Terug naar zoekresultaten

3.06.15 Inventaris van het archief van het Waarborgkantoor voor Platina-, Goud en Zilverwerk te 's-Gravenhage

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

3.06.15
Inventaris van het archief van het Waarborgkantoor voor Platina-, Goud en Zilverwerk te 's-Gravenhage

Auteur

A. de Jong

Versie

02-12-2020

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1988 cc0

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Kantoor van Waarborg te 's-Gravenhage
Waarborgkantoor 's-Gravenhage

Periodisering

oudste stuk - jongste stuk: 1812-1953

Archiefbloknummer

3340

Omvang

; 173 inventarisnummer(s) 6,70 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het
Nederlands

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Waarborgkantoor voor Platina-, Goud- en Zilverwerk te 's-Gravenhage, 1812-1986

Samenvatting van de inhoud van het archief

Het archief van het Waarborgkantoor voor Platina-, Goud- en Zilverwerk te 's-Gravenhage, waarvan de stukken dateren uit de jaren 1812-1986, bevat insculpatieplaten van kantoor- en waarborgtekens en van meestertekens. Verder zijn er registers van werkmeesters en van verleende meester- en invoertekens. Een deel van de stukken betreft bedrijfsmatige activiteiten: het betreft vooral correspondentieboeken, visitatiekaarten en afgedane dossiers van gestaakte ondernemingen.

Archiefvorming

Geschiedenis van de archiefvormer
Inleiding
Taak van de Waarborgkantoren
( Zie ook PIVOT-rapport nr. 36: Drs. G. Beks (samenstelling) Echt goud, echt zilver ? Rapport van een institutioneel onderzoek naar de taken en de handelingen betreffende het waarborgen van (platina), gouden en zilveren werken over de periode 1940 - 1995. (Den Haag 1996) ) Vanaf 1852 is de Dienst van de Waarborg belast met het waarborgen van gouden, zilveren (en sedert 1950 platina) voorwerpen, die in Nederland vervaardigd zijn of ingevoerd. Daarnaast moeten edelmetalen afkomstig uit particulier bezit, die in de handel worden gebracht, gewaarborgd worden. ( Het gaat hierbij om het zogenaamde oud goud en oud zilver. ) Het waarborgen van gouden en zilveren werken geschiedt door het gehalte aan edelmetaal vast te stellen, het zogenaamde keuren. Daarna wordt, nadat vastgesteld is dat de voorwerpen aan de eisen voldoen, op deze voorwerpen een voor dat gehalte vastgesteld stempelmerk (keurteken of gehaltekeurmerk) aangebracht dat een van de wettelijke vastgestelde gehalten aangeeft. Door essayeurs en de technici van de stempelkamer werden de edelmetalen gecontroleerd. De Waarborgbelasting is een belasting welke betaald wordt voor het laten waarborgen van platina, gouden en zilveren werken "welke hier te lande worden vervaardigd, worden ingevoerd of uit het bezit van anderen in de handel worden gebracht." ( Art. 6 Waarborgwet 1986. ) De Waarborgwet 1950 sprak voortaan van 'waarborgrecht' in plaats van 'waarborgbelasting'.
Ook visitatie aan schatplichtigen behoorde tot de taak van de ambtenaren van de directe belastingen of de ambtenaren van de in- en uitgaande rechten en accijnzen. In een register van renseignementen werd door de controleur aantekening gehouden van de aard en de grootte van de te visiteren bedrijven en de hoeveelheid ter keuring aangeboden voorwerpen. Wanneer nieuwe gouden en zilveren werken uitgevoerd werden werd de betaalde waarborgbelasting teruggeven.
Het opsporen van overtredingen was voorbehouden aan ambtenaren van de waarborg en aan ambtenaren der directe belastingen, invoerrechten en accijnzen. Bij constatering van overtredingen werd een procesverbaal opgemaakt. Deze werden, wanneer geen transactie plaatsvond, aan de officier van Justitie bij de Arrondissementsrechtbank van het ressort waarin de bekeuring plaats had opgestuurd.
Ingevolge de Waarborgwet 1950 hield de Waarborg zich bezig met de controle op de naleving van de in deze wet aan de betrokken ondernemers opgelegde verplichtingen. Bij invoering van de Waarborgwet 1950 werd tevens bepaald dat naast gouden en zilveren werken voortaan ook platina werken gewaarborgd moesten worden. Het heffen van belasting naast het keurloon kwam te vervallen terwijl het waarborgrecht als keurloon gehandhaafd bleef. Tenslotte verstrekt de Waarborg informatie op het terrein van edelmetaal aan ondernemers, het publiek, de politie en de belastingdienst. Het beheer van en het toezicht op de Waarborgkantoren berustte sedert 1970 bij de directeur der Rijksbelastingen in het district Utrecht. Deze situatie duurde voort tot aan de privatisering in 1987.
Bijlage
Overzicht van de soorten keurtekens en stempels op
insculpatieplaten
A. Oude keurstempels
B. Inlandse ongewaarborgde merken: 1859-1893, 1893-1906, 1906-1953 (dolfijn en i)
C. Kantooraanduidingstekens goud: 1814-1906, 1906-
D. Kantooraanduidingstekens zilver: 1814-1906, 1906-
E. Jaarletters
F. Kleine gouden werken 4e gehalte: 1853-1906, 1906-1953 (eikenblad)
G. Grote gouden werken, 1e gehalte: 1814-1953 (leeuw)
H. Grote gouden werken, 2e gehalte: 1814-1953 (leeuw)
I. Grote vreemde werken: 1814-1893, 1893-1906, 1906-1953
J. Cijferstempels, goud: 1814-1865, 1906-
K. Grote werken zilver, 2e gehalte: 1814-1953
L. Grote werken goud, 3e gehalte: 1814-1953
M. Kleine vreemde werken: 1831-1893, 1893-1906, 1906-1953
N. Kleine gouden werken, 3e gehalte, 750 dz, zonder aanhangsels: 1814-1953, 1906-
O. Grote werken zilver, 2e gehalte, 833 dz, drielingstempel: 1814-1953, 1906-
P. Grote werken zilver, 1e en 2e gehalte, 934 dz en 833 dz, drielingstempel: 1814-1953, 1906-
Q. Grote werken zilver, 1e gehalte, 934 dz: 1814-1953
R. Kleine werken zilver, 2e gehalte, 833 dz (zwaardje): 1814-1906, 1906-1953
S. Herkeuringsteken voor gouden en zilveren werken met oudnederlandse gildetekens (bijl): 1853-1927
T. Uitvoerteken, teruggave van belasting bij uitvoer (sleutel), 1927-1953
Geschiedenis van het archiefbeheer
Aanbevolen literatuur:
Otten, F.J.M. Gids voor de archieven van de Ministeries en de Hoge Colleges van Staat 1813-1940. Den Haag, Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, 2004.
De verwerving van het archief
Overbrenging van een overheidsarchief

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Volledig openbaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Kantoor van Waarborg te 's-Gravenhage, nummer toegang 3.06.15, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Waarborgkantoor 's-Gravenhage, 3.06.15, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Onder de archiefstukken bevinden zich insculpatieplaten van kantoor-, waarborg- en meestertekens.

Archiefbestanddelen