Terug naar zoekresultaten

2.09.107 Inventaris van het archief van de bureaus Kabinet en Juridische Zaken van de Afdeling Politie van het Ministerie van Justitie, (1932) 1945-1952 (1968) [DEELS GEANONIMISEERDE VERSIE]

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Meer uitleg

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaalBijlagen

Archief

Titel

2.09.107
Inventaris van het archief van de bureaus Kabinet en Juridische Zaken van de Afdeling Politie van het Ministerie van Justitie, (1932) 1945-1952 (1968) [DEELS GEANONIMISEERDE VERSIE]

Auteur

Centrale Archief Selectiedienst, Doc-Direkt (2024)

Versie

14-04-2025

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2009, 2024 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Justitie: Afdeling Politie, Bureaus Kabinet en Juridische Zaken
Jus/ Politie / KJZ

Periodisering

archiefvorming: 1945-1952
oudste stuk - jongste stuk: 1932-1968

Archiefbloknummer

J36

Omvang

2417 inventarisnummer(s) 19,20 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Justitie / Afdeling Politie / Bureau Kabinet(1945-1952) Ministerie van Justitie / Afdeling Politie / Bureau Juridische Zaken (1945-1947)

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief bestaat grotendeels uit bescheiden van het Bureau Kabinet van de Afdeling Politie en bevat een grote serie dossiers inzake informatie betreffende natuurlijke personen, die werd verkregen van de procureurs-generaal en de voormalige Politiebuitendiensten te Parijs en Londen. Daarnaast bevat het stukken met betrekking tot inlichtingen ten aanzien van zowel natuurlijke als rechtspersonen, en rapporten van het Bureau Nationale Veiligheid (BNV), later Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD). Deze stukken zijn onder meer gerelateerd aan de Tweede Wereldoorlog, Indonesië en communisme. Verder bevat het archief een aantal stukken betreffende juridische aangelegenheden, afkomstig van het Bureau Juridische Zaken van de Afdeling Politie.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Bureau Kabinet van de Afdeling Politie
Bij ministeriële beschikking van 30 juli 1945, nr. 973/1945 werd vastgesteld het "Reglement Afdeeling Politie", waarbij in artikel 18 werd bepaald dat de werkzaamheden welke voorheen werden verricht door het voormalig Directoraat-Generaal van Politie en de Recherchecentrale door voornoemde Afdeling Politie zouden worden overgenomen.
De taak van het gelijktijdig met voornoemde beschikking ingestelde Bureau Kabinet kan als volgt worden omschreven:
  • Het kabinet is belast met de behandeling van zaken van vertrouwelijke aard;
  • Het kabinet is belast met de behandeling van aangelegenheden van Rijkspolitiezorg welke niet onder de ander ingestelde bureaus vallen;
  • Het kabinet is belast met de verdeling van de ingekomen post over de andere bureaus van de afdeling;
  • Het kabinet is belast met de behandeling van aangelegenheden betreffende de inwendige dienst van het dienstgebouw van de afdeling;
  • Het kabinet is belast met de behandeling van de personeelszaken van de afdeling;
  • Het kabinet draagt zorg voor, waar aangelegenheden van de politie een gemeenschappelijke behandeling van twee of meerdere bureaus vergt, zulks geschiedt.
Onder het bureau ressorteerden de bijzondere ambtenaren van de Rijkspolitie. Het bureau omvatte: Kabinet, Secretarie en Inwendige Dienst
Het Bureau Kabinet werd met ingang van de datum van inwerkingtreding van de reorganisatiebeschikking - zijnde 1 januari 1954 - opgeheven, waarbij de taken van dit bureau, voor zover zij op crimineel terrein lagen, werden toevertrouwd aan het Bureau Criminele Voorlichting en voor het overige aan het Bureau Personeel en Organisatie van de Afdeling Politie.
