrouwe van Steyn, verpanden heer Johan van Heynsberch, bisschop van Ludick enz., graaf van Loen enz., slot en land van Steyn, zooals diens vader het had, nadat Gerrit van Petersheym het hem had overgedragen, met de voorwaarde, dat heer Johan na een jaar kan kiezen, of hij het erfelijk behouden wil voor 6000 gulden eens en 100 jaarlijks, zoolang Margareta van Brederode leeft, met een vergoeding van 1500 rijnsche guldens voor het afkoopen van de aanspraken van Petersheym, dan wel of hij het terug wil geven.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 905). Met de zegels van Willem en Margareta van Brederode in roode was, waarvan het tweede zeer geschonden, die van Steven van Lyeck den ouden, Gotschalck van Vurde, Steven van Lyeck Jr. en Sander van Vosshem in groene was; dat van Johan van Lyeck Stevensz. verloren.
    
    2042 905.1592 1 charter, 1448 1448
    
    Reg. no. 1592
    
    regest_nummer 1592 1448 Juni 16
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsbergh, bisschop van Ludick, enz., graaf van Loyn enz., neemt slot en land van Steyn van Willem en Margareta van Brederode en De Marweyde in pand op de voorwaarden, met hen overeengekomen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 905). Met geschonden zegel van Johan van Heynsbergh in roode, die van Steven van Lyeck Sr., Gotschalck van Voirde, Johan en Steven van Lyeck, gebroeders, en Sander van Voshem in groene was.
    
    2043 906.1638-906.1677 Akte van beleening van Johan van Heinsberg, bisschop van Luik, met de heerlijkheid, na opdracht door Johanna van de Merwede, vrouw van Clais van der Hoyven, 1452. Met akte van denzelfden inhoud dd. 1450 en kwitantie, groot 1600 rijnsche guldens, voor Johan van Heinsberg dd. 1452 1452 3 charters
    
    2044 906.1638 1 charter, 1450 1450
    
    Reg. no. 1638
    
    regest_nummer 1638 1450 Augustus 1
    
    regest_beschrijving Roprecht, heer van Grevenbroick en Hamont, drossaard van Stockhem, stadhouder van heer Johan van Heinsberch, bisschop van Ludick enz., graaf van Loen, en Loensche mannen van leen oorkonden, dat vrouwe Johanna van der Merweyden en Steyne, vrouwe van Gerdijngen, echtgenoote van Claiss van der Hoyven, heeft opgedragen de aanspraken, die zij op de heerlijkheid Steyn heeft gekregen door overlijden van haar zuster, Margareta van Brederode, waarna de stadhouder heer Johan van Heinsberch met de heerlijkheid heeft beleend.
    
    regest_datering (Stockhem).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 906). Met geschonden zegels van Roprecht, heer van Grevenbroick, Nyckolaus Tatter, priester, Goerdt van Vlodorp, heer van Leut, Mertijn van Bockhoyven en Renerus Bornman, leenmannen, in groene was; dat van Mertijn van Bochkoyven zeer, de andere weinig geschonden.
    
    regest_nb Gedrukt bij M.J. Wolters, Notice historique sur les anciens seigneurs de Steyn et de Pietersheim, 1854, bl. 31.
    
    2045 906.1676 1 charter, 1452 1452
    
    Reg. no. 1676
    
    regest_nummer 1676 1452 Juli 31
    
    regest_beschrijving Clais van der Hoyven en zijn vrouw Johanna van der Merweyden, vrouwe van Gerdinghen, verklaren, dat de 1600 rijnsche guldens, die wijlen heer Johan van Loen, heer van gulich, Heinsberch en Lewenberg, schuldig was aan Johanna's eersten man, heer Daniell Hoyn, ridder, tijdens diens leven zijn betaald, en schelden die zijn erven en degenen, die zich in een brief dd. 1424 December 1 borg hebben gesteld, op deze wijze kwijt, omdat zij de schuldbekentenis verloren heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 906). Met geschonden zegel s van de beide oorkonders en van Goerdt Bulner en Johan Dwyngelant in groene was.
    
    2046 906.1677 1 charter, 1452 1452
    
    Reg. no. 1677
    
    regest_nummer 1677 1452 Juli 31
    
    regest_beschrijving Geryt van Serayn, erfpanetier van het bisdom Ludick, stadhouder van heer Johan van Heinsbergen, bisschop van Ludick en graaf van Loen, voor diens Loensche en Maeslandsche leenen, beleent den bisschop met de heerlijkheid Steyn na opdracht door Johanna van der Merweyden, vrouwe van Gerdinghen, echtgenoote van Clais van der Hoyven.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 906). Met de zegels van den stadhouder en van Johan Koperdrait en Mertijn Putmans, mede voor Gerit van Roidacker en Heyne Pyper, leenmannen, en van Clais van der Hoyven en Johanna van der Merweyden in groene was, de eerste twee geschonden.
    
    regest_nb Gedrukt bij M.J. Wolters, a.w., bl. 35.
    
    2047 907.1704-907.1776 Akten, waarbij Henric van Diest afstand doet van zijn aanspraken op de heerlijkheid. 1454 en 1457 2 charters
    
    2048 907.1704 1 charter, 1454 1454
    
    Reg. no. 1704
    
    regest_nummer 1704 1454 October 8
    
    regest_beschrijving Henric van Diest, heer van der Rivieren, ridder, doet ten behoeve van heer Johan van Loen, bisschop van Ludick enz., graaf van Loen, afstand van de aanspraken, die hij heeft gekregen op de heerlijkheid Steyn, na overlijden van zijn zuster Marie, in leven vrouw van Gheert van Petershem, aan wien Willem van Brederode de heerlijkheid heeft verpand.
    
    regest_datering (Dyest).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 907). Het zegel van den oorkonder in roode was verloren, die van Daem van Gudeghoven in groene, en Willem van Ordinghen in roode was, geschonden.
    
    2049 907.1776 1 charter, 1457 1457
    
    Reg. no. 1776
    
    regest_nummer 1776 1457 October 1
    
    regest_beschrijving Henric van Dyest, heer van der Ryvieren, ridder, bevestigt den afstand van zijn aanspraken op de heerlijkheid Steyn, eertijds door hem gedaan ten behoeve van heer Johan van Loen, heer van Heynsberghe, Millen, Steyn en Lumpnen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 907). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was; die van Daem van Gudeghoven, drossaard van het land van Loon, en Willem van Ordingen verloren.
    
    2050 908 Brief van Aart van Elen aan een zaakgelastigde van den graaf van Nassau over de aanspraken van zijn vrouw, dochter van Johanna van de Merwede, op Stein. Met aanteekeningen. 1461 3 stukken
    
    Reg. no. 1840
    
    regest_nummer 1840 1461, vóór October 8
    
    regest_beschrijving Aart van Elen bericht Dierick Wolff te Triecht, dat hij niet te zamen met Jan Hoen van den Brueck en met de kinderen uit het eerste huwelijk van zijn vrouw over de aanspraken op zekere goederen van den jonker van Nassouwen te Triecht wil komen spreken, daar alleen zijn vrouw aanspraken heeft, die zij, wanneer geen schikking gevonden wordt, zullen verkoopen.
    
    regest_datering (tot Brede).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 908). Met afgesleten sluitzegel in groene was. Hierbij twee stukjes papier, waarop eenige aanteekeningen, o.a. dat Jan Hoen voogd is van genoemde kinderen, waarvan de vader Joris van den Anstelen was en de moeder Cecylie, oudste dochter van Johanna van de Merwede, hertrouwd met Aart Elen. Op een der stukken staat als datum: 8 October 1461.
    
    2051 909 Kwitantie, groot 800 rijnsche guldens, betaald aan Willem van Loon, heer van Gulik, graaf van Blankenheim, door graaf Jan van Nassau wegens verkoop van aanspraken op Stein, Lummen en Meerssen, 1462 1 stuk
    
    Reg. no. 1850
    
    regest_nummer 1850 1462 September 24
    
    regest_beschrijving Wilhem van Loyn, heer van Guilch, graaf van Blanckenheim etc., verklaart ontvangen te hebben van zijn zwager Johan, graaf van Nassouwe, 800 rijnsche guldens in mindering van 1500 dergelijke guldens, die hem toekomen voor zijn aandeel in de heerlijkheden Steyn, Lumpmen en Merchena, dat hij gekregen heeft van zijn "zwager" en zijn moei, graaf en gravin van Weede.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 909). Met rest van het opgedrukte zegel van den oorkonder in groene was.
    
    Over Meerssen, dat eigendom was van de Abdij van St. Remigius te Reims, hadden de heeren van Heinsberg de voogdij.
    
    2052 910-910.1865 Akte, waarbij Johanna van de Merwede afstand doet van haar aanspraken op de heerlijkheid Stein ten behoeve van graaf Jan van Nassau, met belofte zijnerzijds haar daarvoor een lijfrente te zullen geven en kwitantie dienaangaande over het jaar 1463. 1463 en 1464 1 charter en 2 stukken
    
    2053 910 2 stukken
    
    Reg. nos. 1864 en 1874
    
    regest_nummer 1864 1463 September 23
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouw etc., belooft vrouwe Janne van der Merweden, dochter tot Steyn en vrouwe van Gerdingen, een lijfrente, groot 20 rijnsche guldens jaarlijks, te betalen in ruil voor haar afstand van aanspraken op de heerlijkheid Steyn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 910).
    
    regest_nummer 1874 1464 Maart 5
    
    regest_beschrijving Jehen van der Merweyden, dochter tot Steyn en vrouwe van Gherdingen, verklaart ontvangen te hebben van Johan, graaf van Nassouwen, Vianden en Dietz, heer van Breda, 20 rijnsche guldens als termijn van een lijfrente, vervallen op 2 Februari 1464.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 910). Met opgedrukt zegel van de oorkondster in groene was.
    
    2054 910.1865 1 charter, 1463 1463
    
    Reg. no. 1865
    
    regest_nummer 1865 1463 September 23
    
    regest_beschrijving Johanna van der Merwede, dochter tot Steyn, vrouwe van Gheerdingen, doet ten behoeve van Johan, graaf van Nassouw, Vyanden en Dietze, heer van Breda, voor hemzelve en als voogd van zijn vrouw, Marie van Loen, en zijn schoonzuster, jonkvrouw Jacop, afstand van haar aanspraken op de heerlijkheid Steyn op voorwaarde, dat haar de lijfrente, groot 20 rijnsche guldens jaarlijks, haar beloofd door Johan van Heynsbergh, wordt uitbetaald.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 910). De zegels van Johanna van der Merwede en van Claes van Aelsdorp verloren.
  - 2055 D Aanhangsel.
    
    2056 De Brederodepapieren.
    
    2057 911.1002-911.1005 Akte, waarbij Johan, Walraven en Willem van Brederode overeenkomen, de heerlijkheid Gennep ongescheiden te bezitten. Met akte, waarbij Johan en Margriete van Loon in deze gemeenschap worden opgenomen. 1413 2 charters
    
    2058 911.1002 1 charter, 1413 1413
    
    Reg. no. 1002
    
    regest_nummer 1002 1413 April 11
    
    regest_beschrijving Johan, Walraven en Willem, gebroeders, heeren van Brederode, Genp, Steyn en de Merweyde, oorkonden, dat zij de heerlijkheid Genp en wat zij verder van hun moeder geërfd hebben, ongescheiden zullen bezitten.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 911). Met de zegels van Johan en Willem van Brederode in groene was, dat van Walraven verloren.
    
    2059 911.1005 1 charter, 1413 1413
    
    Reg. no. 1005
    
    regest_nummer 1005 1413 September 28
    
    regest_beschrijving Johan van Loen en Margriete, heer en vrouwe van Hensberch, Ghennip en Lewenberch, Johan van Brederode, heer van Ghennip, Walraven, heer van Brederode en Ghennip, en Willam van Brederode, heer van Ghennip, Steyn en de Merwede, komen overeen, dat de beide eersten hun slot Lonensteyn in de stad Ghennip zullen afbreken en in plaats daarvan in overleg met de anderen het huis ten Hage in de heerlijkheid Ghennip zullen versterken, dat Margriete den molen te Ghennip, den hof te Brakel en wat zij verder als ouderlijk erfdeel heeft gekregen, wederom in zal brengen, en Johan van Loen 1∕4 van de schuld, die wijlen Johanna van Brederode en Ghennip, zijn (schoon)zuster had, betalen zal, waarvoor hij met de drie anderen gelijkelijk de heerlijkheid Ghennip bezitten zal, welke bij kinderloos overlijden der Brederodes zal vererven op zijn oudsten en zijn middelsten zoon, Johan van Loen en Willem, graaf van Blanckenhem.
    
    regest_datering (op Sinte Michiels avont).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 911). Met de zegels van Willem van Loen, graaf van Blanckenhem, en Willem van Brederode in groene was, waarvan het laatste geschonden; die van Johan van Loen, zijn zoon Johan en Johan en Walraven van Brederode verloren.
    
    2060 912.1025 Akte, waarbij Johan en Margrete van Loon belooven het hun door Willem van Brederode verpande 1/4 van Gennep te zullen teruggeven na ontvangst van 4000 rijnsche guldens. 1415 1 charter
    
    Reg. no. 1025
    
    regest_nummer 1025 1415 Maart 4
    
    regest_beschrijving Johan van Loen, heer van Heynsbergh, Genp en Lewenbergh, en zijn vrouw Margrete beloven het vierdedeel van de stad Genp en het slot die Hage aldaar, dat Wilhem van Brederode, heer van Steyne, en zijn vrouw Margete hun verpand hebben, te zullen teruggeven na ontvangst van 4000 rijnsche guldens van Wilhem of zijn broeders Johan en Walraven van Brederode.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 912). De zegels van Johan van Loenen zijn zoons Johan van Heynsberg en Wilhem, graaf van Blankenheim, verloren, dat van zijn vrouw Margrete in groene was en afgescheurd.
    
    2061 913.114 Vidimus van een akte dd. 1303, waarbij de hertog van Brabant verklaart geen aanspraken te hebben op de hooge heerlijkheid van Meerwijk en Empel. 1311 1 charter
    
    Reg. nos. 87 en 114
    
    regest_nummer 87 1303 November 30
    
    regest_beschrijving Johannes, hertog van Brabantia enz., verklaart, dat hij, zooals bij onderzoek gebleken is, geen enkel recht heeft op de hooge heerlijkheid, die Johannes van Merewijck aldaar en te Empel bezit.
    
    regest_datering (die Beati Andree apostoli).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1311 November 6 (Reg.No. 114).
    
    regest_nummer 114 1311 November 6
    
    regest_beschrijving De prior van het Predikheerenklooster te Novimagum geeft vidimus van den brief dd. 1303 November 30 (Reg.No. 87).
    
    regest_datering (Sabbato post festum Omnium Sanctorum).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 913). Met geschonden priorszegel in groene was.
    
    2062 914.1165-914.1475 Stukken betreffende een schuld van 1100 kronen ten laste van Willem van Brederode, gevestigd op de heerlijkheid van de Merwede, 1442 en 1443 Met bijbehoorende stukken dd. 1422 en 1424 4 charters
    
    2063 914.1165 1 charter, 1422 1422
    
    Reg. no. 1165
    
    regest_nummer 1165 1422 April 22
    
    regest_beschrijving Jan de Vrieze verklaart, dat de 200 hollandsche schilden, die Dieric Jacopsz. van Amsterdamme en Jan van Alphen hem volgens bezegelden brief schuldig zijn, jonker Willem van Breerode, heer van Gennep, Steyn en de Marweyde, toekomen, en belooft die te zullen aftrekken van de 1100 kronen, die deze hem schuldig is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2064 914.1205 1 charter, 1424 1424
    
    Reg. no. 1205
    
    regest_nummer 1205 1424 Mei 6
    
    regest_beschrijving Lodewijck, heer van Moerkercke, ridder, belooft Willem en Margriete van Brederode, heer en vrouw van Steyn, zijn zwager en zuster, voor het goed ter Merweyde te zullen betalen 16 keer de gemiddelde opbrengst per jaar, berekend over 12 jaar, nadat een begin gemaakt zal zijn met de bedijking, in mindering waarvan hij reeds nu 1000 kronen betaalt en op voorwaarde, dat hij voor de betaling van het overige uitstel krijgt tot 2 jaar, nadat het land bedijkt zal zijn en vruchten zal dragen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Met de zegels van den oorkonder en zijn neven Geraerd vazn Aexpoele en Jan van Seelis in roode was, weinig geschonden.
    
    2065 914.1461 1 charter, 1442 1442
    
    Reg. nos. 1451 en 1461
    
    regest_nummer 1451 1441 Maart 28
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, gezworenen en raad van Tricht oorkonden op verzoek van Willem van Brederode, heer van Steyn, dat Aert van Chievel, knaap, voogd van het land van Valkenborch, en Engelbrecht van den Brueck onder eede verklaard hebben, dat de heer van Moerkerken bij den koop van de heerlijkheid van de Marweide beloofd heeft aan de erfgenamen van Johan die Vriese te betalen, hetgeen Willem van Brederode dezen schuldig was uit de genoemde heerlijkheid.
    
    regest_datering (nae costume s'Hoofs van Ludick).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1442 Januari 14 (Reg.No. 1461).
    
    regest_nummer 1461 1442 Januari 14
    
    regest_beschrijving Dirc van Wassener, protonotarius van den pauselijken stoel, proost van St. Johan te Utrecht, van Westvrieslant en van Leyen, pastoor van Haerlem, heer van Mydrecht en Wilnes, geeft vidimus van den brief dd. 1441 Maart 28 (Reg.No. 1451).
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Met zegel van den oorkonder in roode was.
    
    2066 914.1475 1 charter, 1443 1443
    
    Reg. no. 1475
    
    regest_nummer 1475 1443 Februari 15
    
    regest_beschrijving Hildegonde Willem Witmansz. weduwe en Jacop die Vryese Jansz. beloven jonker Willem van Brederode, heer van Stein, en zijn vrouw, jonkvrouw Margriete van der Marweede, niet te zullen lastig vallen naar aanleiding van een brief, sprekende van 1100 kronen, rentende 110 kronen jaarlijks, zoolang deze zich zullen houden aan den brief, hun den 9en Februari 1442/3 te Aelbertsberghe gegeven.
    
    regest_datering (dusent vyerhondert ende tweevyertich na beloep scrivens des Hoofs van Hollant).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 914). Met geschonden zegel van Jan van Muylwyck Gheraetsz. in groene was; dat van Alaert Suys Matheusz. verloren.
    
    2067 915.780 Akte, waarbij de hertog van Gelre Dirk van Brederode 150 oude schilden jaarlijks uit den tol te Moldich geeft. 1387 1 charter
    
    Reg. no. 780
    
    regest_nummer 780 1387 Augustus 10
    
    regest_beschrijving Willem van Gulick, hertog van Gelre en graaf van Zutphen, geeft Dirick van Brederode 150 oude schilden jaarlijks uit den tol te Moldich, in ruil voor den door diens vader, heer Reynalt heer van Brederode en Ghenepp, aan zijn onderdanen verleenden vrijdom van tol te Ghenepp.
    
    regest_datering (up Sente Laurentius'dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 915). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2068 916 Vidimus van de akte, waarbij koning Sigismund van Hongarije etc., Dederich, graaf van Sayn, beleent met de torenste Engers en Keizersweerd en met het dorp Consor dd. 1431, 1432 1 stuk
    
    Reg. nos. 1284 en 1301
    
    regest_nummer 1284 1431 Januari 15
    
    regest_beschrijving Sigmund, Roomsch koning, beleent Dederich, graaf van Seyne, erfelijk met de torens te Engersz en te Keysserswerde, hetgeen zoo blijven zal, ook wanneer de tollen verplaatst worden, en met het dorp Consor, dat Dederichs oom, Wilhelm von Seyn, in leen heeft gehad.
    
    regest_datering (zo Costentz vierzehenhundert jar und darnach in deme eynunddrissigisten jaire am Mantag vor Sant Anthoniitag unserer Rijche des Ungerischen etc. indeme vier und vierzichsten des Romischen in deme eyn und zwenzichsten und des Beheymschen indeme eylfften jairen).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1432 Mei 27 (Reg.No. 1301).
    
    regest_nummer 1301 1432 Mei 27
    
    regest_beschrijving Brün, abt van St. Mergenstat, Johan van Seelbach Geirhartsz. en Frederich van Gevertzhain geven vidimus van den brief dd. 1431 Januari 15 (Reg.No. 1284).
    
    regest_datering (feria tercia proxima post Dominicam qua cantatur in ecclesia Vocem Jocunditatis).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 916). Van de in groene was opgedrukte zegels der drie oorkonders is slechts een rest van het eerste over.
    
    2069 917.1247 Transumpt van drie schuldbekentenissen van Jan van Brabant ten behoeve van Willem van Brederode dd. 1419, 1420 en 1429 1 charter
    
    Reg. nos. 1097, 1098, 1102 en 1247
    
    regest_nummer 1097 1419 December 5
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., bewijst zijn raad Willem van Brederoede, heer van Gemp, Steyn en Merweyde, uit de renten van Tricht 216 mud spelt jaarlijks, dezen aangekomen van zijn vrouw Mergriete van der Merweyde en Steyn, die ze van heer Arnd van Steyn, ridder, had geërfd.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Getranssumeerd in den brief dd. 1429 Maart 12 (Reg.No. 1247).
    
    regest_nummer 1098 1419 December 5
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., bewijst zijn raad Willem van Brederoede, heer van Gempe, Steyn en de Merweyde, 1000 rijnsche guldens jaarlijks uit de renten van Tricht, totdat voldaan zal zijn de achterstal van 216 mud spelt jaarlijks over 63 jaar, beloopende 13608 mud, welke Willem van Brederoede aangekomen zijn door zijn huwelijk met Margriete van der Merweyden en Steyn.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Getranssumeerd in den brief dd. 1429 Maart 12 (Reg.No. 1247).
    
    regest_nummer 1102 1420 Maart 13
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., bewijst zijn raad Willem van Brederoede 7 pond oude grooten van 20 fransche kronen het pond jaarlijks, uit den cijns, dien de lombarden van Tricht hem schuldig te zijn, omdat de renten van Tricht te zeer bezwaard zijn om daaruit de 1000 rijnsche guldens jaarlijks te betalen, die Willem van Brederoede bij brief van 1419 December 5 (Reg.No. 1097) beloofd zijn.
    
    regest_datering (Bruessel dusent vierhondert ende negenthien na gewoenten 's hoofs van Camerijck).
    
    regest_nb Getransumeerd in den brief dd. 1429 Maart 12 (Reg.No. 1247).
    
    regest_nummer 1247 1429 Maart 12
    
    regest_beschrijving De officiaal van de curia te Leodium geeft transsumpt van de brieven dd. 1419 December 5 en 1420 Maart 13 (Reg. Nos. 1097, 1098 en 1102).
    
    regest_datering (in palatio episcopali Leodiense).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 917). Het zegel van het officialaat verloren; met signatuur van den notaris Mathias Voelen.
- 2070 XXII Diest, Zelhem, Sichem, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen
  
  In de inleiding tot het vorige hoofdstuk (blz. 151) is reeds vermeld, hoe graaf Engelbrecht II de helft van Millen, Gangelt en Vucht ruilde tegen Diest c.a. Onder de annexa zijn te verstaan: "tol en doorgang" van Diest, het burggraafschap van Antwerpen, benevens Zelhem, Sichem, Meerhout, Vorst, Holede en 9 bunder land te Wommerssom, welke goederen in 1447 reeds aan Jan IV van Nassau verpand waren. Het waren Brabantsche leenen behalve Diest zelve, dat oorspronkelijk allodiaal, door Arnold II aan Philips van Heinsberg als aartsbisschop van Keulen (1168-1191) werd opgedragen. De heeren van Diest herinnerden zich het bestaan dezer vazaliteit slechts bij hooge uitzondering, zooals in 1308, toen Gerard van Diest zich op de leenroerigheid aan Keulen beriep om voor Diest uitzondering te verkrijgen van den ban, die Brabant getroffen had
  
  De annexe bezittingen werden langzamerhand en langs verschillende wegen verworven. Wanneer Zelhem en het burggraafschap van Antwerpen aan de heeren van Diest zijn gekomen, is mij niet gebleken; Arnold V (†1296) is, voor zoover bekend, de eerste, die zich burggraaf van Antwerpen
  Volgens Witkamp, Gesch. der zeventien Nederlanden, II, blz. 360, komt reeds in 1268 een Arnold van Diest voor als burggraaf
  ., Thomas (†1349) de eerste, die zich heer van Zelhem noemt. De genealogen voegen daarom tusschen Arnold IV en V nog een Arnold in, die met een erfdochter van het burggraafschap gehuwd zou zijn geweest. Het ligt meer voor de hand, dat de hertog van Brabant, die als hertog van Neder-Lotharingen markgraaf van Antwerpen was, den titel van burggraaf erfelijk aan een der heeren van Diest heeft geschonken. Sichem kocht Thomas II in 1413 van Reinald, heer van Schoonvorst en Montjoie
  Van Meerhout bezaten de heeren van Diest als zoodanig de helft met hooge rechtspraak; door het huwelijk van Thomas II met Catherina van den Wiere kregen zij er de andere helft bij benevens de dorpen Vorst en Holede, alle met uitzondering van de hooge rechtspraak, en de 9 bunder land te Wommerssom
  
  Diest, dat aanvankelijk met een aantal omliggende gehuchten één heerlijkheid vormde, werd daarvan in 1229 door verkrijging van stadsrecht geëximeerd. De onderhoorigheden, die evenals het bestuur van de stad Sichem onder den drossaard van de landen van Diest en Sichem stonden, behielden hun meier en 7 schepenen, die op den burcht te Schaffen vergaderden en een zegel gebruikten, waarop het wapen van Diest met het randschrift "Sigillum scabinorum forensium de Dyste". Sinds 1566 waren zij verplicht te Diest in het korenhuis te vergaderen
  
  De beide helften van Meerhout hadden evenals Vorst ieder een bank, welke drie banken door eenzelfden meier van den heer van Diest werden bediend. In die helft van Meerhout, welke deel uitmaakte van de heerlijkheid Wier, stelde het kapittel van St. Gomarus te Lier de schepenen aan, die den eed aflegden aan den hertog, het kapittel en den heer van Diest. In de andere helft lag de hof te Lare, die de heer in cijns had van het kapittel te Lier
  
  Graaf Hendrik III van Nassau liet ook te Diest in 1514 of 1516 een burcht bouwen na slooping van twee oude kasteelen, waarvan er een, gebouwd vòòr 1200, op de Warande lag temidden van wijngaarden, en de andere, die uit het midden van de 14e eeuw dateert, op het St. Jansveld. Graaf Hendriks gemalin, Claude de Chalon, te Diest gestorven in 1521, is er, evenals prins Philips Willem begraven; de eerste in de St. Jans-, de laatste in de St.- Sulpiciuskerk. Diest heeft tot 1795 aan de Nassaus behoord
  
  Zie Chronicon Diestense, uitgegeven door M. Raymakers in Bulletin de la Commission royale d'histoire de Belgique, 3e serie, tome II, (1861); F. J. E. Raymakers, Het kerkelijk en liefdadig Diest, 1870; M. Ch. Stallaert, Inventaire analytique des chartes concernant les seigneurs et la ville de Diest, in Compte rendu de la Commission royale enz., 4e serie, tome III, (1876); J. de Sturler, Un fief de l'Archevêché de Cologne en Brabant: La eigneurie de Diest, in Bulletin de la Commissien royale enz. tome CI, (1936), blz. 137-186; Instructive memorie op de domeinen van Z.H. door F. E. Fijen, van 1768 (Inv. Nass. Dom. fol. 794 no. 78); P. J. Goetschalckx, Eenige aanteekeningen rakende de geschiedenis van Sichem in Bijdr. tot de gesch. van het hertogdom Brabant, I, (1902), blz. 523
  - 2071 A Aankomsttitels van de heerlijkheden en het burggraafschap.
    
