Koppeling datasets brengt onteigening WO II in kaart

Afbeelding van een deel van de kaart van Nederland.
6 september 2019

Tijdens de Tweede Wereldoorlog verkocht de Duitse bezetter panden waarvan de eigenaren veelal Joods waren. De administratie hiervan staat in de openbaar toegankelijke dataset van de Verkaufsbücher bij het Nationaal Archief. Gegevens van deze dataset zijn nu gekoppeld met data uit de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) van het Kadaster. Eerder werden gegevens uit de Verkaufsbücher gekoppeld aan Linked Open Data van het Joods Monument.

Cijfers in beeld

De Verkaufsbücher is een minutieuze administratie van de Duitse bezetter uit de Tweede Wereldoorlog. Ze vermelden 7107 door de Nazi’s inbeslaggenomen panden, bouwkavels, bos en heidegrond van hoofdzakelijk Joodse Nederlanders. En bevatten onder andere verkoopdata, namen en adressen van eigenaren en kopers. Door de koppeling van de dataset van de Verkaufsbücher met data uit de BAG, worden de destijds in beslag genomen objecten letterlijk op de kaart gezet. Dit maakt onder andere inzichtelijk waar en op welke schaal in Nederland sprake was van onteigening. En worden eventuele relaties tussen eigenaren en kopers zichtbaar; kocht men bijvoorbeeld huizen van buurtgenoten.

Schaderegelingen

Een andere belangrijke meerwaarde van de koppeling van de datasets betreft de berekening van schaderegelingen. De gemeente Den Haag heeft onlangs 2,6 miljoen euro gereserveerd voor schadevergoedingen aan Joodse slachtoffers die na de oorlog een aanslag kregen om alsnog hun erfpacht te betalen. Ook andere gemeenten zoals Rotterdam en Utrecht werken aan een schaderegeling. Met een link tussen de adressen en eigenaren van geroofde panden uit de Verkaufsbücher en de gegevens uit de BAG over het aantal vierkante meters van het betreffende object, kunnen gemeenten een inschatting maken van het uit te keren bedrag.

Meer lezen over dit data-experiment tussen het Kadaster en het Nationaal Archief? Ga naar de online labomgeving pdok.