Bureau Juridische Zaken van de Afdeling Politie
Bij ministeriële beschikking van 30 juli 1945, nr. 973/1945 werd vastgesteld het "Reglement Afdeeling Politie", waarbij in artikel 18 werd bepaald dat de werkzaamheden welke voorheen werden verricht door het voormalig Directoraat-Generaal van Politie en de Recherchecentrale door het Bureau Juridische Zaken van de Afdeling Politie zouden worden overgenomen.
Artikel 5 van bovenvermeld besluit luidt:
"Het Bureau Juridische Zaken is belast met alle aangelegenheden van juridische aard".
Na een reorganisatie in 1954 bij de Afdeling Politie ging Bureau Juridische Zaken verder als zelfstandig bureau.
Geschiedenis van het archiefbeheer
Archiefblok depot 68: Bureau Kabinet van de Afdeling Politie, periode 1945 - 1952 (- 1967)
Deze verzameling is een residu van het oorspronkelijk archief van het voormalig Bureau Kabinet van de Afdeling Politie van het Departement van Justitie over de jaren 1945-1952. Een groot deel van het archief is terechtgekomen in de archieven van het Bureau Nationale Veiligheid (BNV) en de rechtsopvolgers van dit bureau.
Dit depot bestond oorspronkelijk uit drie delen respectievelijk aangeduid met de symbolen P, V en A. De indicatie P slaat op informatie betreffende natuurlijke personen, verkregen van de procureurs-generaal en de voormalige politiebuitendiensten te Parijs en Londen. Onder de letter V zijn samengebracht de inlichtingen betreffende rechtspersonen, voornamelijk bestaande uit maand- en weekoverzichten, aanvankelijk van de BNV en later de BVD. De rubriek A heeft betrekking op collectieve informatie ten aanzien van zowel natuurlijke als rechtspersonen en periodieke overzichten van het vroegere BNV.
De ordeningssystematiek: aan elke nieuwe zaak die ontstond binnen een rubriek, werd naast de letter P, V of A, een volgnummer toegekend, beginnend bij 1, welk nummer gevolgd werd door een deelstreep met daarachter de vermelding van het jaar, waarin de betreffende zaak ontstond, bijvoorbeeld: A79/46 Stukken betreffende de situatie en de toekomst van de politiebuitendiensten.
Echter met dien verstande, dat met de aanvang van een nieuw jaar gelijktijdig een nieuwe nummering (analoog aan het voorafgaande) werd opgezet.
Er blijken een aantal zaken te zijn die niet genummerd zijn. In navolging van de gebruikte systematiek is, door het ministerie van Justitie, gekozen voor een letteraanduiding met volgnummer, eveneens gevolgd door een deelstreep met daarachter de vermelding van het jaar van, in dit geval het oudste stuk van de desbetreffende zaak. Er is gekozen voor de letter O, als aanduiding voor de rubriek "Overige".
Archiefblok depot 105: Bureau Kabinet van de Afdeling Politie, periode 1945 - 1946.
Bij de dossiervorming werd aan elke nieuwe zaak die ontstond een volgnummer toegekend, beginnend bij 1, welk nummer werd gevolgd door een deelstreep met daarachter de vermelding van het jaar waarin de betreffende zaak ontstond, bijvoorbeeld: 18/1948 Politiebesluit 1945.
Echter met dien verstande, dat met de aanvang van een nieuw jaar gelijktijdig een nieuwe nummering (analoog aan het voorafgaande) werd opgezet. Met ingang van 1 december 1946 werd deze ordeningssystematiek afgeschaft en werden de stukken opgenomen in het "chronologisch archief".
Dit depot omvat de jaren 1945-1946. Het had aanvankelijk een omvang van vijf strekkende meter. Door Justitie zijn in het verleden, aan de hand van de bepalingen uit de "lijst van voor vernietiging in aanmerking komende stukken", stukken uit het archief vernietigd. De aangetroffen omvang bedroeg 6 archiefdozen.
