Archief
Titel
2.13.45 Inventaris van de Genie-archieven Koninklijke Landmacht: LM-nummers, (1672) 1813-1940 (1942)
Auteur
Archief KL en H.H. JongbloedVersie
08-03-2024
Copyright
Nationaal Archief, Den Haag
1993 cc0Beschrijving van het archief
Naam archiefblok
Genie-archieven, LM-nummers Genie-archieven
Periodisering
archiefvorming: 1813-1940 oudste stuk - jongste stuk: 1672-1942
Archiefbloknummer
D20499Omvang
4099 inventarisnummer(s) 449,00 meterTaal van het archiefmateriaal
Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands
Soort archiefmateriaal
Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften, wel luchtfoto's, kaarten en tekeningen.Archiefdienst
Nationaal ArchiefLocatie
Den HaagArchiefvormers
Koninklijke Landmacht / Genie-ArchievenSamenvatting van de inhoud van het archief
Het archief van de legereenheid genie bevat een nogal heterogene samenstelling van stukken met betrekking tot de breedte van het takenpakket van dit onderdeel en de daarvoor noodzakelijke organisatie en bevoorrading. De stukken betreffen personeelszaken, maar gaan vooral over de contacten met officieren over de inzet van geniemiddelen (correspondentie), de constructie van verdedigingswerken, bruggen, en het onderhoud en de eventuele vernietiging daarvan (nota's, vernietigingsinstructies). Verder zijn er inspectierapporten over linies en andere verdedigingswerken en documenten over legeroefeningen. Behalve geschreven en getypte documenten bevat het archief krantenknipsels, tekeningen, platen van de verdediging van "duurzame werken", lichtdrukken en (lucht)foto's. Het gros van de stukken is uit de periode 1840-1940, maar er zijn enkele oudere documenten uit de Bataafse tijd, 1808 en 1814, opgenomen.Archiefvorming
Geschiedenis van het archiefbeheer
De plaatsingslijst is nog door de Landmacht vervaardigd.
Supplement 1994.
De nummers 6816-6831 bevatten archiefbescheiden van in het Centraal Archievendepot (CAD) aangetroffen fragmenten van archieven van diverse genie-onderdelen van vóór 1940.
Zo zijn er enige bescheiden, behorende tot de archieven van het Regiment Genietroepen (1904-1936), Inspectie der Genie (1898-1940), commandant Regiment Genietroepen (1908), hoofd Sectie V, Groep Lek, Vesting Holland (1940) en het persoonlijk archief van generaal-majoor F.A. Vaillant (1940), aangetroffen in het archief van de 2e of Oostelijke Directie van Fortificatiën (1727-1857). Dit archief berustte voorheen in het Rijksarchief te Groningen. In het kader van een inventarisatieproject van Groningse genie-archieven werd in 1985 het archief van de 2e Directie ter bewerking uitgeleend aan het CAD. Tijdens de bewerking werd in 1987 circa 2 meter archiefmateriaal afgescheiden, "dat niet behoort tot één van de te bewerken archieven, zoals: (...) vele stukken van EAI’s ( Eerstaanwezend-Ingenieur, HC) ‘s-Gravenhage, Deventer, Den Helder, Vlissingen etc.” (Correspondentiearchief CAD (1985-1989). no. 332, brief van het hoofd van het Centraal Archievendepot van 15 juli 1987, no. 1496/332 aan de Rijksarehivaris in de provincie Groningen.)
Op 15 juni 1993 brachten een aantal medewerkers van het CAD een bezoek aan het Geniemuseum te Vught, met als doel na te gaan welke archiefbescheiden - die in feite niet in de collectie van het museum horen, maar bij het CAD - naar het CAD moeten worden overgebracht. Als uitvloeisel hiervan zijn een aantal archiefbescheiden, ondermeer behorende tot de archieven van de commandant van het Depot Genietroepen te Rotterdam (1940) en het Peeldetachement Genietroepen (1939-1940), aan het CAD overgedragen.
De bij deze archieven behorende tekeningen zullen gescheiden worden beschreven en overgedragen aan de afdeling Kaarten en Tekeningen van het Algemeen Rijksarchief.
De nrs. 6816-6831 zijn op 20 maart 1994 overgebracht naar het Algemeen Rijksarchief, Tweede Afdeling.
De verwerving van het archief
Het archiefblok bevat archiefstukken onder verschillende rechtstitels verworven.
Inhoud en structuur van het archief
Verantwoording van de bewerking
Toegang 2.13.45 Landmacht-archieven 1840-1940 ("LM-nummers"), zoals die op dit moment beschikbaar wordt gesteld, is niet meer actueel. De toegang is nooit erg betrouwbaar geweest, en door overdrachten aan de Rijksarchieven in de provincie, overheveling van bescheiden naar andere archieven/toegangen en allerlei andere oorzaken is de betrouwbaarheid verder afgenomen.
Het oorspronkelijke complex Landmacht-archieven is inmiddels ontdaan van alles wat niet archiefmateriaal van Genie-organen is -- althans voorzover dat uit toegang 2.13.45 kon worden afgeleid. De naam van het restant-complex is in ARCHEION dan ook veranderd in: Genie-archieven "LM-nummers" (bloknummer D20499). Dit wijzigingsbericht dient om toegang 2.13.45 in overeenstemming te brengen met de gegevens die voor het blok Genie-archieven "LM-nummers" in ARCHEION zijn ingevoerd. Uitsluitend de hierna als "geldig" opgegeven nummers kunnen worden aangevraagd, via de terminals in de studiezaal.