    2072 918 Cartularium, bevattende akten van. 1349-1489 1 deel in leeren omslag
    
    Reg. nos. 451, 452, 802, 1011, 1192-1194, 1415, 1487, 1524, 1554, 1563, 1564, 1580, 1618, 1651, 1656, 1718, 1741, 1744, 1756, 1757, 1767, 1772-1775, 1777, 1807, 1814, 1829, 1831, 1856, 1861, 1868, 1910-1912, 2141, 2156 en 2178
    
    Het cartularium bevat 44 bladen en begint met de huwelijksvoorwaarden van Johanna van Heinsberg en Jan van Nassau-Sarbrücken dd. 1451 en een aantal akten, die daarop betrekking hebben. Daarna volgen akten betreffende financieele verplichtingen van de heeren van Diest en ten slotte enkele privileges uit de 14e eeuw benevens een akte van aanstelling van een schout dd. 1489
    
    regest_nummer 451 1349 Juli 25
    
    regest_beschrijving Karolus, Roomsch koning, verleent Johannes, hertog van Brabantia enz., markgraaf van het H.R., het voorrecht, dat geen wereldlijk of geestelijk heer over zijn onderdanen mag recht spreken, tenzij bewezen is, dat de rechteischer van de daartoe aangewezen personen geen recht heeft kunnen verkrijgen.
    
    regest_datering (Aquisgrani VIIIa Kal. Augusti).
    
    regest_nb a) Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXVIII, vo.
    
    regest_nb b) Geïnsereerd in den brief dd. 1349 Juli 28 (Reg.No. 452).
    
    regest_nb Gedrukt bij J.F. Böhmer, Urk. Deutscher Könige und Kaiser, 1878, no. 846.
    
    regest_nummer 452 1349 Juli 28
    
    regest_beschrijving Karolus, Roomsch koning, gelast een ieder, die het aangaat, er voor te zorgen, dat uitvoering wordt gegeven aan het privilege, door hem verleend aan den hertog van Brabant dd. 1349 Juli 25, hierin geïnsereerd (Reg.No. 451).
    
    regest_datering (Aquisgrani Vo Kal. Augusti).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XL.
    
    regest_nummer 802 1390 October 28
    
    regest_beschrijving Wilhelm van Diest, kanunnik van St. Lambrecht te Ludic, belooft, dat, wanneer hij de rente, groot 320 hollandsche guldens, hem bij broederdeeling toegewezen uit de goederen van Diest, vervreemdt ten nadeele van zijn erven, deze de rente zullen mogen lossen met den penning 10, uitgezonderd wanneer hij het wegens gevangenschap of levensgevaar heeft moeten doen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXIV vo.
    
    regest_nummer 1011 1413 December 9
    
    regest_beschrijving Johan van Loyne, heer van Heynsberg en Lewenberg, en zijn vrouw Margreta van Genep, geven den Karthuizers van Zelem een voeder wijn jaarlijks uit hun keurwijnen te Hunff in het land van Lewenberg.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Geïnsereerd in den brief dd. 1468 Augustus 18 (Reg.No. 1911).
    
    regest_nummer 1192 1424 Januari 6
    
    regest_beschrijving Sigismundus, Roomsch koning, bevestigt, op verzoek van de inwoners van Lothringia, Brabantia, Lymburgia, het markgraafschap van het H.R. rijk en de heerlijkheden Roden en Herpen, het privilege, aan Johannes, hertog van Brabantia, verleend door koning Karolus.
    
    regest_datering (Bude regnorum nostrorum vero Hungarie etc. tricesimo septimo Romanorum quartodecimo et Boemie quarto).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XL vo.
    
    regest_nummer 1193 1424 Januari 7
    
    regest_beschrijving Sigismundus, Roomsch koning, gelast een ieder, die het aangaat, ervoor zorg te dragen, dat de hand wordt gehouden aan de uitvoering van het privilege, door koning Karolus verleend en door hem bevestigd ten behoeve van de inwoners van Lotharingia, Brabantia, het markgraafschap van het H.R. Rijk en de heerlijkheden Roden en Herpen.
    
    regest_datering (Bude regnorum nostrorum vero Hungarie etc., tricesimo septimo, Romanorum quartodecimo et Bohemie quarto).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XLI vo.
    
    regest_nummer 1194 1424 Januari 8
    
    regest_beschrijving Thomas, heer van Diest, Zichenen en Zelem, burggraaf van Antwerpen, verklaart, dat na zijn dood de rente, groot 320 hollandsche guldens jaarlijks, hem gegeven door zijn broeder, heer Willem van Diest, bisschop van Strasborg, die ze bij broederdeeling had gekregen, aan zijn broeder terug zal komen, en dat, wanneer zijn broeder vóór hem sterft, diens erfgenamen recht hebben op 1200 gulden in eens, te betalen na heer Thomas' dood; de brief, waarbij de rente eertijds aan heer Willem werd gegeven, zal aan deken en kapittel van St. Jan te Diest in bewaring worden gegeven voor den langstlevende van beiden.
    
    regest_datering (na costume des Hoefs van Ludick).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXV.
    
    regest_nummer 1415 1440 Februari 7
    
    regest_beschrijving Judocus Absoloens en Jacobus van Lymingen, schepenen van Lovanium, oorkonden, dat Sanderus van Voshem, nadat hem voor schepenen door Johannes van Loen, zoon van Heynsberg, heer van Diest, Zichenen en Zeelem, en diens vrouw Johanna van Diest, hof en goederen van Holede met 31 bunder bouwland, 13 bunder weiland, 5½ bunder bosch enz. was overgedragen, heer Ywannus van Houtheem in het bezit heeft gesteld, waarna hij het voor Johannes van Loen en Johanna van Diest verklaart te hebben terugontvangen tegen 50 rijnsche guldens jaarlijks.
    
    regest_datering (a.D. millesimo quadragesimo tricesimo nono).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXIV vo.
    
    regest_nummer 1487 1443 November 12
    
    regest_beschrijving Johan van Loyn, heer van Heynsberg, Diest en Zichen, burggraaf van Antwerpen, en zijn vrouw Johanna, geven Reyner van Diest, natuurlijken zoon van heer Thomas, heer van Diest, om een einde te maken aan hun oneenigheden, het goed ten Roide in Meerhout en verder alle andere, door heer Thomas en zijn weduwe aldaar verworven goederen, benevens 75 gulden jaarlijks als leen, losbaar met den penning 16 en verzekerd op den hof ten Laere te Meerhout; en wat daaraan tekort komt, doordat aan Marie van Diest, natuurlijke dochter van heer Thomas, en haar man Sander van Vossen reeds 31 gulden uit dien hof zijn bewezen, zal uit de verdere renten van Meerhout worden aangevuld.
    
    regest_datering (na costume van schrivene in den Hofe van Ludick).
    
    regest_nb a) Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXIII vo.
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift dd. 1455 April 28 (Inv.No. 1093).
    
    regest_nummer 1524 1446 Juli 27
    
    regest_beschrijving Cristiaen tSoers, Gheert van Goitsnoven, Henrick Vilten, Henrick van Beringen, Hubrecht van Rechoven en Arnout Boechout, schepenen van Diest, oorkonden, dat jonkheer Johan van Loen, heer van Heynsberge, Diest, Zichenen etc., heeft verkocht aan Godevaert van Meerhout, schepen, een rente, groot 20 rijnsche guldens jaarlijks, uit den Merctbeemd buiten de poort langs de vest, groot 2½ bunder, losbaar binnen 2 jaar met den penning 20.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXV. Boven de akte staat, dat de rente afgelost is.
    
    regest_nummer 1563 1447 Augustus 13
    
    regest_beschrijving Jan van Loen, heer van Heynsberch, Leewenberch, Diest Zichenen, Zeelem etc., burggraaf van Antwerpen, verklaart ontvangen te hebben van Merten van Steynoirde 340 rijnsche guldens tegen een rente van 34 dergelijke guldens jaarlijks voor hem en zijn zoon Diederich uit het rentmeesterschap van Zeelem, dat deze beiden zelve zullen voeren of doen voeren, welke rente losbaar is met de hoofdsom, terwijl Jan van Langele, schout, en Zeger van der Galen, rentmeester van Diest, zich borgstellen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol XXVII.
    
    regest_nb Door het oorspr. waren gestoken de brieven dd. 1447 Augustus 15 en 1449 Juni 28 (Reg. Nos. 1564 en 1618).
    
    regest_nummer 1564 1447 Augustus 15
    
    regest_beschrijving Johanna, vrouwe van Heynsberch, Diest, Zichen, Zeelem etc., keurt goed den brief dd. 1447 Augustus 13 (Reg.No. 1563), waardoor deze gestoken is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXVII vo.
    
    regest_nummer 1580 1448 Januari 25
    
    regest_beschrijving Schepenen van Zichenen en van het kapittel van Sanctus Petrus in Lovanium te Zichenen getuigen, dat Katrina Wagemans, weduwe van Walterus van den Venne, afstand heeft gedaan van het vruchtgebruik van een blok, groot 6 dagmalen, aan den weg van Zichenen naar Messebroeck, ten behoeve van haar dochter Katrina, vrouw van Goeswinus van Merica, waarna deze het goed heeft opgedragen aan den heer van Zichenen en aan het kapittel van Lovanium als grondheeren, die vervolgens Johannes van Beringen en Margareta de Bonadomo in het bezit ervan hebben gesteld, welke laatste twee het aan Katerina Wagemans en haar dochter hebben gegeven tegen twee gouden peters jaarlijks.
    
    regest_datering (in festo beati Pauli).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XII .Door het oorspr. was gestoken de brief dd. 1456 Juli 16 (Reg.No. 1744).
    
    regest_nummer 1618 1449 Juni 28
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsberg, bisschop van Ludick enz., bevestigt als leenheer, op verzoek van Merten van Steynfoirt en zijn zoon Dideric, den brief dd. 1447 Augustus 13 (Reg.No. 1563), waardoor deze gestoken is, en beleent hem met de rente.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXVIII.
    
    regest_nummer 1651 1450 November 30
    
    regest_beschrijving Johan van Heynsberg, bisschop van Luytge, als voogd van zijn nicht Johanna van Heynsberch etc., eener-, en Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, anderzijds, maken huwelijksvoorwaarden, waarbij Johanna meebrengt de heerlijkheden Heynsberch, Geilenkirchen en Dalembroec, de pandheerschap van Wassenbergh en Hertogen Rode, behoudens vruchtgebruik voor den bisschop, en wat zij van haar moeder en grootmoeder zal erven n.l. Diest, Zichen, Meerhoult, Zeelem, Holede, Wyer etc., haar recht op slot en land van Ghenpe en de moederlijke goederen van Gulich, tot Heynsberch behoorende; de graaf van Nassauwe zal reeds voor het huwelijk Wassenbergh en Hertogen Rode mogen bezwaren tot 10000 gulden, waarmee hij den bisschop zal afbetalen, wat de ouders van Johanna hem schuldig waren, en de bisschop krijgt de vrije beschikking over Millen, Gangelt, Vuycht, Steyne en Steynoert; ten slotte wordt Johanna als douarie toegezegd burg en stad Bereisz, zooals Johan van Nassauwe die voor 12000 gulden in pandschap heeft van den hertog van Lotharingen, en zijn deel, voorzoover hij dat heeft, van Kirchin, Stauff en Daunenfels.
    
    regest_datering (uff Mandach Sant Andries' dach des heilegen apostelen).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. I.
    
    regest_nummer 1656 1451 Januari 28
    
    regest_beschrijving Johanna, vrouwe van Heynsberch, Lewenberch, Diest, Zichen, Zeelem etc., geeft haar toestemming tot de huwelijksvoorwaarden van haar dochter Johanna en graaf Johan van Nassauwe en Sarbrücken.
    
    regest_datering (up Donrstdag na Sint Pauwels dag Conversio).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. IV.
    
    regest_nummer 1718 1455 Augustus 24
    
    regest_beschrijving Johanna, weduwe van Heynsberg, vrouwe van Diest, Zichen, Zeelem etc., en Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, komen, in overleg met Johan, bisschop van Luytge etc., overeen, dat Johanna aan Johan van Nassauwe, dadelijk na diens huwelijk met haar dochter, het bestuur van al haar heerlijkheden n.l. Diest, Zichen, Zeelem, Meerhout, Holede en het burggraafschap van Antwerpen met alle rechten en inkomsten zal overdragen, hetgeen zij eveneens doen zal met de goederen, die zij nog van haar moeder, Johanna, weduwe van Parweys, vrouwe van Wijer, zal erven, waarvoor Johan van Nassouwe haar een lijfrente van 500 rijnsche guldens jaarlijks benevens andere levensbehoeften zal betalen en 100 dergelijke guldens jaarlijks uit het goed Wyer c.a. n.l. Cosen, Cortijs, Henneff en een deel van Diepenbeek, terwijl zij op de burcht te Diest zal blijven wonen.
    
    regest_datering (Diest op Sondach Sant Bertelmeeus'dach des heiligen apostelen).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. IX.
    
    regest_nummer 1741 1456 Juni 11
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengiën enz., machtigt, op verzoek van Johanne, vrouwe van Diest, Zichenen etc., weduwe van Jan, heer van Heynsberg etc., thans verblijvende in het klooster van Bethanyen bij Mechelen, Jacop van Lyeminghen, heer van Wanghe, om haar dochter Johanna, vrouwe van Heynsberg, en haar schoonzoon Jan, graaf van Nassouwe en Sarbruggen, te beleenen met haar Brabantsche heerlijkheden, nadat zij ze voor het Leenhof zal hebben opgedragen, en over de vestiging van de haar beloofde rente te staan.
    
    regest_datering (in onsen Hove in den Haghe in Hollant).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XI.
    
    regest_nummer 1744 1456 Juli 16
    
    regest_beschrijving Schepenen van Zichenen en schepenen van het kapittel van Lovanium te Zichenen getuigen, dat Johannes van Beringen en Margareta de Bonadomo de 2 gouden peters, vermeld in den brief dd. 1448 Januari 25 (Reg.No. 1580), waardoor deze gestoken is, hebben getransporteerd aan Gwilhelmus van Doerne, schout van Zichenen, voor de eene helft ten behoeve van den heer van Zichenen en voor de andere ten behoeve van hemzelve.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XII vo.
    
    regest_nummer 1756 1456 December 20
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoengiën enz., oorkondt, dat Jacop van Lyemingen, heer van Wanghe, ingevolge den brief dd. 1456 Juni 11 (Reg.No. 1741), met vier leenmannen te Arle in Luxemborch Johanna van Loen en Jan, graaf van Nassauwen en Sarbrugge, heeft beleend met land, slot en stad van Zichenen, tol en doorgang van Diest, het burggraafschap van Antwerpen, de helft van Meerhout, de andere helft met Vorst geheel, het dorp Holede en 9 bunder land te Wolmerssen, na opdracht door Johanna, vrouwe van Diest en Zichenen, burggravin van Antwerpen, weduwe van Jan van Loen, in leven heer van Heynsberge, Leewenberge, Diest en Zichenen, die zich een jaarlijksche lijfrente van 500 rijnsche guldens voorbehoudt benevens andere levensbehoeften.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. IV vo.
    
    regest_nummer 1757 1456 December 20
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgongiën enz., gelast zijn onderzaten in Zichenen, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen om Johanna vazn Loen, gravin van Nassouwe en Sarbrugge, vrouwe van Heynsberge en Leewenberge, en haar man, Jan van Nassouwe, als heer en vrouwe te gehoorzamen.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. VIII.
    
    regest_nummer 1767 1457 Juni 12
    
    regest_beschrijving Schepenen van Zichenen en van het kapittel van Sanctus Petrus van Lovanium in Zichenen getuigen, dat Henricus Wellens senior aan den graaf van Nassouwen en Sarbruggen, heer van Zichenen, een halven bunder broekland in het Wiltbroec, gelegen in den Haeck bij de nieuwe gracht, heeft overgedragen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIII.
    
    regest_nummer 1772 1457 September 1
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouwen en Sarbruggen, heer van Heynsberge, Diest, Zichenen etc., burggraaf van Antwerpen, en zijn vrouw Johanna van Loen, erfvrouwe van Diest enz., bevestigen ter gelegenheid van hun Blijde Inkomst te Diest de privileges.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIII vo.
    
    regest_nummer 1773 1457 September 18
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, en Johanna van Loyn, gravin, vrouwe van Heynsberch, Lewenberch, Diest, Zichenen etc., bevestigen hun (oud-)oom, heer Johan van Loyn, eertijds bisschop van Ludich, in het vruchtgebruik van Heynsberch en Geylenkirchen, zooals dat in de huwelijksvoorwaarden is overeengekomen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XV vo.
    
    regest_nummer 1774 1457 September 19
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, heer van Diest, Zichen etc., en Johanna van Loyn, gravin en vrouwe dier landen, schelden hun oom, heer Johan van Loyn, eertijds bisschop van Ludich, kwijt, wat zij van zijn momberschap over de landen van Heynsberg, Lewenberg e.a. te vorderen zouden kunnen hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVI.
    
    regest_nummer 1775 1457 September 25
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassouwe en Sarbrücken, heer van Heynsberch, Diest, Zichenen etc., burggraaf van Antwerpen, en Johanna van Loen, erfvrouwe van Heynsberch enz., bevestigen, ter gelegenheid van hun Blijde Inkomst te Zichenen, de privileges.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIV vo.
    
    regest_nummer 1777 1457 October 7
    
    regest_beschrijving Johan van Loyne, heer van Heynsberg, Millen, Steyn en Lumpen, draagt over aan Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, als man van Johanna van Loyn, vrouwe van Heynsberg, Lewenberg, Diest en Zichen, 6 voeder wijn, die hij en vorige heeren van Heynsberg als leen hadden van heer Diederich, aartsbisschop van Colne.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVI vo.
    
    regest_nummer 1807 1459 Juni 10
    
    regest_beschrijving Johanna van Diest, weduwe van Heynsberg, verklaart door haar zoon, graaf Johan, en haar dochter, Johanna van Loen, gravin van Nassouwe en Sarbrücken, voldaan te zijn van hetgeen haar in den brief van den hertog van Bourgondiën, waarin zij afstand deed van al haar heerlijkheden, is toegezegd en komt thans met hen overen, dat zij, in plaats vazn 3 voeder rijnsche wijn, 50 mud rogge jaarlijks zal krijgen en in plaats van 200 paar konijnen, de waranden van Merhout en Zeelem en de vogelarij van eenden en patrijzen, die zij verpachten of verlijen mag.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVII.
    
    regest_nummer 1814 1460 Januari 14
    
    regest_beschrijving Alexander van Voshem, licentiaat in de rechten, Reyner van Dyest, natuurlijke zoon van Thomas, Merten van Steynoirden, Henrick Wynants, schout van Diest, Wilhelm van Doirne, meier van Zichenen, Mathijs van den Rode, rentmeester van Diest, en Jorijs van den Rode, meier van Meerhout, verklaren schuldig te zijn 64 rijnsche guldens jaarlijks aan lijfrenten aan een aantal leden van de familie Absaloens, waarvan de koopsom is aangewend ten behoeve van Johan, graaf van Nassouwen en Sairbruggen, heer van Diest, Zichenen etc.
    
    regest_datering (dusent vierhondert negenenvijftich nae costume van scryvenen van den Hove van Brabant).
    
    regest_nb Afschrift in Inv. 918, fol. XXV, vo. Boven de akte staat, dat de 64 rijnsche guldens ten behoeve van den heer van Diest zijn afgelost. De naam van Reyners vazder, overgeslagen bij het afschrijven, moet Thomas zijn, blijkens akte van 1443 Nov. 12 (Reg.No. 1487).
    
    regest_nummer 1829 1460 September 24
    
    regest_beschrijving Ludewigk van Bourbon, geconfirmeerd elect van Ludick enz., oorkondt, dat Jehanna, weduwe van Johan van Loen, heer van Heinsberch, Diest, Zichen en Zeelem, heeft opgedragen het goed van den Wyer met het huis en het dorp Cosen met hooge, middelbare en lage heerlijkheid, dat zij geërfd heeft van haar moeder Johanna van Huerne, ten behoeve van Johan, graaf van Nassouwe en Sarbruggen, heer van Heinsberg, lewenberg, Diest, Zichen en Zellem, als man van haar dochter Johanna, die er vervolgens beide mede beleend zijn, waarbij mede is overeengekomen, dat de graaf van Nassouwe aan zijn schoonmoeder 150 rijnsche guldens lijfrente uit genoemde goederen zal betalen en daarna zoo noodig uit Hanneff en Cortijs, welke goederen zij bij dezen eveneens aan haar schoonzoon overdraagt.
    
    regest_datering (bynnen der stat Diest nadat ons alda erde ind platze tot desen nabeschreven saken verleent was).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XIX vo.
    
    regest_nummer 1831 1460 December 26
    
    regest_beschrijving Henrick van Diest, ridder, verklaart, naar aanleiding van oneenigheden tusschen hem en vroegere heeren van Diest over de valuatie van de 800 gulden jaarlijks, aan zijn vader, heer Aert, bij broederdeeling en in huwelijksvoorwaarden toegewezen door diens broeder Henrick, heer van Diest, genoegen te zullen nemen met een blijvende valuatie van den gulden op 18 brabantsche stuivers.
    
    regest_datering (opten heyligen Sente Stevens dach).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XVIII.
    
    regest_nummer 1856 1463 Januari 21
    
    regest_beschrijving Johan en Johanna, graaf en gravin van Nassauwe en Sarbrucken, heer en vrouwe van Heynsberg, Lewenberg etc., verpanden hun heerlijkheid Zelem aan Mertin von Steynfort voor 2100 rijnsche guldens, betaald deels met geld, deels met oude schuldbrieven, losbaar binnen 20 jaar.
    
    regest_datering (op Sant Angeneten dach der heiliger junffreuwen etc.).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXIX vo. In margine staat, dat de verpanding is te niet gedaan.
    