Twee dozen hadden als opschrift: Ned. Instituut Steun Wettig Gezag Korps Vrijwillige Hulppolitie. In feite betreft het dossiers inzake de vrijwillige Hulppolitie, afkomstig uit het archief van het Bureau Kabinet van de Afdeling Politie (dossier 28/46) en de taakopvolgers.
Archiefblok depot 108: Bureau Juridische Zaken van de Afdeling Politie, periode 1945 - 1947.
Over de jaren 1945, 1946 en een gedeelte van 1947 werd aan elke nieuwe zaak die ontstond een volgnummer toegekend, beginnende bij nr. 1, welk nummer werd gevolgd door een deelstreep met daarachter de vermelding van het jaar, waarin de betreffende zaak ontstond, bijvoorbeeld: 616/1946 Beroep weigering jachtakte Van Duin.
Echter met dien verstande, dat met de aanvang van een nieuw jaar gelijktijdig een nieuwe nummering (analoog aan het voorafgaande) werd opgezet. Medio 1947 werd deze ordeningssystematiek afgeschaft en werden de stukken opgenomen in het "chronologisch archief".
Dit depot omvat derhalve slechts de jaren 1945 - mei 1947.
Op basis van artikel 5, onder e van het archiefbesluit 1995 is het bestand volledig ter bewaring aangewezen en overgedragen aan het Nationaal Archief.
Overbrenging van een overheidsarchief
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Er zijn meerdere eigentijdse toegangen (inv.nrs. 1 - 39) aangetroffen. De belangrijkste hiervan is het register geordend alfabetisch op persoonsnaam (inv.nrs. 1 - 25). De reden waarom er nog een tweede register is aangelegd met identieke ordening is niet bekend. Verder zijn er nog twee registers aangetroffen alfabetisch op naam van onderwerp. Daarnaast is er een register aangetroffen geordend alfabetisch op persoonsnaam aangaande de ledenlijst van Afdeling B, (Justitie) van het Rechtsfront, alsmede een register op de dossiers van depot 68, alfabetisch geordend op onderwerp c.q. organisatie.
De registers bevatten verwijzingen naar de gebruikte coderingen van de desbetreffende dossiers.
Verantwoording van de bewerking
Als uitvloeisel van het meerjarenconvenant afgesloten op 4 januari 2000 tussen het Ministerie van Justitie, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Centrale Archief Selectiedienst (CAS) is door de CAS in de periode 2005 - 2009 het archiefbestand van Bureau Kabinet en Bureau Juridische Zaken van de Afdeling Politie van het Ministerie van Justitie betreffende oorlogsgerelateerde aangelegenheden over de periode 1945 - 1952 (- 1968) bewerkt, omvang 22,25 meter.
In overleg met het Nationaal Archief is besloten om de archiefbestanden depot 68: Bureau Kabinet van de Afdeling Politie, periode 1945 - 1952 (- 1967), depot 105: Bureau Kabinet van de Afdeling Politie, periode 1945 - 1946 en depot 108 Bureau Juridische Zaken, periode 1945 - 1947 in één inventaris op te nemen.
In de drie blokken is de oorspronkelijke ordeningssystematiek in stand gelaten.
Voor de materiële staat van het archief is de bewerking uitgevoerd conform de brochure Om de kwaliteit van het behoud, normen 'goede en geordende staat' uitgave Beekhuis/Hol 1993 van de Rijksarchiefdienst/Pivot.
Verantwoording van de bewerking (2024)
Opmerking vooraf
Bij de dossiers is de volgende tekst aangetroffen: 'De aanvankelijke gedachte was de van Justitie in 1963 overgenomen stukken 'beveiligd' te vernietigen. Bij het doornemen van de mappen werden een aantal teruggehouden om deze in het BVD-archief nog eens op hun aanwezigheid na te trekken, hetgeen nooit is gebeurd. Op 26-05-1977 werden deze stukken getoond aan dr. J. Blom, lid van de commissie die de affaire Menten moest onderzoeken en die het archief van het bureau W(?) aan het opsporen was en mede daarvoor bij de BVD terecht kwam. Naar aanleiding daarvan werden deze stukken opnieuw geordend en voor wat een aantal persoonsnamen betreft nageslagen en verwezen in het archief naar deze ordners. De inventaris bevat de titels die mapjes zoals van Justitie overgenomen. Deze zijn op wat zich in deze ordners bevindt na - allen vernietigd. Waarom de bijgeschreven titels niet op de lijst voorkomen is niet duidelijk. De persoonsdossiers (ordner III) zijn nooit opgenomen geweest op deze lijst'. Deze tekst (letterlijk overgenomen) is in juli 1978 opgesteld door ondertekenaar AiD. Onduidelijk is wie of wat dit is.
