Terug naar zoekresultaten

3.04.22 Inventaris van de collectie Nadere Toegangen Studiezaal zelfbediening DTB (genealogie)

De collectie bevat alfabetische namenklappers op de doop-, trouw- en begraafboeken, op gaarderboeken en op andere registers met genealogische informatie, voornamelijk in Zuid-Holland, welke destijds deels in het Algemeen Rijksarchief berust hebben, maar thans naar de gemeente- en streekarchiefdiensten zijn overgebracht.
Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

3.04.22
Inventaris van de collectie Nadere Toegangen Studiezaal zelfbediening DTB (genealogie)

Auteur

G.G.J. Boink en G.H. Leurdijk

Versie

20-05-2021

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
2000 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Nadere Toegangen Studiezaal zelfbediening DTB (genealogie)
NT zelfbediening genealogie

Periodisering

archiefvorming: 1945-2011
oudste stuk - jongste stuk: 1945-2011

Archiefbloknummer

32661

Omvang

; 1075 inventarisnummer(s) 10,00 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Algemeen Rijksarchief, 1912-2002

Samenvatting van de inhoud van het archief

De collectie bevat alfabetische namenklappers op de doop-, trouw- en begraafboeken, op gaarderboeken en op andere registers met genealogische informatie, voornamelijk in Zuid-Holland, welke destijds deels in het Algemeen Rijksarchief berust hebben, maar thans naar de gemeente- en streekarchiefdiensten zijn overgebracht.