Ordening van het archief
Onderstaande inhoudsopgave is gebaseerd op de rubrieksbeschrijvingen. Deze dekken echter niet altijd de lading. Het bestand is zeer heterogeen samengesteld en in de loop der jaren zijn bijna alle op Zuid-Holland betrekking hebbende bestanden formeel overgebracht naar het Rijksarchief in Zuid-Holland (ze zijn nog wel bij het ARA maar nu te vinden onder de rubriek 3.09). Hetzelfde is gebeurd met bijna alle andere provinciale bestanden (hoewel sommige, zie inhoudsopgave, zijn achtergebleven). Verder zijn er archieven afgesplitst die zijn herbewerkt en een eigen toegangsnummer hebben gekregen. Tenslotte bevat de plaatsingslijst een aantal typefouten.
Vele inventaris nummers ontbreken of bestaan dus niet meer door de ontmanteling en decentralisatie van dit archieven-conglomeraat. De toegang is in 2001 geschoond.
De doorlopende nummering van het archiefblok is, bij alle bewerkingen en afsplitsingen, aangehouden. De beschrijvingen van de afgesplitste bestanden zijn uit deze inventaris gehaald of doorgestreept.
De gebruiker wordt aangeraden in de plaatsingslijst de subrubriek opmerkingen te bestuderen. Deze rubriek geeft vaak nadere informatie over de aard van de stukken of een indicatie van de echte archiefvormer.
Code Landmacht |
Archiefvormer |
Periode |
Inv.nrs. |
21.0 |
Inspecteur der Genie |
1818-1940 |
953-1609 1758 2656-2670 2837-3309 |
21.2 |
Centraal Inundatie- en Technisch Bureau |
1865-1941 |
1614-1754 1759-1939 |
21.3.4 |
Vernielingen en Maasverbeteringen |
1935-1936 |
1940 |
21.6 |
Inspecteur-generaal der Fortificatiën |
1895-1913 |
2251-2646 |
21.6 |
Regiment Genietroepen; Telegraafdienst |
1867-1939 |
2647-2655 2748-2834 |
21.6 |
Depot Genietroepen; Dienst Magazijnen en Werkplaatsen |
1930-1941 |
2671-2726 2843-2836 |
21.6 |
Eerstaanwezend Ingenieur te Nijmegen |
1940-1941 |
2726-2747 |
29.02.2 |
2e Fortificatiedirectie |
1859-1913 |
3521-2528 3558-3566 3572-3594 3603-3768 |
29.02.02 |
2e Genie-commandement (fortificaties) |
1863-1868 |
3595-3602 |
29.01.01 |
1e Genie-commandement |
1867-1912; 1923-1940 |
4038-4428 |
29.01.01 |
1e Genie-commandement; Eerstaanwezend Ingenieur te Arnhem |
1848-1941 |
4429-4582 |
29.01.01 |
Bestekken en voorwaarden |
1915-1940 |
4583-4620 |
29.01.02 |
2e Genie-commandement (Amsterdam) |
1854-1941 |
4629-4631 6028-6065 |
29.03.05 |
1e en 3e Genie-commandement (Breda) |
1876-1939 |
6667-6693 6780-6790 |
33.1 |
Korps Genietroepen |
1875-1942 |
8341-8356 |
33.1.0 |
Commandant regiment Genietroepen |
1913-1916 |
8357-8382 |
33.1.1 |
Bataljon Mineurs en Sappeurs |
1854-1937 |
8382-8502 |
33.1.2 |
Commandant Genietroepen |
1883-1903 |
8503-8665 |
33.1.3 |
Regiment Genietroepen |
1883-1921; 1931-1940 |
8666-8740 |
33.1.4 |
Brigade Genietroepen |
1938-1939 |
8741-8744 |
33.1.6 |
Veldpioniers |
(1837)1913-1940 |
8745-8761 [8834-8842] |
33.1.7 |
Spoorwegtroepen |
1885-1940 |
8762-8765 |
33.1.8 |
Genietroepen Verlichtingspark |
1905-1940 |
8766-8821 |
33.1.9 |
Commissie Luchtversperring |
1914-1940 |
8822-8831 [8842-8843] |
33.1.11 |
Exploitatie Compagnie |
1886-1914 |
8844-8852 |
33.2 |
Depot Genietroepen |
1914-1940 |
8853-8980 |
33.3 |
Korps Pontonniers en Torpedisten |
1903-1940 |
8981-9192 |
Aanwijzingen voor de gebruiker
Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
Zie provinciale archieven.
Nog in 1991 zullen de volgende toegangen verschijnen waarin ex-LM-bestanddelen zijn verwerkt:
-2.13.52 (revisie)Infanterie-eenheden 1814-1940
-2.13.55 (revisie)Cavalerie-eenheden
-2.13.62.06 (nieuw)Inspecteur(-Generaal) van de Geneeskundige Dienst der Land(- en Zee-)macht.
-2.13.62.07 (nieuw)[studie-aantekeningen betreffende militaire luchtvaart].
In 1993 zijn in ieder geval ook nog onderdelen van het archief overgebracht.
Zie ook toegang 2.13.43.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
- Creëer een account of log in.
- Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
- Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Genie-archieven, LM-nummers, nummer toegang 2.13.45, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Genie-archieven, 2.13.45, inv.nr. ...
Verwant materiaal
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Code LandmachtArchiefvormerPeriodeInv.nrs.