Onder voogdij gesteld
Soms zijn ouders niet in staat voor hun kind te zorgen. Het kind wordt dan onder voogdij gesteld. Dit betekent dat een ander dan de ouders (tijdelijk) het gezag krijgt over het kind. De rechter neemt zo’n beslissing.
Voogdijbeslissingen na echtscheiding, overlijden of bij ongehuwd moederschap
Tot 2 november 1995 bestond ouderlijke macht (het gezag dat biologische ouder(s) uitoefenen over hun minderjarige kind) alleen binnen het huwelijk. Als een huwelijk eindigde (bijvoorbeeld door echtscheiding of overlijden) ging de ouderlijke macht over in voogdij. Een rechter moest dan twee voogden benoemen voor het kind: een voogd en een toeziend voogd.
Bij een echtscheiding wees de rechter meestal één van de ouders (vaak de moeder) aan als voogd en de andere ouder als toeziend voogd. Als een ouder overleed, kreeg de overblijvende ouder doorgaans het voogdijschap. De rechter wees daarnaast een toeziend voogd aan. Als een ongehuwde vrouw een kind kreeg, werd zij de voogd (tenzij ze het kind moest afstaan). De rechtbank benoemde daarnaast een toeziend voogd.
U heeft hiervoor uw voogdijregisterkaart nodig. Een voogdijregisterkaart is een registratiekaart, waarop alle voogdijbeslissingen staan die een of meerdere rechtbank(en) over u genomen hebben. Onder het kopje: ‘Hoe vind ik een voogdijregisterkaart?’ leest u hoe u een voogdijregisterkaart vindt.
Op de voogdijregisterkaart ziet u welke rechtbank(en) beslissingen over u hebben genomen. Gaat het om een of meerdere rechtbanken uit de provincie Zuid-Holland en zijn de beslissingen genomen voor 1990? Dan heeft het Nationaal Archief waarschijnlijk de bijbehorende rechtbankstukken.
Vanwege de privacybescherming zijn rechtbankstukken jonger dan 75 jaar beperkt openbaar. U kunt hier niet zelf naar zoeken. Dat doen wij voor u. Stuur hiervoor een mail naar info@nationaalarchief.nl met de volgende informatie:
- Uw volledige naam
- Uw geboortedatum
- Uw geboorteplaats
- Een foto of scan van de voogdijregisterkaart (alleen als u niet bent geboren in Zuid-Holland)
- Een foto of scan van uw identiteitsbewijs. Meer informatie over het maken van een veilige kopie van een identiteitsbewijs vindt u op de website van de Rijksoverheid.
Behandeltermijn
Wanneer uw verzoek bij ons is binnengekomen, ontvangt u hiervan een bevestiging. Binnen 6 weken laten we u weten of wij dossiers met informatie over u bewaren. Gevonden dossiers kunt u vervolgens op afspraak komen bekijken in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag.
Kopieën
Beperkt openbare archiefstukken mogen niet gekopieerd worden. Een uitzondering geldt als kopieën nodig zijn als bewijsstuk, bijvoorbeeld voor het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Heeft u kopieën van een voogdijdossier nodig als bewijsstuk? Stuur dan een foto of scan mee van de brief of mail, waaruit dit blijkt.
Voogdijbeslissingen buiten Zuid-Holland en/of na 1990
Zijn de voogdijbeslissingen over u genomen door een of meerdere rechtbanken in de provincie Zuid-Holland ná 1990? Neem dan contact op met de rechtbank(en) zelf. De contactgegevens van rechtbanken vindt u op www.rechtspraak.nl. Zijn de beslissingen genomen door een of meerdere rechtbanken uit een andere provincie dan Zuid-Holland? Neem dan contact op met het Regionaal Historisch Centrum (RHC) in deze provincie. Een overzicht van alle RHC’s vindt u op de themapagina Rechtspraak en Veiligheid. Veel rechtbankarchieven vanaf 1990 zijn nog niet overgedragen aan de RHC’s. Neem voor deze archieven contact op met de rechtbank zelf.
Om meer te weten te komen over de voogdijbeslissingen die over u genomen zijn, heeft u de voogdijregisterkaart nodig. Een voogdijregisterkaart is een registratiekaart, waarop alle voogdijbeslissingen staan die een of meerdere rechtbank(en) over u genomen hebben. Sinds 1909 hield elk kantongerecht een voogdijregister bij.
Bent u geboren in een andere provincie dan Zuid-Holland?
Neem dan contact op met het Regionaal Historische Centrum (RHC) in die provincie of met de rechtbank waar uw geboorteplaats onder valt. Een overzicht van alle RHC’s vindt u op de themapagina Rechtspraak en Veiligheid. Veel rechtbankarchieven vanaf 1990 zijn nog niet overgedragen aan de RHC’s. Neem voor deze archieven contact op met de rechtbank zelf.
Bent u geboren in de provincie Zuid-Holland?
Het Nationaal Archief bewaart de voogdijregisterkaarten van personen, die geboren zijn in de provincie Zuid-Holland tot 1972. Uitzonderingen zijn de voogdijregisterkaarten van het kanton Schiedam en het kanton Sommelsdijk (die lopen door t/m geboortejaar 1979) en van het kanton Brielle (die lopen door t/m geboortejaar 1994). Voogdijregisterkaarten van personen geboren na 1972 in Zuid-Holland (minus de uitzonderingen) liggen nog bij de rechtbank zelf. Neem hiervoor contact op met de rechtbank waar u geboorteplaats onder valt.
Hoe gaat u te werk?
De voogdijregisterkaarten zijn opgeborgen in de archieven van de kantongerechten op jaar van meerderjarigheid. Een uitzondering zijn de voogdijregisterkaarten in de kantongerechtsarchieven van Sommelsdijk, Brielle en Schiedam uit de periode 1980-1989. Deze zijn opgeborgen op geboortejaar.
Stap 1:
Bekijk in het overzicht ‘Werkgebied kantongerechten Zuid-Holland’ onder welk kantongerecht uw geboorteplaats viel. U gaat zoeken in het archief van dat kantongerecht.
Werkgebied kantongerechten Zuid-Holland
Stap 2:
Hieronder staan per plaatsnaam de archieven van de kantongerechten in Zuid-Holland. Klik op de plaatsnaam van het kantongerecht dat u nodig heeft. Er klapt een venster open, waarin u een tabel ziet met de archieven van het betreffende kantongerecht. U ziet verder de periode waarover die archieven gaan. In kolom vier ziet u de geboortejaren van de personen, van wie de voogdijregisterkaarten in dit archief zitten. Klik op de link naar het archief, waarin de voogdijregisterkaarten van uw geboortejaar zitten.