    regest_nummer 1861 1463 Juli 25
    
    regest_beschrijving Arnout van Beringen, Franck Keesmans, Henrick Wynants, Henrick Vilten, Arnout van der Poirten, Thomas Steenaert en Thomaes van der Bruggen, schepenen van Diest, oorkonden, dat Janne van Langel, schout van Diest, Zegher van de Gaden, rentmeester van de heerlijkheid Diest, Jan van den Huyse, meier van het land van Diest, en Willem van Doirne, meier van Zichenen, als zaakwaarnemers (van den heer) beloofd hebben te betalen aan Merten van Steynoirt, natuurlijken zoon van heer Arnd, ridder, en aan zijn zoon Dierick een lijfrente, groot 60 rijnsche guldens jaarlijks.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXVI vo. Boven de akte staat, dat alles wat hier na volgt, Merten van Steynorde aangaande, afgedaan is.
    
    regest_nummer 1868 1463 November 30
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrucken, heer van Heynsberg, Diest, Zichenen etc., en zijn vrouw Johanna van Loen, geven aan jonkvrouw Margriete, Johanna's natuurlijke zuster, die zij in het klooster Mariëndale te Diest hebben gedaan, 10 rijnsche guldens jaarlijks uit de rent van Diest.
    
    regest_datering (in onser stat Heynsberg).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXIX.
    
    regest_nummer 1910 1468 Augustus 18
    
    regest_beschrijving Johan, graaf van Nassauwe en Sarbrücken, en Johanna van Loyne, gravin, heer en vrouwe van Heynsberg, Lewenberg, Diest en Zichen, burggraven van Antwerpen etc., beloven den Karthuizers van Zelem 10 koopmansguldens jaarlijks uit 1 bunderland bij Woppekem, geheeten het Sterpbonder, te betalen in plaats van het voerder wijn, hun in den brief dd. 1413 December 9 (Reg.No. 1011) beloofd, wegens onzekerheid van den oogst en bezwaren bij het vervoer.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Geïnsereerd in den brief van denzelfden datum (Reg.No. 1911).
    
    regest_nummer 1911 1468 Augustus 18
    
    regest_beschrijving Prior en convent van de Karthuizers te Zelem bij Diest, gezien de twee brieven dd. 1413 December 9 en 1468 Augustus 18 (Reg. Nos. 1011 en 1910), hierin geïnsereerd, schelden Johan en Johanna, heer en vrouwe van Heynsberg, Lewenberg enz., den brief dd. 1413 December 9 kwijt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXX vo.
    
    regest_nummer 1912 1468 Augustus 18
    
    regest_beschrijving Prior en convent van de Karthuizers te Zelem bij Diest verklaren zich voldaan door Johan van Nassauw en Sarbrücken en Johanna van Loyn van den achterstal van 1 voeder wijn jaarlijks uit Lewenberg, hun door Johan van Loyn en Margreta van Genep eertijds gegeven, en van de vervanging door een andere rente.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXIII.
    
    regest_nummer 2141 1485 December 3
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylick en den Berge, graaf van Ravensberge, heer van Heynsberch, Leeuwenborch, Diest en Zichenen, verbindt alle cijnsen en renten, die hij uit de stad Diest heeft, bedragende c. 877 gulden, den pandcijns, den Marctbeemd en het Hazenbroec voor de erf- en lijfrenten, die de stad ten zijnen behoeve verkocht heeft tot een bedrag van 5000 rijnsche guldens.
    
    regest_datering (opten naesten Saterdach nae Sinte Andries' dage des heyligen apostels).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXXVI.
    
    regest_nummer 2178 1489 Januari 20
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylke en den Berge, graaf van Ravensberg, heer van Heynsberg, Diest etc., gelast de stad Diest en het dorp Webbekem om Gielis Bouchout, dien hij, na ontslag op verzoek van Augustijn Vylters, tot schout heeft aangesteld, als zoodanig te erkennen.
    
    regest_datering (Guylke op Sint Agnethen avent der hilgen jonfferen).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 918, fol. XLIV.
    
    regest_nummer 2157 Reg.No. 2157 is vervallen
    
    regest_beschrijving
    
    regest_datering
    
    2073 919 Authentieke extracten uit Brabantsche leenregisters van 1440 en 1474 aangaande Diest, Sichem, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen, benevens lijsten van van mannen en mansmannen van Sichem, Holede, Meerhout en Antwerpen. 1540 en 1541 1 deel
    
    2074 920.1414 Akte van verpanding van de heerlijkheid Sichem door Jan van Loon en Johanna van Diest aan Engelbrecht van Nassau. 1440 1 charter
    
    Reg. no. 1414
    
    regest_nummer 1414 1440 Januari 29
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoignen enz., oorkondt, dat Jan van Loon, zoon tot Heynsberch, en zijn vrouw, Johanna van Diest, heer en vrouwe van Diest en Zichen, voor het Leenhof de heerlijkheid Zichen hebben opgedragen als pand voor 18000 rijnsche guldens, die zij Engelbrecht, graaf van Nassou, schuldig zijn uit hoofde van de huwelijksvoorwaarden, gemaakt tusschen diens zoon graaf Jan en Marie van Heynsberch, hun moei, en voor 7000 dergelijke guldens eens of 700 jaarlijks, die zij in afkorting van de 18000 zullen betalen aan den graaf van Seyn, graaf Engelbrechts schoonzoon.
    
    regest_datering (dusent vierhondert negen ende dertich na costume ons Hoofs van Brabant).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 920). Met gebroken zegel van hertog Philips in roode was met contrazegel, en dat van heer Wouter Bau, heer van Vremde en Millegem, ridder, in groene was; de zegels van Henrick van Ringberge, Arnt Stamelairt van Uden, Ambrosius van Dynter en Willem van Haren, leenmannen, verloren.
    
    2075 921.1554 Akte van verpanding door Jan van Loon en Johanna van Diest van Sichem, tol en doorgang van Diest, Meerhout en Vorst, voor zoover zij dat bezitten, 9 bunderlandte Wommerssom, het burggraafschap van Antwerpen, en het dorp Holede aan Jan van Nassau. 1447 1 charter
    
    Reg. no. 1554
    
    regest_nummer 1554 1447 Maart 26
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoignen, Brabant etc., oorkondt, dat Jan van Loon, heer van Heinsberch, Leewenberch Diest en Sichen, en zijn vrouw, Johanna van Diest, voor hem en leenmannen hun goederen in Brabant, n.l. slot, dorp en land van Zichen, den tol en doorgang in hun stad Diest, de helft van het dorp Meerhout met hooge en lage rechtspraak enz. de andere helft van Meerhout en Vorst geheel met 20 pond cijns, doch zonder de hooge rechtspraak, 9 bunder land te Wolmerssem, het burggraafschap van Antwerpen en het dorp Holede hebben opgedragen om als onderpand te dienen voor een rente, groot 812 rijnsche guldens jaarlijks, te betalen aan Jan, graaf van Nassouw, Dits en Vyanden, heer van de Leck, Breda, Grimbergen en Corroit, raad en kamerling, en drossaard van Brabant, spruitende uit een hoofdsom, groot 14614 rijnsche guldens, die deze nog te goed heeft van de huwelijksvoorwaarden, gemaakt bij zijn huwelijk met Maria van Loon, en dat hij met genoemde rente beleend is.
    
    regest_datering (Diest dusent vierhondert sesse ende veertich na costumen ons Hoofs).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 921). Met de zegels van den hertog met contrazegel, Jan, heer van Rotselair, Vorsselair en Rethy, erfhofmeester van Brabant, ridder, Jan van Grijmbergen, heer van Assche, [Merxhem] en Hamme, en Ambrosius van Dynter, erfburggraaf van Dormale, in roode, dat van Henrick de Cuper in groene was; die van Henrick van Diest, heer van der Rivieren, ridder, Zeger van der Rivieren, Jacob de Sone en Joes Voirtman, leenmannen, verloren.
    
    regest_nb b) Afschrift in Inv.No. 918, fol. XXII.
    
    regest_nb De naam van de tweede heerlijkheid van Jan van Grimbergen ontbreekt door beschadiging van het charter.
    
    2076 922.1728 Machtiging van Johanna, vrouwe van Diest, voor Johan van Heinsberg, bisschop van Luik, tot het innen van haar inkomsten. 1455 1 charter
    
    Reg. no. 1728
    
    regest_nummer 1728 1455 December 26
    
    regest_beschrijving Johanna, weduwe van Heynsberch, vrouwe van Dyest, Sichen, Zeelem etc., machtigt haar zwager, heer Johan van Heynsberch, bisschop van Ludick enz., haar renten en andere inkomsten te innen.
    
    regest_datering (op Sinte Stevens dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 922). Met weinig geschonden zegel van de oorkondster in bruine was.
    
    2077 923-923.2375 Stukken betreffende den ruil tusschen Willem, hertog van Gulik, en Engelbrecht, graaf van Nassau, van de helft van het land van Millen met de steden Gangelt en Vucht benevens 11350 rijnsche guldens tegen Diest, Sichem, Zelhem, het burggraafschap van Antwerpen, tol en doorgang van Diest, de helft van het dorp Meerhout met hooge en lage rechtspraak, de andere helft van Meerhout en Vorst behoudens hooge rechtspraak, 20 pond jaarlijks aan cijns te Vorst, 9 bunderlandte Wommerssom en het dorp Holede, 1498-1500. Met bijlagen van 1337-1499 en correspondentie van. 1494-1500 8 charters en 3 omslagen
    
    2078 923 3 omslagen
    
    Reg. nos. 1509, 2252, 2263-2265, 2270, 2272, 2290, 2292, 2298, 2311, 2314, 2320, 2321, 2329, 2331, 2334, 2337-2340, 2342, 2356, 2358, 2369, 2370, 2376, 2377, 2380, 2381 en 2383
    
    regest_nummer 1509 1445 October 9
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen, Brabant enz., scheldt den bisschop van Ludick de pandschap van Millen, Gangelt en Vucht kwijt en geeft ze hem als leen, op voorwaarde, dat hij alle hier omschreven punten zal laten ratificeeren door zijn neef Jan van Loen, heer van Heynsberch, Leewenberch, Diest en Zychem.
    
    regest_datering (Antwerpen).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2252 1494 December 23
    
    regest_beschrijving Servaes van Eynaeten, drost van Diest en Sichen, schrijft aan Merie van Loen, gravin-weduwe van Nassauwe etc., dat hij nu eerst antwoord heeft gekregen van den hertog van Guylich, den Berghe etc., op het verdrag, door haar en Servaes van Eynaeten namens den hertog gemaakt, aangaande de achterstallige rente uit Sichen, en dat de hertog daarmede genoegen neemt.
    
    regest_datering (op Diensdaich neest nai St. Thomas'dach apostels).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2263 1496 Februari 10
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, heer van Heinsberg en Lewenberg, verzoekt Maria van Loen, gravin-weduwe van Nassauwe en Vyanden, vrouwe van Breda, uitstel van betaling van de 2000 gulden, die hij ten achter is van de rente van Zychen, van Paschen tot 14 dagen na St. Jan, waarover hij haar een bezegelden brief zendt (Reg.No. 2264).
    
    regest_datering (zo Duysseldorp uff Gudenstach Sent Scholastici dach).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met sluitzegel onder papieren ruit.
    
    regest_nummer 2265 1496 Maart 9
    
    regest_beschrijving Servaes van Eynatten verzoekt Maria van Loen, gravin-weduwe van Nassouw etc., genoegen te willen nemen met de som geld, die hij haar door den rentmeester van Sichenen, Wolter Prokeels, doet toekomen en die hij met veel moeite van de inwoners heeft losgekregen, en schrijft, zich van beloften voor de toekomst te moeten onthouden.
    
    regest_datering (op Goensdach IX Marcii).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2270 1496 Augustus 6
    
    regest_beschrijving Servaes van Eynatten, drost van Dijst en Zychen, antwoordt Maria van Loon, gravin-weduwe van Nassauw, Vyanden en Dietz, vrouwe van Breda etc., dat de hertog van Gulik onlangs te Colen 1000 van de 2000 gulden aan Theeus Walmethuysen heeft betaald ten behoeve van den jonker van Waldyck, en dat hij aangaande de loopende rente al het mogelijke doen zal.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2272 1496 October 6
    
    regest_beschrijving Mary van Loon, gravin-weduwe van Nasszo, Fyanden en Dietz, vrouwe van Breda etc., schrijft aan den hertog van Gulik, dat zij haar zoon, graaf Johenn, stuurt om over aan haar nog niet betaalde renten te spreken, waartoe de nood haar dwingt.
    
    regest_datering (Breda uff Fridag vur St Dyonisius'tag).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 923). Op hetzelfde blad een berekening van hetgeen ontvangen is.
    
    regest_nummer 2290 1497 December 9
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, dankt Maria van Loynn, gravin-weduwe van Nassauwe en Vyanden, vrouwe van Breda, voor haar geduld en vraagt wederom uitstel van betaling van achterstallige rente uit Zychen.
    
    regest_datering (zo Haimboich uff den neysten Saterstach na unser liever Frauwendaige concepcion).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2292 1497 December?
    
    regest_beschrijving Wilhelm, hertog van Guylche en den Berg, graaf van Ravensberg etc., belooft jonkvrouw Marie van Loen, gravin-weduwe van Nassouw etc., de 2000 gulden aan achterstallige rente over de jaren 1493 en 1494 van de rente, groot 1137 gulden jaarlijks, uit Sichen, Hoelede, Merhout etc., voor welker betaling hij uitstel heeft gekregen, vóór Paschen e.k. te Breda te zullen betalen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Copie-fragment (Inv.No. 923). In margine notities van Maria van Loon.
    
    regest_nummer 2298 1498 Maart 20
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouw en Vyanden, heer van Breda etc., machtigt Henrick van Hasselt, zijn hofmeester, zijn hofmeester, en Henrick Montens, zijn secretaris, om met gedeputeerden van den hertog van Gulijch den ruil tot stand te brengen van de heerlijkheden Diest, Zichem, Zellem, Kackevenne enz., tegen graaf Engelbrechts helft in de heerlijkheden Mille, Gangel en Vuecht, benevens 11350 gulden, verminderd met hetgeen de hertog nog schuldig is aan graaf Engelberts moeder.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Minuut in het Fransch (Inv.No. 923).
    
    regest_nb b) Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2311 1499 Februari 24
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge, den Berg etc., graaf van Ravensberg, schrijft aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van Breda etc., dat hij genoegen neemt met hetgeen deze over den ruil van Diest en Zychem tegen Millen enz. overeengekomen is te Grave met heer Heinrich van Hompesch, ridder en hofmeester, en goedvindt, dat alles onveranderd en geheim blijft tot Mei e.k., in welke maand de ruil door beiderzijdsche gedeputeerden tot een einde gebracht zal worden.
    
    regest_datering (Haimboich uff den Sondach Reminiscere in den Vasten).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel onder papier losgeraakt.
    
    regest_nummer 2314 1499 Maart 8
    
    regest_beschrijving Heynrich van Hompesch, heer van Wijckrade, ridder en hofmeester, schrijft heer Engelbret, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breitda, stadhouder etc., dat hij den brief van den hertog (van Gulik) dd. 24 Februari niet goed begrepen schijnt te hebben, en verzoekt hem om Heynrich van Hassell naar Heynsberg te zenden, om de zaak (van den ruil van Diest) tot een eind te brengen).
    
    regest_datering (Freydach na deme Sondaege Oculi).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met sluitzegel onder papieren ruit.
    
    regest_nummer 2320 1499 April 30
    
    regest_beschrijving H. de Hasselt en H. Montens brengen verslag uit van het met heer Henrich van Hompesch te Heynsberch verhandelde en sluiten hierbij in een door dezen geteekend voorstel tot het maken van eenige wijzigingen in de te Grave gesloten overeenkomst, met name verkorting van den betalingstermijn van de 11350 gulden, die graaf Engelbrecht den hertog van Gulik zou betalen.
    
    regest_datering (Heynsberch).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2321 1499 Mei
    
    regest_beschrijving (Engelbrecht, graaf van Nassau) schrijft aan de raden van den hertog van Gulich, dat het hem bevreemdt, dat op de laatste bijeenkomst te Hensberch aan zijn raden Heynrich van Hasselt en Heynrick Montens wijzigingen zijn aangeboden van de overeenkomst, te Grave gesloten en door den hertog goedgekeurd; dat hij evenwel den hertog terwille wil zijn en hierbij eenige nieuwe artikelen in dien zin insluit.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2329 1499 Juli 3
    
    regest_beschrijving Heinrick van Hompesch, heer van Wickrade, ridder en hofmeester, verzoekt Heinrich van Hasselt hem copie te zenden van de artikels, hem onlangs door Wilhem van Lyre namens den graaf van Nassauwe gegeven in antwoord op de artikels, door hemzelve na de bijeenkomst te Heinsberch opgesteld, daar hij de stukken verloren heeft; de overdracht zal omstreeks St. Bartholomeus plaats hebben, aangezien de hertog van Guylge etc. bereid is, bedoelde artikels na te komen.
    
    regest_datering (uff den neisten Dinxstach na Unser Liever Frauwen daige Visitacion).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2331 1499 Augustus 6
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, stelt Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., voor om Dinsdag na O.L.V. assumptie te Sittart te komen voor de overdracht der heerlijkheden, daar dit anders uitgesteld zou moeten worden tot na den tocht naar Frankreyck, die binnenkort plaats zal hebben.
    
    regest_datering (Syberg uff den neisten Dinxstach na Sent Peters daige ad Vincla).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met losgeraakt sluitzegel onder papier.
    
    regest_nummer 2337 1499 Augustus 25
    
    regest_beschrijving Enghelbrecht, graaf van Nassou en Vyanden, heer van Breda etc., doet afstand van zijn helft van slot en land van Millen met de steden Ganghelt en Vucht ten behoeve van Willem, hertog van Gulck en Berghe etc., in ruil voor stad en land van Diest en stad, slot en land van Sichen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2339 1499 Augustus 27
    
    regest_beschrijving Willem Lunyck, kanselier van den hertog van Gullick, verklaart ontvangen te hebben van de raden van den heer van Nassou 5 bezegelde brieven en vele oude rekeningen aangaande Millen, en belooft alle stukken van Diest, Zichen en het mark (lees burg)graafschap van Andwerpen binnen 6 weken te zullen overdragen.
    
    regest_datering (Gullick).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2356 1500 Januari 26
    
    regest_beschrijving Wilhem Luncyk, kanselier etc., verzoekt Geirhart van der Strepen en Heinrich Montens, secretaris van graaf Engelbrecht van Nassauwe etc., om brenger dezes de kanselarijkosten te betalen voor de stukken, betreffende den ruil van Diest en Zychenen tegen Millen enz.
    
    regest_datering (uff den neisten Mandach na Sent Pauwels daige Conversionis).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2358 1500 Februari 27
    
    regest_beschrijving Gedeputeerde raden en vrienden van den hertog van Guylge, den Berg etc., thans verblijf houdende te Tricht, zenden Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vianden, heer van Breda etc., een copie-ontwerp voor de afbetaling van het verschuldigde aan den hertog.
    
    regest_datering (Tricht …. uff den neisten Frydach na sent Matheus' daige).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2369 1500 Juli 12
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, vraagt Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda, het geld, dat vóór St. Jan te Millen betaald had moeten worden, nu op St. Peters avond ad Vincula te laten betalen en eenige personen naar Millen te zenden, om met zijn afgevaardigden de zaak van den ruil te beëindigen.
    
    regest_datering (Burch, uff Sent-Margarethenavent).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2370 1500 Juli tusschen 12 en 25
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassou en Vianden, heer van Breda, Grimberghen etc., stadhouder-generaal in Vlaenderen en Artoeys etc., schrijft aan den hertog van Geullicke den Berg etc., graaf van Ravensbergh, in antwoord op diens brief van den 12en, dat, alvorens te betalen, de ruil eerst tot een eind gebracht moet worden met name door overdracht van het archief van Diest en Zichem, nu dat van Millen reeds overgedragen is, en door het maken van een afrekening aangaande den aftrek van hetgeen de hertog nog schuldig is aan schrijvers moeder, waartoe hij den hertog verzoekt eenige personen naar Diest te zenden.
    
    regest_datering (Bruesel).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 923).
    
    regest_nummer 2376 1500 Augustus 25
    
    regest_beschrijving Heinrich van Hompesch, heer van Wickraide, ridder en hofmeester, schrijft aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., stadhouder-generaal etc., dat hij zeer tot zijn leedwezen heeft vernomen, dat diens afgevaardigden te Trycht het aan den hertog van Guylge verschuldigde geld nog niet betaald hebben, hetgeen graaf Engelbrecht in deze landen zeker in opspraak zal brengen, en dringt er op aan, dat hij het geld op tijd en plaats, in het ruilverdrag genoemd, betaalt.
    
    regest_datering (uff den neisten Dinxstach na Sent Bartholomeus'daige).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2377 1500 Augustus 27
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg etc., schrijft aan Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., stadhouder-generaal etc., niet te kunnen gelooven, dat het niet betalen te Trycht van het verschuldigde geld met zijn medeweten is geschied; stuurt hem afschrift van de punten, aan zijn afgevaardigden door die van graaf Engelbrecht voorgehouden, met verzoek ze aan zijn broeder Johan, graaf van Nassauwe, Vyanden, Dietze, etc., ter beslissing voor te leggen, en dringt er nogmaals op aan, hem op O.L.V. Nativitas e.k. te Millen het geld te doen betalen.
    
    regest_datering (Duysseldorp, uff den neisten Donrestach na Sent Bartholomeus' daige).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel onder papieren ruit losgeraakt.
    
    regest_nummer 2380 1500 September 7
    
    regest_beschrijving E. de Nassou schrijft aan zijn gemachtigden Heinric van Hasselt, Jan en Geert van der Strepen te Diest, dat zijn laatste antwoord aan monsr. de Juliers niet onbillijk is; dat hij geen garantie vraagt om uitstel te krijgen maar dat het geld gereed ligt, en dat hij het aan den hertog overlaat, waarin de garantie zal bestaan.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Het sluitzegel verloren.
    
    regest_nummer 2381 1500 October 3
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Gulge en den Berg, graaf van Ravensberg, gelast Mathijs vonn Raide te Diest alle stukken betreffende Diest en Zychenen, die hij onder zich heeft, aan graaf Engelbrecht van Nassauwe en Vyanden te zenden.
    
    regest_datering (Benszbur uff den neisten Saterstach na Sent Remeyss' daige).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 923). Aan den voet staat, dat hetzelfde is geschreven aan Woulterus Prokels.
    
    regest_nummer 2383 1500 October 8
    
    regest_beschrijving Raden en vrienden van den hertog van Gulge en den Berg etc., onlangs te Trycht geweest zijnde, zenden hierbij ingesloten aan Frederich van Reness, schout, en Heinrich Montens, rentmeester van Diest, afschrift van de brieven, aan Mathijs van Roide en Wolterus Prokels geschreven (Reg.No. 2381), en verzoeken toezending van een door den graaf van Nassauwe onderteekenden brief van het copie-ontwerp van Trycht en vidimus van een akte van hertog Johan van Beyeren (Reg.No. 2096?).
    
    regest_datering (uff den neisten Donrestach na Sent Remeysz' daige).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 923). Met sluitzegel van een der schrijvers onder papieren ruit.
    
    2079 923.1183 1 charter, 1423 1423
    
    Reg. nos. 282 en 1183
    
    regest_nummer 282 1337 December 21
    
    regest_beschrijving Jan, bisschop van Uttricht, heer van Dyest, burggraaf van Antwerp, Thomas van Dyest, heer van Zeleem, en Yzabele, dochter van wijlen heer Arnoud van Diest, in leven heer van Rume, met haar man Huge, heer van Rume, verdeelen de nalatenschap van hun broeder en oom, heer Gherard, heer van Dyest en Zeleem, burggraaf van Andwerpen, waarbij heer Jan Dyest en het burggraafschap c.a. krijgt benevens de rivier de Demer, van waar de Soerpele erin valt tot den worp bij Zichenen, heer Thomas Zeleem, en Gerard, zoon van Huge en Yzabele van Rume, behoudt, wat zijn grootvader, heer Arnoud, hem na de broederdeeling, gemaakt tijdens diens leven, heeft vermaakt n.l. de goederen in de Kempen met name de dorpen Hamme, Beverlo, Quaetmechelen, Meerhout en Olmen.
    
    regest_datering (in Sente Thomas'daige des apostels).
    
    regest_nb a) Gevidimeerd in den brief dd. 1423 Augustus 16 (Reg.No. 1183).
    
    regest_nb b) Afschrift in Inv.No. 1104, fol. 1.
    
    regest_nb c) Authentiek extract uit een register van de stad Diest dd. 1552 September 19 (Inv.No. 1079).
    
    regest_nummer 1183 1423 Augustus 16
    
    regest_beschrijving Danyel, abt van de abdij te Averbode van de Praemonstratenser orde, geeft vidimus van de akte dd. 1337 December 21 (Reg.No. 282).
    
    regest_datering (in crastino Assumptionis Beate Marie virginis).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Het zegel van den abt verloren.
    