Archiefvorming

Geschiedenis van het archiefbeheer
De collectie Nadere Toegangen van het Algemeen Rijksarchief is door de jaren heen opgebouwd uit materiaal dat door onderzoekers werd aangeboden. Doordat er in de periode 1992-1997 weinig tot geen aandacht aan het beheer van de Nadere Toegangen geschonken werd, veranderde de collectie in een onoverzichtelijke warboel. De grootse problemen die hierbij de kop op staken waren de volgende:
  • Er bestonden verschillende, deels elkaar overlappende series Nadere Toegangen. Deze verschillende bestanden waren sterk vervuild geraakt (met kopieën uit naslagwerken, inventarissen, Nadere Toegangen van onvoldoende kwaliteit of met onbegrijpelijke verwijzingen e.d.). Dit vond zijn oorsprong in het feit dat er verschillende mensen met de zorg voor de Nadere Toegangen belast zijn geweest, zonder dat er een duidelijk omschreven richtlijn of idee achter het beheer bestond, laat staan dat er een definitie van “Nadere Toegang” geformuleerd was.
  • Er heeft nooit een kwalitatieve noch een inhoudelijke controle van de aangeleverde Nadere Toegangen plaatsgevonden. Al het aangebodene werd aanvaard en in de collectie opgenomen.
Eind 1997 werd besloten de wildgroei aan Nadere Toegangen aan te pakken. De twee series die zich in de studiezaal zelfbediening bevonden (Nadere Toegangen Zuid-Holland (NTZH) en Indices DTB (“Gele Serie”; NTGS)) zouden tot één geheel omgevormd moeten worden. Ter voorbereiding van deze herinventarisatie, moest er een definitie van het begrip Nadere Toegang opgesteld worden. Ook diende er een inventarisatie van de verschillende series te worden gemaakt. Tevens zouden er procedures aangaande het beheer en de productie van Nadere Toegangen opgesteld moeten worden.
In een gestructureerd beheer van de collectie kan een definitie van het begrip Nadere Toegang niet ontbreken. Het is echter geen sinecure een korte doch dekkende omschrijving te geven. Daarom wordt hieronder naast een definitie tevens een aantal criteria, waaraan een Nadere Toegang moet voldoen, gegeven.
Een Nadere Toegang is een zoekinstrument dat de weg tussen vraag en antwoord, buiten de reguliere toegangen om, direct verkort en daardoor de zelfwerkzaamheid van de onderzoeker vergroot. Door een wezenlijk andere systematiek dan de reguliere toegang, is een Nadere Toegang een middel om snel in een (onderdeel van een) archief (of archieven) tot een direct antwoord op een vraag te komen.
Een Nadere Toegang voldoet daarbij aan de volgende criteria:
  • Een Nadere Toegang is een zinvolle aanvulling op de bestaande zoekmiddelen (zoals inventarissen en eigentijdse toegangen); het heeft een toegevoegde waarde.
  • Een Nadere Toegang verkort de weg tussen vraag en antwoord.
  • Een Nadere Toegang is een systematisch zoekmiddel met een heldere structuur en verwijzing. De verwijzing is zo direct mogelijk.
  • Een Nadere Toegang behandelt een bron berustend bij het ARA en/of betreffende Zuid-Holland, ongeacht de plaats waar de bron zich bevindt.
Nader uitgewerkt:
  • Vorm. Een Nader Toegang heeft de vorm van een klapper of bestaat uit een bewerking (b.v. een transcriptie of uittreksels) van een archiefstuk met minstens één index. Transcripties op zich worden niet als Nadere Toegang beschouwd, omdat ze niet op een systematische manier nader toegankelijk maken. Een uitzondering op deze regel vormen de transcripties van bronnen die gezien hun bijzondere status (ouderdom, vorm, materiële staat, raadpleegfrequentie), als vervanging van het origineel kunnen dienen.
  • Kwaliteit. Een Nadere Toegang moet het zoeken vergemakkelijken. Ontbrekende of onbegrijpelijke verwijzingen leiden enkel tot verwarring bij de gebruiker. Daarom dient elke aangeleverde Nadere Toegang te worden beoordeeld op bruikbaarheid: is er sprake van een heldere en eenvoudige systematiek, kan eenieder zonder hulp zelf zijn weg vinden binnen en met de Nadere Toegang, zijn de verwijzingen up-to-date?
  • Bron. Vanzelfsprekend dient er vermeld te worden, welk bronmateriaal aan de Nadere Toegang ten grondslag ligt. Als er geen verwijzing naar het bronmateriaal is opgenomen en een bronverwijzing niet te achterhalen valt, kan de Nadere Toegang niet in de collectie opgenomen worden.
  • Relatie tot het doel van het ARA. Het ARA stelt zich tot doel te bemiddelen in informatie zowel binnen als buiten het eigen fonds. In de praktijk komt het er op neer dat de grenzen van het onderwerp dat in een Nadere Toegang behandeld wordt, het best als volgt gelegd kunnen worden dat alle informatie die betrekking heeft op bronmateriaal dat bij het ARA berust, en/of alle informatie die betrekking heeft op bronmateriaal dat elders berust, betreffende Zuid-Holland.