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Alphen aan den Rijn | 1930-1939 | Archief van het Kantongerecht te Alphen aan den Rijn, 1930-1939, archiefnummer 3.03.20.02 (geen vermelding voogdijregisterkaarten in inventaris) |
|
|
Alphen aan den Rijn | 1940-1979 | 1923-1958 | 1944-1979 | |
Alphen aan den Rijn | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
Brielle | 1838-1979 | 1888-1958 | 1909-1979 | ||
| Brielle | 1980-1989 | Archief van het Kantongerecht Brielle, 1980-1989, archiefnummer 3.03.78, inventarisnummers 132-161 | 1959-1994 | n.v.t. | De voogdijregisterkaarten zijn hier op geboortejaar geordend (dus niet op jaar van meerderjarigheid) |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Delft | 1930-1939 | Archief van het Kantongerecht te Delft, 1930-1939, archiefnummer 3.03.22.02, inventarisnummer 32 | 1909-1918 | 1930-1939 |
Delft | 1940-1979 | 1911-1958 | 1932-1979 | |
Delft | 1980-1989 | 1959-1972 | 1980-1990 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Dordrecht | 1930-1939 | 1903-1922 | 1924-1943 | |
Dordrecht | 1940-1949 | 1919-1928 | 1940-1949 | |
Dordrecht | 1950-1959 | 1929-1938 | 1950-1959 | |
Dordrecht | 1960-1969 | 1939-1948 | 1960-1969 | |
Dordrecht | 1970-1979 | 1949-1958 | 1970-1979 | |
Dordrecht | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Gorinchem | 1930-1939 | 1909-1918 | 1930-1939 | |
Gorinchem | 1940-1949 | 1919-1928 | 1940-1949 | |
Gorinchem | 1950-1959 | 1929-1938 | 1950-1959 | |
Gorinchem | 1960-1969 | 1939-1948 | 1960-1969 | |
Gorinchem | 1970-1979 | 1949-1958 | 1970-1979 | |
Gorinchem | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Gouda | 1838-1979 | 1888-1958 | 1909-1979 | |
Gouda | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
’s-Gravenhage | 1838-1939 | 1888-1918 | 1909-1939 | |
’s-Gravenhage | 1940-1949 | 1919-1928 | 1940-1949 | |
’s-Gravenhage | 1950-1979 | 1929-1958 | 1950-1979 | |
’s-Gravenhage | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Leiden | 1930-1939 | 1910-1918 | 1931-1939 | |
Leiden | 1940-1979 | 1919-1958 | 1940-1979 | |
Leiden | 1980-1989 | Archief van het Kantongerecht te Leiden, 1980-1989, archiefnummer 3.03.88, inventarisnummers 364-380 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Oud-Beijerland | 1838-1939 | 1888-1893 1910-1918 | 1909-1914 1931-1939 | |
Oud-Beijerland | 1940-1949 | 1919-1928 | 1940-1949 | |
Oud-Beijerland | 1950-1959 | 1929-1938 | 1950-1959 | |
Oud-Beijerland | 1960-1969 | 1939-1948 | 1960-1969 | |
Oud-Beijerland | 1970-1979 | 1949-1958 | 1970-1979 | |
Oud-Beijerland | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Ridderkerk (Opgeheven in 1934, daarna valt het onder kantongerecht Rotterdam) | 1839-1933 | 1888-1912 | 1909-1933 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Rotterdam | 1838-1979 | 1888-1958 | 1909-1979 | |
Rotterdam | 1980-1989 | 1959-1971 | 1980-1989 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
Schiedam | 1839-1979 | 1888-1958 | 1909-1979 | ||
Schiedam | 1980-1989 | 1957-1972 | n.v.t. | De voogdijregisterkaarten zijn hier geordend op geboortejaar (dus niet op jaar van meerderjarigheid). |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Schoonhoven (Opgeheven in 1934. Na opheffing valt het onder kantongerecht Gouda.) | 1839-1933 | 1888-1911 | 1909-1932 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid |
|---|---|---|---|---|
Sliedrecht (Opgeheven in 1934. Na opheffing valt het onder kantongerecht Dordrecht.) | 1839-1933 | 1888-1909 | 1909-1930 |
Plaats | Periode | Archief en inventarisnummers | Geboortejaren | Jaren van meerderjarigheid | Bijzonderheden |
|---|---|---|---|---|---|
Sommelsdijk | 1838-1979 | 1888-1957 | 1909-1978 | ||
| Sommelsdijk | 1980-1989 | Archief van het Kantongerecht Sommelsdijk, 1980-1989, archiefnummer 3.03.92, inventarisnummers 42-43 | 1958-1979 | n.v.t. | De voogdijregisterkaarten zijn hier geordend op geboortejaar (dus niet op jaar van meerderjarigheid). |
Stap 3:
Er opent een nieuwe pagina met de archiefinventaris. De inventarisnummers waarin de voogdijregisterkaarten zitten zijn geel gearceerd. De voogdijregisterkaarten zijn geordend op jaar van meerderjarigheid. Klik op het inventarisnummer waarin de voogdijregisterkaarten zitten uit het jaar waarin u meerderjarig werd.
Let op:
Vóór 1988 was iemand met 21 jaar meerderjarig. Vanaf 1988 is dat 18 jaar. Bent u geboren na 1971? Dan ligt uw voogdijregisterkaart nog bij de rechtbank zelf. Voorbeelden:
| Bent u geboren in 1966? | Dan is uw voogdijregisterkaart opgeborgen in het jaar 1987 (1966+21). |
Bent u geboren in 1967, 1968, 1969 of 1970? | Dan is het afhankelijk van het kantongerechtsarchief in welk jaar uw voogdijregisterkaart is opgeborgen. In 1988 is de meerderjarigheid verlaagd van 21 naar 18 jaar. De voogdijregisterkaarten van kinderen geboren in 1969 zijn bijvoorbeeld voor de kantongerechten van Den Haag, Leiden, Gouda en Gorinchem (op een klein aantal kaarten na) toegevoegd aan het jaar 1990, in plaats van 1987, 1988 of 1989. Het archiefblok 1990-1999 is nog niet in het Nationaal Archief. Neem voor deze kaarten contact op met de rechtbank zelf. |
Bent u geboren in 1971? | Dan is uw voogdijregisterkaart opgeborgen in het jaar 1989 (1971 + 18) |
Bent u geboren in 1972? | Dan is uw voogdijregisterkaart opgeborgen in het jaar 1990 en nog niet aan het Nationaal Archief overgedragen. |
De voogdijregisterkaarten in de kantongerechtsarchieven van Brielle, Schiedam en Sommelsdijk uit de periode 1980-1989 zijn geordend op geboortejaar (dus niet op jaar van meerderjarigheid). Klik hier op het inventarisnummer, waarin de voogdijregisterkaarten zitten uit uw geboortejaar.