Toelichting op opdracht tot bewerking
Doc-Direkt heeft in opdracht van het Ministerie van Justitie en Veiligheid een aanvulling op het archief van de Afdeling Politie, Bureaus Kabinet en Juridische Zaken, (1932) 1945-1952 (1968) bewerkt. Het gaat om een volume van 0,25 strekkende meter (2 archiefdozen). Het betreft een aanvulling op het reeds bewerkte archief beschreven in archiefinventaris 2.09.107. De aanvulling op het archief bestaat uit dossiers met registratiekenmerken A, P en V. Dossiers met deze kenmerken zijn in de bovengenoemde archiefinventaris opgenomen onder het archief van het Bureau Kabinet van de Afdeling Politie, 1945-1952. Zie daarvoor de rubrieken 1.2.1 A, 1.2.2 P en 1.2.3 V. Doc-Direkt heeft de bewerking uitgevoerd conform de reeds in het verleden uitgevoerde bewerking. De nummering sluit aan bij het laatst toegekende inventarisnummer. Dat houdt in dat de serie is begonnen met inventarisnummer 2348. Alle stukken zijn van nietjes, plakband en overige hechtmiddelen ontdaan en verpakt in zuurvrije omslagen en zuurvrije archiefdozen. Ze zijn daarna genummerd volgens de inventaris. De omslagen en dozen zijn voorzien van etiketten. Van de te vernietigen stukken zijn vernietigingslijsten opgesteld en deze zijn aan het Ministerie van Justitie en Veiligheid overgedragen.
Ordening van het archief
Archiefblok depot 68
In het blok depot 68 zijn de volgende coderingen (met volgnummer en vermelding van jaar van opmaak), welke als rubrieksindeling zijn gebruikt, aangetroffen:
  • A: collectieve informatie ten aanzien van zowel natuurlijke als rechtspersonen en periodieke overzichten van het Bureau Nationale Veiligheid.
  • P: informatie betreffende natuurlijke personen, verkregen van de procureurs-generaal en de voormalige politiebuitendiensten te Parijs en Londen.
  • V: inlichtingen betreffende rechtspersonen voornamelijk bestaande uit maand- en weekoverzichten van de BNV en later BVD
  • Q: hiervan is de betekenis onbekend.
  • O: overige.
Binnen de letter/rubrieksaanduiding zijn de dossiers per jaar op volgnummer geplaatst. Bij diverse dossiers komt de jaaraanduiding in de codering niet overeen met de datering van de stukken. Er is voor gekozen om deze dossiers op de jaaraanduiding van de codering te plaatsen. Bij reeksen is de codering van het eerste dossier onder de reeks in de beschrijving opgenomen om een correcte plaatsing te realiseren.
Archiefblokken depots 105 en 108
In de blokken depot 105 en 108 zijn de dossiers per jaargang van opmaak op het toegekend volgnummer geplaatst.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (B).
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van kwetsbare of slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Justitie: Afdeling Politie, Bureaus Kabinet en Juridische Zaken, nummer toegang 2.09.107, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Jus/ Politie / KJZ, 2.09.107, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Afgescheiden archiefmateriaal
2.04.80 - Inventaris van het archief van het Ministerie van Binnenlandse Zaken: Bureau voor Nationale Veiligheid (BNV), (1930) 1945 - 1946 (1980).

Bijlagen

Geen bijlagen

Archiefbestanddelen