Terug naar zoekresultaten

3.18.81 Inventaris van het archief van het bestuur van het Bisdom Rotterdam, (1842) 1956-1970 (1995)

Download inventaris als PDFDownload inventaris als XML

Bekijk de zoekhulp bij dit archief

Voer een zoekterm in
VorigeVolgende

Beschrijving

ArchiefBeschrijving van het archiefArchiefvormingInhoud en structuur van het archiefAanwijzingen voor de gebruikerVerwant materiaal

Archief

Titel

3.18.81
Inventaris van het archief van het bestuur van het Bisdom Rotterdam, (1842) 1956-1970 (1995)

Auteur

P.D. Hoffman

Versie

01-02-2023

Copyright

Nationaal Archief, Den Haag
1998 (c)

Beschrijving van het archief

Naam archiefblok

Bestuur van het Bisdom Rotterdam
Bisdom Rotterdam / Bestuur

Periodisering

archiefvorming: 1956-1970
oudste stuk - jongste stuk: 1842-1995

Archiefbloknummer

35621

Omvang

1125 inventarisnummer(s); 10,90 meter

Taal van het archiefmateriaal

Het merendeel der stukken is in het.
Nederlands

Soort archiefmateriaal

Normale geschreven, getypte en gedrukte documenten, geen bijzondere handschriften.

Archiefdienst

Nationaal Archief

Locatie

Den Haag

Archiefvormers

Bisdom Rotterdam

Samenvatting van de inhoud van het archief

Dit deel-archief vormt een aanvulling op het hoofdarchief van het bisdom vanaf circa 1850. Het merendeel van de stukken van deze aanvulling dateert uit de jaren 1956-1970, opgemaakt of ontvangen door de bisschop en de vicaris-generaal. Daarnaast bevat dit gedeelte ook stukken van oudere datum, namelijk gevormd door het bisdom Haarlem, waarvan het bisdom Rotterdam tot 1956 deel uitmaakte. In de afdeling Algemeen berusten het liber memorialis en de analecta van het bisdom. De afdeling Bijzonder bevat stukken over de organisatie (functionarissen, instellingen, bezittingen en financiën), naast stukken over de taakuitoefening: godsdienstige en pastorale zorg, maaatschappelijke zorg, onderwijs (dossiers over scholen, alfabetisch per plaats geordend) . Ook bevat het archief een omvangrijk dossier over de bedevaartsplaats van de martelaren van Gorcum te Brielle.

Archiefvorming

Geschiedenis van het archiefbeheer
De verwerving van het archief
Het archief is voor langere tijd in beheer, niet in eigendom verkregen.