Stap 4:
Er verschijnt nu eerst een pagina om in te loggen in uw account bij het Nationaal Archief. Heeft u nog geen account, dan kunt u dat direct aanmaken. Kies voor de optie 'Reserveer' om het inventarisnummer in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag te komen bekijken. Kies voor de optie ‘scans bestellen’ om een scan van uw voogdijregisterkaart te bestellen. Geef in dit geval bij de specificatie aan dat u een scan van uw voogdijregisterkaart wilt ontvangen. Vermeldt hierbij uw volledige naam, geboortedatum en geboorteplaats.
Welke gegevens staan op een voogdijregisterkaart?
- Uw volledige naam, geboorteplaats en geboortedatum;
- Een eventuele nieuwe achternaam (door erkenning/wettiging/adoptie of een naamsverandering bij Koninklijk Besluit);
- Een eventuele verandering van uw voornaam;
- Het jaar, waarin u meerderjarig werd;
- De volledige namen en woonplaats van uw biologische ouders (of alleen van uw biologische moeder);
- Indien van toepassing: plaats en datum van overlijden van een ouder;
- Volledige namen en woonplaatsen van voogden, toeziend voogden, gezinsvoogden;
- Een opsomming van de voogdijbeslissingen, met daarbij de instantie(s) die de beslissingen genomen hebben (vaak de rechtbank), de datum van de beslissing en (vaak) het nummer van de beslissing.
Belangrijk om te weten:
- Er kunnen meerdere voogdijregisterkaarten met informatie over één persoon zijn.
- De namen van tehuizen staan zelden op een voogdijregisterkaart.
- Pleegouders worden op een voogdijregisterkaart geen ‘pleegouders’ genoemd. Als een echtpaar genoemd wordt als voogd en toeziend voogd dan gaat het in veel gevallen om de pleegouders.
U bent geboren buiten de provincie Zuid-Holland of in het buitenland.
Het Nationaal Archief heeft alleen voogdijregisterkaarten van kinderen geboren in de provincie Zuid-Holland. Wanneer u geboren bent in een andere provincie dan kunt u contact opnemen met het RHC in die provincie.
Bent u vóór 1972 geboren in het buitenland? Neem dan contact op met het Noord-Hollands Archief in Haarlem info@noord-hollandsarchief.nl. Dit archief bewaart het Amsterdams kantongerechtsarchief, waarin voogdijregisterkaarten zitten van kinderen geboren in het buitenland.
Bent u geboren in het buitenland in 1972 of daarna? Neem dan contact op met het team familie- en jeugdzaken van de rechtbank Amsterdam.
Het kantongerechtsarchief dat u nodig heeft ligt nog niet bij het Nationaal Archief of bij een RHC
Bent u in de jaren '90 of daarna meerderjarig geworden? Neem dan contact op met de rechtbank van uw geboorteplaats. Zie hiervoor www.rechtspraak.nl.
De voogdijregisterkaarten van het geboortejaar 1969 ontbreken in het kantongerechtsarchief
In 1988 is de leeftijd van meerderjarigheid verlaagd van 21 naar 18 jaar. De voogdijregisterkaarten van kinderen geboren in 1969 zijn toen voor de kantongerechten van Den Haag, Leiden, Gouda en Gorinchem (op een klein aantal kaarten na) toegevoegd aan het jaar 1990, in plaats van 1988 of 1989. Het archiefblok 1990-1999 is nog niet in het Nationaal Archief. Neem voor deze kaarten contact op met de rechtbank zelf.
Ontbrekende kaarten van de jaren 30
Voogdijregisterkaarten uit de jaren 30 van de twintigste eeuw ontbreken soms. Vindt u geen kaart uit de jaren 30? Kijk dan in de archiefinventaris van het kantongerecht bij het voogdijregister. Hierin vindt u alle voogdij-uitspraken over kinderen geboren binnen de grenzen van het kanton. Vaak is er een klapper (index) op naam van de kinderen aanwezig. In de voogdijregisters staan de data van de beschikkingen over het onder voogdij gestelde kind. Het gaat dus NIET om de jaren van meerderjarigheid.
Meerdere kinderen geregistreerd op één voogdijregisterkaart
Het komt voor dat meerdere kinderen uit een gezin op één voogdijregisterkaart geregistreerd staan. De kaart is dan opgeborgen op het jaar van meerderjarigheid van het jongste kind.
Als u onderzoek laat uitvoeren naar de voogdijbeslissingen die over u genomen zijn, kijken wij ook altijd of er een dossier is in de archieven van de Raad voor de Kinderbescherming die wij bewaren. De Raad voor de Kinderbescherming (voorheen: de Voogdijraad) adviseert de rechter in voogdijzaken. Daarnaast heeft de Raad voor de Kinderbescherming de taak om kinderen op te vangen die opgroeien in een onveilige thuissituatie. De raad maakt hierbij dossiers op over deze kinderen. Helaas is slechts een klein deel van deze kinderbeschermingsdossiers bewaard gebleven. Tot 1956 is 1 op de 5 dossiers bewaard gebleven. Voor de meer recente periode is slechts 1 op de 10 dossiers bewaard gebleven.
Het Nationaal Archief bewaart de archieven van de Raad voor de Kinderbescherming (en voorlopers) uit de provincie Zuid-Holland tot 2002. Deze archieven zijn beperkt openbaar vanwege de privacybescherming. U kunt hier niet zelf in zoeken. Voor kinderbeschermingsdossiers uit provincies buiten Zuid-Holland kunt u contact opnemen met het Regionaal Historisch Centrum (RHC) in de betreffende provincie. Neem daarnaast ook altijd contact op met de Raad voor de Kinderbescherming zelf. Hier ligt mogelijk ook nog informatie over u.