    2080 923.1478 1 charter, 1443 1443
    
    Reg. no. 1478
    
    regest_nummer 1478 1443 Juli 8
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen, Brabant, enz., gelast zijn raad en kamerling en drossaard van Brabant, Jan, graaf van Nassow en Vyanden, om Jan van Loon, heer van Heynsberch, Lewenberch, Diest en Sichem, te verzoeken Millen, Gangelt en Vucht terug te geven, waarvan wijlen hertog Jan van Brabant het vruchtgebruik aan diens grootvader en vader heeft gegeven gedurende hun beider leven en niet langer, en bij langer uitstel Diest, Sichem en al zijn andere heerlijkheden in Brabant in beslag te nemen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Met stuk van het zegel met contrazegel van den oorkonder in roode was.
    
    2081 923.2264 1 charter, 1496 1496
    
    Reg. no. 2264
    
    regest_nummer 2264 1496 Februari 10
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravensberg, heer van Heinsberg, Lewenberg, Diest en Zychen, verklaart schuldig te zijn aan zijn nicht Maria van Loen, gravin-weduwe van Nassauwe en Vyanden, vrouwe van Breda etc., 2000 gulden wegens achterstal van een rente, groot 1137 gulden jaarlijks, uit Sychen, Holede, Meerhout etc. over de jaren 1493 en 1494, die hij binnen 14 dagen na St. Jan e.k. betalen zal.
    
    regest_datering (zo Duysseldorp uff Gudenstage sent Scholasticen dach).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2082 923.2334 1 charter, 1499 1499
    
    Reg. no. 2334
    
    regest_nummer 2334 1499 Augustus 17
    
    regest_beschrijving Lodewich van Gulick, Aert van Beringhen, Jan Vos, Jan Anxt, Jan Zeghers, Henrick van Beringen en Plissis Witten, schepenen van Diest, oorkonden, dat voor hen en Vasdraet van den Creeffte, schout, heer Willem, hertog van Gulick en den Berge, graaf van Ravensberge, heer van Diest etc., de stad Diest heeft overgedragen in handen van den schout ten behoeve van Engelbrecht, graaf van Nassauwen, in wiens naam heer Jan van Ymmerseele, ridder, heer van Yeteghem, markgraaf van Antwerpen, er vervolgens in gevest is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 923). Met het schepenzegel en dat van den schout in groene was, beide geschonden.
    
    regest_nb b) Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 923).
    
    regest_nb Op hetzelfde blad afschrift van de akte dd. 1499 Augustus 27 (Reg.No. 2338).
    
    2083 923.2338 1 charter, 1499 1499
    
    Reg. no. 2338
    
    regest_nummer 2338 1499 Augustus 27
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berg, graaf van Ravenszberg etc., doet afstand van stad en land van Diest, en slot en land van Zychen en Zelem ten behoeve van heer Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda, met wien hij deze goederen geruild heeft tegen diens helft van slot en land van Millen met de steden Gangelt en Vuecht.
    
    regest_datering (den neisten Dinxstach na Sent Bartholomeus' daige des hilligen apostels).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 923). Met zegel van den oorkonder in gele was.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 923).
    
    regest_nb c) Afschrift op hetzelfde blad als het afschrift dd. 1499 Augustus 17 (Reg.No. 2334).
    
    2084 923.2340 1 charter, 1499 1499
    
    Dit charter is zeer beschadigd, maar betreft mogelijk het origineel van reg. no. 2340. Raadpleeg het afschrift onder inv. nr. 923 voor de inhoud van de stuk.
    
    regest_nummer 2340 1499 Augustus 27
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassawe en Vianden, heer van Breda, verklaart tot een overeenkomst gekomen te zijn met den hertog van Guylge over de afbetaling van de 11350 rijnsche guldens, die hij bij den ruil van ½ Millen, Gangelt en Vucht tegen Diest, Zychen en Zelem nog bovendien betalen moet, verminderd met de rente uit Zychen, die de hertog nog schuldig is aan graaf Engelbrechts moeder.
    
    regest_datering (uff den neisten Dynxstach na Sent Bartholomeus' dage des hilligen apostels).
    
    regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 923).
    
    regest_nb b) Mogelijk oorspr. op perkament (Inv.No. 923). Zegel verloren, charter zeer beschadigd.
    
    2085 923.2341 1 charter, 1499 1499
    
    Reg. no. 2341
    
    regest_nummer 2341 1499 Augustus 27
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den Berge, graaf van Ravensberge etc., verklaart ontvangen te hebben van heer Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda etc., 3159 van de 11350 rijnsche guldens, die deze bij den ruil van zijn helft van slot en land van Millen met de steden Gangelt en Vuecht tegen stad en land van Diest, slot stad en land van Zychen en Zelem op den koop toe zou geven.
    
    regest_datering (in unser stad Guylge uff den neisten Dinxstach na Sent Bartholomeus' daige des hilligen apostels).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2086 923.2342 1 charter, 1499 1499
    
    Reg. nos. 2096 en 2342
    
    regest_nummer 2096 1483 Maart 10
    
    regest_beschrijving Johannes, paltsgraaf op den Rijn, hertog in Beyeren, graaf van Spanheym, en zijn gemalin Johanna van Nassauwe en Sarbrücken, verkoopen aan Wilhelm, hertog van Gulich en den Berg, graaf van Ravensberg, heer van Heynsberg etc., hun oom, hun rechten op Heynsberg, Lewenberg, Diest en Siechen, en doen afstand van de aanspraken op ¼ van het hertogdom Gulich, die hun van den kinderloos gestorven graaf Wilhelm van Blankenheym aangekomen mochten zijn.
    
    regest_datering (uff den Montach na dem Sondage Letare zo Halffasten).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1499 September (Reg.No. 2342).
    
    regest_nummer 2342 1499 September 1
    
    regest_beschrijving Gotschalck van Harve, heer van Alstorp, landdrost van het land van Guylge, en Werner van den Bungart, ridders, geven vidimus van de akte dd. 1483 Maart 10 (Reg.No. 2096) ingevolge belofte, door den hertog van Guylge aan den graaf van Nassauwe gedaan.
    
    regest_datering (uff Sondach Sent Egidius' dach).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 923). Met de zegels van beide oorkonders in groene was.
    
    regest_nb b) Vertaling in het Duitsch (Inv.No. 923).
    
    regest_nb c) Vertaling in het Latijn (Inv.No. 923).
    
    2087 923.2375 1 charter, 1500 1500
    
    Reg. no. 2375
    
    regest_nummer 2375 1500 Augustus 17
    
    regest_beschrijving Wilhem, hertog van Guylge en den berg, graaf van Ravensberg, verklaart ontvangen te hebben van heer Engelbrecht, graaf van Nassauwe en Vyanden, heer van Breda, 8191 gulden, die deze hem nog schuldig was van de 11350 rijnsche guldens, die hij hem bij den ruil van Diest, Zychem en Zelem tegen de helft van Millen, Gangelt en Vuecht nog bovendien betalen zou.
    
    regest_datering (Bürch, uff den neisten Maindach na Unser Frauwen daige Assumpcion).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 923). Met zegel van den oorkonder in gele was.
    
    2088 924 Relaas van de Blijde Inkomst van graaf Engelbrecht van Nassau in Diest. 1499 1 katern
    
    2089 925.2427 Akte van bevestiging van de beleening van graaf Engelbrecht II van Nassau met Sichem, tol en doorgang van Diest, etc., in 1499. 1503 1 charter
    
    Reg. no. 2427
    
    regest_nummer 2427 1503 Maart 1
    
    regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistrijcke, hertog van Bourgoingnen enz., oorkondt, op verzoek van Engelbrecht, graaf van Nassou en Vyanden, heer van Breda etc., ridder van de orde, raad en kamerling, dat uit de leenregisters van Brabant gebleken is, dat hij 28 Augustus 1499, na opdracht door den hertog van Gulik, beleend is met het land van Sichenen, tol en doorgang van Diest, het burggraafschap van Antwerpen, de helft van Meerhout en Vorst, de helft van Meerhout met hoog en laag gerecht, en 2/3 van een watermolen, het dorp Hoelede en 9 bunder land in Wolmerssem.
    
    regest_datering (Bruessel int jaer ons Heeren duysent vijfhondert ende twee nae costume ons Hoofs van Brabant).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 925). Met de zegels van den hertog en de leenmannen Jan van Montenaken, Daniel van Binckem, Jan van den Bossche en Gielijs Arachart in roode was; alle, behalve dat van Montenaken, zeer geschonden.
    
    2090 926-926.2399 Stukken met betrekking tot de aanspraken van heer Jan van Gavere op Diest en Sichem, uit hoofde van zijn proces tegen den hertog van GULIK over de heerlijkheid Montjoie, 1497-1515. Met correspondentie over opzending der stukken. 1543 2 charters en 10 stukken
    
    2091 926 10 stukken
    
    Reg. nos. 2167, 2316, 2399, 2512, 2541, 2588, 2589, 3089-3091.
    
    regest_nummer 2167 1487 November 27
    
    regest_beschrijving De Raad van Brabant vernietigt het verstek, verleend tegen den hertog van Gulyck, gedaagde, in het proces over Monjou, tegen hem gevoerd door heer Jan van Gavere, ridder, en bevestigt zijn beschikking, waarbij Monjou als onderpand zal dienen voor het vonnis ten principale en de andere goederen van den hertog van Gulyck in Brabant voor de achterstallen.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb a) Authentiek afschrift (Inv.No. 926).
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift (Inv.No. 926).
    
    regest_nummer 2512 1510 10 Januari 20
    
    regest_beschrijving Maximiliaan schrijft aan den Raad van Brabant om den graaf van Nassou een termijn van 3 maanden te verleenen benevens sommatiebrieven, om van den hertog van Jullers garantie te verkrijgen voor de landen van Diest en Zychen, in verband met een sententie van genoemden Raad ten behoeve van Jehan de Gavre.
    
    regest_datering (Bruselles anno IX).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 926).
    
    regest_nummer 2541 1511 Juni 10
    
    regest_beschrijving Maximiliaan van Oostenrijk gelast zijn dochter Marguerite, hertogin-weduwe van Savoye, na ontvangst van een rekest van graaf Henry de Nassou, alle procedures in de zaak tusschen den hertog van Juillers en Jehan de Gavre over de heerlijkheid Diest, die door den hertog, vóór den verkoop aan graaf Engelbert van Nassou, is bezwaard met hetgeen hij aan Jehan de Gavre schuldig was uit hoofde van diens heerlijkheid Monjoie, op te schorten, totdat een minnelijke schikking beproefd zal zijn, bij mislukking waarvan het vonnis, door Jehan de Gavre verkregen ten nadeele van den hertog, die daarvan ten onrechte in appèl is gegaan, uitgevoerd moet worden.
    
    regest_datering (en notre ville de Copestain).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926). Met sluitzegel onder papieren ruit.
    
    regest_nummer 2588 1515 Januari 2
    
    regest_beschrijving Henry, graaf van Nassou en Vienne, en Guillaume de Croy, heer van Chièvres, oorkonden, dat Jehan de Gavre, ridder, heer van Zittert, met hun advies en toestemming heeft getransporteerd aan den prins van Espaigne zijn rechten op de heerlijkheid Montjoie, welke in bezit genomen is door den hertog van Jullers, alsmede op de achterstallen, die deze hem daarvan schuldig is, waarbij zij de helft van de opbrengst voor zich bedongen hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 926).
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 926). Op hetzelfde blad als afschrift b. het afschrift dd. 1515 Januari 7 (Reg.No. 2589).
    
    regest_nummer 2589 1515 Januari 7
    
    regest_beschrijving Jehan de Gavere, heer van Zittert, ridder, raad en kamerling van den prins van Espaigne, verklaart, dat hij, met goedvinden van de heeren van Nassou en Chièvres, de helft van zijn recht op de heerlijkheid Montjoye, die de hertog van Jullers hem onthoudt, met de achterstallen daaruit heeft overgedragen aan den prins van Espaigne, en dat hij hun de helft zal geven van hetgeen hij wegens de overdracht ontvangen zal.
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 926). Geschreven op hetzelfde blad als dat dd. 1515 Januari 2 (Reg.No. 2588).
    
    regest_nummer 3089 1543 December 16
    
    regest_beschrijving René de Chalons, prins van Orenges enz., gelast den griffier Nicolas Vierling te Breda, alle stukken betreffende Mon Joye naar Bruxelles te zenden.
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926). Met sluitzegel onder papier. In margine een verklaring, dat den 21en December de stukken gezonden zijn. In dorso: "Mont Joye Gavere".
    
    regest_nummer 3090 1543 December 20
    
    regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda zendt den prins van Orenges, gouverneur, stadhouder en kapitein-generaal van Geldres, Hollande en Utrecht etc., de gevraagde stukken betreffende Orenges, Cuyseau, Varennes, goederen in Bretagne, Dauphiné en Bourgoigne, afkomstig van zijn rentmeester-generaal in Bourgoigne, benevens een uittreksel uit de besomming van de waarde zijner landen in Luxembourg, en bericht, dat de griffier, die zich wel herinnert een copie gezien te hebben van den koop van Montoye door 's prinsen vader of oudoom en den heer van Chièvres van Jehan de Gavre, zoodra hij hersteld is, in de geheime papieren naar meer stukken dienaangaande een onderzoek zal instellen.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926).
    
    regest_nummer 3091 1543 December 21
    
    regest_beschrijving Nicolas Vierling, griffier, schrijft den prins van Orenges, graaf van Nassou etc., dat hij aangaande Montjoye alleen de bijgaande stukken heeft gevonden, waarvan geen een authentiek is, en dat de origineelen bij wijlen den heer van Sart moeten gebleven zijn, daar hij die nooit gezien heeft.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 926).
    
    2092 926.2316 1 charter, 1499 1499
    
    Reg. no. 2316
    
    regest_nummer 2316 1499 Maart 13
    
    regest_beschrijving De notaries Henricus Coene instrumenteert, dat Engelbertus, graaf van Nassou en Vianden, heer van Breda etc., en Wilhelmus van Croy, heer van Chievere, Archot etc., met Johannes van Gavere, heer van Zietert, Rode-St. Agathe etc., zijn overeengekomen, onder nietigverklaring van de overeenkomst, eenige jaren geleden te St.-Aechten Rode gesloten, dat heer Jan van Gavere ten behoeve der beide anderen afstand doet van de helft der van zijn ouders geërfde aanspraken op 2/3 van de heerlijkheid Monjoye en de 56000 schilden met achterstalligen interest; dat geen van beide parteijn afzonderlijk eenig vergelijk zal treffen met den hertog van Gulck; dat het proces van heer Jan van Gavere over Monjoye, hangende voor den Raad van Brabant, door de heeren van Nassou en Croy betaald zal worden, en dat de kinderen van Adriaen van Gavere, die het derde deel van Monjoye bezitten, zich zullen houden aan dit tractaat.
    
    regest_datering (Bruxelle in curia et hospicio suprascripti domini comitis de Nassou a.D. millesimo quadringentesimo nonagesimo octavo more gallicano).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 926). Met signatuur van den notaris.
    
    regest_nb b) Afschrift 1e helft 16e eeuw (Inv.No. 926).
    
    2093 926.2399 1 charter, 1501 1501
    
    Reg. no. 2399
    
    regest_nummer 2399 1501 September 7
    
    regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistrijcke, hertog van Bourgoingnen, Lothringen, Brabant enz., verleent Engelbrecht, graaf van Nassouwe, heer van Breda, akte van purge voor de heerlijkheden Diest, Zichenen, Meerhout e.a., door dezen onlangs verkregen van den hertog van Gulick, tegen ieder, die hem in het bezit dier heerlijkheden zou willen storen, met handhaving evenwel van de nader te bewijzen vorderingen van heer Jan van Gavere, Jacob van Moelenbroeck en Henrick van Scoenhove.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 926). Met geschonden zegel van den oorkonder in roode was met contrazegel.
    
    2094 927 Stukken betreffende de aanspraken van den hertog van Brabant eener-, en den heer van Diest anderzijds, op de hooge heerlijkheid van Meerhout en Vorst, 16e eeuw. Met retroacta van. 1304,1306, 1407, 1408 en 1443 1 rol en 6 stukken
    
    Reg. nos. 89, 92 en 1490
    
    regest_nummer 89 1304 April 9
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., geeft heer Heinrick van Meldert, ridder, voor de 100 pond, die hij hem beloofde, toen hij hem ridder maakte, en voor 400 pond, die hij hem bovendien schuldig is, den heerencijns en het lage gerecht van de dorpen Meerhout en Vuerst.
    
    regest_datering (Donderdaechs nae Belokenen Paeschen).
    
    regest_nb Gevidimeerd in den brief dd. 1306 Januari 23 (Reg.No. 92).
    
    regest_nb Zie Wauters VIII, bl. 113.
    
    regest_nummer 92 1306 Januari 23
    
    regest_beschrijving Johannes, proost van het klooster van St. Jacobus van Frigidus Mons in Bruxella, geeft vidimus van den brief dd 1304 April 9 (Reg.No. 89).
    
    regest_datering (a.D. millesimo CCCo. quinto Dominica ante Conversionem Beati Pauli).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 927). Hieraan was vastgehecht een memorie over de berechting van eenige misdadigers te Meerhout en Vorst door den meier van Zichenen, en een memorie in duplo over de verdeeling van de hooge heerlijkheid van Meerhout tusschen den hertog van Brabant en den heer van Diest.
    
    regest_nummer 1490 -1443
    
    regest_beschrijving De procureur-generaal in Brabant en Lijmborch verzoekt den Raad van Brabant, den jonker van Diest te veroordeelen tot restitutie van breuken of composities, geïnd uit hoofde van de hooge heerlijkheid in Meerhout en Vorst.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 927).
    
    2095 928 Stukken ten bewijze, dat de prins van Oranje als heer van Holede eigenaar is van een stukje grond met boomen beplant bij den weedemolen te Tienen. 1540 4 stukken
  - 2096 B Grensregelingen.
    
    2097 929 Informatie naar de grens tusschen de jurisdictie van Sichem en die van Aerschot. 1525 en 1533 1 deel
    
    2098 930 Adviezen van gedeputeerden van den heer van Diest en van die van den graaf van Loon over den eigendom van zekere heiden, welke de dorpen Caggevenneen Tessenderloo elkander betwisten. 1535 1 stuk
    
    Reg. nos. 2893 en 2894
    
    regest_nummer 2893 1535 April 19
    
    regest_beschrijving Gedeputeerden van den graaf van Nassou, niet tot overeenstemming gekomen met gedeputeerden van den kardinaal van Luydick in de kwestie over de heiden tusschen Caggevenne en Tessenderloe, adviseeren om elk van beide partijen de helft te geven.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 930). Op hetzelfde blad afschrift van den brief van denzelfden datum (Reg.No. 2894) en het getuigenverhoor.
    
    regest_nummer 2894 1535 April 19
    
    regest_beschrijving Gedeputeerden van heer Erardt van der Marck, kardinaal etc., als graaf van Loen, adviseeren, dat de heerlijkheid van Tessenderloe wel gefundeerd is om in de possessie te blijven van de kwestieuze heiden, zooals zij sinds jaren geweest is, in tegenstelling met die van Scaffen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 930). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift Reg.No. 2893 en het getuigenverhoor.
  - 2099 C Verhouding tot den landsheer.
    
    2100 931.88 Akte, waarbij de hertog van Brabant den heer van Diest uitlevering van misdadigers belooft. 1303 1 charter
    
    Reg. no. 88
    
    regest_nummer 88 1303 December 4
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., belooft heer Gerard, heer van Dyest, burggraaf van Antwerpen, uitlevering van misdadigers, wat Brabant betreft.
    
    regest_datering (tGudensdaghes vor Sinterclaus' dagh).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 931). Met in stukken gebroken zegel van den oorkonder in bruine was.
    
    2101 932 Akten betreffende het zetten der bede in Diest door bedezetters van den hertog. 1357, 1360 en 1361 1 katern
    
    Reg. nos. 560, 562, 594 en 619
    
    regest_nummer 560 1357 October 13
    
    regest_beschrijving Jan, heer van Hamele, beslist als arbiter tusschen de vrouwe van Moreamez, Wailgoel en Diest, Henric, haar zoon, en heer Henric van Boxteel, ridder, diens momber eener-, en de stad Dyest anderzijds, dat de zetting eener bede, de stad door den hertog afgedwongen en zonder voorkennis van den heer van Diest door het stadsbestuur gedaan, blijven zal, doch de stad 10 pond grooten jaarlijks, losbaar met den penning 10, zal betalen aan jonkvrouw Janne, zuster van Henric.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932). Door het oorspr. waren gestoken de brieven dd. 1357 December 18 en 1360 November 30 (Reg. Nos. 562 en 594). In dezelfde katern het afschrift van den brief dd. 1363 Maart 13 (Reg.No. 619).
    
    regest_nummer 562 1357 December 18
    
    regest_beschrijving Marie van Ghystele, vrouwe van Moreames, Baljoel en Diest, en Henric van Boexstele, momber van Henric, heer van Diest, confirmeeren den brief dd. 1357 October 13 (Reg.No. 560), waardoor deze gestoken is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932). Door het oorspr. was gestoken de brief dd. 1360 November 30 (Reg.No. 594).
    
    regest_nummer 594 1360 November 30
    
    regest_beschrijving Henric, heer van Diest en Zeelhem, burggraaf van Antwerpen, confirmeert den brief dd. 1357 October 13 (Reg.No. 562), waardoor deze gestoken is.
    
    regest_datering (op Sint Andries' dach des lesten daechs van November).
    
    regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932).
    
    regest_nummer 619 1363 Maart 13
    
    regest_beschrijving Henric van Diest en Elsbeen van Hoerne, heer en vrouwe van Dyest, burggraven van Antwerpen, vergunnen schepenen en raad van Dyest de bede, groot 4000 schilden, die zij den hertog van Brabant hebben toegestaan, te innen, benevens 400 schilden voor onkosten, op voorwaarde, dat zij de controle zullen hebben over de wijze, waarop het geld bijeengebracht wordt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift 14e eeuw (Inv.No. 932). Geschreven in dezelfde katern als de afschrift van de brieven dd. 1357 October 13 en December 18 en 1360 November 30 (Reg. Nos. 560, 562 en 594).
    
    2102 933-933.769 Verklaringvan de hertogin van Brabant, dat het privilege, waarbij den inwoners van Brabant berechting binnen 14 dagen door den Raad wordt beloofd, niet van toepassing zal zijn op inwoners van de heerlijkheid Diest. Met afschrift uit de 15e eeuw. 1386 1 charter en 1 stuk
    
    2103 933 1 stuk
    
    Reg. no. 769
    
    2104 933.769 1 charter, 1386 1386
    
    Reg. no. 769
    
    regest_nummer 769 1386 Mei 21
    
    regest_beschrijving Jehanne, hertogin van Brabant enz., belooft, dat, al heeft heer Thomas, heer van Dyest, haar raad, mede bezegeld het privilege, waarbij den bewoners van Brabant wordt toegezegd, dat hun door den Raad van de hertogin binnen 14 dagen na hun klacht recht gedaan zal worden, klachten van bewoners der heerlijkheid Diest aan hem ter berechting zullen worden overgelaten.
    
    regest_datering (tot Bruessel).
    
    regest_nb a) Oorspr. (Inv.No. 933). Met het zegel van hertogin Johanna in gele was.
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift 15e eeuw (Inv.No. 933).
    
    2105 934 Akte, waarbij de hertog van Brabant aan Thomas, heer van Diest, vergunt konijnenstroopers in zijn heerlijkheden, zonder vorm van proces, terecht te stellen. 1419 1 stuk
    
    Reg. no. 1078
    
    regest_nummer 1078 1419 Januari 29
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant enz., graaf van Hollant enz., vergunt zijn raad heer Thomas, heer van Diest en Sichen, om alle konijnestroopers in zijn heerlijkheden Diest, Sichen en Merhout en in zijn vrije waranden zonder vorm van proces te berechten.
    
    regest_datering (Budichem dusent vierhondert ende XVIII na gewonte des Hoefss van Cameric).
    
    regest_nb Afschrift 15e eeuw (Inv.No. 934).
    
    2106 935 Bevel van den hertog van Brabant tegen ontduiking van tol door veehandelaren in Brabant. 1467 1 stuk
    
    Reg. no. 1904
    
    regest_nummer 1904 1467 October 10
    
    regest_beschrijving De hertog van Bourgoingnen, Brabant enz., gelast den schout van Diest te zorgen, dat de tol op het drijven van ossen en hoornbeesten binnen Brabant niet ontdoken wordt.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 935).
    