Nadat in 2000 de gehele bewerking van de collectie Nadere Toegangen voltooid was, kwam deze beschikbaar in de studiezaal zelfbediening van het Algemeen Rijksarchief. De collectie bestond toen uit 366 Nadere Toegangen. De later aanvaarde en toegevoegde Nadere Toegangen zijn genummerd vanaf 367.
Eind 2010 werd de studiezaal zelfbediening ontmanteld, en de collectie in beheer gegeven van het Centraal Bureau voor Genealogie. Dit betekende ook het einde van de groei van de collectie: begin 2011 zijn de laatste Nadere Toegangen aan de collectie toegevoegd.
Na enkele jaren is ook het Centraal Bureau voor Genealogie gestopt met het aanbieden van de collectie Nadere Toegangen aan het publiek. De aldaar aanwezige collectie is overgedragen aan de Hollandse Vereniging voor Genealogie ‘Ons Voorgeslacht’.
Een kopie-collectie, de zg. moederserie, is in beheer gebleven van het Nationaal Archief, en in deze archiefinventaris beschreven.
De verwerving van het archief
De kopieën zijn in de loop der jaren door schenking verworven.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het Algemeen Rijksarchief (ARA) biedt haar bezoekers, naast gewone toegangen op archieven en naslagwerken, ook informatie in de vorm van Nadere Toegangen aan.
Een Nadere Toegang is een extra toegang op een (deel van een) archief, waarin de informatie op een andere, directere wijze wordt aangeboden dan in de inventaris of in het archiefstuk zelf. Hierbij valt te denken aan indices, alfabetische overzichten en dergelijke. Nadere Toegangen blijken in de praktijk vooral een goed hulpmiddel bij het systematisch zoeken op en naar persoonsnamen, hetgeen bij het gebruik van reguliere toegangen vaak beduidend meer tijd en moeite vergt.
Dit overzicht heeft tot doel de bezoekers van het ARA een hulpmiddel aan te reiken, dat een helder overzicht biedt van de in het ARA aanwezige Nadere Toegangen.
Men wordt er nadrukkelijk op gewezen, dat Nadere Toegangen geen ARA-producten zijn. Het Algemeen Rijksarchief neemt dan ook geen verantwoordelijkheid voor de inhoud (en de juistheid daarvan) van een Nadere Toegang. Het copyright op de Nadere Toegangen ligt niet bij het ARA.
Selectie en vernietiging
Bij de bewerking zijn aanwezige Nadere Toegangen, die niet aan de criteria, zoals geformuleerd in paragraaf Archiefvorming, niet opgenomen en afgevoerd. Lijsten en klappers die na 2000 zijn aangeboden en niet aan deze criteria voldeden, zijn niet aanvaard.
Aanvullingen
Aanvullingen worden niet verwacht worden. De collectie wordt als afgesloten beschouwd.
Verantwoording van de bewerking
De series
Om met de herinventarisatie te beginnen, moest er eerst duidelijk worden welke series Nadere Toegangen er nu eigenlijk aanwezig waren. In de loop van de tijd bleken dat de volgende te zijn:
  • Nadere Toegangen Zuid-Holland (NTZH). Deze serie bestond uit 216 gebonden delen, waarvan er 9 ontbraken. De serie stond op de studiezaal zelfbediening. Deze serie is in zijn geheel opnieuw beschreven, hetgeen 195 beschrijvingen opleverde.
  • Indices DTB (“Gele Serie”; NTGS). Deze serie bestond uit 131 ingebonden delen, waarvan er 4 ontbraken. De serie stond op de studiezaal zelfbediening. Ook deze serie is in zijn geheel opnieuw beschreven, hetgeen 161 beschrijvingen opleverde.
  • Bewerkingen / Nadere Toegangen; (NTDEPOT). Dit was een schaduwbestand, afkomstig uit depot 504. Het bevatte zowel kopieën uit NTZH en NTGS als niet eerder aangetroffen materiaal en was sterk vervuild. Deze serie is in zijn geheel opnieuw beschreven, hetgeen 237 beschrijvingen opleverde. Tijdens de beschrijving is alles dat niet in dit bestand thuishoorde uit de serie gehaald en herplaatst of vernietigd.
  • Nadere Toegangen aangeleverd tussen 1996 en 1998; (NT96-98). Deze serie bestond uit materiaal dat wel aangenomen, maar nog niet beschreven of geplaatst was. De serie is in zijn geheel beschreven, hetgeen 101 beschrijvingen opleverde.
  • Opgewaardeerde Nadere Toegangen. Dit is niet echt een serie, eerder een verzameling. Deze bestaat uit de verschillende klappers, indices, regestenlijsten etcetera, die in Archeion een eigen toegangsnummer hebben gekregen en dientengevolge in het toegangenbestand zijn opgenomen. Er bestaat geen overzicht of complete beschrijving van. Niet alle opgewaardeerde Nadere Toegangen hebben echter een toegangsnummer toegekend gekregen, maar zijn wel direct bij de toegang waarop ze betrekking hebben geplaatst (b.v. de verschillende indices op de archieven van het Hof van Holland en de Hoge Raad van Holland en West-Friesland).
  • Verkeerd geplaatste Nadere Toegangen. In de Collectie Afschriften (“Blauwe Serie”) bevindt zich nog een klein aantal Nadere Toegangen. Ook de collecties kopie-boeken DTB en Gaarders bevatten Nadere Toegangen, welke in de Brouwer (inventaris DTB- en Gaarderboeken) vermeld worden.