Hoe u te werk gaat is afhankelijk van de periode waarin de voogdijzaak speelde. Hieronder vindt u de stappenplannen voor de periodes vóór 1811, van 1811 tot 1838, van 1838 tot 1909 en van 1909 tot 1950.
Het is belangrijk dat u de geboortedatum en de geboorteplaats weet van het onder voogdij-geplaatste kind.
Vóór 1811 werd de voogdij vaak niet vastgelegd. De familie regelde de zorg voor minderjarige kinderen onderling. Voogdijgegevens die destijds wel vastgelegd zijn, vindt u terug in de rechterlijke archieven van vóór 1811. Dit zijn de oud-rechterlijke of schepenbankarchieven.
In steden en dorpen van enige omvang hield de Wees- of Momberkamer (moboirkamer/Mombaerkamer) toezicht op het beheer van het vermogen van (half)wezen. Omdat in de weeskamer alleen gegevens over goederenbeheer te vinden zijn, is het verstandig om ook altijd in de registers van het oud-rechterlijk archief te zoeken. In deze archieven vindt u maar zelden een apart register van weeszaken. U kunt zoeken in:
- registers of protocollen van civiele dingboeken
- scabinale akten (schepenakten)
- resolutieboeken
- registers van allerhande zaken
- registers van transporten
- testamenten en boedelrekeningen
Op deze registers is geen index gemaakt op achternaam. Een enkele keer is er een beknopte lijst met voornamen.
Het Nationaal Archief beheert alleen nog het oud-rechterlijk archief van het land van Putten: het archief van ruwaard, baljuw en leenmannen van het Land van Putten, 1434-1811, archiefnummer 3.03.08.148. De andere oud-rechterlijke archieven en weeskamerarchieven uit de provincie Zuid-Holland zijn overgedragen aan gemeentelijke en regionale archiefdiensten.
Voor voogdijakten uit de periode 1811-1838 zoekt u in de archieven van de vredegerechten. In de tabel ziet u welke archieven van vredegerechten het Nationaal Archief bewaart.
| Vredegerecht | Periode | Archiefnummer | Plaatsen binnen het kanton |
|---|---|---|---|
| Alphen en Rietveld | 1811-1831 | 3.03.18.01 | Alphen, Bodegraven, Hazerswoud en Zwammerdam. Vanaf 1824 ook Nieuwveen en Zevenhoven |
| Brielle | 1811-1838 | 3.03.18.02 | Abbenbroek, Brielle, Geervliet, Hellevoetsluis, Nieuw-Helvoet, Nieuwenhoorn, Oostvoorne, Oudenhoorn, Rockanje, Spijkenisse, Zuidland en Zwartewaal |
| Delft, kanton I en II | 1811-1838 | 3.03.58 | Abtsrecht, Ackersdijk en Vrouwenrecht, Biesland, Delft, Delfshaven, Nootdorp, Overschie, Pijnacker, Ruyven, Tempel, Vrijenban en 't Woud |
| Dordrecht, 2 kantons | 1811-1838 | 3.03.18.03 | Dordrecht |
| Goedereede | 1811-1839 | 3.03.18.04 | Dirksland, Goedereede, Ouddorp, Nieuwe Tonge en Oude Tonge |
| Gorinchem | 1811-1838 | 3.03.18.05 | Ameide, Hoogblokland, Giessen-Nieuwkerk, Gorinchem, Hardinxveld, Kedichem en Meerkerk |
| Gouda (met Politiegerecht) | 1811-1838 | 3.03.18.24 | Boskoop, Gouda, Reeuwijk en Sluipwijk |
| 's-Gravenhage, Wassenaar en Zuidwijk | 1811-1838 | 3.03.51.04 | 's-Gravenhage, Wassenaar en Zuidwijk |
| Haastrecht | 1811-1838 | 3.03.18.06 | Berkenwoude, Gouderak, Haastrecht, Bergambacht, Stolwijk, Ouderkerk aan den IJssel, Krimpen aan de Lek en Lekkerkerk |
| Hillegersberg | 1811-1838 | 3.03.59 | Bergschenhoek, Berkel, Bleiswijk, Capelle aan den IJssel, Hillegersberg, Moordrecht, Nieuwerkerk aan de IJssel, Zevenhuizen en Waddinxveen |
| Katwijk | 1811 | 3.03.18.07 | Katwijk |
| Leiden | 1811-1838 | 3.03.18.21 | Leiden |
| Lisse | 1811 | 3.03.18.08 | Lisse |
| Naaldwijk | 1812-1838 | 3.03.18.09 | 's-Gravenzande, De Lier, Loosduinen, Monster, Naaldwijk, Schipluiden en Wateringen |
| Noordwijk | 1812-1838 | 3.03.18.10 | Hillegom en Vennep, Lisse, de beide Noordwijken, Noordwijkerhout, Rijnsburg, Oegstgeest, Sassenheim en Warmond |
| Oud-Beijerland | 1811-1838 | 3.03.18.11 | Heinenoord, Klaaswaal, Korendijk, Nieuw-Beijerland, Numansdorp, Oud-Beijerland en Zuid-Beijerland |
| Ridderkerk | 1811-1838 | 3.03.18.12 | Barendrecht, Charlois, Pernis, Poortugaal, Ridderkerk, Rhoon en IJsselmonde |
| Rotterdam, kantons II en IV | 1811-1838 | 3.03.18.23 | Rotterdam |
| Schiedam | 1812-1838 | 3.03.18.22 | Schiedam |
| Schoonhoven (met rechtbank Enkele Politie) | 1811-1838 | 3.03.18.13 | Jaarsveld, Lopik, Oudewater, Schoonhoven en Polsbroek |
| Sliedrecht | 1811-1838 | 3.03.18.14 | Alblasserdam, Bleskensgraaf, Giessendam, Goudriaan, Molenaarsgraf, Nieuwpoort, Noordeloos, Oud-Alblas, Papendrecht, Sliedrecht, Streefkerk en Nieuw-Lekkerland |
| Sommelsdijk | 1811-1838 | 3.03.18.15 | Den Bommel, Middelharnis, Ooltgensplaat en Sommelsdijk |
| Strijen (met rechtbank Enkele Politie) | 1811-1838 | 3.03.18.16 | 's-Gravendeel, Maasdam, Mijnsheerenland van Moerkerken, Puttershoek en Strijen |
| Vlaardingen | 1812-1836 | 3.03.18.20 | Vlaardingen |
| Voorburg | 1811-1838 | 3.03.18.18 | Leidschendam, Rijswijk, Voorburg, Zegwaard en Zoetermeer |
| Wassenaar (bij vredegerecht 's-Gravenhage) | 1811-1838 | 3.03.51.04 | Wassenaar |
| Woubrugge | 1811-1837 | 3.03.18.19 | Ter Aar, Aarlanderveen, Alkemade, Oudshoorn, Rijnsaterwoude en Woubrugge |
Hoe gaat u te werk?
