Deze rubriek bevat stukken betreffende aankopen van onroerend goed en rechten ten behoeve van de domeinen, die zijn vermeld in een 'Lijst van eigendomsoverdrachten' (inv. nr. 41.00).
De stukken zijn aangetroffen in dozen 41 t/m 47. Twee stukken werden in andere dozen gevonden (81.49 en 85.33). Ze zijn op de achterkant met paars potlood voorzien van een letter, die correspondeert met de beginletter van een plaatsnaam. De stukken zijn daarom hier op plaats geordend en daarbinnen chronologisch. Twee charters, betreffende bezit in Schoonhoven en Strijen (inv. nrs. 46.11 en 46.12), zijn vermeld in het 'Register van den brieven ende titelen' en daarom opgenomen in de rubriek 'Register van den brieven ende titelen' ca. 1570. In de dozen 41 t/m 47 werden 31 stukken aangetroffen die niet in deze lijst zijn vermeld. Het betreft, op twee nummers na, stukken die geen duidelijke retroakten zijn en één overdracht van goederen aan anderen dan de Staten van Holland. Hiervan zijn de 25 stukken betreffende Holland opgenomen in de rubriek Onroerende goederen in Holland. De overige zes stukken, betreffende Baarn, Breda en Princenhage, zijn aan het eind van deze rubriek beschreven. Bijna al het onroerend goed ligt in het gewest Holland. Uitzonderingen hierop zijn: Genemuiden (1541), Nijmegen (1753), Utrecht (1535, 1537), Baarn (1640, 1793), Breda (1661) en Princenhage (1589-1616). Alleen de stukken uit de eerste drie plaatsen zijn vermeld in de toegang 41.00.
Dertien van de stukken vermeld in de Lijst van eigendomsoverdrachten zijn niet aangetroffen in de dozen 41 t/m 47. De dertien ontbrekende stukken hebben betrekking op: Coevorden (hof, zomerhuis enz gelegen achter 's lands magazijn, 1652, een hof gelegen bij het kruithuis, 1652 en een hof bij 's lands magazijn, 1652); Sappemeer (landerijen gelegen in Helpman, 1787); Sluis (een stal, huis en afdak, 1752); Venlo (een huis en erf gelegen achter het gasthuis (gereformeerde kerk) en een huis en erf gelegen in de Gasthuisstraat (2x), 1718); Woerden (land met verklaring van een landmeter, 1791).
De zegels zijn aan elkaar gesmolten.
De zegels zijn aan elkaar gesmolten.
Hieronder zijn vermeld zes stukken betreffende Baarn, Breda en Princenhage, die niet zijn vermeld in inv. nr. 41.00.
De plaats in deze charters is voorheen ten onrechte geïnterpreteerd als 's-Gravenhage.
Om te voorzien in de behoefte aan geld werd vaak overgegaan tot het verkopen van renten. Als tegenprestatie voor het verstrekte geld stond de belofte om periodiek aan de geldschieter een uitkering te doen. Specifieke inkomstenbronnen (goederen en rechten) werden daarbij aangewezen als zekerheid voor de te ontvangen uitkering. Er waren verschillende soorten renten. Erfrenten waren in principe eeuwigdurend en de aangegane verplichtingen gingen na overlijden over op de erfgenamen. Lijfrenten werden uitbetaald zo lang de begunstigde in leven was. Zowel erfrenten als lijfrenten konden ook eerder afgelost worden. Dan is er sprake van losrenten.
Bij het verkrijgen van een rente kreeg de geldverstrekker als bewijs een oorkonde met daarin de details van de transactie. Enige tijd later volgde dan een tweede akte met de formele bevestiging van de ontvangst van het geld door ambtenaren van de centrale regering. Deze laatste akte is veelal Franstalig. Op de achterkant ('in dorso') van de oorspronkelijk oorkonde staan vaak aantekeningen over betalingen en/of aflossingen van de rente. De renten konden worden doorverkocht aan anderen. Bij zo'n transactie werd een akte van transport opgemaakt die aan de oorspronkelijke akte werd vastgehecht. Nadat een rente geheel was afgelost ontving de betreffende rentmeester daarvoor een kwitantie en werd de oorspronkelijke oorkonde bij hem ingeleverd ten behoeve van het archief van de Rekenkamer. Van een verkochte rente kunnen dus de volgende documenten aanwezig zijn:
akte waarbij een rente door de overheid wordt verkocht,
akten waarbij een rente wordt getransporteerd naar een andere eigenaar, vaak met oudere akten als bijlage(n),
schuldbekentenissen en betaalbeloftes,
kwitanties, hetzij voor betaling van de rente, hetzij voor de aflossing daarvan.
Het merendeel van de renten op de vroonlanden buiten Alkmaar werd in de jaren 1532-1555 verkocht op naam van Karel V en in de jaren1558-1563 op die van Philips II. Het geld was nodig voor het financieren van oorlogen. De renten op de vroonlanden werden afgelost in 1724. Voor het beheer van de renten werd in 1532 een afzonderlijk rentmeesterschap Vroonlanden ingesteld. Dat werd achtereenvolgend: 'Vroonlanden in West-Friesland'; 'Vroonlanden bij Alkmaar'; 'Vroon- en Zijplanden; 'Vroonlanden Zijp en Egmonden'.
