Terug naar zoekresultaten

2.14.48 Inventaris van het archief van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Directie Hoger Beroepsonderwijs, (1918) 1975-1985 (1987)

Het archief van de directie Hoger Beroepsonderwijs bevat onder andere archiefbescheiden betreffende de organisatie en inrichting van het onderwijs, de financiële verantwoording, verslagen van verschillende commissies en werkgroepen, het toezicht op het eindexamen en de opneming in het plan van scholen van de verschillende schooltypes.
Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Meer uitleg

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaalBijlagen

Archief

Titel

2.14.48
Inventaris van het archief van het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Directie Hoger Beroepsonderwijs, (1918) 1975-1985 (1987)

Auteur

CAS 128

Versie

31-03-2022

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1999 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Directie Hoger Beroepsonderwijs
OW / Hoger Beroepsonderwijs

Periodisering

archiefvorming: 1975-1985
oudste stuk - jongste stuk: 1918-1987

Archiefbloknummer

O27589

Omvang

; 959 inventarisnummer(s) 26,20 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, Directie Hoger Beroepsonderwijs

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van de directie Hoger Beroepsonderwijs bevat onder andere archiefbescheiden betreffende de organisatie en inrichting van het onderwijs, de financiële verantwoording, verslagen van verschillende commissies en werkgroepen, het toezicht op het eindexamen en de opneming in het plan van scholen van de verschillende schooltypes.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Het hoger beroepsonderwijs (h.b.o.) is een vorm van hoger onderwijs gericht op de overdracht van theoretische kennis en op de ontwikkeling van vaardigheden in nauwe aansluiting op de beroepspraktijk. Het h.b.o. sluit aan bij het eindniveau van de hogere vormen van het voortgezet onderwijs (v.o.). De cursusduur is maximaal 4 jaar. Het h.b.o. viel tot 1 augustus 1986 onder de werking van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) van 14 februari 1963. Na 1 augustus 1986 viel het h.b.o. onder de Wet op het hoger beroepsonderwijs (WVO) van 10 januari 1985.
Per 1 september 1975 werd het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen gereorganiseerd in vijf directoraten-generaal te weten:
  1. directoraat-generaal Basisonderwijs (DGBO);
  2. directoraat-generaal Voortgezet Onderwijs (DGVO);
  3. directoraat-generaal Diensten Onderwijs en Inspectie (DGDI);
  4. directeur-generaal Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (DGHW);
  5. directoraat-generaal Wetenschapsbeleid.
De directie HBO ressorteerde voor 1 september 1975 onder de directeur-generaal voor het Onderwijs. De directie HBO is in feite een samenvoeging van de directie Technisch Beroepsonderwijs (TBO) en de directie Beroepsgericht Voortgezet Onderwijs (BVO).
De directie HBO was belast met de behartiging van de belangen van het hoger beroepsonderwijs, voor zover niet opgedragen aan andere directies, alsmede met de uitvoering van de regelingen voor scholen voor lager en middelbaar nautisch onderwijs; de lerarenopleiding in de sector nautisch onderwijs, middelbare scholen voor laboratoriumpersoneel, cursussen voor middelbaar sociaal-pedagogisch onderwijs, verbonden aan scholen voor hoger sociaal-pedagogisch onderwijs, opleidingen voor leraren in de sector kunstonderwijs en de school voor middelbaar algemeen voortgezet onderwijs, verbonden aan het Koninklijk conservatorium te 's-Gravenhage.