Stap 1: Zoek de plaats op waar de voogdijzaak zich afspeelde in de kolom ‘plaatsen binnen het kanton’ en klik op de link naar het archiefnummer van het bijbehorende archief.
Stap 2: Er opent een pagina met de archiefinventaris. Zoek in de archiefinventaris naar de répertoires van de akten. Een répertoire is een chronologische lijst van akten die de rechter in een jaar heeft behandeld. In aparte kolommen vindt u: volgnummer van de akte, datum, namen, woonplaats en registratienummer. Zijn er geen répertoires? Kijk dan in de archiefinventaris of er een andere toegang op de aktes is. Is dat niet het geval? Dan kunt u alle aktes doorzoeken uit het jaar waarin de voogdijzaak zich afspeelde, om de juiste akte te vinden.
Stap 3: Klik op het inventarisnummer (rode nummer), waarin het répertoire van het juiste jaar zich bevindt. Er verschijnt nu eerst een pagina om in te loggen in uw account bij het Nationaal Archief. Heeft u nog geen account, dan kunt u dat direct aanmaken. Kies voor de optie 'Reserveer' om het inventarisnummer in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag te bekijken.
Stap 4: U gaat het répertoire bekijken. Zoek in het répertoire naar voogdij of familieraad (derde kolom) en naar de juiste namen (vierde kolom) voor het nummer van de voogdijakte. Noteer het nummer van de akte (eerste kolom) en het jaar waarin de akte is opgemaakt.
Stap 5: Ga opnieuw naar de archiefinventaris van het vredegerecht en zoek de serie akten op. Reserveer de akten van het juiste jaar om deze in de studiezaal te kunnen bekijken. Wilt u bijvoorbeeld uit het archief van het vredegerecht Gorinchem (toegang 3.03.18.05) een akte uit 1812 reserveren? De akten vindt u onder 'minuten van 'civiele acten en vonnissen'. Inventarisnummer 3 bevat de akten van 1812. Klik op het inventarisnummer en vervolgens op de knop 'Reserveer'. Het volgnummer van de akte (uit stap 4) wijst u in de stukken de weg naar de juiste akte van voogdij.
Voor de periode 1838 tot 1909 zoekt u in de kantongerechtsarchieven. In de tabel ziet u welke kantongerechtsarchieven uit deze periode het Nationaal Archief bewaart.
| Kantongerecht | Periode | Archiefnummer | Specifieke inventarisnummers over voogdij |
|---|---|---|---|
| Alphen aan den Rijn | 1891-1930 | 3.03.20.01 | 23-33 |
| Brielle | 1838-1979 | 3.03.65 | |
| Delft | 1839-1920 | 3.03.22.01 | 408-413, 435, 444-450 en 527 (III-6/7) |
| Dordrecht | 1839-1929 | 3.03.23.01 | 310-313 |
| Gorinchem | 1838-1929 | 3.03.24.01 | 94-96 |
| Gouda | 1838-1979 | 3.03.71 | |
| 's-Gravendeel | 1841-1877 | 3.03.26 | |
| 's-Gravenhage | 1838-1939 | 3.03.27 | 2365-2497 |
| Hillegersberg | 1838-1877 | 3.03.69 | |
| Leiden | 1838-1929 | 3.03.29.01 | 31 en 32 |
| Naaldwijk | 1838-1877 | 3.03.30 | |
| Noordwijk | 1842-1876 | 3.03.31 | |
| Oud-Beijerland | 1839-1939 | 3.03.32.01 | 147 |
| Ridderkerk | 1839-1933 | 3.03.68 | 170-177 |
| Rotterdam | 1838-1979 | 3.03.63 | |
| Schiedam | 1839-1979 | 3.03.64 | |
| Schoonhoven | 1839-1933 | 3.03.67 | |
| Sliedrecht | 1839-1933 | 3.03.37 | 228 |
| Sommelsdijk | 1839-1979 | 3.03.66 | |
| Vlaardingen | 1840-1876 | 3.03.40 | |
| Voorburg | 1838-1875 | 3.03.52 |
Voogdijbeschikkingen van de kantonrechter vindt u onder de rubriek 'Burgerlijke Zaken' in de serie van aktes en beschikkingen. Het is makkelijker om de gezochte akte te vinden met behulp van een repertoire. Een repertoire is een chronologische lijst van aktes die de rechter in een jaar behandeld heeft. Repertoires zijn helaas niet voor alle jaren aanwezig. Zijn er geen repertoires? Kijk dan in de archiefinventaris of er een andere toegang op de aktes en beschikkingen is. Is dat niet het geval? Dan kunt u alle aktes en beschikkingen doorzoeken uit het jaar waarin de voogdijzaak zich afspeelde, om de juiste akte te vinden.
Hoe gaat u te werk als er wel een repertoire is?
- Klik in de tabel op de link naar het archiefnummer van het archief van het juiste kantongerecht. Er opent een pagina met de archiefinventaris.
- Zoek in de archiefinventaris het repertoire op. Klik op het inventarisnummer (rode nummer), waarin het repertoire van het juiste jaar zich bevindt. Er verschijnt nu eerst een pagina om in te loggen in uw account bij het Nationaal Archief. Heeft u nog geen account, dan kunt u dat direct aanmaken. Kies voor de optie 'Reserveer' om het inventarisnummer in de studiezaal van het Nationaal Archief in Den Haag te bekijken.
- U gaat nu het repertoire bekijken. In het repertoire vindt u bij alle geregistreerde akten in aparte kolommen: volgnummer, datum, namen, woonplaats en registratienummer.
- Zoek in het repertoire naar voogdij of familieraad (derde kolom) en naar de juiste namen (in de vierde kolom) voor het nummer van de voogdijakte.
- Noteer het nummer van de akte (eerste kolom) en het jaar waarin de akte is opgemaakt.
- Ga terug naar de archiefinventaris en zoek de serie akten op. Reserveer de akten van het juiste jaar om deze in de studiezaal te bekijken. Wilt u bijvoorbeeld een akte uit 1881 uit het archief van het kantongerecht Leiden 1838-1929 (archiefnummer 3.03.29.01) reserveren? De akten vindt u onder 'rechtspraak', 'burgerlijke zaken', 'akten en beschikkingen'. Inventarisnummer 96 bevat de akten van 1881. Klik op het inventarisnummer en vervolgens op de knop 'Reserveer'.
