Terug naar zoekresultaten

2.08.25 Inventaris van het archief van de Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen, 1868-1900

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

2.08.25
Inventaris van het archief van de Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen, 1868-1900

Auteur

H.A.J. van Schie

Versie

17-01-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1979 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen
Ingenieur Ontmanteling Vestingen

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1868-1900

Archiefbloknummer

F24022

Omvang

; 77 inventarisnummer(s) 5,50 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Gendt J.G.zn, F.W. van, Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bevat stukken betreffende werkzaamheden van de Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen zoals de indicateurs, waarin alle ingekomen en uitgaande stukken zijn ingeschreven, indices op de ingekomen en uitgaande brieven, correspondentie over de ontmanteling en slechting van verschillende vestingen.
In het archief bevinden zich vrij veel tekeningen als bijlagen bij de correspondentie.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Toen ten gevolge van een veranderd defensiesysteem een aantal vestingen overbodig werden, moesten met name verspreid liggende vestingen ontmanteld en geheel of gedeeltelijk geslecht worden. Omdat gronden en gebouwen, die niet voor de publieke dienst bestemd zijn, worden beheerd door de dienst der Domeinen, werden deze te ontmantelen vestingen door de genie overgedragen aan het bestuur der registratie en domeinen. De ontmantelingswerkzaamheden vereisten technische kennis die bij het domeinbestuur niet aanwezig was. Aanvankelijk maakte men gebruik van de diensten van de ingenieurs van fortificatiën, doch toen deze wijze van werken niet voldeed, besloot de minister de ontmanteling en slechting volledig in eigen beheer uit te voeren.
Bij ministeriële beschikking van 27 december 1867 no. 11 is Frederik Willem van Gendt J.Gzn. met ingang van 1 januari 1868 als ingenieur toegevoegd aan de directeuren der registratie en domeinen. Zijn dienstverband was tijdelijk, aanvankelijk voor twee jaren, later werd hij steeds voor één jaar herbenoemd. Zijn taken bestonden uit het ontwerpen van een algemeen plan van ontmanteling en het maken van bestekken. Voorts moest hij toezicht houden op deze ontmanteling, alsmede op het onderhoud der wegen, bruggen, sluizen, waterleidingen en voormalige militaire gebouwen. Tevens moest hij de directeuren der registratie en domeinen technische bijstand verlenen bij onderhandelingen met de gemeentebesturen over afstand van grond. Tenslotte moest hij de minister voorstellen doen tot verkoop en verpachting van voormalige vestinggronden.
In 1868 werden de vestingen Maastricht, Venlo, Bergen op Zoom, fort Bath, Coevorden en Vlissingen aan Van Gendt ter ontmanteling opgedragen. In 1869 volgden Breda en Nieuwe Schans, en in l874 nog eens Groningen, Delfzijl, Deventer, Zutphen, Nijmegen, Elden, Grave en 's-Hertogenbosch. Voor de ontmanteling van Vlissingen en het fort Bath heeft hij geen werk verricht. De ontmanteling van deze vestingen is opgedragen aan de hoofdopziener der domeinen in de provincie Zeeland, J.J. Brandt. Toen de werkzaamheden met deze vestingen verminderden, werd Van Gendt bij Koninklijk besluit van 18 oktober 1885 no. 21 tevens belast met de verbetering en veiling van de domeinen, behoord hebbend tot de dotatie van wijlen Z.K.H. prins Frederik der Nederlanden. Daarnaast heeft de minister incidenteel aan Van Gendt technisch advies gevraagd over enkele verspreid liggende domeinbelangen.
Van Gendt was aanvankelijk woonachtig te Arnhem, later te 's-Gravenhage. Op 6 december 1900 overleed hij te 's-Gravenhage. In zijn plaats is geen opvolger meer benoemd.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief is in 1946 van het ministerie van Financiën overgenomen en summier beschreven in de inventaris "Financiën-diversen", inventarisnummers ZZ 350-406. (Zie archief ministerie van Financiën, afdeling Domeinen, dossiers 666 en 6907).
De rechtstitel is (nog) onbekend

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
In het archief bevinden zich als bijlagen bij de correspondentie vrij veel tekeningen. Enkele tekeningen zijn echter apart gehouden en bevinden zich thans bij de domeinkaarten van het ministerie van Financiën. Se zijn beschreven in de "Inventaris van domeinkaarten afkomstig van het ministerie van Financiën, 1813-1935, 's-Gravenhage 1979" door K. Zandvliet, inventarisnummers 848 tot en met 860.
Selectie en vernietiging
Het archief is overigens niet compleet. Uit de rubriek 'Algemene Zaken1 zijn stukken vernietigd na een opzettelijk, maar niet al te systematisch uitgevoerde selectie. Ernstiger is het ontbreken van enige bundels uit de rubrieken Breda, Delfzijl, Groningen en Maastricht. Deze bundels zijn zoek geraakt ten gevolge van een slordig archiefbeheer in het verleden en moeten als verloren worden beschouwd.
Ordening van het archief
Het archief dat Van Gendt gevormd heeft, is geordend in rubrieken. In de indicateurs, waarin alle ingekomen en uitgaande stukken zijn ingeschreven, verwijst de derde kolom naar de rubriek waarin het betreffende stuk is geborgen. Van 1868 tot 1884 zijn deze rubrieken weer onderverdeeld in subrubrieken of dossiers, welke met een letter zijn aangeduid (a t/m z, aa t/m zz, A t/m Z). Vanaf 1884 is deze onderverdeling van de rubrieken achterwege gebleven. De indices vermelden deze subrubrieken of dossiers, alsmede de stukken die daartoe behoren. Bij de inventarisatie is de oorspronkelijke rubriekenindeling hersteld. Vooraan in sommige rubrieken zijn enige bijlagen opgenomen, die behoren bij meer dan één dossier. Dit geldt in het bijzonder voor de bestekken en processen-verbaal van grensscheiding.
Voor raadpleging der stukken kan men als volgt te werk gaan. Weet men de datum van een bepaald stuk vrij nauwkeurig, dan kan men via de indicateur het gezochte stuk vrij snel vinden. Zoekt men daarentegen een bepaalde zaak, zonder de precieze datum te weten, dan dient men vooral via de indices te werken. Voor de periode 1884-1900 staan uiteraard alleen de indicateurs ter beschikking.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ingenieur der Domeinen voor de Ontmanteling der Vestingen, nummer toegang 2.08.25, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Ingenieur Ontmanteling Vestingen, 2.08.25, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Archiefbestanddelen