In slechte staat.
'Verspreide charters' 471.
'Verspreide charters' 770.
'Verspreide charters' 424.
'Verspreide charters' 783.
'Verspreide charters' 66.
'Verspreide charters' 664.
Beschadigd.
'Verspreide charters' 720.
'Verspreide charters' 415.
'Verspreide charters' 65.
'Verspreide charters' 706.
In het Frans.
'Verspreide charters' 64.
'Verspreide charters' 90.
In het Frans.
'Verspreide charters' 422.
'Verspreide charters' 422.
In het Frans.
'Verspreide charters' 700.
'Verspreide charters' 743.
'Verspreide charters' 428.
In het Frans.
'Verspreide charters' 489.
'Verspreide charters' 20.
'Verspreide charters' 434.
'Verspreide charters' 472.
'Verspreide charters' 472A.
'Verspreide charters' 467.
In het Frans.
'Verspreide charters' 61.
'Verspreide charters' 73.
'Verspreide charters' 416.
'Verspreide charters' 62.
'Verspreide charters' 60.
In het Frans.
De akte van transport door Karel V is door waterschade grotendeels onleesbaar.
'Verspreide charters' 59
'Verspreide charters' 74, 393
De nalatenschap bevatte onder meer een rentebrief van twee derde deel van 213 gulden en zes stuivers per jaar op de vroonlanden buiten Alkmaar.
'Verspreide charters' 67.
De kwitantie van 14 augustus 1560 in het Frans
'Verspreide charters' 784.
Beide kwitanties staan op een vel.
Het merendeel van de renten op het land van Voorne werd in de jaren 1538-1545 en 1551-1553 verkocht op naam van Karel V en in de jaren1558 en 1562-1563 op die van Philips II. In 1555 werden nog renten verkocht door de secretaris en ontvanger van de exploiten van de Geheime en de Grote Raad. Het merendeel van de hier opgenomen akten is na het aflossen van de daarin vermelde renten in de jaren 1727-1728 ingeleverd bij Gerard Slaets, oud-burgemeester van Brielle. Slaets was door de Staten van Holland belast met het administreren van de aflossing van de renten ten laste van de domeinen te Voorne.
In het Frans.
Uit charters niet Suys 'Voorne'.
In het Frans.
In het Frans.
In het Frans.
In het Frans en slecht leesbaar.
De akte van 1555 in het Frans en slecht leesbaar.
Het charter van 1555 in het Frans en slecht leesbaar.
In het Frans.
Het charter van 15 september 1563 is beschadigd.
Bij alle drie de charters enig tekstverlies als gevolg van waterschade.
In het Frans.
In het Frans.
Alle stukken verkeren in slechte staat
In het Frans.
In het Frans.
'Verspreide charters' 804
In het Frans.
In het Frans.
In het Frans.
'Verspreide charters' 668.
In het Frans.
In het Frans.
Schade aan de linker onderkant.
Beide charters zijn beschadigd.
In het Frans.
In het Frans.
Beschadigd, met gaten in de onderste helft van het charter.
In het Frans; beschadigd.
In het Frans.
De akte van verkoop en de kwitantie van 1551 zwaar beschadigd.
In het Frans.
In het Frans.
De akte van verkoop is beschadigd; de datum van de akte van verkoop is niet vermeld.
Deze rubriek bevat renten die door de overheid zijn verkocht met als zekerheid goederen die niet behoren tot de vroonlanden bij Alkmaar of gelegen zijn in het land van Voorne. Daarnaast zijn er stukken betreffende renten door derden gevestigd op goederen en rechten die mogelijk later tot de domeinen van Holland zijn gaan behoren. Anders dan bij de renten bij Alkmaar of op Voorne is het bij deze renten niet altijd duidelijk door wie en wanneer de rente als eerste is verkocht. In een aantal gevallen resteren alleen nog betaalbeloften en/of akten betreffende de overdracht of de afbetaling van de rente.
Voorheen collectie Verspreide Charters inv. nr. 290.
Oude nummering: Grafelijkheid van Holland nr. 1020.
In het Frans.
In het Frans.
'Verspreide charters' 143.
'Verspreide charters' 200.
'Verspreide charters' 421.
'Verspreide charters' 38.
'Verspreide charters' 378.
'Verspreide charters' 464.
Zwaar beschadigd. 'Verspreide charters' 710.
'Verspreide charters' 285.
'Verspreide charters' 113.
'Verspreide charters' 589.
Gunter XLI van Schwarzburg (1529-1582) was getrouwd met Catharina van Nassau-Dillenburg, een zuster van Willem van Oranje.
'Verspreide charters' 333.
'Verspreide charters' 510.
'Verspreide charters' 599.
'Verspreide charters' 239
De datum en reden voor het betalen van de rente zijn niet vermeld.
'Verspreide charters' 577.
'Verspreide charters' 577.
Uit akten en titels van kantoor Rotterdam.
Aanwinsten Derde Afdeling van het Algemeen Rijksarchief 1959 III nr. 1-13.
Uit akten en titels van kantoor Schiedam.
'Verspreide charters' 474.
Uit akten en titels van kantoor Schiedam.