- Het volgnummer van de akte wijst u in de stukken de weg naar de juiste akte van voogdij.
Stap 1: Zoek eerst de voogdijregisterkaart van de persoon over wie voogdijbeslissingen zijn genomen. Onder het kopje ‘Hoe vind ik een voogdijregisterkaart’ in deze zoekhulp leest u hoe dit moet.
Stap 2: Op de voogdijregisterkaart ziet u welke rechtbanken uitspraken hebben gedaan over de voogdij. Vaak zijn uitspraken gedaan door arrondissementsrechtbanken. De archieven van arrondissementsrechtbanken in Zuid-Holland liggen in het Nationaal Archief. Voor de archieven van de arrondissementsrechtbanken uit andere provincies, neemt u contact op met het Regionaal Historisch Centrum (RHC) van de betreffende provincie. Een overzicht van alle RHC’s vindt u op de themapagina Rechtspraak en Veiligheid.
Stap 3: In de de verschillende arrondissementsrechtbankarchieven zijn de voogdijzaken te vinden bij de burgerlijke rekestzaken of specifiek bij de zaken die dienden voor de kinderrechter. De dossiers van de kinderrechter staan onder ‘burgerlijke zaken’ en dan onder ‘enkelvoudige kamer’. Zoek eerst het zaaknummer. Dat vindt u op achternaam in de namenklappers of rolkaarten. Zoek vervolgens dit nummer op in de zaakdossiers. De relevante inventarisnummers per archief vindt u in hieronder.
Rechtbank Dordrecht, 1838-1939
Archief arrondissementsrechtbank Dordrecht, 1838-1939, archiefnummer 3.03.12.01
| Burgerlijke zaken/Strafzaken | Inventarisnummers | Beschrijving |
|---|---|---|
| Strafzaken | 346-347 | Klappers op de vonnissen in strafzaken, 1916-1928 |
| Strafzaken | 28-32 | Klappers op het Register van strafzaken, 1879-1937 |
| Strafzaken | 11-27 | Register van strafzaken, registers van weeklijsten van aangebrachte strafzaken, 1882-1939 |
| Strafzaken | 44 | Klapper op de rol van strafzaken, 1938-1942 |
| Strafzaken | 33-43 | Rolregisters van strafzaken, 1838-1861, 1877-1907, 1935-1942 |
| Strafzaken | 182-342 | Processen-verbaal van terechtzittingen en vonnissen in strafzaken, 1897-1939 |
| Strafzaken | 372-378 | Processen-verbaal van terechtzittingen, waarin vonnis is gewezen, 1922-1934 (kinderrechter) |
| Strafzaken | 379-384 | Dossiers van strafzaken, waarin ondertoezichtstelling is opgelegd, 1930-1938 (kinderrechter) |
| Burgerlijke Zaken | 793 | Klapper op de rekesten, 1928-1937 (klapper op achternaam) |
| Burgerlijke Zaken | 794-929 | Rekesten met vonnissen/beschikkingen, 1838-1896, 1898-1939 |
Rechtbank Dordrecht, 1940-1949
Arrondissementsrechtbank Dordrecht, 1940-1949, archiefnummer 3.03.12.03
| Strafzaken/Burgerlijke zaken | Inventarisnummers | Beschrijving |
|---|---|---|
| Strafzaken | 334 | Klapper strafzaken 1936-1947 |
| Strafzaken | 5-8 | Rolboeken over zaken behandeld door de meervoudige kamer, politierechter en kinderrechter 1942-1949 |
| Strafzaken | 12-69 | Processen-verbaal van zittingen waarbij eindvonnis is gewezen 1940-1949 |
| Strafzaken | 84 | Register ondertoezichtstelling 1942-1943 |
| Strafzaken | 85-99 | Dossiers over personen aan wie ondertoezichtstelling is opgelegd 1940-1949 |
| Burgerlijke Zaken | 117 | Rolklapper, 1939-1949 |
| Burgerlijke Zaken | 110-116 | Rolkaarten civiel 1940-1949 |
| Burgerlijke Zaken | 118-188 | Dossiers burgerlijke en handelszaken 1940-1946 |
| Burgerlijke Zaken | 195-196 | Klappers van rekesten op namen van partijen 1941-1949 |
| Burgerlijke Zaken | 197-198 | Rekestenboeken met klapper 1941-1949 |
| Burgerlijke Zaken | 199-216 | Rekesten, 1940-1946 |
Rechtbank Rotterdam tot 1939
Arrondissementsrechtbank Rotterdam tot 1939, archiefnummer 3.03.17.01
| Strafzaken/Burgerlijke zaken | Inventarisnummers | Beschrijving |
|---|---|---|
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 920-927 | Rolkaarten op de burgerlijke en strafzaken, 1922 - 1939 (op achternaam) |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 929-950 | Processen-verbaal van terechtzittingen, waarin door de kinderrechter vonnis is gewezen, 1922-1939 |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 951-1035 | Dossiers van burgerlijke en strafzaken, die zijn behandeld door de kinderrechter, 1922-1930 |
| Strafzaken | 1036-1088 | Dossiers van strafzaken, die zijn behandeld door de kinderrechter, 1930-1939 |
| Burgerlijke zaken | 3331-3430 | Dossiers van burgerlijke zaken, die zijn behandeld door de kinderrechter (en waarin ondertoezichtstelling is opgelegd), 1931-1939 |
| Burgerlijke zaken | 2933 | Klappers op de namen van personen die ontzet zijn uit, ontheven van of hersteld in de ouderlijke macht, 1903-1937 |
| Burgerlijke zaken | 2891-2932 | Dossiers van rekestprocedures in zaken over voogdij en ouderlijke macht (ontzetting, schorsing, herstel e.d.), 1905-1939 |
Rechtbank Rotterdam 1940-1949
Arrondissementsrechtbank Rotterdam 1940-1949, archiefnummer 3.03.77
Let op: de namenklappers en rolregisters die korter dan 75 jaar geleden zijn opgemaakt zijn beperkt openbaar. U kunt hier niet zelf in zoeken. Neemt u voor inzage contact op met info@nationaalarchief.nl.