Inhoud en structuur van het archief

Inhoud
Het bestand vormt een aanvulling op de bestanden die in 1971 en 1990 aan het ARA in bruikleen zijn gegeven.
De hoofdmoot van de stukken dateert uit de jaren 1956-1970, de ambtsperiode van bisschop M.A. Jansen. De stukken zijn opgemaakt of ontvangen door de bisschop en zijn vicaris-generaal, A.C. Schaaper, en behoren tot het bestuursarchief van het bisdom Rotterdam.
Selectie en vernietiging
Selectie is toegepast in die zin dat dubbelen, kasbescheiden en een grote hoeveelheid documentatie van instellingen (jaarverslagen, folders, reclamemateriaal e.d.) verwijderd werden. Hierdoor is de omvang van ongeveer 40 m' teruggebracht tot 12,4 m'.
Verantwoording van de bewerking
De oprichting van het bisdom Rotterdam op 2 februari 1956 markeert het feitelijke beginpunt van het bestand. In verband met de bewaargeving aan het ARA werd als eindjaar het vertrek van bisschop Jansen in 1970 aangehouden. Daarnaast zijn ook stukken van oudere en jongere datum in de inventaris opgenomen.
De oudere stukken, de periode 1842-1955 betreffend, zijn afkomstig uit het archief van de bisschop van Haarlem. Deze stukken, waarvan enkele vóór het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie gedateerd zijn, hebben betrekking op zaken binnen het van Haarlem afgesplitste grondgebied van het bisdom Rotterdam. Om die reden werden zij in 1956 aan het bisdom Rotterdam overgedragen.
Hoewel het merendeel van deze stukken administratief volstrekt geen nut meer had, werd toch nog een aanzienlijk deel daarvan als "voorstukken" in de nieuw aangelegde dossiers gehecht. Waar dit gebeurd is, is dat zo gelaten. Waar dit niet gebeurd is, zijn zij in een apart hoofdstuk van de inventaris als gedeponeerde stukken beschreven, inv.nrs. 912-1106.
De stukken met betrekking tot de bedevaartplaats van de H.H. Martelaren van Gorcum in Brielle werden al in 1959 door A.L. Oversaag beschreven. Zijn archiefinventaris, waarin hij voornamelijk de inhoud van de stukken weergeeft, is tezamen met de betreffende archiefstukken opgenomen onder inv.nr. 1085A-1085T. Twee bestanddelen daaruit bleken al bij het ARA te berusten, maar zijn hier wel vermeld.
Incidenteel zijn de stukken na 1970. Het betreft hier voornamelijk correspondentie met instellingen waarmee het bisdom geen bemoeiing meer heeft omdat zij werden geseculariseerd of opgeheven. Het leek daarom weinig zinvol om deze stukken uit hun verband te lichten.
Van een rangschikking volgens organisatie van deze taken is om practische redenen afgezien, hoewel de vicaris-generaal, die in het bijzonder het financieel beheer van het bisdom behartigde, eigen archief vormde. Na verwijdering van dubbelen en verjaarde kasbescheiden bleek dit voornamelijk nog te bestaan uit de financieel technische beoordeling van allerlei zaken waarvan de kerkordelijke en/of pastorale beoordeling zich in het archief van de bisschop bevond. Een goed voorbeeld hiervan vormt de bouw van het klein-seminarie Leeuwenhorst waar beide functionarissen intensief bij betrokken waren (zie inv.nrs. 46-72).
Het bestand bestaat hoofdzakelijk uit stukken m.b.t. tot de uitvoering van de taken. Zij hebben betrekking op de regeling van en de contrôle op de discipline van de sacramenten, cultus, prediking, aflaten, geloof en onderricht, op het beheer van de kerkelijke goederen, en op de ontwikkeling van de parochies en andere kerkelijke of katholieke instellingen in het bisdom. Ongeveer 1/2 gedeelte betreft correspondentie met deze instellingen, die instellingsgewijs werd opgeborgen. De oorspronkelijke "dossiers" zijn gehandhaafd en onder de inv.nrs 91-709 beschreven. De meer beleidsbepalende stukken zijn ten opzichte van deze "routinestukken" van geringe omvang. Beide categorieën echter geven in hun onderlinge samenhang een goed beeld van het bisdommelijk beleid en de uitvoeringspraktijk in die jaren.
Ordening van het archief
Bij de ordening van de stukken is primair uitgegaan van de taken van het bisschopsambt. Daarbij is een onderscheid gemaakt tussen stukken met betrekking tot het bisdom als organisatie en de feitelijke taakuitoefening.

Aanwijzingen voor de gebruiker

Openbaarheidsbeperkingen
Deels openbaar, deels beperkt openbaar (B). Voor raadpleging van stukken, jonger dan 50 jaar, is schriftelijke toestemming vereist van de eigenaar.
Beperkingen aan het gebruik
Reproductie van originele bescheiden uit dit archief is, behoudens de algemene regels die gelden voor het kopiëren van stukken, niet aan beperkingen onderhevig. Er zijn geen beperkingen krachtens het auteursrecht.
Materiële beperkingen
Het archief kent geen beperkingen voor het raadplegen van stukken als gevolg van slechte materiële staat.
Aanvraaginstructie
Openbare archiefstukken kunnen online worden aangevraagd en gereserveerd. U kunt dit ook via de terminals in de studiezaal van het Nationaal Archief doen. Om te kunnen reserveren dient u de volgende stappen te volgen:
  1. Creëer een account of log in.
  2. Selecteer in de archiefinventaris een archiefstuk.
  3. Klik op ‘Reserveer’ en kies een tijdstip van inzage.
Citeerinstructie
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste éénmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Nationaal Archief, Den Haag, Bestuur van het Bisdom Rotterdam, nummer toegang 3.18.81, inventarisnummer ...
VERKORT:
NL-HaNA, Bisdom Rotterdam / Bestuur, 3.18.81, inv.nr. ...

Verwant materiaal

Beschikbaarheid van kopieën
Inventarisnummers van dit archief zijn niet in kopievorm beschikbaar
Verwante archieven
Ontbrekende stukken, zoals bijvoorbeeld die betreffende Vaticanum II, bevinden zich veelal in de bestanden die al bij het Nationaal Archief zijn, zoals de toegangsnrs. 3.18.01.01; 3.18.01.02 en 3.18.82.
De serie persoonsdossiers van overleden bisdompriesters, circa 3,5 m', waarin zich ook het dossier van bisschop Jansen bevindt, bleef op het bisdombureau.

Archiefbestanddelen