Bij de circulaire van 31 augustus 1979 werd de directie HW/HB volgens een nieuwe structuur ingesteld, die vanaf 1 september 1979 van kracht werd.
De directie HW/HB werd verdeeld in drie sectoren, te weten:
  1. een bestuurlijk/onderwijskundige sector;
  2. een financieel/economische sector;
  3. een personele/juridische sector.
De bestuurlijk/onderwijskundige sector werd onderverdeeld in vijf afdelingen, te weten:
  1. Hoger Technisch Onderwijs (HTO), inclusief laboratoriumonderwijs en hoger nautisch onderwijs;
  2. Hoger Sociaal Pedagogisch Onderwijs (SPO);
  3. Hoger Onderwijs voor de Gezondheidszorg (GZO);
  4. Hoger Economisch en Algemeen Onderwijs (EAO);
  5. Kunstonderwijs (KUO).
De beleidstaken van deze afdelingen concentreren zich met name rond de volgende punten:
  1. het coördineren van aktiviteiten voor het evalueren van leerplannen;
  2. innovatie-aktiviteiten ten aanzien van bestaande leerprogramma's;
  3. het stimuleren en begeleiden van leerplanontwikkelingen;
  4. het stimuleren en begeleiden van nieuwe programma's;
  5. het begeleiden van de door het onderwijsveld in ontwikkeling gebrachte experimenten.
Bij de financieel/economische sector werden de taken met betrekking tot financiën, de huisvesting, de inventarissen, het scholenplan en de planning geconcentreerd. Daartoe was deze sector verdeeld in de volgende afdelingen:
  • materiële zaken en planning met de onderafdelingen:
    1. huisvesting en scholenplan,
    2. inventarissen en
    3. planning
  • financiële zaken met de onderafdelingen
    1. instellingen en personele kosten
    2. rijksbegroting.
De beleidstaken van deze afdelingen zijn als volgt samen te vatten:
  1. het leveren van financieel/economische bijdragen aan het onderwijsbeleid;
  2. het verstrekken van financieel/economische adviezen aan de bestuurlijk/onderwijskundige afdelingen;
  3. het beoordelen van begrotingen van h.b.o.-instellingen;
  4. het opstellen van deelbegrotingen en meerjarenramingen;
  5. het controleren van de personele uitgaven;
  6. het behandelen van aanvragen voor het scholenplan;
  7. het ontwikkelen van een integraal inventarisbeleid;
  8. het ontwerpen van richtlijnen op het gebied van huisvesting en materieel;
  9. het ontwikkelen van een planningsgebied voor het hoger beroepsonderwijs.
De personele/juridische sector was verdeeld in drie afdelingen. Bij de afdeling personele zaken (HW/HB/P) werd de behandeling van alle personele en rechtspositionele aangelegenheden geconcentreerd. De uitvoering daarvan vond plaats bij de onderafdeling instellingen PZ, terwijl een coördinator rechtspositie en een coördinator formatiezaken een bijdrage leverden aan het formuleren en ontwikkelen van een geïntegreerd personeels- en rechtspositie- beleid voor het hoger beroepsonderwijs. Ook alle bevoegdheidszaken werden door de afdeling PZ behandeld.
De afdeling Hoger Technisch Onderwijs (HTO), inclusief laboratoriumonderwijs en hoger nautisch onderwijs was belast met de voorbereiding en uitvoering van regelingen betreffende het hoger technisch onderwijs en het kunstonderwijs voor wat betreft de opleidingen voor architect en stedebouwkundige, de uitvoering van regelingen betreffende de middelbare scholen voor laboratoriumpersoneel, met de daarmee verband houdende bestuurshandelingen - voor zover niet opgedragen aan de afdeling Financiële Zaken HBO - en in het algemeen met de behartiging van de belangen van deze takken van onderwijs.