| Strafzaken/Burgerlijke zaken | Inventarisnummers | Beschrijving | Opmerkingen openbaarheid |
|---|---|---|---|
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 1531 | Klapper op de ontzetting en ontheffing uit de ouderlijke macht, 1938-1956 | Openbaarheid beperkt tot 01-01-2032 |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 1532-1546 | Rekesten tot ontheffing en ontzetting uit de ouderlijke macht, ingediend door de Voogdijraad of derden, 1940-1949 | |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 1363-1370 | Naamkaarten op personen die onder civiel- en strafrechtelijke toezicht zijn gesteld, 1940-1949 | |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 1378-1525 | Dossiers inzake civiele en strafrechtelijke ondertoezichtstelling, 1940-1949 | |
| Strafzaken | 1526-1529 | Beschikkingen inzake strafrechtelijke ondertoezichtstelling, 1947-1949 | |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 23-27 | Klappers op de rolregisters 1941-1948 met aantekening van S (= strafrechter), P (= politierechter) of K (=kinderrechter) | |
| Strafzaken | 363-364 | Rolregisters op strafzaken kinderrechter, 1937-1955 | Inventarisnummer 364: openbaarheid beperkt tot 01-01-2031 |
| Strafzaken | 365-450 | Dossiers van strafzaken van jeugdigen en de desbetreffende opgelegde ondertoezichtstelling, 1940-1946 | |
| Burgerlijke zaken | 1112-1125 | "Rekestkaarten", naamkaarten op rekesten, 1940-1949 | |
| Burgerlijke zaken | 1164-1201 | Rekesten en beschikkingen betreffende burgerlijke en handelszaken, 1940-1949 |
Rechtbank Den Haag 1838-1939
Arrondissementsrechtbank Den Haag 1838-1939, archiefnummer 3.03.15.01
Alle stukken over burgerlijke zaken zijn bij het bombardement van 3 maart 1945 verloren gegaan. Alle zaken die zijn behandeld door de kinderrechter, zijn te vinden tussen de zaken van de meervoudige kamer(s).
| Strafzaken/Burgerlijke zaken | Inventarisnummers | Beschrijving |
|---|---|---|
| Strafzaken | 78-85 | Klappers op de rolregisters, 1838-1912 |
| Strafzaken | 2-77 | Rolregisters van strafzaken, 1858-1937 |
| Strafzaken | 130-742 | Vonnissen in strafzaken, 1838-1939 |
Rechtbank Den Haag, 1940-1949
Arrondissementsrechtbank 's-Gravenhage 1940-1949, archiefnummer 3.03.15.03
| Strafzaken/Burgerlijke zaken | Inventarisnummers | Beschrijving | Opmerkingen openbaarheid |
|---|---|---|---|
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 415-416 | Rekestenkaarten: alfabetische kaartsysteem op de civiele- en strafrechtelijke ondertoezichtstellingen, 1940 - 1949 | |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 417-498 | Dossiers tot civiele- en strafrechtelijke ondertoezichtstelling, 1940-1949 | |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 499-504 | Registers van inschrijving van OTS-rekesten, 1945-1958 | Inventarisnummer 504 is beperkt openbaar tot 01-01-2034. |
| Burgerlijke zaken | 310-323 | Dossiers over voogdij en ouderlijke macht (ontzetting, schorsing, herstel etc.), 1945-1949 | |
| Burgerlijke zaken | 324-328 | Registers van inschrijving van voogdijrekesten, 1945 – 1949 | |
| Burgerlijke Zaken | 334-335 | Alfabetische register per jaar op ouderverhoren met vermelding van moeder/vader en toegangsnummer, 1945-1950 | Inventarisnummer 335 is beperkt openbaar tot 01-01-2026. |
| Burgerlijke Zaken | 336-355 | Ouderverhoren: processen-verbaal van de zittingen die in het ouderlijk gezag cq. in voogdij voorzien bij scheiding van echtelieden van minderjarige kinderen, 1935-1943, 1945-1949 | |
| Burgerlijke zaken en strafzaken | 505-509 | Rollen van zittingen van civiele- en strafrechtelijke ondertoezichtstellingen, 1945-1949 | |
| Burgerlijke zaken | 510-512 | Roldossiers van ingetrokken en afgewezen civiele ondertoezichtstellingen met beschikkingen en processen-verbaal van terechtzittingen, waarin door de kinderrechter vonnis is gewezen, 1945 1949 | |
| Strafzaken | 147-150 | Strafrollen kinderrechter, 1945-1949 |
De noodzaak voor de zorg voor oorlogswezen leidde tot de oprichting op 8 mei 1945 van de Commissie voor Oorlogspleegkinderen; Commissie OPK, Voogdijcommissie voor Oorlogspleegkinderen, ressorterende onder de 7e afdeling van het ministerie van Justitie. De commissie bracht advies uit over de voogdijregeling van ieder oorlogspleegkind aan de arrondissementsrechtbank.
Oorlogspleegkinderen waren niet per se wezen. Het waren minderjarigen over wie, door oorlogsomstandigheden, de ouderlijke macht of voogdij gedurende tenminste drie maanden niet was uitgeoefend en minderjarigen van wie de identiteit niet vaststond. Het ging vooral om joodse kinderen, maar ook om kinderen van wie de ouders waren omgekomen bij een bombardement of in Nederlands-Indië.
Bij het Noord-Hollands Archief in Haarlem zijn de persoonsdossiers van oorlogspleegkinderen van het archief Commissie voor Oorlogspleegkinderen aanwezig. Het gaat om kinderen uit heel Nederland.
