Archiefstukken voorlopers AIVD naar Nationaal Archief

Proeven met geheimschrift, archief Generale Staf sectie III en IV, inv. 1956.4-6
22 juli 2019

De AIVD heeft archiefstukken van de eerste moderne inlichtingendiensten Generale Staf sectie III en IV overgedragen aan het Nationaal Archief. In de twee dozen zit materiaal uit 1914 tot 1939. Met o.a. informatie over de werkzaamheden van censuurbureau’s, de codes van het Duitse leger, diverse crypto-apparaten, lesmateriaal voor een cryptografische opleiding voor officieren, en het gebruik van onzichtbare inkt. 

Openbaar

Het gaat om het archief van de Generale Staf en de daarbij gedeponeerde archieven, toegangsnummer 2.13.70. Dit is een aanvulling op een eerder overgedragen archief van de Generale Staf Koninklijke Landmacht. De aanvulling beslaat de inventarisnummers 1936 t/m 1958. De stukken zijn openbaar en zonder beperkingen te raadplegen.

Codetaal en spuugschrift

De archieven geven een interessant beeld van de werkzaamheden van het bureau in Rotterdam en in Amsterdam tijdens de Eerste Wereldoorlog. Daarnaast is informatie te vinden over codetaal in het Duits, Amerikaans, Indonesisch en hoe deze codes te kraken zijn. Sappig detail is het gebruik van spuug als onzichtbare inkt voor geheime berichten.

Over de Generale Staf

De Generale Staf sectie III (GS-III), opgericht op 25 juni 1914, was de eerste moderne Nederlandse inlichtingendienst. Deze verzamelde militaire gegevens over diverse Europese landen aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog. Sectie IV werd op 1 augustus 1914 opgericht en hield zich onder andere bezig met cryptoanalyse.