De afdeling Hoger Sociaal Pedagogisch Onderwijs (SPO) was belast met de voorbereiding en uitvoering van regelingen betreffende het hoger sociaal-pedagogisch onderwijs - voor zover niet opgedragen aan de directie LMBO - de uitvoering van regelingen betreffende cursussen voor middelbaar sociaal-pedagogisch onderwijs, met de daarmee verband houdende bestuurshandelingen - voor zover niet opgedragen aan de afdeling Financiële Zaken HBO - en in het algemeen met de behartiging van de belangen van deze tak van onderwijs.
De afdeling Hoger Onderwijs voor de Gezondheidszorg (GZO) was belast met aangelegenheden aangaande de opleidingen voor de gezondheidszorg, hieronder valt zowel verpleegkundig als paramedisch onderwijs.
De afdeling Hoger Economisch en Algemeen Onderwijs (EAO) was belast met aangelegenheden aangaande het hoger economisch en administratief onderwijs, inclusief het Nederlands Wetenschappelijk Instituut voor Recreatie en Toeris-me, hogere hotelscholen en de scholen voor toegepaste huishoudwetenschappen.
De afdeling Kunstonderwijs (KUO) was belast met de voorbereiding en uit- voering van regelingen betreffende het kunstonderwijs met uitzondering van de opleidingen voor architect en stedebouwkundige, de uitvoering van de rege- lingen betreffende de opleidingen voor leraren in de sector kunstonderwijs en de school voor middelbaar algemeen voortgezet onderwijs, verbonden aan het Koninklijk conservatorium te Den Haag - voor zover niet opgedragen aan de afdeling Financiële Zaken HBO - en in het algemeen met de behartiging van de belangen van deze takken van onderwijs.
In september 1983 heeft de minister van Onderwijs en Wetenschappen de nota 'Schaalvergroting, Taakverdeling en Concentratie in het h.b.o.' gepubliceerd, waarmee een ingrijpende herstructurering van het h.b.o. op gang is gekomen.
Relatie ministerie O & W en inspectie HBO
De inspecteur is voorzitter van de commissie van gecommitteerden en de Cen- trale Regelingscommissie. Hij draagt de leden (leraren en deskundigen) voor aan het ministerie en deelt de gecommitteerden in. Daarnaast brengt hij ver- slag uit aan het ministerie van O & W over de afgenomen examens bij de scholen. Tussen de inspectie en de directie HW/HB bestaat een overlappend terrein inzake de beleidsvorming, met name daar waar het gaat om de stimulering en begeleiding van leerplanontwikkelingen, nieuwe progamma's, en door het onderwijsveld in ontwikkeling gebrachte experimenten.
HBO-Raad
Op 22 maart 1975 werd de HBO-Raad ingesteld. De HBO-raad had tot taak de minister van Onderwijs en Wetenschappen te adviseren op het gebied van het hoger beroepsonderwijs. De HBO-Raad adviseerde over algemene aangelegenheden betreffende het Hoger Beroepsonderwijs. Zo heeft de raad een actieve rol gespeeld bij de totstandkoming van de Wet op het hoger beroepsonderwijs en de kaderwet voor het gehele hoger onderwijs. De directie HBO voerde besprekingen met de HBO-Raad. Daarnaast had de HBO-Raad een aparte sectie Kunstonderwijs, die adviseerde over aangelegenheden betreffende het kunstonderwijs. De afdeling Kunstonderwijs van de directie HBO had frequent overleg met de sectie Kunstonderwijs van de HBO-Raad.
Organisatieschema directie HBO vanaf 9 september 1975:
Embedded Image
Organisatieschema ministerie van Onderwijs en Wetenschappen 1975:
Embedded Image
Organisatieschema ministerie van Onderwijs en Wetenschappen 1983:
Embedded Image
Geschiedenis van het archiefbeheer
Het archief is afkomstig van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen, directie Hoger Beroepsonderwijs. De ordening was primair op doosnummer en secundair op dossiernummer. Plaatsingslijsten vormden de toegang op het archief. In de dynamische fase was het archief op classificatienummer geordend volgens een eigen onderwijscode.
De verwerving van het archief
Het archief is krachtens bepalingen van de Archiefwet overgebracht.