  • Vergeten Nadere Toegangen. Ook dit is geen echte serie, maar een allegaartje aan Nadere Toegangen, waarvan het grootste gedeelte zich in de bibliotheek en achter de informatiebalie bevindt. De omvang lijkt niet substantieel, maar eerlijk gezegd kan er van alles uit de bibliotheek tevoorschijn komen.
  • Zwervende Nadere Toegangen. Uit de depots is menig maal materiaal opgedoken dat onder de noemer Nadere Toegang valt. Steeds is dat meegenomen en aan de serie NTDEPOT toegevoegd. Het ligt echter in de lijn der verwachtingen dat er nog wel wat rondzwerft.
De beschrijvingsvorm
Voor het samenstellen van de uiteindelijke lijst is gebruik gemaakt van een vaste beschrijvingsvorm en een vaste set begrippen en afkortingen. De beschrijving is uit de volgende velden opgebouwd:
Nummer in rood
inventarisnummer waarmee de Nadere Toegang kan worden opgevraagd
Titel
let wel: dit is geen klakkeloze overname van de door de auteur gegeven titel, maar een beschrijving die de lading van de inhoud dekt. De titel is zoveel mogelijk opgebouwd uit: Wat; Waar; Wanneer
na de puntkomma
beschrijving van het soort Nadere Toegang; zie hierna voor de gehanteerde terminologie
Vervaardigd door:
naam van de auteur
in:
jaar van productie van de Nadere Toegang
Bron:
beschrijving van de bron. Opgebouwd uit: Naam archiefbewaarplaats; Naam archief (met eventueel de toegangscode); inventarisnummer(s) waarop de Nadere Toegang betrekking heeft.
Eventueel kan in een toegevoegd veld korte uitleg of aanvullende informatie zijn opgenomen.
De navolgende omschrijvingen verklaren de begrippen zoals die in de beschrijvingen gebezigd worden:
Afschrift:
geschrift dat gelijkluidend is aan hetgeen het naar vervaardigd is.
Uittreksel:
afschrift van een passage of van bepaalde gegevens uit een geschrift.
Index:
systematisch ingedeelde lijst van gegevens die verwijst naar personen en/of zaken welke in een verzameling afschriften of uittreksels voorkomen. Een index is altijd een toegang op een (of meer) toegang(en).
Klapper:
systematisch ingedeelde lijst van gegevens met directe verwijzing naar de bron. Een klapper is altijd een toegang op een (of meer) origine(e)l(en).
Patroniem:
“achternaam”, afgeleid van de naam van de vader (Jansz., Hendriksdr.).
Repertorium:
lijst van uittreksels, in dezelfde volgorde als in de bron(-bestanden) vermeld.
Toegang:
systematisch ingedeelde lijst met beschrijvingen van de bestanddelen van een archief of verzameling.
Transcriptie:
een afschrift in andere letters of symbolen dan het geschrift waar het naar vervaardigd is.
De volgende afkortingen worden in de beschrijvingen gebruikt:
afd.
afdeling
ARA
Algemeen Rijksarchief
DTB
Doop-, Trouw- en Begraafboeken
GA
Gemeentearchief
HSS
Handschriften
i.c.
in casu
inv.nr(s).
inventarisnummer(s)
KB
Koninklijke Bibliotheek
NHK
Nederlands Hervormde Kerk
N.N.
Nomen Nescio
nr(s).
nummer(s)
ONA
Oud Notarieel Archief
ORA
Oud Rechterlijk Archief
RA
Rijksarchief
SA
Streekarchief / -archivariaat
WKA
Weeskamerarchief
z.d.
zonder datum
Ordening van het archief
De collectie Nadere Toegangen is geordend in volgorde van bewerking, min of meer alfabetisch op plaatsnaam (tot inv.nr. 366) en vervolgens in volgorde van verwerving. Ook de beschrijvingen zijn in deze archiefinventaris in numerieke volgorde opgenomen.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Andere toegang
De systematische versie van de archiefinventaris, geordend op plaatsnaam, is als tekstdocument in digitale vorm (in pdf-formaat) beschikbaar.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Nadere Toegangen Studiezaal zelfbediening DTB (genealogie), nummer toegang 3.04.22, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, NT zelfbediening genealogie, 3.04.22, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Bewaarplaats van originelen
De originele exemplaren van de Nadere Toegangen zijn in het bezit gebleven van de vervaardigers.
Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
De originele doop-, trouw- en begraafboeken van gemeenten in Zuid-Holland, zijn alle teruggegeven aan de gemeenten. Van de fotokopieën, welke in de jaren 1973-1974 zijn vervaardigd (de series rode en groene banden DTB en Gaarderboeken), zijn scans gemaakt, welke via de website van het Nationaal Archief zijn te raadplegen.
Voorts is er nog de collectie van de door genealogische onderzoekers vervaardigde naamklappers, die voor het merendeel verwijzen naar deze rode en groene serie (toegang 3.04.20). Een groot deel van die collectie is overigens in de collectie Nadere Toegangen opgenomen.
Tenslotte bestaat er nog een Collectie afschriften DTB, bestaande uit afschriften of fotokopieën vervaardigd van doop-, trouw- en begraafboeken, die in niet beheer waren bij het Algemeen Rijksarchief, maar merendeels in beheer waren van kerkelijke gemeenten (toegang 3.04.21).

Archiefbestanddelen