| Term | Uitleg |
|---|---|
| Arrondissementsrechtbank | Een rechtbank die werkte binnen een bepaald gebied (arrondissement). Tegenwoordig spreken we van ‘rechtbank’ en niet meer van ‘arrondissementsrechtbank’. De arrondissementsrechtbank deed uitspraak in gerechtelijke zaken, waaronder voogdijzaken. Het ging dan om voogdijzaken die een kinderbeschermingsmaatregel inhielden, zoals toevertrouwing, ondertoezichtstelling (OTS), ontheffing of ontzetting. Daarnaast was de arrondissementsrechtbank verantwoordelijk voor de toewijzing, voorziening en wijziging van voogdij. |
| Civielrechtelijke OTS (Ondertoezichtstelling) | Bij een civielrechtelijke OTS komt een kind (maar eigenlijk ook de ouders) onder toezicht van een gezinsvoogd te staan. Civielrechtelijke OTS kan worden uitgesproken in situaties dat een kind met ‘lichamelijke of zedelijke (=geestelijke of morele) ondergang’ wordt bedreigd. |
| Kantongerecht | Een rechtbank in een bepaald gebied (kanton) die eenvoudigere zaken behandelde. In 2002 zijn de kantongerechten opgeheven als zelfstandige rechtbanken en opgegaan in de rechtbanken van het arrondissement (een groter gebied). Op het gebied van voogdij had het kantongerecht de volgende taken:
|
| Ondertoezichtstelling (OTS) | Bij een OTS komt een kind (maar eigenlijk ook de ouders) onder toezicht van een gezinsvoogd te staan. Het doel van OTS is om ontheffing of ontzetting uit de ouderlijke macht te voorkomen. De gezinsvoogd wordt door de kinderrechter aangewezen en ondersteunt de ouders bij het verzorgen en opvoeden van het kind. De ouders zijn verplicht de aanwijzingen van de gezinsvoogd op te volgen. Als ze dat niet doen kan de kinderrechter alsnog beslissen een procedure tot ontheffing of ontzetting in gang te zetten. |
| Ontheffing | Een rechterlijk besluit om de ouderlijke macht of de voogdij bij de ouder(s) van een minderjarige weg te nemen. Een rechter kan besluiten tot ontheffing als ouder(s) ongeschikt zijn, of mentaal of fysiek niet in staat om een kind te verzorgen en op te voeden. Ontheffing was tot 1947 een vrijwillige maatregel, waarvoor de instemming van de ouder(s) vereist was. Vanaf 1947 werd het wettelijk ook mogelijk om ouder(s) gedwongen te ontheffen. |
| Ontzetting | Een rechterlijk besluit om de ouderlijke macht of de voogdij gedwongen bij de ouder(s) van een minderjarige weg te nemen. Dit gebeurt bijvoorbeeld als er sprake is van mishandeling of grove verwaarlozing van het kind. |
| Ouderlijk gezag | Ouderlijk gezag is het gezag dat de biologische ouder(s) uitoefenen over hun minderjarige kind. Dit betekent dat de ouder(s) verplicht zijn om hun minderjarige kind te verzorgen en op te voeden. Daarnaast mogen ouders belangrijke beslissingen nemen in het leven van hun kind. |
| Pleegouders | Een echtpaar dat de zorg op zich neemt voor een kind (pleegkind), waarover zij niet het gezag hebben. Het kind staat onder het ouderlijk gezag of onder het gezag van een derde (bijvoorbeeld een voogd). |
| Pleegkind | Een kind dat niet door zijn of haar biologische ouders wordt verzorgd en opgevoed, maar door pleegouders. Een pleegkind staat onder ouderlijk gezag of onder het gezag van een derde en/of een voogd. |
| Raad (Raden) voor de Kinderbescherming | Overheidsinstelling die zich bezighoudt en -hield met de wettelijke en juridische bescherming van kinderen. Tussen 1956 en 1996 waren er 19 regionale Raden voor de Kinderbescherming. Zij fuseerden in 1996 in de Raad voor de Kinderbescherming. |
| Strafrechtelijke ondertoezichtstelling (OTS) | Bij een strafrechtelijke OTS komt een kind (maar eigenlijk ook de ouders) onder toezicht van een gezinsvoogd te staan. Strafrechtelijke OTS kan worden toegepast bij kinderen die strafbare feiten hadden gepleegd, met als doel verdere criminaliteit te voorkomen. |
| Toewijzing van voogdij | Beslissing van een rechter over wie de voogdij over een kind krijgt. |
| Toeziend voogd | Een toeziend voogd zag erop toe dat een voogd het gezag over een kind goed uitoefende. Ook verving de toeziend voogd de voogd, bij diens afwezigheid. Sinds 2 november 1995 is het toeziend voogdijschap uit de wet geschrapt. |
| Voogd | Een persoon, anders dan de ouders, die het gezag heeft over een kind. Tot 2 november 1995 konden ook de ouders voogd zijn, bijvoorbeeld als na een echtscheiding de ouderlijke macht automatisch overging in voogdij. |
| Voogdij | Het gezag dat wordt uitgeoefend over een minderjarige door een ander dan de ouders. Tot 2 november 1995 werd de term ‘voogdij’ ook gebruikt als een ouder na een echtscheiding of na het overlijden van de andere ouder het gezag uitoefende over zijn of haar kind. |
| Voogdijregisterkaart: | Een registratiekaart met de voogdijbeslissingen van een of meerdere rechtbanken over een minderjarige. Op de kaart staan persoonsgegevens van de minderjarige, de voogdijbeslissingen, de rechtbanken die de beslissingen hebben genomen en de data van de uitspraken. |
| Voorlopige toevertrouwing: | Rechterlijk besluit om het gezag of de voogdij over een kind tijdelijk aan iemand anders dan de ouders toe te wijzen. Tot in de jaren zeventig werden veel minderjarigen voorlopig toevertrouwd aan de Raad voor de Kinderbescherming, omdat het ouderlijk gezag ontbrak of niet-uitgeoefend werd (bijvoorbeeld omdat de ouders waren overleden of omdat een ongehuwde moeder afstand deed van haar kind). Tegenwoordig wordt de voorlopige toevertrouwing gebruikt als noodmaatregel, bijvoorbeeld als er sprake is van een crisissituatie in een gezin. De rechter vertrouwt de voogdij over een minderjarige dan tijdelijk toe aan iemand anders dan de ouders. De minderjarige wordt tijdelijk uit huis geplaatst in afwachting van de beslissing van de rechter over een eventuele ontheffing of ontzetting van de ouders uit de ouderlijke macht. |
| Voorlopige toevertrouwing na een echtscheiding | Na een echtscheiding kunnen kinderen tegenwoordig tijdelijk worden toevertrouwd aan één van de ouders: dat betekent dat die ouder de zorg voor de kinderen tijdelijk op zich neemt. Dit heeft geen invloed op het ouderlijke gezag over de kinderen. Die blijft bij beide ouders. |
| Voorziening van voogdij | Het aanwijzen van een voogd, omdat er geen voogd (meer) is. De voogdij kan toegewezen worden aan een persoon of instelling (bijvoorbeeld de Raad voor de Kinderbescherming) Tot 2 november 1995 moest er ook in de voogdij voorzien worden, als een kind maar één voogd had. Dit was bijvoorbeeld het geval als één van de ouders overleed of als een ongehuwde, meerderjarige vrouw een kind kreeg. |