    2107 936 Privilege, door Maria van Bourgondië verleend aan Brabant, Limburg en de landen van Overmaze bij haar Blijde Inkomst. Geijktijdig afschrift. 1477 1 katern
    
    De twee buitenste bladen, waarop een deel van de inhoudsopgave, zijn verloren
    
    2108 937-937.2119 Stukken, waarbij de hertog van Brabant de stad Diest tegenover de stad Lier handhaaft in haar privileges van vrij handelsverkeer en een vrije markt. 1477-1488 2 aaneengehechte charters en 6 stukken
    
    2109 937 6 stukken
    
    Reg. nos. 2022-2026 en 2052
    
    regest_nummer 2022 1477 vóór Juli 12
    
    regest_beschrijving De hertog van Oostenrijck, Bourgongiën etc., verzoekt den Raad van Brabant toezending van brieven, die de stad Lier volgens den hertog van Gulick en gedeputeerden van zijn stad Diest, van den Raad gekregen zou hebben in haar proces tegen de stad Diest naar aanleiding van de verplichte veemarkt te Lier, en beveelt den Raad het proces te schorsen tot nader bericht, daar de pretensie van Lier ingaat tegen vroeger verleende privileges.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 937). Op hetzelfde blad de afschriften Reg. Nos. 2024 en 2025.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 937). Op hetzelfde blad afschrift Reg.No. 2024.
    
    regest_nummer 2023 1477 Juli 12
    
    regest_beschrijving Marie etc., gelast den Raad van Brabant ten tweeden male ervoor te zorgen, dat de kooplieden in de heerlijkheid Diest hun koopwaar mogen brengen, waar zij willen, zonder door die van Lier daarin gehinderd te worden, totdat de hertog van Gulick en de hertog van Oesterijck in het land zijn.
    
    regest_datering (Tenremonde).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 937).
    
    regest_nummer 2024 1477 na Juli 12
    
    regest_beschrijving Maximilianus, hertog van Oestryck etc., bevestigt, op verzoek van den hertog van Gulche etc., heer van Diest, het privilege, door zijn gemalin bij haar inkomst aan de Staten van Brabant verleend, waarbij den kooplieden vergundt wordt vrijelijk handel te drijven en hun koopwaar en vee ter markt te brengen, waar zij willen, met betaling van tol en rechten.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als de afschriften Reg. Nos. 2022 en 2025.
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift Reg.No. 2022.
    
    regest_nummer 2025 1477 na Juli 12
    
    regest_beschrijving Maximiliaen en Marie, hertog en hertogin etc., bevestigen op verzoek van den hertog van Gulic, heer van Diest, het privilege aangaande het vrije verkeer en de vrije markt voor alle kooplieden van Brabant behoudens tol en rechten, en verklaren, onder bevestiging van de bij hun inkomst reeds tot stand gebrachte vernietiging van het privilege, door hertog Karel aan de stad Lier verleend, waarbij Lier werd aangewezen als verplichte veemarkt, dat het vee evenals vroeger te Diest en overal elders ter markt gebracht mag worden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als de akte Reg.No. 2022.
    
    regest_nummer 2026 1477 na Juli 12
    
    regest_beschrijving Maximiliaen en Marie etc., vernietigen het privilege, door hertog Kaerl, op slinksche aanbrenging van eenige personen, aan de stad Lier gegeven, mitsgaders de litispendentie in dezen, waarop Lyer zich zou mogen beroepen, en herstellen de stad Diest in het bezit van haar eigen veemarkt.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 937).
    
    2110 937.2119 2 aaneengehechte charters
    
    2111 1 charter, 1479 1479
    
    Reg. no. 2052
    
    regest_nummer 2052 1479 Maart 23
    
    regest_beschrijving Maximiliaen en Marie, hertogen van Oistrijck enz., bevelen, op een klacht van de Staten van Brabant over schending van de Blijde Inkomst door sommige ambtenaren, dat kooplieden met ossen of ander vee vrijelijk in en door Brabant mogen trekken behoudens betaling van tol en andere rechten.
    
    regest_datering (Antwerpen duysent vierhondert achtendetseventich voor Paesschen).
    
    regest_nb a) Authentiek afschrift op perkament (Inv.No. 937).
    
    regest_nb b) Authentiek afschrift op hetzelfde blad als de akten dd. 1484 Augustus 4 en 11 (Reg. Nos. 2118 en 2119), welk blad aan het perkamenten afschrift is vastgehecht met een tweede blad, waarop uittreksels uit verschillende Blijde Inkomsten.
    
    2112 1 katern, 1484 1484
    
    Reg. nos. 2118 en 2119
    
    regest_nummer 2118 1484 Augustus 4
    
    regest_beschrijving Maximiliaen en Philips, hertogen van Oistrike enz., gehoord de klacht van veehandelaren over het afpanden van hun vee door de stad Lyere krachtens een vonnis, door deze stad verworven tegen de stad Dyest, gelast, na advies van den Grooten Raad en den Raad van Brabant, dit vonnis niet uit te voeren tegen de veehandelaren, daar zij bij het proces niet betrokken waren, doch hen volgens de Blijde Inkomsten der hertogen van Brabant ongehinderd te laten gaan, waarheen zij willen, behoudens betaling van tol en andere rechten, en de schade, hun door uitvoering van het vonnis berokkend, te vergoeden.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 937). Op hetzelfde blad afschriften van de akten dd. 1484 Augustus 11 en 1479 Maart 23, welk blad is vastgehecht aan het afschrift op perkament dd. 1479 Maart 23 (Reg. Nos. 2119 en 2052).
    
    regest_nummer 2119 1484 Augustus 11
    
    regest_beschrijving Godevaert Christiaens, bode, bericht, dat hij, ingevolge de akte dd. 1484 Augustus 4 (Reg.No. 2118), op de marge waarvan dit geschreven is, den schout van Lyere bevolen heeft den veedrijvers de hun aangedane schade te vergoeden, doch dat deze geweigerd heeft, omdat het de Rekenkamer van Brabant aanging, en hij zich in den Raad zal komen verantwoorden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 937). Geschreven op hetzelfde blad als Reg.No. 2118.
    
    2113 938 Verzoek van (Engelbrecht II, graaf van Nassau?) aan den kanselier van Brabant om invrijheidstelling van een als gijzelaar gevangen genomen pachter. c. 1500 1 stuk
    
    Reg. no. 2389
    
    regest_nummer 2389 c 1500?
    
    regest_beschrijving De graaf van Nassau verzoekt den kanselier van Brabant om Claes Baten, wonende te Testerloo in Looz, die door de justitie van Gheel als gijzelaar gevangen is genomen wegens schulden, die het land van Liège heeft, en onder voorwendsel, dat Testerloo in Liège zou liggen, in vrijheid te stellen, aangezien het een onderdaan van hem is, die voor het grootste deel weilanden in Diest en Zichem in pacht heeft, en wiens gevangenhouding hem zeer zou benadeelen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 938).
    
    2114 939 Betoog voor commissarissen van den keizer over het nadeel, dat de heer en de stad van Diest zouden lijden bij het plaatsen van een tol door den keizer bij Aert. 16e eeuw 1 stuk
    
    2115 940 Akte, waarbij de hertog van Brabant de stad Diest uitstel van betaling verleent met enkele reserves. 1501 1 stuk
    
    Reg. no. 2403
    
    regest_nummer 2403 1501 October 22
    
    regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistrijck, hertog van Bourgongiën, Lothringen, Brabant enz., verleent de stad Dyest surséance van betaling tegenover alle schuldeischers, behalve hemzelve en den graaf van Nassouw, en met betrekking tot reparaties aan vestingwerken enz.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 940).
    
    2116 941 Informaties naar den financieelen toestand van de stad Diest, genomen ingevolge appointement van den hertog op rekesten van de stad, 1501 en 1506. Met advies van den Raad van Brabant dd. 1506 en extracten uit de rekeningen van 1499-1500 en 1504-1505 1 deel en 3 stukken
    
    2117 942.2416 Bevel van hertog Philips aan leenmannen, cijnsplichtigen enz. in de heerlijkheden Diest, Sichem, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen om zich aan te melden bij den rentmeester van den heer. 1502 1 charter
    
    Reg. no. 2416
    
    regest_nummer 2416 1502 October 29
    
    regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistricke enz., gelast, op verzoek van heer Ingelbrecht, graaf van Nassouw en Vyanen, heer van Dyest, stadhouder-generaal van al zijn landen, aan alle ambtenaren, wien het aangaat, om alle schuldenaars van cijnzen, renten enz. of houders van leenen in diens heerlijkheden Dyest, Zichenen, Meerhout, Vorst, Holede en het burggraafschap van Antwerpen, te bevelen, zich aan te melden bij diens rentmeester Johannis Coels.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 942). Het zegel van den oorkonder verloren.
    
    2118 943.2444-943.2486 Akte van verleening van vrijgeleide in Brabant aan alle pachters van goederen van den graaf van Nassau in Diest, Sichem en Meerhout, gedurende 4 jaar, 1504. Met akte van verlenging voor 3 jaar dd. 1508 1504 2 charters
    
    2119 943.2444 1 charter, 1504 1504
    
    Reg. no. 2444
    
    regest_nummer 2444 1504 Januari 16
    
    regest_beschrijving Philips, aartshertog van Oistricke enz., verleent, op verzoek van heer Engelbrecht, graaf van Nassouw, Vyanden etc., heer van Breda, Diest etc., ridder van zijn orde, zijn raad en eersten kamerling, aan de pachters van diens tollen, molens. land enz. in Diest, Zichenen en Meerhoudt, hetzij dat het inwoners van het land van Ludick en Loon of andere onderzaten zijn, vrijgeleide in Brabant gedurende 4 jaar wegens afloop van den in 1501 verleenden termijn.
    
    regest_datering (Bruessel duysent vijfhondert ende drie).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 943). Met geschonden zegel met contrazegel in roode was.
    
    2120 943.2486 1 charter, 1508 1508
    
    Reg. no. 2486
    
    regest_nummer 2486 1508 Januari 9
    
    regest_beschrijving Maximiliaen, Roomsch koning enz., en Kaerle, aartshertog van Oistricke enz., verlengen op verzoek van heer Hendrick, graaf van Nassou, Vyanen etc., heer van Breda, Dyest etc., het vrijgeleide, den 16en Januari 1504 aan de pachters van diens goederen te Dyest, Zichenen en Meerhout verleend, met 3 jaar.
    
    regest_datering (Bruessel int jair onss Heren duysent vijffhondert ende zeven).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 943). Het zegel van aartshertog Karel verloren.
    
    2121 944 Rekest van den graaf van Nassau en de stad Diest aan den koning om ook het gehucht Aert den 40en penning van de poorters nering te laten betalen, 1518. Met bijbehoorende stukken. 1518 en 1519 8 gedeeltelijk aaneengehechte, gedeeltelijk losgeraakte stukken
    
    Reg. nos. 2646, 2654, 2658, 2669 en 2671
    
    regest_nummer 2646 1518 vóór April 27
    
    regest_beschrijving De graaf van Nassou, heer van Diest, en burgemeesters en schepenen van de stad verzoeken den koning de ordonnantie van wijlen graaf Inglebrecht, waarbij den inwoners wordt gelast den 30en of 40en penning te betalen van de poortersnering, te approbeeren met inbegrip van de inwoners der aangrenzende gehuchten Cagevenne en Aerdt c.a., welke tot heden weigerden, en met vernietiging van het proces, dat daarover hangende is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944). In margine adviezen van den Raad van Brabant in gunstigen zin dd. 1518 April 27. Aan den voet appointement van Dublioul van den 26en Mei om het rekest naar den Grooten Raad te zenden om advies. Daaronder advies dd. 7 Juni strekkende tot het inwinnen van nadere informaties. Aan het rekest zijn vastgehecht de brieven dd. 1518 November 8 en 1519 Januari 27 (Reg. Nos. 2654 en 2658).
    
    regest_nummer 2654 1518 November 8
    
    regest_beschrijving De Raad van Brabant belast Adriaen van Heylwighen, rentmeester van Brabant in het kwartier van Loevene, met het inwinnen van de nadere informaties, gevraagd in het advies van den Grooten Raad, dat gesteld is in margine van het rekest, dat hieraan is vastgehecht (Reg.No. 2646).
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944).
    
    regest_nummer 2658 1519 Januari 27
    
    regest_beschrijving Adriaen van Heylwigen, rentmeester van Brabant in het kwartier van Loeven, doet mededeeling van de informaties, door hem ingewonnen aangaande het rekest van den graaf van Nassouwen en de stad Diest (Reg.No. 2646), waaraan deze is vastgehecht, en adviseert tot inwilliging van het verzoek.
    
    regest_datering (XVc ende XVIII stilo Brabantiae).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944). Hieraan was vastgehecht de brief dd. 1519, October 27 (Reg.No. 2669), welke is losgeraakt.
    
    regest_nummer 2669 1519 October 27
    
    regest_beschrijving De Raad van Brabant zendt de landvoogdes en den Geheimen Raad het rapport dd. 1519 Januari 27 (Reg.No. 2658), hieraan vastgehecht, en bericht, dat uit het onderzoek door henzelve ingesteld aangaande het proces, dat er eertijds over deze zaak geweest is, gebleken is, dat de strekking van het rekest geheel dezelfde is als die van het toen door eischers gewonnen proces.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 944). Het stuk is losgeraakt van dat dd. 1519 Januari 27 (Reg.No. 2658).
    
    regest_nummer 2671 1519 December 1
    
    regest_beschrijving De koning, gezien de adviezen van den rentmeester van Brabant in het kwartier van Louvain, van den Raad van Brabant en van den Grooten Raad te Malines beveelt, dat de inwoners van Diest en die van het gehucht Aerde den 40en penning zullen betalen van de zoogenaamde poortersnering zonder te prejudicieeren op het proces, dat hangende is tusschen den graaf van Nassou en de stad Diest eener-, en eenige inwoners van Aerde anderzijds.
    
    regest_datering (Malines).
    
    regest_nb a) Concept (Inv.No. 944).
    
    regest_nb b) Nagenoeg onleesbaar concept van dezelfde strekking in eenigzins andere bewoording (Inv.No. 944).
    
    2122 945 Memorie uit de rekening van Diest over October. 1521-1522 1 stuk
    
    Waarschijnlijk gemaakt ter motiveering van een verzoek om uitstel van betaling van lasten aan den hertog van Brabant
    
    2123 946 Brief van de stad Diest aan L. du Sart. Met afschrift van een vonnis van den Raad van Brabant, waarbij bevestigd wordt, dat inwoners van Diest terecht moeten staan voor schepenen en niet voor den heer. 1534, 1464 2 stukken
    
    Reg. nos. 1886 en 2873
    
    regest_nummer 1886 1464 December 13
    
    regest_beschrijving Philippus, hertog van Bourgoingnen, Brabant, enz., oorkondt, dat de Raad van Brabant beslist heeft, dat de zaak van den lombard Anthonis Ferier, wonende te Diest, berecht moet worden voor schepenen aldaar en niet door hen heer.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 946).
    
    regest_nummer 2873 1534 Januari 3
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest zenden hierbij ingesloten aan den heer van der Zart afschrift van het vonnis van den Raad van Brabant, waarbij het privilege bevestigd wordt, waarvan zij hem bij een vorige gelegenheid een afschrift hebben gestuurd en waaruit blijkt, dat alle ingezetenen behooren te recht te staan voor schepenen van Diest.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 946).
    
    2124 947 Verzoek van de stad Diest aan den prins van Oranje om tusschenkomst bij den keizer tot verkrijging van vrijstelling van beden, 1538. Met verzoek van graaf Hendrik III van Nassau aan den keizer om kwijtschelding van de helft en staten van inkomsten en uitgaven van de stad over de jaren. 1528-1535 3 stukken
    
    Reg. nos. 2933 en 2972
    
    regest_nummer 2933 1537 vóór Juli 28
    
    regest_beschrijving De graaf van Nassou verzoekt den keizer, de stad Diest de helft van haar quote in de bede, bedragende 5700 pond 18 stuivers 4 penningen, kwijt te schelden, wegens haar armoede als gevolge van den oorlog tegen Liège en Geldres.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 947). In margine beschikking dd. 1537 Juli 28, waarbij bepaald wordt, dat 1700 pond 17 stuivers en 2 penningen binnen den vastgestelden termijn betaald moeten worden en het overige, zoodra de stad daartoe in staat zal zijn. Aan het rekest is vastgehecht een staat van ontvangsten en uitgaven over October 1534/October 1535.
    
    regest_nummer 2972 -1538
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest vragen den prins van Oraengnen om tusschenkomst bij den keizer tot verkrijging van vrijstelling van beden gedurende 10 à 12 jaar.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 947). Hieraan vastgehecht een staat van de inkomsten en uitgaven over de jaren 1528-1538.
    
    2125 948-948.2670 Ordonnantie van keizer Karel V tot onderhoud van de rivier de Demer in verband met de watermolens, verbaal van een onderzoek naar den bestaanden toestand en speciaal bevel tot nakoming aan de stad Diest. Met afschriften van akten betrekking hebbende op de molenpegels dd. 1381-1399 en ordonnantie van 1519. 1539 1 charter en 3 stukken
    
    2126 948 3 stukken
    
    Reg. nos. 748, 757, 863, 864 en 2986-2989
    
    regest_nummer 748 1381 Maart 18
    
    regest_beschrijving Claes en Henrick van Ruselmoelen, Jan van Lijmbertingen en Jan Vrederijcx van Holede, gezworen molenslagers, geven, daartoe verzocht door Jan van Rillaer, rentmeester van Thienen, een voorschrift aangaande de eischen, waaraan de molens te Zelcke en Halen zullen hebben te voldoen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 948).
    
    regest_nummer 757 1382 October 17
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van de stad Thienen oorkonden, dat den 15en October l.l. Jan van Beloingnen, Jan Says en Goort van Eertrijcke, gezworen molenslagers, ten verzoeke van Jan van Redinghen, rentmeester van den hertog in Thienen, onder eede hebben verklaard, dat vanouds uitsluitend de rentmeester van Thienen met zijn gezworen molenslagers kennis heeft te nemen van alle wateren, waar molens staan van Heilischem, over Leuwe, Halen, Diest, Zichenen, Testelt, Arschot tot Rotselaer incluis en dat niemand aan een pegel mag raken, tenzij in het bijzijn van den rentmeester of zijn molenslagers.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 948).
    
    regest_nummer 863 -1399
    
    regest_beschrijving De hertogin van Brabant, gehoord de klachten van sommige steden, beveelt den rentmeester van Thienen ervoor te zorgen, dat de Demer geruimd wordt en de molens gehouden worden, zooals het behoort.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift in de bijlage (Inv.No. 948).
    
    regest_nummer 864 1399 Maart 18
    
    regest_beschrijving Claes van Ruselmoelen, Jan Vredericx van Holede, Jan van Rotselair, Godevaert van Bruessele, Matheus van Ruselmoelen en Jan de Cupere gezworen molenslagers, geven, daartoe verzocht door Dierick Plissis, rentmeester van Diest, in tegenwoordigheid van Jan Neckers, scholaster van Thienen en rentmeester van de hertogin van Brabant, een ordonnantie aangaande de pegels van de molens te Diest, Sichenen, Testelt en Arschot.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 948).
    
    regest_nummer 2986 1539 Mei 17
    
    regest_beschrijving Kaerle, keizer enz., gelast mr. Jacop Boone, raad van Brabant, mr. Jheronimus van Hamme, raad en meester-ordinaris van de Rekenkamer te Bruessel, en mr. Peeter du Fief, procureur-generaal, om met den gewezen rentmeester van Thienen, den stadhouder van den tegenwoordigen rentmeester, en geërfden de molens aan den Demer, van Aerschot tot Halen en Velpe inclusief, te visiteeren, met opdracht om, met advies van gezworen molenslagers van elders, een ordonnantie te maken, en dit ingevolge een klacht van geërfden aan den Demer boven den molen van Diest over het ophouden van het water door den rentmeester aldaar, in strijd met de ordonnantie van 1458.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 948.
    
    regest_nummer 2987 1539 Juni 19
    
    regest_beschrijving Kaerle, keizer, geeft op verzoek van mr. Jacop Boone, Jeronimo van Hamme en Peeter du Fief en nadat zij een raming en rapport hebben ingeleverd bij de regente en gouvernante en den Geheimen Raad nevens haar, uitbreiding aan de hun gegeven commissie in zake onderzoek en regeling van den toestand van den Demer.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift in Inv.No. 948.
    
    regest_nummer 2988 1539 Juni 20
    
    regest_beschrijving Jacob Boone, raad, Jheronimus van Hamme, raad en meester in de Rekenkamer te Bruessel, en Peeter du Fief, procureur-generaal in Brabant, geven na gedane visitatie en belanghebbenden gehoord, met advies van gezworen molenslagers de hier volgende ordonnantie op het onderhoud en gebruik van de rivier de Demer van Aerschot tot Halen inclusief, ingevolge commissie, hun verleend den 19en Mei l.l., en geamplieerd den 19 dezer.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Oorspr. in Inv.No. 948.
    
    regest_nb b) Extract (Inv.No. 948).
    
    regest_nummer 2989 1539 Juni 28
    
    regest_beschrijving De keizer gelast den drossaard en den rentmeester van Diest ervoor te zorgen, dat uitvoering wordt gegeven aan de ordonantie van den 20sten dezer tot wegneming van alle gebreken in de rivieren de Demer, de Gheete en de Velpe.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 948). Met sluitzegel onder papieren ruit.
    
    2127 948.2670 1 charter, 1519 1519
    
    Reg. no. 2670
    
    regest_nummer 2670 1519 November 18
    
    regest_beschrijving Kaerle, koning van Castilliën, Leon enz., gelast den deurwaarder op verzoek van Henrick, graaf van Nassou, heer van Breda, Diest enz., raad, kamerling en kapitein-generaal van zijn armeeën van herwaarts over, allen, die in het land van Diest gegoed zijn aan de rivier de Demer en zijrivieren daarvan, te bevelen die rivieren te ruimen, diepen en wijden volgens ordonnantie van gezworen molenslagers en andere deskundigen, in het belang van de scheepvaart en van de molens.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 948). Met rest van het zegel van den koning in roode was. In dorso staat: "Gepubliceert bij Lambrechte van Lumpne, bode ordinaris in Brabant, op Goensdach VIIa marcii anno XX stilo Cameracense ende verpeent in wyen gebreckelycke waren opte pene van vier philipsguldens".
    