Inhoud en structuur van het archief

Selectie en vernietiging
Bij de selectie is gebruik gemaakt van vastgestelde vernietigingslijsten, te weten:
  • Lijst van algemene categorieën van voor vernietiging in aanmerking komende archiefbescheiden van het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen d.d. 4 mei 1970;
  • Lijst van te vernietigen archiefbescheiden van het directoraat-generaal voor het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek met de onder dit directoraat-generaal ressorterende directies.
  • Lijst van te vernietigen archiefbescheiden van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk van Onderwijs en Wetenschappen, 4 mei 1970, Dir O.K.N. afd. Nr 152.259 en AIZ/RA 47.469.
Na toestemming van de betreffende zorgdrager zijn de voor vernietiging aangewezen categorieën van archiefbescheiden getransporteerd naar het Bureau Lignac & Levison b.v. te Apeldoorn, waar de werkelijke vernietiging plaats vond.
Verantwoording van de bewerking
De archiefbescheiden van ná 1985 zijn als vreemd archief geretourneerd naar
O & W. De archiefbescheiden van vóór 1975 zijn waarschijnlijk overgedragen door de directie Technisch Beroepsonderwijs (TBO) en de directie Beroepsgericht Voortgezet Onderwijs (BVO), als taakvoorgangers van de directie HBO. Omdat deze dossiers materieel gezien een eenheid vormden met die van de directie HBO, zijn de dossiers niet afgezonderd, maar in de inventaris opgenomen.
In bijna elk dossier is een groene uitleenkaart aangetroffen met daarop een dossieromschrijving, periode en classificatienummer. De uitleenkaarten van de te bewaren dossiers zijn bij het dossier bewaard. Binnen de dossiers zijn de diverse sub-onderwerpen gescheiden door tabstroken. De stukken zijn overwegend gehecht en in de oude dossieromslag gelaten.
Het archief stond deels geordend op een eigen (onderwijs)code, gebaseerd op de UDC-code. Daar niet duidelijk was welke code gehanteerd werd en slechts een gedeelte consequent geclassificeerd was, werd besloten de code na inventarisatie niet te hanteren. De beschrijvingen zijn daarom geordend volgens een archiefschema, waarin het school- en onderwijstype als hoofdindeling geldt.
Ordening van het archief
De begindatum werd gesteld op 1 september 1975, de datum waarop de directie Hoger Beroepsonderwijs ingesteld werd. De einddatum werd gesteld op 1985, in verband met een reorganisatie, waarbij de directie Hoger Beroepsonderwijs kwam te vallen onder de nieuw opgerichte hoofddirectie Budgettering, Uitvoering en Evaluatie.
Door incidentele overbrengingen naar de Centrale Archiefbewaarplaats waren de dossiers over meerdere blokperioden verdeeld. Hierdoor kon het voorkomen dat dossiers van één onderwerp in verscheidene blokken werden aangetroffen. Zoveel mogelijk zijn de dossiers samengevoegd op onderwerp of per onderwijs- soort en schooltype.
De omvang van het archief bedroeg voor de bewerking 143 meter en na de bewerking 28,5 meter. Het vernietigingspercentage bedraagt derhalve 80.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (A). Voor inzage van stukken jonger dan 75 jaar is toestemming nodig van de directeur Nationaal Archief.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Het archief kent geen materiële beperkingen.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen: Directie Hoger Beroepsonderwijs, nummer toegang 2.14.48, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, OW / Hoger Beroepsonderwijs, 2.14.48, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar

Bijlagen

Overzicht van geraadpleegde bronnen Inventaris van het archief van de (hoofd)afdeling Voorbereidend Hoger en Middelbaar Onderwijs, later de directie Algemeen Voortgezet en Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs met taakvoorganger, ressorterende onder het ministerie van Onderwijs (,Kunsten) [tot 1965] en Wetenschappen (1874-) 1918-1975. Winschoten: CAS/ITW, 1991 CAS/ITW-inventarisnummer 97. Klein-Fresen, J.E. Literatuurrapport betreffende de voorgangers van het directoraat-generaal voor het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek, ministerie van Onderwijs (Kunsten) en Wetenschappen, 1918 t/m 1975. Winschoten: CAS/ITW, 1990. Laning, S. en M. van Rossum-van der Heijden. Onderzoeksrapport ten behoeve van de bewerking van de archieven van de directie Hoger Beroepsonderwijs (1933-) 1975-1985 ressorterend onder het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappen. Winschoten: CAS/ITW, 1992. Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden. Den Haag: SDU, 1975-1985.
Afkortingenlijst
AA
accountant-administratieconsulent
ASA
Stichting Analistenschool Amsterdam
a.v.m.o.
algemeen vormend middelbaar onderwijs
AVSH
Amsterdam Vereniging voor Opleiding van Scheikundige Hulppersoneel
BDTO
Bond van Docenten bij het Tertiair Onderwijs
BOLabo
Begeleidings- en Ontwikkelingscommissie Laboratoriumonderwijs
CAJ
Christelijke academie voor de Journalistiek
COOV-HBO
Commissie Overleg Onderwijs Volksgezondheid
COS
Commissie Voorbereiding Open Universiteit en Open School
DGHW
directoraat-generaal voor Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk onderwijs
DIKON
overleg Directie HW/HB en de Inspectie Kunstonderwijs
h.b.o.-J
hoger beroepsonderwijs Jeugdwelzijnswerk
h.b.o.-V
hoger beroepsonderwijs Verpleegkunde
h.b.s.
hogere burgerschool
h.e.a.o.
hoger economisch administratief onderwijs
h.g.z.o.
hoger gezondheidszorgonderwijs
HHS
hogere hotelscholen
h.l.o.
hoger laboratorium onderwijs
h.p.o.
hoger planologisch onderwijs
h.s.a.o.
hoger sociaal agogisch onderwijs
h.s.p.o.
hoger sociaal pedagogisch onderwijs
h.t.o.
hoger technisch onderwijs
h.t.s.
hogere technische school
IHBO
Instituut voor Hoger Beroepsonderwijs
i.h.n.o.
individueel huishoud- en nijverheidsonderwijs
IKNO
Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs te Amsterdam
IPOS
interdepartementale projektgroep Open School
IVABO
Instituut voor Voortgezet Agogisch Beroepsonderwijs te Amsterdam
IWECO
Instituut voor Werktuigkundige Constructies
k en o
kinderverzorging en -opvoeding
KIVI
Koninklijk Instituut van Ingenieurs
k.m.o.
kort middelbaar onderwijs
KUO
kunstonderwijs
l.a.v.o.
lager algemeen voortgezet onderwijs
l.e.a.o.
lager economisch administratief onderwijs
l.h.n.o.
lager huishoudelijk nijverheids onderwijs
LO
lichamelijke opvoeding
LOI
Leidse Onderwijsinstellingen
m.a.v.o.
middelbaar algemeen voortgezet onderwijs
m.b.o.
middelbaar beroepsonderwijs
m.e.a.o.
middelbaar economisch administratief onderwijs
Mel
hoger middenstands-, economisch en administratief onderwijs
m.h.n.o.
middelbaar huishoud- en nijverheidsonderwijs
Mikojelscholen
samentrekking van de namen van de sociaal-pedagogische academies Middeloo, Kopse Hof en Jelburg
m.l.o.
middelbaar laboratorium onderwijs
m.m.o.
middelbaar middenstandsonderwijs
m.m.s.
middelbare meisjesschool
m.s.p.o.
middelbaar sociaal pedagogisch onderwijs
m.t.o.
middelbaar technisch onderwijs
m.t.s.
middelbare technische school
NAUT
nautisch onderwijs
NGI
Nederlands Genootschap van Leraren
NIRIA
Nederlands Instituut van registeringenieurs en afgestudeerden van h.t.s.-en
NIROV
Nederlands Instituut voor Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting
NPT
navigatieproceduretrainer
Olan
opleiding laboratoriumpersoneel Arnhem-Nijmegen
OLEGG
opleiding van leraren eerstegraads in de gezondheidszorg
p.a.
pedagogische academie
PAO
postacademisch onderwijs
r.s.g.
rijksscholengemeenschap
SAFA
Stichting Academies voor Fysiotherapie te Amsterdam
SAL
Stichting ter behartiging van de vorming tot assisterend laboratoriumpersoneel
SCB
Stichting Computer Beheer Hoger Beroepsonderwijs
SLO
Stichting Logopedische Opleidingen
s.p.o.
sociaal pedagogisch onderwijs
STAFTO
Stichting Twentse Academie
STC
schaalvergroting, taakverdeling en concentratie
STOVA
Stichting tot Opleiding van Analisten
SUPA
Stichting Utrechtse Paramedische Academie
TeHaTex
lerarenopleiding tekenen, handenarbeid en textiel
TH
technische hogeschool
t.h.w.
toegepaste huishoudwetenschappen
TWO
technisch wetenschappelijk onderwijs
VABK
Vereniging van akademies voor beeldende kunsten
VBBSPO
Vereniging ter behartiging van de belangen van het sociaal pegagogisch onderwijs
VCLabo
Voorbereidingscommissie Herstructurering Laboratoriumonderwijs
VHZS
Vereniging van Hogere Zeevaartscholen
VOF
Vereniging van Opleidingsinstituten voor Fysiotherapie
VOVOL
Stichting Voortgezette Opleiding en Vorming Laboratoriummedewerkers
VSVL
Vereniging van scholen voor laboratoriumpersoneel
WO
wetenschappelijk onderwijs
WVO
Wet Voortgezet Onderwijs

Archiefbestanddelen