    2128 949 Stukken naar aanleiding van de klachten door de stad Leeuw (Zoutleeuw) ingediend bij den Raad van Brabant over het plaatsen van 2 nieuwe molens te Diest aan den Demer. 1547-1553 1 omslag
    
    Reg. nos. 3150, 3159, 3172, 3191, 3200, 3201 en 3288-3295
    
    regest_nummer 3150 1547 November 20
    
    regest_beschrijving Kaerle etc. gelast den deurwaarder, na ontvangst van een rekest van de stad Leeuwe, houdende klachten over de beletselen, toegebracht aan de scheepvaart op de Gheete en den Demer door het maken van twee nieuwe molens door den heer van Diest, te zorgen, dat het werk geschorst wordt, en partijen te dagen voor den Raad van Brabant.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
    
    regest_nb Aan den voet van de oorspr. akte stond het relaas van den deurwaarder en dat de zaak den 11en Januari 1548 zou voorkomen.
    
    regest_nummer 3159 1548 Februari 22
    
    regest_beschrijving De Raad van de stad Leeuwe, gehoord het rapport van de bijeenkomst van zijn gedeputeerden met de heeren van Merode, van Mal e.a. raden van den prins van Orangiën aangaande de molens, die te Diest aan weerszijden van de spui gehangen zouden worden, noemen de voorwaarden, waaraan in een te sluiten contract voldaan zou moeten worden ten behoeve van de scheepvaart.
    
    regest_datering (XVc XLVIII stilo leodiense).
    
    regest_nb Afschrift in duplo (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3172 1548 Juni 6
    
    regest_beschrijving (De Raad en Rekenkamer te Breda?) schrijft aan den raad Huyghes de Maubuys, dat hij, na inzage van het geschrift, opgesteld door burgemeesters van Diest, den meester metselaar en den meester timmerman van den prins, van meening is, dat een rekest gezonden moet worden aan de koningin tot verkrijging van een oproep aan alle belanghebbenden, die bezwaren hebben tegen de nieuwe molens te Diest, om te verschijnen voor een commissaris, aan te wijzen door haar, of door den kanselier van Brabant.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3191 1549 Juni 13
    
    regest_beschrijving Jacob Boonen en Nicolaes Oudart, raden, en Jeronimus Boudewijns, secretaris van den Raad van Brabant, op verzoek van de heeren de Merode en Corbaron, voogden van den prins van Oraingien, door den keizer aangesteld tot commissarissen, hebben te Diest gehoord de bezwaren van alle geïnteresseerden tegen de nieuwe molens aldaar en de weerlegging door gedeputeerden van den prins, waarna de stad Leeuwe, welke bij haar bezwaren persisteert, een maand uitstel krijgt, om ze op schrift te stellen, en de stad Thienen dan tevens zal beslissen, of zij zich bij Leeuwe voegt, dan wel consenteert in het in werking stellen der molens.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Authentiek extract uit het verbaal van bovengenoemde commissarissen (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3200 1549?
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van de stad Soutleeuwe verzoeken den kanselier van Brabant, den rentmeester en den mulders van Diest te verbieden, zooveel water weg te malen, dat de schepen, eenmaal binnen Diest, de stad niet meer kunnen verlaten, en den rentmeester en regeerders van de stad te bevelen de ordonnantie aangaande het passeeren van een voor de spui gespannen ketting en het betalen van kettinggeld, hetgeen nog een overblijfsel is uit oorlogstijd, op te heffen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3201 -1549
    
    regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters, schepenen en raad van Diest, brengen de bezwaren, die zij hebben tegen het concept van de overeenkomst, met de stad Leeuwe te sluiten aangaande de nieuwe molens, ter kennis van de heeren van Merode en Mall, mombers van den prins van Orayngiën etc.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3288 1553 Juni 28
    
    regest_beschrijving De keizer zendt aan de stad Diest en aan den rentmeester van de vrouwe aldaar afschrift van een rekest van de stad Zoudtleeuwe met bevel binnen 8 dagen te antwoorden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3289 1553 Juli 2
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, licht den griffier van den Raad en Rekenkamer in over de klachten van de stad Leeuwe naar aanleiding van de nieuwe molens te Diest, welke klachten vervat zijn in het rekest van Leeuwe aan den Raad van Brabant, dat de rentmeester tegelijk met dezen verzendt aan den Raad om advies.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3290 1553 Juli 5
    
    regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda gelast den rentmeester van Diest op diens schrijven van den 2en dezer, om met die van de stad, na verhoor van de oudste inwoners, gezamenlijk een antwoord op het rekest van de stad Leeuwe op te stellen en het den Raad ter inzage te sturen, wanneer zij dat wenschen.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3291 1553 Juli
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest en de rentmeester van de hertogin-weduwe antwoorden, ingevolge bevel van den Raad van Brabant, op het rekest van de stad Zoutleeuwe.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3292 1553 Juli
    
    regest_beschrijving De stad Leeuwe, gezien het antwoord van de stad Diest, verzoekt den Raad van Brabant, eenige commissarissen te zenden om ter plaatse ingelicht te worden.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 949). In margine van het oorspr. stond een beschikking dd. 1553 Juli 13, inhoudende, dat het Hof den raad Peeter Asseliers en den secretaris Philips Lang committeert om partijen ter plaatse te hooren, en verder te doen, wat noodig is om tot een schikking te komen. Onderaan staat het relaas van den deurwaarder, dat hij den 22en Augustus 1553 het oorspr. van dezen brief heeft medegedeeld aan de wethouders van Diest en den rentmeester van de hertogin van Aerschot.
    
    regest_nummer 3293 1553 Augustus 19
    
    regest_beschrijving P. Asseliers en Ph. Lang zenden de stad Leeuwe haar rekest aan den Raad van Brabant met bijbehoorende stukken terug en gelasten haar, de commissie, in margine geplaatst, aan de wethouders van Diest en den rentmeester van de douairière van Aerschot over te brengen met de mededeeling, dat zij binnen 8 dagen te Diest zullen zijn voor besprekingen.
    
    regest_datering (Thienen).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3294 1553 Augustus 22
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck zendt aan den Raad te Breda afschriften van een brief van mr. Peeter Asseliers en Philips Lang aan de stad Leeuwe en van het antwoord van de stad Leeuwe aan den Raad van Brabant (zie Reg.No. 3292) en verzoekt den Raad, aangezien deze het antwoord van hem en de stad Diest uitvoeriger had gewenscht, iemand te zenden ter verdediging van de rechten van den heer, of hem vollediger instructies te geven; voorts meldt hij, dat er een nieuwigheid heeft plaats gehad met het turfsteken bij den vischvijver, geheeten het Groote Vin, waarmede de drossaard noch hij zelve weg weten, welke kwestie in 1279 door den hertog is beslist en waarover hij ook aan den Raad van de hertogin van Aerschot heeft geschreven.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949).
    
    regest_nummer 3295 1553 Augustus 31
    
    regest_beschrijving Anne de Lorraine bericht den Raad te Breda, dat de commissarissen van den Raad van Brabant Zondag l.l. te Diest zijn geweest voor de geschillen met Leeuwe, en verzoekt een hunner, op Dinsdag a.s. te Diest te komen, waarheen zij harerzijds ook iemand zal zenden om gezamelijk te antwoorden op de verschillende artikelen van het proces-verbaal, waarvan zij afschrift hierbij insluit.
    
    regest_datering (Bruxelles).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 949). Met sluitzegel onder papier.
    
    2129 950 Stukken naar aanleiding van het verbod van den rentmeester van Tienen om den nieuwen molen op den Ezeldijk te Diest te gebruiken, tenzij voldaan wordt aan zijn eischen aangaande den pegel en den resbalk. Met retroacta dd. 1468 en 1544. 1550 en 1551 1 omslag
    
    Reg. nos. 1915, 3105, 3233, 3234, 3237, 3238, 3245, 3247, 3250 en 3252-3256
    
    regest_nummer 1915 1468 September 12
    
    regest_beschrijving Gezworen molenslagers van den hertog van Bourgoengiën en Brabant oorkonden, dat zij, na onderzoek op klachten van de Karthuizers van Zelem e.a. eigenaars van land aan den Demer boven den molen, geheeten de Ezeldijck, den jonker van Diest c.s. toebehoorende, den molen in orde hebben bevonden, doch den pachter schuldig aan het te hoog ophouden van het water, waarom zij dezen onder contrôle hebben geplaatst.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3105 1544 Juli 9-10
    
    regest_beschrijving Gezworen molenslagers van de tolkamer te Thienen ontbannen op verzoek van Barthelmeeus Lodewijck, rentmeester van den prins van Oraegnen in Diest, onder protest van Adriaen Back, rentmeester van den keizer in Thienen, den pegel, staande voor den schorsmolen van Diest; stellen er een nieuwen voor in de plaats op dezelfde hoogte en bepalen de hoogte, waarop de heer van Diest de resbalken van zijn nieuwe molens zal moeten leggen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 950). In margine staat gescchreven met de hand van den griffier Piggen: "den rentmeester Dieven is tot Diest overgelevert copie auctenticque van desen, die hij mij beloofde wederomme over te leveren maar heeft se noch in handen".
    
    regest_nummer 3233 1550 October 18
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest oorkonden, dat op verzoek van mr. Mertten van Cuyckt, rentmeester van Diest, eenige personen onder eede getuigenis hebben afgelegd aangaande den stand van den ouden pegel bij den schorsmolen op den Ezeldijck te Diest.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3234 1550 October 20
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck schrijft aan den Raad van den prins van Oraengnen te Breda, na gezamenlijk met de meesters timmerman en metselaar en den "steckhoeder" der molens van Diest vergaderd te hebben met de gezworen molenslagers van het kwartier van Luevene, dat men zich moet houden aan het vonnis van de tolkamer van Thienen; dat men een rekest aan den Raad van Brabant moet zenden en bevinden zal, dat de nieuwe pegel op de spui op dezelfde hoogte met recht gebannen is als de oude, die in 1544 ontbannen is.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3237 1551 vóór Februari 18
    
    regest_beschrijving De heer van Corbaron verzoekt als voogd van den prins van Oraengiën aan de Rekenkamer van Brabant, toe te staan, dat de molen, die laatstleden zomer ingevolge een appointement van de koningin tusschen de hertogin van Aerschot, prinses-douairière van Oraengiën, en den prins, in de stad Diest is gebouwd, gebruikt mag worden tot een nadere ordonnantie op de zetting van den restbalk, niettegenstaande het verbod van den rentmeester van Thienen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). In margine beschikking, waarbij den procureur-generaal en commissarissen gelast wordt, het rekest na informatie met advies bij de kamer in te leveren, dd. 1551 Februari 18. Hieraan vastgehecht de uitspraak van de Rekenkamer dd. 1551 Maart 17 (Reg.No. 3238).
    
    regest_nummer 3238 1551 Maart 17
    
    regest_beschrijving De Rekenkamer te Bruxelles, van oordeel zijnde, dat het rekest van den heer van Corbaron niet gegrond is, staat toe, dat de molen in gebruik wordt genomen, mits voldaan wordt aan alle eischen, gesteld door den rentmeester van Thielmont.
    
    regest_datering (en ladite Chambre des comptes cincquante stilo Brabantiae).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). Vastgehecht aan het rekest (Reg.No. 3237).
    
    regest_nummer 3245 1551 vóór 21 Juni
    
    regest_beschrijving Claude Bouton, heer van Corbaron, voogd van den prins van Oraengiën verzoekt de Rekenkamer in Brabant, toe te staan, dat de nieuwe molen op den Eselsdijk te Diest, die op bevel van den rentmeester van Thienen stil ligt, omdat de resbalk een voet te hoog is gelegd, in gebruik wordt genomen op den ouden pegel, zonder verlegging van den resbalk, zoolang geen klachten van de naburen worden vernomen, aangezien de verlegging van den steenen balk groote kosten met zich zou brengen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). In margine beschikking, waarbij het verzoek wordt afgewezen, met bevel, den resbalk een voet te verlagen, dd. 1551 Juni 21.
    
    regest_nummer 3247 1551 Juli 4
    
    regest_beschrijving De Rekenkamer van den prins van Oraengiën te Breda, gezien de apostille van de Rekenkamer in Brabant dd. 1551 Juni 21 op het rekest van den heer van Corbaron, gelast Henrick Lambaerdt, mr. metselaar, zich naar Diest te begeven en het bevel uit te voeren, tenzij de rentmeester van Thienen en de laten van de tolkamer nog anders ordonneeren.
    
    regest_datering (ten burele van den Rade en Rekeningen tot Breda, Ludicx).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3250 1551 Augustus 25
    
    regest_beschrijving De griffier Piggen gelast den rentmeester van Diest, om den rentmeester van Thienen met de gezworen molenslagers te verzoeken, zoo spoedig mogelijk den resbalk en den pegel van den nieuwen molen te bannen, en vast te houden aan het recht van oproep van den heer van Diest, waarvan hij alleen bij weigering van genoemden rentmeester en molenslagers onder protest afstand mag doen.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3252 1551 September 2
    
    regest_beschrijving Adriaen Back, rentmeester in het kwartier van Thienen, en gezworen molenslagers van de tolkamer aldaar, benevens de gezworen molenpander te Diest, verschenen op verzoek van mr. Marten van Cuyckt, rentmeester aldaar van den heer van Diest, hebben, in tegenwoordigheid van de eigenaars der molens, boven en beneden den nieuwen molen van den heer van Diest op den Ezeldijk aldaar en onder protest van diens rentmeester, den ouden pegel, die 12 Mei 1550 door de molenslagers is gepegeld, ontbannen en den nieuwen resbalk gebannen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3253 1551 September 20
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, schrijft aan den griffier van den Raad en Rekenkamer te Breda, thans verblijf houdende te Bruessel, dat de Raad tegenover de tolkamer van Thienen de oude possessie van den ouden pegel moet sustineeren en zich moet beroepen op het vonnis van de molenslagers in 1544, dat niet, zooals beweerd wordt, van onwaarde is wegens maning door den rentmeester van Diest, aangezien deze het recht van maning altijd heeft gehad; dat zij zich gehouden hebben aan de hoogte van den ouden pegel en dat bij de geëischte verlaging de molens te Diest alleen midden in den winter zouden kunnen malen; voorts vraagt hij geld voor de brouwerij (aan het slot?).
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3254 -1551
    
    regest_beschrijving De prins van Orenges, heer van Diest, verzoekt de Rekenkamer in Brabant, onder toezending van eenige bijlagen ter justificatie van zijn verzoek, om den rentmeester van Tillemont te gelasten, het malen van de nieuwgebouwde molens te Diest, waarvoor de resbalk is gebracht op dezelfde hoogte als vóór de afbraak van de oude molens, niet langer te verhinderen, aangezien bij nog lagere plaatsing van den balk de molens onbruikbaar zouden zijn en men zich gehouden heeft aan de ordonnantie, door gezworen molenslagers gegeven als aanvulling van de ordonnantie van 1468.
    
    regest_datering
    
    regest_nb a) Oorspr. op papier (Inv.No. 950).
    
    regest_nb b) Minuut in het Fransch (Inv.No. 950).
    
    regest_nummer 3255 1551 September 24
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, schrijft aan den griffier van den Raad en Rekenkamer te Breda, thans te Bruessel verblijf houdende, dat de rentmeester van Thienen niet kan helpen en dat een proces voor den Raad van Brabant in het possessoir het eenige is, wat nog gedaan kan worden.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). Met sluitzegel onder papier. Onderaan den brief aanteekeningen van den griffier na een onderhoud met den rentmeester van Thienen en Goris van Dieven.
    
    regest_nummer 3256 1551 October 1
    
    regest_beschrijving Martten van Cuyck antwoordt den griffier van de Rekenkamer op diens brief van 26 September l.l. over het zetten van pegels eigener autoriteit.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 950). Met sluitzegel onder papier.
    
    2130 951 Stukken betreffende een geschil met den rentmeester van Tienen over den eigendom van een in den Demer geabandonneerd schip. 1551-1552 4 stukken
    
    Reg. nos. 3257, 3259-3261
    
    regest_nummer 3257 1551 December 18
    
    regest_beschrijving Kaerle, Roomsch keizer etc., gelast den deurwaarder om den rentmeester van Diest te bevelen, het in den Demer geabandomeerde schip, waarop door zijn rentmeester van Thienen beslag was gelegd, doch wiens werklieden bij het ontladen voor hooger loon werden overgenomen door den rentmeester van Diest voor hetzelfde werk, terug te geven in denzelfden toestand, als waarin het was bij de beslaglegging, en den laatstgenoemde voor den Raad van Brabant te dagen.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 951).
    
    regest_nummer 3259 1552 vóór Februari 28
    
    regest_beschrijving De hertogin-douairière van Arschot als vruchtgebruikster en de prins van Orainges als bezitter van de heerlijkheid Diest brengen ter kennis van de koningin, dat zij, zonder gehoord te zijn, zijn veroordeeld tot een voldoening, die onuitvoerbaar is (zie Reg.No. 3257), verzoeken schorsing van de bepaling aangaande een boete, bieden cautie aan voor een geldelijke vergoeding, wanneer zij daartoe veroordeeld mochten worden na gehoord te zijn, en verzoeken den rentmeester van Diest, niet langer te hinderen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 951). In margine stond een beschikking dd. 1552 Februari 28, waarin het rekest om advies naar den Raad van Brabant wordt gezonden, en daaronder het daarop gevolgde antwoord van de koningin dd. Maart 5, dat zij aan het gedane verzoek niet kan voldoen en dat de supplianten voor den Raad van Brabant de onmogelijkheid van de geëischte voldoening moeten bewijzen.
    
    regest_nummer 3260 1552 vóór 19 Februari
    
    regest_beschrijving De hertogin van Aerschot, douairière van Diest, verzoekt schorsing van executie in zake het schip in den Demer, over welke rivier de heer van Diest de hooge rechtspraak, tollen enz. heeft, totdat, zij gehoord zijnde, in rechte anders zal worden geordonneerd.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 951). In margine van het oorspr. stond een beschikking van 1552 Februari 19, waarbij het rekest om advies naar den procureur-generaal van Brabant wordt verwezen benevens een tweede beschikking van 23 Februari, waarin gezegd wordt, dat de hertogin gelegenheid tot oppositie gegeven zal worden, wanneer eerst aan den brief dd. 1551 December 18 (Reg.No. 3257) voldaan is.
    
    regest_nummer 3261 1552 Maart 12
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, bericht den griffier te Breda, Michiel Piggen, dat de deurwaarder met de presentatie van den raad van de vrouwe van Diest geen genoegen neemt en men teruggave van het schip in zijn ouden toestand blijft eischen, hoewel het in stukken vrkocht is; dat de raad zich niet op allodium moet beroepen, daar het voorval in de buitenheerlijkheid heeft plaats gehad, die leen is van den hertog, doch op het recht, verkregen door ongestoord bezit, met verzoek, dit door den heer Maubuz in een nieuw rekest ter kennis te doen brengen.
    
    regest_datering (Diest Ludix).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 951).
    
    2131 952 Getuigenverhoor door den meier van Sichem naar aanleiding van het verzet van Jan van Campenroide C.S. tegen het heffen van de bede. Met bijbehoorende stukken. 1534 1 katern en 4 stukken
    
    Reg. nos. 2875, 2876 en 2878
    
    regest_nummer 2875 1534 voor Februari 10
    
    regest_beschrijving Jan Baers en Wouter Bastin, burgemeesters van Ziechenen, beklagen zich bij den drost van Diest en Ziechenen over het verzet van Jan van Campenroide e.a. tegen de bedezetters en vervolgens tegen de bedeheffers.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 952). In margine beschikking, inhoudende bevel aan den meier van Sichem tot het nemen van informaties dd. 1534 Februari 10.
    
    regest_nummer 2876 1534 Februari 17
    
    regest_beschrijving E. van Dielbeke, drost, gelast den meier van Zichenen bij hem te komen om gehoord te worden naar aanleiding van een klacht van de gemeente over onrechtmatige panding.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 952).
    
    regest_nummer 2878 1534 Februari 25
    
    regest_beschrijving E. de Dielbeke schrijft aan monsr. du Zart, dat de meier van Zichenen bij hem zal komen om advies in de zaak van het verzet tegen de bedeheffers te Zichenen.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 952).
  - 2132 D Bestuur en rechtspraak.
    
    2133 953 Akten, waarbij de heer van Diest het terrein van het bagijnhof van St. Katherina uitbreidt en de stad het bagijnhof een betaling van 100 stuivers jaarlijks oplegt ter vergoeding voor de exemptie van belastingen. 16e-eeuwsch afschrift. 1271 en 1279 1 stuk
    
    Reg. nos. 26 en 40
    
    regest_nummer 40 1279 December 7
    
    regest_beschrijving Schout, schepenen, gezworenen en gemeente van Diest sluiten een overeenkomst met de begijnen van St. Catherina in het Veld te Diest, waarbij bepaald wordt, dat deze 100 stuivers jaarlijks zullen betalen in plaats van alle belastingen enz., waarvan zij exempt zijn, en haar het vervaardigen van bepaalde stoffen verboden wordt.
    
    regest_datering (in crastino Beati Nicholai).
    
    regest_nb Afschrift 16e eeuw (Inv.No. 953). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van den brief dd. 1271 Maart 23 (Reg.No. 26).
    
    regest_nb Zie Wauters V, bl. 665.
    
    2134 954 Akte, waarbij een geschil tusschen de stad Diest eener-, en het kapittel van St. Jan en andere gebeneficieerden anderzijds, over verandering van de munt en vrijstelling van accijns, wordt beeindigd, 1446. Met privilegebrief voor den St. Jan dd. 1297 1 stuk
    
    Reg. nos. 78 en 1526
    
    regest_nummer 78 1297 Juni 21
    
    regest_beschrijving Gerardus, heer van Diest, burggraaf van Antwerpia, verleent aan de priesters van de kerk van St. Johannes Baptista te Diest, die reeds eerder een college hebben gevormd, consent om hun bezit uit te breiden, het vrij van alle lasten te gebruiken en zelf te bakken en te brouwen voor eigen gebruik, alles behoudens zijn patronaatsrecht en zijn wereldlijke rechtspraak.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 954). Op hetzelfde blad het afschrift dd. 1446 Augustus 19 (Reg.No. 1526).
    
    regest_nb Zie Wauters VI, bl. 579.
    
    regest_nummer 1526 1446 Augustus 19
    
    regest_beschrijving Philips, hertog van Bourgoingnen enz., oorkondt, dat het geschil tusschen deken en kapittel van Sint Jan en andere gebenificieerden te Diest eener-, en de stad Diest anderzijds, door arbitrage is geschikt in dier voege, dat de ordonnantie, in het jaar 1444 door de stad gemaakt ten aanzien van de waarde van den chijsgulden en de oude groote, van kracht blijft, met verbod nieuwe ordonnanties te maken, waardoor de waarde verminderd zou worden; deken en kapittel e.a. gebeneficieerden zullen vrij zijn van accijns op bier en landwijn, en de stad zal, behalve de 50 rijders, die zij reeds betaald heeft voor de pauselijke bul, noodig voor de verplaatsing van deken en kapittel naar de kerk van St. Sulpicius binnen Diest, nog 200 rijders bijdragen voor den bisschop van Ludick, te betalen evenwel niet, voordat het kapittel in genoemde kerk resideeren zal.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 954). Op hetzelfde blad afschrift van de akte dd. 1297 Juni 21 (Reg.No. 78).
    
    2135 955-955.2349 Stukken betreffende herziening van de privileges van de stad Diest door graaf Engelbrecht van Nassau. 1499 2 charters en 4 stukken
    
    2136 955 1 katern met afschriften
    
    Reg. nos. 2344, 2348 en 2349.
    
    regest_nummer 2344 1499 September 18
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest benevens een aantal inwoners eener-, en mr. Lodewijck Rolants, mr. Jan van Coudenberge, raden in Brabant, en Henrick Montens namens den graaf van Nassau anderzijds, komen overeen, dat, hoewel de privileges, aan de stad Diest verleend door de hertogen van Brabant en de heeren van Diest, veelal duister en met elkaar in strijd zijn, zoodat herziening noodzakelijk is, de Blijde Inkomst van den graaf van Nassau en het afleggen van den eed daarom niet uitgesteld zullen worden, maar dat binnen 6 weken daarna een commissie van gedeputeerden van weerszijden de privileges zal onderzoeken en zoo noodig wijzigen.
    
    regest_datering (in deser stat van Diest opter stadthuys aldair).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 955).
    
    2137 955.2348 1 minuut en 1 klad op perkament
    
    2138 1 minuut, 1499 1499
    
    Reg. no. 2348
    
    regest_nummer 2348 1499 October 12
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouwen en Vyanden, heer van Breda, Diest etc., geeft een herziening van de oude privileges aangaande de rechtspraak aan de stad Diest bij gelegenheid van zijn Blijde Inkomst en tot beëindiging van de twisten tusschen de ingezetenen onderling.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb a) Klad op perkament (Inv.No. 955).
    
    regest_nb b) Minuut op perkament (Inv.No. 955).
    
    regest_nb c) Afschrift (Inv.No. 955). In dezelfde katern het afschrift van het nieuwe privilege, aangaande de politie (Reg.No. 2349).
    
    2139 1 klad, 1499 1499
    
    Reg. no. 2348
    
    2140 955.2349 1 minuut en 1 klad op perkament
    
    2141 1 minuut, 1499 1499
    
    Reg. no. 2349
    
    regest_nummer 2349 1499 October 12
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouwen en Vyanden, heer van Breda, Diest Zichem, Grimberghe etc., voegt een aantal artikels betreffende de politie toe aan de oude privileges van de stad Diest, ter belooning van den goeden wil, bij zijn nieuwe inkomst betoond, en tot beëindiging van de twisten tusschen de ingezetenen onderling.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb a) Klad op perkament (Inv.No. 955).
    
    regest_nb b) Minuut op perkament (Inv.No. 955).
    
    regest_nb c) Afschrift (Inv.No. 955). Geschreven in dezelfde katern als het afschrift van het nieuwe privilege, aangaande de rechtspraak (Reg.No. 2348).
    
    2142 1 klad, 1499 1499
    
    Reg. no. 2349
    
    2143 956 Plan voor doorgraving van de rivier de Demer tot in de Maas. 16e eeuw 1 katern
    
    2144 957.2676 Akte, waarbij graaf Hendrik III van Nassau de stad Tienen dezelfde faciliteiten verleent bij het varen door de landen van Diest en Sichem als de stad Leeuw heeft. 1520 1 charter
    
    Reg. no. 2676
    
    regest_nummer 2676 1520 Mei 9
    
    regest_beschrijving H. de Nassou vergunt de stad Thienen, die van den koning daartoe verlof heeft gekregen, de rivier, loopende van Thienen over Buedinghen naar de rivier, komende van Leuwe, bevaarbaar te maken en op dezelfde voorwaarden door de landen van Diest en Zichem te varen als die van Leuwe, behoudens 1 brabantsche stuiver extra bij het passeeren en wederkeeren door de sluizen, waarvoor de stad Thienen toestaat, dat de graaf van Nassou 200, en de stad Diest 300 zakken koren jaarlijks vrij van tol of ander ongeld te Thienen zal mogen koopen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 957).
    
    2145 958.2679 Akte, waarbij de heer van Diest het klooster St.-Mariëndal aldaar toestaat een waterdoorloop over zijn terrein te maken en zijn vee vrij van kosten door alle stadspoorten in en uit te drijven. 1520 1 charter
    
    Reg. no. 2679
    
    regest_nummer 2679 1520 October 2
    
    regest_beschrijving Heer Henrick, graaf van Nassou, heer van Diest, Zichenen etc., en zijn gemalin staan het klooster St.-Mariëndale te Diest toe een waterdoorloop te maken van de beek buiten Diest over hun terrein naar de Nedervest, volgens hierin opgenomen teekening en hun vee door alle stadspoorten in en uit te drijven zonder daarvoor iets te betalen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut op perkament (Inv.No. 958).
    
    2146 959 Privilegebrief van de stad Diest voor de leden van het Geestelijke Hof aldaar. 1521 1 stuk
    
    Reg. no. 2693
    
    regest_nummer 2693 1521 Augustus 21
    
    regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters, schepenen en raad van Diest verleenen uit dankbaarheid voor de overplaatsing van het Geestelijke Hof naar Diest, door den bisschop van Luydick ), een aantal voorrechten aan de leden daarvan.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 959).
    
    2147 960 Stukken betreffende een te maken statuut op het brouwen en den verkoop van bier te Webbecom, opdat de stad Diest niet benadeeld worde. Met afschriften van een akte van 1213 en van een brief van 1532. 1540 8 stukken, waaronder het keurboek van de stad Halen
    
    Reg. nos. 8, 2834 en 2998-3000
    
    regest_nummer 8 1213
    
    regest_beschrijving Henricus, hertog van Lotharingia, beleent Arnoldus van Diest erfelijk met de helft van de advocatie van Webbekem, waarbij wordt overeengekomen, dat de ruil van allodiale goederen, die eertijds heeft plaats gevonden tusschen Arnoldus' ouders, Arnoldus en Clemencia, en den abt van St. Trudo, onveranderd zal blijven.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 960). Op hetzelfde blad een fragment van het Statuut van 1490, vermeld in Reg.No. 2834, waarin de schout van Diest, de meier van Halen als voogd van Webbecom, en schepenen en gemeente van… den verkoopsprijs van het bier te Webbecom vaststellen.
    
    regest_nb Zie bij Reg.No. 4.
    
    regest_nb Zie Wauters III, bl. 396.
    
    regest_nummer 2834 1532 April 27
    
    regest_beschrijving De Rekenkamer te Brussel gelast Zeger Amours, meier van Halen, te zorgen, dat het statuut op de brouwers te Webbecom, dat in het jaar 1490 gemaakt is, wordt nageleefd, zooals hij ook reeds in Juni 1518 gedaan heeft, en zich daarbij door den schout van Diest te laten bijstaan.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 960).
    
    regest_nummer 2998 1540 Juli 4
    
    regest_beschrijving Joachim van Oeteren zendt den heer van der Saert etc., commissaris van den keizer, thans te Halen, volgens diens verlangen het oude keurboek van Halen, met verzoek om spoedige terugzending, en brengt hem den dank over van de stad Diest voor hetgeen hij voor haar gedaan heeft.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 960). Sluitzegel verloren.
    
    regest_nb Het keurboek uit de 15e eeuw met aanteekeningen en wijzigingen uit de 16e is niet teruggezonden, maar nog aanwezig evenals een afschrift, dat er waarschijnlijk bij deze gelegenheid van gemaakt is.
    
    regest_nummer 2999 1540 Juli 12
    
    regest_beschrijving René, prins van Oraignen, graaf van Nassauwen, heer van Diest, en burgemeesters, schepenen en raad van Diest verzoeken den keizer, als heer van de helft van de heerlijkheid Webbecom, welker andere helft den prins toebehoort, te verbieden, dat aldaar het bier anders gebrouwen en verkocht wordt dan de pot voor 1 oort brabantsch en met de maat van Halen, en te gelasten, dat de meier van den keizer en de schout van den prins gezamenlijk de maat zullen controleeren, alles om de stad Diest niet te benadeelen in haar accijns.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift op papier (Inv.No. 960).
    
    regest_nummer 3000 1540 Juli 12
    
    regest_beschrijving Anthonne de Houthem zendt den heer van Sart een afschrift van het rekest van den prins van Oranje en de stad Diest aan den Raad van Brabant over de bierbrouwers te Webbecum, en van eenige andere stukken (Reg.No. 2999) en vraagt zijn tusschenkomst.
    
    regest_datering (Diest)
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 960).
    
    2148 961 Stukken betreffende de weigering van de stad Sichem om haar inwoners corveediensten te doen verrichten ten behoeve van de fortificaties van Diest. 1542, 1543 15 stukken
    
    Reg. nos. 3039-3042, 3060, 3064, 3066-3068, 3072, 3075 en 3076
    
    regest_nummer 3039 1542 vóór Maart 3
    
    regest_beschrijving Stad en land van Zichenen verzoeken den raad van den prins van Araniën om door tusschenkomst bij de stad Diest, waarvan zij als afzonderlijke heerlijkheid onafhankelijk zijn, te voorkomen, dat er moeilijkheden zullen ontstaan over het graven aan de fortificaties, hetgeen zij weigeren wegens de zware lasten, die zij voor eigen veiligheid hebben te dragen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3040 1542 vóór Maart 3
    
    regest_beschrijving Ingezetenen van het land van Zichenen verzoeken den prins van Araniën etc. de stad Diest te gelasten op te houden met verdere executies, wegens hun weigering om te graven aan de fortificaties, hetgeen neerkomt op een belasting van meer dan 7000 carolusguldens, en geven een overzicht van de kosten hunner eigen oorlogslasten.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3041 1542 vóór Maart 3
    
    regest_beschrijving De bewoners van het land van Zichenen verzoeken den Raad van den prins van Araniën de inbeslagneming van vee door den drossaard van Diest, wegens het niet corveeën te Diest op den bepaalden dag niettegenstaande belofte van te zullen inhalen, ongedaan te maken.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3042 1542 Maart 3
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest verzoeken den prins van Oranje de dorpen van het land van Zichenen niet vrij te stellen van het graven 1 dag per maand aan de fortificaties van Diest, voorgeschreven in een keizerlijke ordonnantie, welke vrijstelling deze dorpen reeds door den Raad van Brabant geweigerd is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3060 1542 Augustus 21
    
    regest_beschrijving De keizer gelast Anthonijs van Houthem, heer van Huldenberghe, bekend te maken, dat alle bewoners van de dorpen en het platte land 2 mijl rondom de stad Diest 1 dag per maand aan de fortificaties moeten komen werken tot wederopzeggens toe.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift in duplo (Inv.No. 961). Onder een der exemplaren staat: "gepubliceert XXX Augusti anno XVXLII binnen der stadt van Diest en het dorp van Merhoudt met zijnder appendentiën zal commen XXX Septembris anno XVc XLII ende aldaar commen om sesse uren tsmorgens naevolgende den bevelen ons heeren des keysers bovengescreven".
    
    regest_nummer 3064 1542 September 30
    
    regest_beschrijving De lieden van de Raad en Rekeningen van den prins van Oraengen, graaf van Nassau, zenden hierbij aan de stad Diest een rekest van stad en land van Zichenen en gelasten de stad om de bewoners van Zichenen, die weigeren het mandement van den Raad van Brabant, hierop gegeven, te gehoorzamen, met rust te laten, totdat de Raad van den prins anders beveelt.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb a) Minuut (Inv.No. 961).
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3066 1542 October 9
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest sturen den Raad van den prins van Oranje de copie van het rekest van stad en land van Zichenen terug en motiveeren de door hen verkregen ordonnantie aangaande het graven aan de fortificaties, waaraan alleen de dorpen Meerhout, Vorst, Beckevoert, Molenbeke en Wersbeke blijven weigeren te gehoorzamen; voorts schrijven zij, dat de keizer een model voor de fortificaties laat maken en dat, wat zij tot nu toe gedaan hebben, geweest is volgens advies van mr. Alexander Pasquitte ), meester van de fortificaties van den heer van Buren.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. ? (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3067 1542 October 11
    
    regest_beschrijving De Raad van den prins van Orengen etc., resideerende te Breda, gezien de brieven van Diest en Zichenen, gelast Adriaen de Lixbonne, meier van Zichenen, de inwoners van Meerhout, Vorst, Beckevoert, Moelenbeeck en Wersbeke te dwingen aan de ordonnantie van de koningin dd. 21 Augustus l.l. te gehoorzamen en een dag per maand te graven aan de grachten om Diest.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb a) Minuut (Inv.No. 961).
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 961). Op hetzelfde blad de brief van denzelfden datum (Reg.No. 3068).
    
    regest_nummer 3068 1542 October 11
    
    regest_beschrijving De Raad van den prins van Orengen te Breda zendt de stad Diest copie van zijn brief aan den meier van Zichenen; gelast haar het dwingen tot gehoorzaamheid van de inwoners aldaar over te laten aan den meier en het eerst, wanneer deze in gebreke blijft, aan den drossaard van Diest op te dragen, en geeft het gevraagde uitstel van 14 dagen voor het verantwoorden van de rekening.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb a) Minuut (Inv.No. 961).
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 961). Geschreven op hetzelfde blad als het afschrift van den brief aan den meier (Reg.No. 3067).
    
    regest_nummer 3072 1543 Februari 6
    
    regest_beschrijving Adriaen van Lixbonne, meier en rentmeester van het land van Zichenen, schrijft aan schepenen en raad van het dorp Thielt, dat hij de 80 krijgslieden, noodig voor de veiligheid van Zichenen, heeft afgedankt op 6 na; dat hij op kosten van Thielt 6 dagwerkers zal huren voor het graven te Zichenen van twee grachten van het slot naar den Demer volgens ordonnantie, waardoor Thielt wellicht zal worden vrijgesteld van het graven te Diest, en dat hij uit Mechelen 2 tonnen kruit en lood heeft besteld, en vraagt hen het verplichte aandeel in de onkosten te zenden.
    
    regest_datering (Uuyt Zichenen modo leodiensi).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3075 1543 Maart 6
    
    regest_beschrijving De prins van Oranje beveelt de stad Diest, de inwoners van Zichenen ongemoeid te laten, totdat de Raad van Brabant op de oppositie van hen alsmede van diegene rondom Diest, die onder den keizer of onder Aerschot wonen, en die niet zijn lastig gevallen, een beslissing zal hebben en zich voor het vervolg eerst tot den prins te wenden in zaken, zijn heerlijkheid aangaande.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Minuut (Inv.No. 961).
    
    regest_nummer 3076 1543 Maart na den 6en
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van Diest antwoorden den prins van Oranje op zijn brief van den 6en Maart (Reg.No. 3075), dat de Raad van Brabant weliswaar de onderzaten onder den keizer heeft vrijgesteld van corveediensten voor steden van diens vazallen, doch dat die van Zichenen niet zullen kunnen bewijzen, dat zij, naar zij beweren, met de andere opposanten gelijk gesteld zijn, en vragen hem de nu eenmaal met groote onkosten begonnen fortificatie te laten voortgaan, om verantwoord te zijn tegenover de koningin, van wie zij met consent van den prins het plakkaat verworven hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 961).
    
    2149 962 Akten betreffende aankoop van oude molens en terrein voor den bouw van een nieuwen volmolen. 1542 1 katern
    
    Reg. nos. 3044 en 3045
    
    regest_nummer 3044 1542 Maart 30
    
    regest_beschrijving Anthonis van Houthem, heer van Huldeberghe, drossaard van stad en land van Diest, Zichen etc., oorkondt, dat voor hem en leenmannen Engelbert van der Noot, schildknaap en hofmeester van de prinses van Oraengiën, aan den prins heeft overgedragen 2/3 van den grachtmolen op den Demer, waarvan 1/3 toebehoort aan de H. Geest van Sinte Sulpitius te Diest, de helft van den Bevermolen, waarvan het klooster St.-Bernaertsdale de andere helft bezit, en den Nedermolen, thans afgebroken, met 2 stukjes land en den zoogenaamden laathof, alle in de vrijheid van Diest en leenroerig aan den heer, die hem daarvoor in de plaats een onlosbare rente, groot 110 carolusgulden jaarlijks, als leen heeft gegeven.
    
    regest_datering (Bruessel vijffthienhondert eenenveertich stijl van Brabant).
    
    regest_nb Authentiek extract uit het leenregister van Diest (Inv.No. 962). In dezelfde katern het afschrift dd. 1542 Maart 30 (Reg.No. 3045).
    
    regest_nummer 3045 1542 Maart 30
    
    regest_beschrijving René van Chalon en van Nassou, prins van Oraengiën enz., heer van Diest, Zichen etc., beleent voor het Leenhof van Diest Engelbrecht van der Noot, schildknaap en hofmeester van zijn vrouw, met een onlosbare rente, groot 110 carolusguldens jaarlijks, gevestigd op de heerlijkheid Diest, in ruil voor 2/3 van den grachtmolen op den Demer, waarvan de H. Geest van Sinte Plissis het andere 1/3 heeft, de helft van den Bevermolen in de vrijheid van Diest, waarvan het klooster St. Bernaertsdale de andere helft bezit, voorts den Nedermolen, thans afgebroken, met twee stukjes land aldaar en den zoogenaamden laathof van den Nedermolen, alles leenroerig aan den heer van Diest, die de stad van een volmolen wil voorzien ter bevordering van de achteruitgegane lakennering.
    
    regest_datering (Bruessel duysent vijffhondert eenenveertich stijl van Brabant).
    
    regest_nb Authentiek extract uit het leenregister van Diest (Inv.No. 962). Geschreven in dezelfde katern als het extract dd. Maart 30 (Reg.No. 3044).
    
    2150 963 Brief van de stad Diest aangaande het afkeuringswaardige optreden van den proost van St. Sulpicius. Met bijlage. 1543 2 stukken
    
    Reg. nos. 3073 en 3074
    
    regest_nummer 3073 1543 vóór Februari 21
    
    regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters en schepenen van Diest berichten den keizer, hoe Imbrecht van Arendonck, priester uit de abdij van Tongerloo, proost van de collegiale kerk van St. Sulpicus te Diest, Zondag l.l. van den preekstoel de supplianten voor tyrannen enz. heeft uitgemaakt, en verzoeken hem, na informatie den proost herroeping en verdere genoegdoening te bevelen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 963).
    
    regest_nummer 3074 1543 Februari 22
    
    regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters en schepenen van Diest zenden den prins van Orangiën en bij afwezigheid zijn Raad te Breda hierbij ingesloten copie van een rekest (zie Reg.No. 3073), met bijgaande informatie aan de koningin gepresenteerd, en vragen advies.
    
    regest_datering (Bruessel stijl van Luyck).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 963).
    
    2151 964 Advies van de stad Diest aan den prins van Oranje tot vrijgeving van als contrabande in beslag genomen goederen van kooplieden uit St. Truiden. Met specificatie der goederen, certificaat aangaande de bestemming en een geleidebriefje. 1543 4 stukken
    
    Reg. nos. 3079 en 3080
    
    regest_nummer 3079 1543 Juni 15
    
    regest_beschrijving Schout en schepenen van St. Truden geven, op verzoek van eenige kooplieden, een verklaring, dat de goederen, door dezen op de vrije markt te Antwerpen gekocht en te Webbecom bij Diest door dienaren van den prins van Orengiën aangehouden onder vermoeden, dat het contrabande was, uitsluitend toebehooren aan genoemde kooplieden en alleen voor St. Truden bestemd zijn.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 964). Met opgedrukte zegels onder papieren ruit van den schout, Liebrecht van Heer, en de schepenen Hieronimus Gheerincx, Adriaen van Ghete, Claes der Selige en Baltezar van Weseren.
    
    regest_nummer 3080 1543 Juni 15
    
    regest_beschrijving Schout, burgemeesters, schepenen en raad van de stad Diest adviseeren den prins van Orange om de in beslag genomen goederen van eenige kooplieden te Sint Truyen, waarvan zij hierbij een specificatie insluiten, vrij te geven, daar het geen levensmiddelen zijn en de goederen uitsluitend voor St. Truyen bestemd zijn.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 964). Met sluitzegel van de stad onder papieren ruit.
    
    2152 965 Klacht van den drossaard van Diest bij den prins van Oranje over usurpatie van zijn rechtsmacht door 's prinsen luitenant in het drossaardambt van Brabant. 1544 1 stuk
    
    Reg. no. 3098
    
    regest_nummer 3098 1544 Maart 10
    
    regest_beschrijving Anthoine van Houthem, drossaard van Diest, beklaagt zich erover bij den prins van Orangiën, graaf van Nassou, dat diens luitenant in het drossaardambt van Brabant, Thomas Nageles, de rechtsmacht in de heerlijkheid Diest heeft geüsurpeerd door de inhechtenisneming van een koopman.
    
    regest_datering (Diest).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 965).
    
    2153 966 Verzoek van de Rekenkamer aan J. de Merode, voogd van prins Willem I, om de stad Diest toe te staan renten te verkoopen om met de opbrengst de bede te betalen. Met antwoord. 1547 1 stuk
    
    Reg. no. 3137
    
    regest_nummer 3137 1547 Mei 16
    
    regest_beschrijving Johan van Renesse, H. de Maubus, Estienne van den Berch en Raphael van Bruhezs schrijven aan monsr. de Merode, dat de pensionnaris van Diest gevraagd heeft, voor de stad renten te mogen verkoopen voor de bede aan den keizer, hetgeen den raden voorkomt noodzakelijk te zijn en waartoe de prinses-douairière haar toestemming reeds gegeven heeft.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 966). Aan den voet antwoord van J. de Merode, dat hij en mons. de Corbaron, wanneer de pensionnaris te Antwerpen komt, het rekest zullen teekenen.
    
    2154 967 Rekest van huidevetters te Diest om den grachtmolen als schorsmolen te laten gebruiken, 1552. Met verzoek om het maalloon te verlagen dd. 1551 en adviezen. 1552 6 stukken
    
    Reg. nos. 3244 en 3264-3268
    
    regest_nummer 3244 1551 Mei 30
    
    regest_beschrijving Gezworen dekens of tintmeesters en gemeene gezellen van het huidevettersambacht te Diest vragen den prins van Oraengiën, het maalloon voor den schorsmolen, dat onder bijzondere omstandigheden verhoogd is, te verlagen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
    
    regest_nummer 3264 1552 vóór Juni 9
    
    regest_beschrijving Aerdt van Hamele en Henrick Scuerbroot c.s. te Diest verzoeken den prins van Oranje geen schorsmolen van den grachtmolen aldaar te maken, aangezien het daaraan verbonden brandgevaar te Breda genoegzaam gebleken is en omdat het niet noodig is, nog een schorsmolen te stellen, hetgeen zij in 8 artikelen aantoonen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
    
    regest_nummer 3265 1552 Juni
    
    regest_beschrijving Mateus Schierx c.s., inwoners van Diest, verzoeken den prins van Oraengiën om den rentmeester te gelasten, desnoods met bijstand van den drost in den grachtmolen schors te doen malen, zooals hun is toegezegd, niettegenstaande het verzet van de buren omtrent de gracht, aangezien de nieuwe schorsmolen door de uitbreiding van het huidevettersbedrijf niet aan de behoefte voldoet.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
    
    regest_nummer 3266 1552 Juni 9
    
    regest_beschrijving De Raad en Rekenkamer te Breda stuurt het rekest van Aerdt van Hamele en Henrick Scuerbroot c.s. aan drossaard, rentmeester, schout, burgemeesters, schepenen en raad van Diest om advies, en beveelt, dat de grachtmolen alleen dan als schorsmolen gebruikt mag worden, als de nieuwe schorsmolen te kort schiet in de bediening van het geheele huidenvettersambacht, in welk geval de vetter, voor wien gemalen wordt, persoonlijk moet waken voor brandgevaar.
    
    regest_datering (Breda).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967). Met sluitzegel onder papier.
    
    regest_nummer 3267 1552 Juni 18
    
    regest_beschrijving Drossaard, burgemeesters, schepenen en raad van Diest, adviseeren den Raad te Breda, nu een accoord tusschen de huidevetters en de buren aan de gracht aangaande het malen van schors door den grachtmolen onmogelijk is gebleken, de molens te verpachten en 2 nieuwe windmolens te zetten, welke 3 maanden per jaar schors zullen malen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967). Met sluitzegel van Diest onder papieren ruit.
    
    regest_nummer 3268 1552 Juni 19
    
    regest_beschrijving Marten van Cuyck, rentmeester van Diest, geeft den griffier van den Raad en Rekenkamer te Breda aangaande verschillende rekesten van de huidevetters te Diest advies, waarbij hij aan het verzoek betreffende het malen van schors door den grachtmolen tegemoetkoming aanraadt, hoewel door de droogte deze molens en de korenmolen niet tegelijk zullen kunnen malen, en geeft voorts de vetters zelve de schuld van het hooge maalloon, waarvan zij verlaging vragen; bericht voorts een klacht van den abt van Tongherloe en verzoekt naar aanleiding daarvan informatie aangaande het rekest van den heer van Diest over de tienden van Tongherloe.
    
    regest_datering (Dominica post Sacramentum).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 967).
    
    2155 968 Informatie naar het maalloon van de mout te Diest, ingewonnen door Jehan de Plaine, raad van de hertogin-weduwe van Aerschot, vruchtgebruikster van Diest. Gelijktijdig afschrift. 1554 1 stuk
    
    2156 969 Ordonnantie namens den prins van Oranje inhoudende, dat aan de gilden te Diest een register gegeven zal worden, bevattende den korten inhoud van alle hun verleende privileges. Met gelijktijdig afschrift. 1554 2 stukken
    
    Reg. no. 3314
    
    regest_nummer 3314 1554 Juli 14
    
    regest_beschrijving Mr. Hughes van Maubuys, raad, en Michiel Piggen, griffier van den prins van Oraengiën, bezitter, mr. Jan de Plaine, raad en Eustace le Prince, secretaris van de hertogin-weduwe van Aerschot en Oraengien als vruchtgebruikster van de heerlijkheid Diest, ordonneeren in tegenwoordigheid van drossaard, burgemeesters, schepenen en raad der stad, op verzoek van de tentmeesters van de gilden aldaar, dat dezen een inventaris gegeven zal worden van alle privileges met korten inhoud, waardoor zij zoo noodig copieën of extracten zullen kunnen eischen ter bescherming van hun rechten.
    
    regest_datering (Diest opter stadthuys).
    
    regest_nb a) Oorspr. op papier (Inv.No. 969).
    
    regest_nb b) Afschrift (Inv.No. 969).
    
    2157 970.3495 Bevel aan den drossaard van Diest om het malen tegen betaling te verbieden aan ieder, die op dit oogenblik niet in het bezit is van een wind- of watermolen. 1571 1 charter
    
    Reg. no. 3495
    
    regest_nummer 3495 1571 Februari 9
    
    regest_beschrijving De koning gelast den drossaard van Diest ieder, die niet in het bezit is van een wind- of watermolen, te verbieden met een ros- of handmolen tegen betaling te malen, op straffe van een boete van 10 carolusguldens voor den eersten keer.
    
    regest_datering (Bruessel duysent vijffhondert inde tseventich nae costuyme van scryven in onsen Rade geordonneert in Brabant).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 970). Met geschonden opgedrukt contrazegel in roode was.
    
    2158 971 Getuigenverklaring ten bewijze, dat de heer van Diest voogdrichter is van het gasthuis te Meerhout. 1373 1 stuk
    
    2159 972 Rekest van de inwoners van Meerhout aan den heer om hen te helpen recht te verkrijgen tegen schepenen aldaar. Met bijlagen dd. 1457 en 1458. 1458 4 stukken
    
    Reg. nos. 1766, 1784, 1787 en 1788
    
    regest_nummer 1766 1457 April 1
    
    regest_beschrijving De officiaal van Leodium gelast de geestelijkheid om schout en schepenen van Meerhout en een aantal met name genoemde personen, benevens alle inwoners van Meerhout, parochianen van de kerk aldaar, in den ban te doen, tenzij zij zich op een bepaalden dag te Leodium kunnen verantwoorden over hun gezamenlijke weigering om op de vier groote feesten van het jaar ½ stuiver te betalen bij het ontvangen van de eucharistie.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 972).
    
    regest_nummer 1784 1458 Maart 2
    
    regest_beschrijving De officiaal van Leodium geeft schout en schepenen van Meerhout, benevens eenige parochianen van de kerk aldaar, beschuldigd van weigering om in het vervolg bij de vier voornaamste jaarfeesten ½ stuiver en bij huwelijk, laatste oliesel of doop iets aan den pastoor te betalen, gratie met veroordeeling tot de kosten en spreekt de overige inwomers vrij van alle blaam in dezen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 972).
    
    regest_nummer 1787 1458 Maart 22
    
    regest_beschrijving De officiaal van Leodium gelast de inwoners van Meerhout, die weigeren bij te dragen in de kosten, waartoe zij veroordeeld zijn, in den ban te doen, wanneer zij niet binnen 7 dagen betalen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 972).
    
    regest_nummer 1788 1458
    
    regest_beschrijving De inwoners van Meerhout verzoeken Jan, graaf van Nassauwen en Zarbruggen, heer van Diest, hen te beschermen en hen voor zijn bank te Meerhout of voor de bank te Loven, dat hun hoofdstad is, of voor den Raad van Brabant recht te helpen verkrijgen tegen schepenen van Meerhout, die van hen medebetaling eischen van de kosten, waarin zij (schepenen) te Ludick veroordeeld zijn wegens de weigering om den pastoor offeranden en andere verplichte lasten op te brengen, hetgeen zonder voorkennis van de gemeente is geschied.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 972).
    
    2160 973.2411 Getuigenverklaring aangaande de beide banken van den heer van Diest in Meerhout. 1502 1 charter
    
    Reg. no. 2411
    
    regest_nummer 2411 1502 April 22
    
    regest_beschrijving Henrick Maes, Dielis van Woutswinckel, Peeter Lenaerts, Jan Zwinnen, Aert Boonen Claes Goelmans en Peeter Binnemans, schepenen van wege graaf Enbrecht van Nassouw enz., en Godevaert Eyckmans, Jan Aertsoens, Jan Belmans, Geraert Smeyers, Merten Moentielens en Peeter Daems, schepenen, van wege de collegiale kerk van St. Gummaers te Liere, in Meerhout, oorkonden, dat, op verzoek van Daneel van Bincum, kastelein, rentmeester en meier van Meerhout, van wege den graaf van Nassou een aantal personen zijn gehoord over diens beide banken in Meerhout en dat de desbetreffende plaats uit het register van de heerlijkheid, hierin opgenomen, is voorgelezen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 973). Met de gemeene zegels van beide groepen van schepenen in groene was, beide een weinig geschonden.
    
    2161 974 Privileges betreffende de markt te Sichem, verleend door den heer. 1288, 1362, 1383 en 1499 1 katern
    
    Reg. nos. 51, 611, 758 en 2347
    
    regest_nummer 51 1288 April 23
    
    regest_beschrijving Godefridus van Brabantia, heer van Aerschot en Virsoen, stelt voor zijn villa Sichenen een vaste markt in op Dinsdag vóór Pinksteren en verleent den bezoekers voor het eerste jaar tolvrijheid.
    
    regest_datering (feria sexta post Jubilate).
    
    regest_nb Afschrift eerste helft 16e eeuw. (Inv.No. 974).
    
    regest_nummer 611 1362 Maart 22
    
    regest_beschrijving Karolus IV, keizer van Rome, schenkt de stad Sichen op verzoek van en als gunstbewijs voor Reynardus van Schonenforst, maarschalk aan het keizerlijke hof, een jaarmarkt, die 8 dagen duren zal en 8 dagen voor St. Remigius zal aanvangen.
    
    regest_datering (Nuremburghis undecima Kalendis Aprilis).
    
    regest_nb Afschrift uit de eerste helft van de 16e eeuw (Inv.No. 974).
    
    regest_nummer 758 1383 Mei 20
    
    regest_beschrijving Reynairt, heer van Schoonvorst en Sichenen, beveelt, dat de ingezetenen van de dorpen in het land van Sichenen hun koopwaar tenminste één marktdag in de stad Sichenen moeten aanbieden, alvorens haar buiten het land te verkoopen, hetgeen eveneens zal gelden voor de ingezetenen van de stad; voorts vergunt hij de stad zich met grachten, poorten enz. te versterken op voorwaarde, dat hij evenals de schepenen in het bezit zal zijn van de noodige sleutels.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift uit de eerste helft van de 16e eeuw (Inv.No. 974).
    
    regest_nummer 2347 1499 September 28
    
    regest_beschrijving Engelbrecht, graaf van Nassouwe en Vianden, heer van Breda, Dyest, Sichem, Zeelhem etc., verleent Sichem wegens den toestand van verval als gevolg van den oorlog een vrije weekmarkt, een vrije jaarmarkt van 3 dagen op Dinsdag voor Pinksteren, vergunning tot het heffen van zekere rechten en tot het wederkeerig belasten van alle goederen, die door Ludick, Loen en Tessenderloon te haren nadeele belast zijn, en beveelt kastelein en stadsbestuur de lakenindustrie te bevorderen.
    
    regest_datering (Dyest).
    
    regest_nb Afschrift uit de eerste helft van de 16e eeuw (Inv.No. 974).
    
    2162 975.2841 Akte, waarbij het klooster St. Geertruida en de St. Pieter te Leuven, als bezitters van de tienden, de daaraan verbonden onderhoudsplicht van de parochiekerk te Sichem afkoopen van het gemeentebestuur, 1531. Met ratificatie van den bisschop van Luik. 1532 2 getransfigeerde charters
    
    2163 1 charter, 1531 1531
    
    Reg. no. 2829
    
    regest_nummer 2829 1531 December 24
    
    regest_beschrijving Meier, burgemeesters en schepenen van den graaf van Nassouw in Sichenen, schepenen van St. Pieter te Loven aldaar, mombers en provisors van de tafel van den H. Geest, mombers van het gasthuis, de fabriek en de kerk, van de broederschap van O.L.V., de broederschap van St. Anna in de parochiekerk, bouwmeesters van den beuk dier kerk, raad en ingezetenen ontslaan den abt van het klooster St. Gertruyde en deken en kapittel van St. Peter te Loven, bezitters resp. van 1/3 en 2/3 van de tienden, van de daaraan verbonden onderhoudsplicht van koor, beuk en groote klok van de kerk tegen betaling van 400 car. gld., voor welke overeenkomst de toestemming van den bisschop van Luydick en den graaf van Nassouw gevraagd zal worden, benevens een akte van schepenen van Loven.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 975). Met het zegel van den meier van Sichem, Adriaen van Lixbonne, in roode, het gemeen schepenzegel van St. Pieter te Leuven in Sichem in groene was; de zegels van de burgemeesters Merten van Binckem en Aerdt van den Hove, en de schepenen Henrick de Cock, Wouter Bastijns, Machiel van Ysfoirt en Fieren van den Dijck in groene was, alle min of meer geschonden; de zegels van de schepenen Aerdt de Cupere en Claes Goldens verloren. Met tranfix dd. 1532 Juli 27 (Reg.No. 2841).
    
    2164 1 charter, 1532 1532
    
    Reg. no. 2841
    
    regest_nummer 2841 1532 Juli 27
    
    regest_beschrijving Erardus van Marcka, kardinaal-priester van St. Grisogonus, aartsbisschop van Valencia, bisschop van Leodium enz., ratificeert de overeenkomst, vermeld in den brief dd. 1531 December 24 (Reg.No. 2829), waardoor deze gestoken is.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 975). Met zeer geschonden zegel van den oorkonder in roode was.
    
    2165 976 Brieven over de afbraak door den drossaard van Aerschot van een leprozenhuisje, door de stad Sichem geplaatst op questieuzen grond. 1539 2 stukken
    
    Reg. nos. 2993 en 2994
    
    regest_nummer 2993 1539 vóór December 14
    
    regest_beschrijving Burgemeesters en schepenen van Sichenen berichten den prins van Orangen, graaf van Nassouw, dat de drossaard van Aerschot een huis, dat zij bij den weg van Everbode onder Sichenen hadden geplaatst voor een leproos, heeft laten afbreken.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier in duplo (Inv.No. 976).
    
    regest_nummer 2994 1539 December 14
    
    regest_beschrijving Jan van Schoonhove, (drossaard van Arschot), schrijft aan den drossaard van Diest naar aanleiding van een brief van den prins van Oranje, dat hij het huisje van den leproos heeft afgebroken omdat de grond, waarop het gezet, questieus is, en dat de hertog van Aerschot de zaak te Brussel met den prins zal bespreken.
    
    regest_datering (Aerschoet).
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 976).
    
    2166 977-977.1729 Getuigenverklaringen aangaande het hebben van een eigen rechtspraakvan de heerlijkheid Wier, gelegen in het dorp Hersselt, 1524. Met akte van aanstelling van een meier van Hersselt. 1454 2 stukken
    
    2167 977 1 stuk, 1524 1524
    
    Reg. nos. 2724 en 2725
    
    regest_nummer 2724 1524 Augustus 20
    
    regest_beschrijving Burgemeesters, schepenen en raad van de stad Zichenen oorkonden, dat Daniel van Binckem, meier en rentmeester aldaar, verschillende personen, neutraal ten opzichte van den graaf van Nassau en den heer van Merode, onder eede heeft doen getuigen, wat zij wisten aangaande het hebben van eigen rechtspraak van de heerlijkheid Wyer, thans toebehoorende aan den graaf van Nassou en gelegen in het dorp Hersele.
    
    regest_datering (in domo consilii oppidi Zichenen).
    
    regest_nb Oorspr. (Inv.No. 977). Hierachter is geschreven de akte dd. 1524 Augustus 27 (Reg.No. 2725).
    
    regest_nb Het geheel is geadresseerd aan de heeren van Immerseel, van Mal en van Saert en bij afwezigheid van hen aan de Rekenkamer van den graaf van Nassou. Voorts staat nog op den achterkant geschreven: "Informacie precedente roerende den bank van den Wyere in Hersele, mynen gen. heeren van Nassou toebehoorende ende van ouderdom per bella intestina vergaen in tijden van der divisiën van Brabant".
    
    regest_nummer 2725 1524 Augustus 27
    
    regest_beschrijving Verschillende personen uit Hersele getuigen aldaar op den 23en Augustus voor Daneel van Binckem, meier en rentmeester, en twee schepenen van Zichenen, aangaande de rechtspraak in de heerlijkheid Wyer, hetgeen burgemeesters en schepenen van Zichenen 4 dagen later bezegelen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 977). Het zegel verloren. Geschreven op hetzelfde blad als de akte dd. 20 Augustus (Reg.No. 2724).
    
    2168 977.1729 1 stuk, 1455 1455
    
    Reg. no. 1729
    
    regest_nummer 1729 1455
    
    regest_beschrijving Jan, heer van Wesemale, Faleys, Westerle en Hersselt, erfmaarschalk van Brabant, stelt Mathijs vazn den Rode aan tot meier en rentmeester van Hersselt na ontslag van Dierick den Vooght.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Afschrift op perkament (Inv.No. 977). Dag en maand zijn niet ingevuld.
    
    2169 978.2964 Vonnis van schepenen van Luik, vervangende de bank van Zelhem, ten laste van den meier van Meldert, wegens schending van het rechtsgebied van den graaf van Nassau. 1538 1 charter
    
    Reg. no. 2964
    
    regest_nummer 2964 1538 October 7
    
    regest_beschrijving Schepenen van Liège, uitspraak doende als hoofd van de bank van Zeelem bij afwezigheid van deze, veroordeelt Michiel Vrancken, maire van Meldert, wegens het wegvoeren buiten het gebied van den graaf van Nassou van eenige wagens met goederen, die met de wagenvoerders waren aangehouden door den meier van den graaf in Zeelem, doch losgelaten op de belofte, dat zij naar Zurpele of Heze zouden gaan, tot herstel van den toestand, zooals die was bij de aanhouding, met verlof de kosten te verhalen op de wagenvoerders, die hem misleid zouden hebben.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Gelijktijdig afschrift op perkament uit het schepenregister (Inv.No. 978). De zegels van de schepenen Arnult le Blamer en Bertelmy Miche verloren.
    
    2170 979 Verzoek van de stad Herenthals aan graaf Hendrik van Nassau om een door hem geslagen brug bij Casterlee te doen afbreken als in strijd met een privilege. Met privilege dd. 1420 en andere bijbehoorende stukken. c. 1530 5 stukken
    
    Reg. nos. 1112, 2796 en 2797
    
    regest_nummer 1112 1420 Juli 10
    
    regest_beschrijving Jan, hertog van Brabant, enz., verbiedt op verzoek van de steden van Brabant en in het bijzonder ten behoeve van de stad Herentals en het dorp Casterle, dat er ooit over het water te Bruystele bij Casterle een brug gemaakt worde.
    
    regest_datering (Bruessel).
    
    regest_nb Afschrift (Inv.No. 979). Het stuk is vastgehecht aan het rekest Reg.No. 2796.
    
    regest_nummer 2796 c 1530
    
    regest_beschrijving Schepenen, gezworenen en raad van de stad Herentals verzoeken den graaf van Nassouw om Engelbrecht van Hasselt, kastelein van Turnhoudt, te gelasten de brug, die hij over het water te Bruystele bij Casterlé heeft laten maken, te doen afbreken als zijnde in strijd met het privilege, door den hertog van Brabant in het jaar 1420 verleend.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 979). Hieraan vastgehecht copie van het privilege Reg.No. 1112.
    
    regest_nummer 2797 c 1530
    
    regest_beschrijving H. de Nassau stuurt aan monsieur du Sart eenige stukken aangaande het verzoek van de stad Herentals, om de op zijn bevel gebouwde brug over de Bruystel bij Casterle te doen afbreken, tot overleg met diens schoonzoon Jasper en andere leden van zijn raad te Brucelles en met de heeren van de Rekeningen.
    
    regest_datering
    
    regest_nb Oorspr. op papier (Inv.No. 979). Met sluitzegel onder papier.
  - 2171 E Goederenbeheer.
    
    2172 1 Rentmeestersrekeningen, cijnsboeken enz.
    
    2173 a Diest.
    
    2174 980 Blad uit een rekening van Sander van Vossem, waarop een mededeeling over de verantwoording van ontvangsten en uitgaven tijdens de inkomst en huldiging van den heer en vrouwe van Diest te Diest en het verblijf aldaar en te Sichem. 1436 1 stuk
    
    Ontbreekt
    
    2175 981 Rekening van Sander van Vossem van reis- en verblijfkosten van den ouden en den jongen jonker (Jan van Loon, vader en zoon). 1437 1 katern
    
    2176 982 Bijlagen bij niet meer aanwezige rekeningen van den rentmeester van Diest. 1471 en 1474 2 stukken
    
    2177 983 Een en twintigste rekening van Peeter van den Kerckhove over 1524/1525. Afgehoord 1526 Juni 15 1 deel
    
    Niet raadpleegbaar
    
    Exemplaar van den rendant. Het boekjaar begint 11 November. De afhooring geschiedde te Breda
    
    2178 984-986 Rekeningen van Jehan van Liere. 1570-1576 3 deelen
    
    2179 984 Rekening over 1570-1571, afgehoord 1572 Juni 4 1572 Juni 4 1 deel
    
    2180 985 Derde rekening over 1571-1573, afgehoord 1576 Maart 31 1576 Maart 31 1 deel
    
    2181 986 Rekening over, 1573-1576 1573-1576 1 deel
    
    Het boekjaar begint 1 October. De eerste twee rekeningen zijn de exemplaren van den rendant en werden wegens confiscatie van de goederen van den prins in de Rekenkamer te Brussel afgehoord. De 3e rekening loopt tot 8 November
    
    2182 987 Bijlagen bij niet meer aanwezige rekeningen van Jan van Liere. 1563-1568 en 1578 1 lias en 1 stuk
    
    2183 988 Lijst van de cijnsboeken, die aan Jehan van Liere; rentmeester van Diest, zijn overgedragen door de erfgenamen van zijn voorganger mr. Merten van Cuyck. 3e kwart 16e eeuw 1 stuk
    
    2184 989 Naamregister op een cijnsboek van Diest. 1576 1 deel
    
    2185 b Sichem.
    
    2186 990 Rekeningen van den rentmeester, Vastraet van Bloemenborne, over. 1429-1430 en 1430-1431 1 deel
    
    De 1e rekening loopt van 1 Oct. tot 1 Oct., de 2e van 1 Oct. tot 15 Maart, in welke maand de rentmeester werd opgevolgd door Staes van der IJsvoert. Achterin zijn vastgenaaid twee rekeningen van uitgaven voor de huishouding op het slot
    
    2187 991-1013 Rekeningen van den meier en rentmeester. 1431-1482 17 deelen, 5 banden en 1 katern
    
    In deze rekeningen worden eerst verantwoord de ontvangsten van de breuken in het land van Sichem, onderverdeeld in de banken van Sichem, Thielt en Beckevoort; daarna volgen de ontvangsten en uitgaven van het rent meesterambt. Zooals de rentmeester in zijn eerste rekening mededeelt, hadden schepenen van Sichem het recht, hun keuren en breuken te minderen of te meerderen, en had drost of meier zich daaraan te onderwerpen. Dit privilege zouden zij gekregen hebben van den hertog van Brabant, voordat het land van Sichem van het hertogdom was afgedeeld, dus voor 1284. Een notitie in margine vraagt evenwel bewijsstukken voor dit "bedwanc op den heer". Zie ook no. 1071
    
    2188 991 Rekening van Staes van der Ijsvoert over, 1431-1432 1431-1432
    
    De rekening loopt van 16 Maart tot 24 Juni. Achterin is vastgenaaid een rekening van uitgaven voor de huis houding op het slot
    
    2189 992 Vierde, vijfde en zesde rekening van Willem van Doerne over de jaren, 1442-1445 1442-1445
    
    De rekeningen loopen van September tot September
    
    2190 993 Rekening van Sander van Voshem over, 1446 1446
    
    De rekening loopt van 24 Juni tot 21 December
    
    2191 994-997 Rekeningen van Willem van Doerne:.
    
    2192 994 Tweede en derde rekening over, 1447-1449 1447-1449
    
    De 1e rekening loopt van 21 December 1447 tot 21 December 1448, de 2e van 21 Dec. 1448-24 Juni 1449. Achterin zijn vastgenaaid twee rekeningen van uitgaven voor de huishouding op het slot
    
    2193 995 Zesde rekening over, 1451-1452 1451-1452
    
    Deze en volgende rekeningen loopen van St. Jan tot St. Jan
    
    2194 996 Zevende en laatste rekening over, 1452-1453 1452-1453
    
    Achterin een rekening van uitgaven voor de huishouding op het slot. In deze rekening wordt vermeld, dat Willem van Doerne in 1453 werd ontslagen en Henric Mellensem aangesteld; van den laatste zijn geen rekeningen bewaard gebleven
    
    2195 997 Tweede Rekening van Willem van Doerne over, 1455-1456 1455-1456
    
    De rekening loopt van 22 November 1455 tot St. Jan 1456
    
    2196 998-1005 Rekeningen van Willem van Baussele:.
    
    2197 998 Rekening over, 1465-1466 1465-1466
    
    2198 999 Rekening over, 1466-1467 1466-1467
    
    2199 1000 Rekening over, 1467-1468 1467-1468
    
    Van de laatste 4 bladen van no. 1000 is de benedenhelft afgescheurd
    
    2200 1001 Rekening over, 1468-1469 1468-1469
    
    2201 1002 Rekening over 1469-1470 afgehoord, 1472 Februari 7 1472 Februari 7
    
    2202 1003 Rekening over 1470-1471 afgehoord, 1472 Februari 7 1472 Februari 7
    
    2203 1004 Rekening over 1471-1472 afgehoord, 1473 Mei 14 1473 Mei 14
    
    2204 1005 Rekening over, 1472-1473 1472-1473
    
    De rekeningen nos. 1002-1004 werden afgehoord door den rentmeester van Breda en Thonijs Storm
    
    2205 1006-1013 Rekeningen van Jan van Langel:.
    
    2206 1006 Eerste rekening over 1474-1475 afgehoord, 1475 December 7 1475 December 7
    
    2207 1007 Tweede rekening over 1475-1476 afgehoord, 1476 December 7 1476 December 7
    
    2208 1008 Derde rekening over 1476-1477 afgehoord, 1478 September 9 1478 September 9
    
    2209 1009 Vierde rekening over 1477-1478 afgehoord, 1478 September 9 1478 September 9
    
    2210 1010 Vijfde rekening over, 1478-1479 1478-1479
    
    2211 1011 Zesde rekening over, 1479-1480 1479-1480
    
    2212 1012 Zevende rekening over, 1480-1481 1480-1481
    
    2213 1013 Achtste rekening over, 1481-1482 1481-1482
    
    De eerste vier rekeningen werden afgehoord door leden van de Rekenkamer te Breda
    
    2214 1014-1039 Rekeningen van den rentmeester van het land van Sichem. 1507-1576 1 band, 4 bladen en 24 deelen
    
    2215 1014-1025 Rekeningen van Daneel van Binckem:.
    
    2216 1014 , Negende rekening over het jaar 1507/1508, afgehoord 1509 Jan. 24. Tiende rekening over het jaar 1508/1509, afgehoord 1510 Jan. 26. Elfde rekening over het jaar 1509/1510, afgehoord 1511 Mei 12. Twaalfde rekening over het jaar 1510/1511. Dertiende rekening over het jaar 1511/1512. Veertiende rekening over het jaar 1512/1513. Vijftiende rekening over het jaar 1513/1514. Zestiende rekening over het jaar 1514/1515. Zeventiende rekening over het jaar l515/1516, afgehoord 1517 Sept. 30. Achttiende rekening over hetjaar 1516/1517, afgehoord 1518 Febr. 14.
    
    2217 1015 Twintigste rekening over het jaar, 1518-1519 1518-1519
    
    Fragment, bestaande uit 4 losse bladen
    
    2218 1016 Twee en twintigste rekening over het jaar, 1520-1521 1520-1521
    
    2219 1017 Drie en twintigste rekening over het jaar 1521-1522, afgehoord , 1522 November 8 1522 November 8
    
    2220 1018 Vier en twintigste rekening over het jaar 1522-1523, afgehoord, 1523 November 6 1523 November 6
    
    2221 1019 Vijf en twintigste rekening over het jaar 1523-1524, afgehoord, 1524 November 29 1524 November 29
    
    2222 1020 Zes en twintigste rekening over het jaar 1524-1525, afgehoord, 1525 December 18 1525 December 18
    
    2223 1021 Zeven en twintigste rekening over het jaar 1525-1526, afgehoord, 1527 Februari 21 1527 Februari 21
    
    2224 1022 Acht en twintigste rekening over het jaar 1526-1527, afgehoord, 1528 November 27 1528 November 27
    
    Van de 9e tot de 24e rekening wordt de afhooring niet aan het slot van de rekening vermeld, doch vòòr het laatste hoofdstuk, dat de inkomsten en uitgaven in naturalia betreft. De afhooring geschiedde door leden van de Rekenkamer te Breda. De 22e en de 23e rekening zijn aan den bovenkant verteerd
    
    2225 1023 Rekening van Merten van Binckem over het jaar 1527-1528, afgehoord , November 27 November 27
    
    2226 1024 Rekening over het jaar, 1533-1534 1533-1534
    
    De 4 buitenste bladen ontbreken, de naam van den rent meester is niet bekend
    
    2227 1025 Derde rekening van Adrien de Lixbonne over hetjaar 1542, afgehoord, 1549 December 21 1549 December 21
    
    2228 1026-1033 Rekeningen van Jehan de Lixbonne:. 8 deelen
    
    2229 1026 Rekening over het jaar 1553, afgehoord, 1554 Juli 21 1554 Juli 21
    
    Aan den bovenkant verteerd
    
    2230 1027 Rekening over het jaar, 1554 1554
    
    De buitenste bladen ontbreken
    
    2231 1028 Rekening over het jaar, 1556 1556
    
    De buitenste bladen ontbreken; ook overigens zeer beschadigd
    
    2232 1029 Rekening over het jaar, 1557 1557
    
    De buitenste bladen ontbreken
    
    2233 1030 Rekening over het jaar 1558, afgehoord, 1559 Juni 22 1559 Juni 22
    
    2234 1031 Rekening over het jaar 1560, afgehoord, 1561 Augustus 7 1561 Augustus 7
    
    De eerste 3 bladen ontbreken
    
    2235 1032 Rekening over het jaar 1561, afgehoord, 1562 Juli 4 1562 Juli 4
    
    Aan den bovenkant verteerd
    
    2236 1033 Rekening over het jaar 1563, afgehoord, 1564 December 2 1564 December 2
    
    Te beginnen met de rekening van 1542 wordt rekening gedaan aan Anne de Lorraine, hertogin van Aerschot, weduwevan René van Chalon, als vruchtgebruikster en worden de rekeningen te Diest afgehoord
    
    2237 1034-1039 Rekeningen van Jan van Liere:.
    
    2238 1034 Rekening over het jaar 1569 namens de weduwe van Jan van Lixbonne, afgehoord, 1571 April 7 1571 April 7
    
    2239 1035 Eerste rekening over het jaar 1570, afgehoord, 1575 April 8 1575 April 8
    
    2240 1036 Vierde rekening over het jaar 1573, afgehoord, 1575 April 8 1575 April 8
    
    2241 1037 Vijfde rekening over het jaar 1574, afgehoord, 1577 Juni 18 1577 Juni 18
    
    Aan den bovenkant verteerd
    
    2242 1038 Zesde Rekening over het jaar 1575, afgehoord, 1577 1577
    
    2243 1039 Zevende Rekening over het jaar 1576, afgehoord, 1577 Juli 8 1577 Juli 8
    
    De eerste vier rekeningen werden gedaan voor den koning van Spanje, de laatste twee voor den prins van Oranje; alle werden te Breda afgehoord
    
    2244 1040-1047 Bijlagen bij de bovenstaande rekeningen. 1429-1570 28 stukken
    
    2245 1040 Bijlage tot de rekening van de huishouding op het slot over het jaar, 1429-1430 1429-1430 1 stuk
    
    2246 1041 Bijlagen tot de rekening over, 1447-1448 1447-1448 4 stukken
    
    2247 1042 Bijlagen tot de rekening over, 1451-1452 1451-1452 2 stukken
    
    2248 1043 Bijlage tot de rekening over, 1452-1453 1452-1453 1 stuk
    
    2249 1044 Bijlagen tot de rekening over, 1455-1456 1455-1456 2 stukken
    
    2250 1045 Bijlagen tot de niet meer aanwezige rekeningen van Willem van Doerne over de jaren, 1457-1459 1457-1459 7 stukken