De digitale studiezaal: Japanse interneringskaarten

6 mei 2020

In de serie De digitale studiezaal brengen we steeds een gedigitaliseerde (deel)collectie onder de aandacht. U kunt vanuit huis hier onderzoek in doen. Deze keer: de Japanse interneringskaarten met informatie over krijgsgevangenen.

Japanse bezetting

Vanaf 11 januari 1942 voert Japan verschillende aanvallen uit op voormalig Nederlands-Indië. Japan valt het eilandenrijk vooral aan vanwege de rijke olievoorraden. Hoewel de Nederlanders proberen de Japanse opmars tegen te houden, is het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) niet bestand tegen de snelle en verspreide aanvallen. Het KNIL geeft zich op 9 maart 1942 noodgedwongen aan de Japanners over. Een periode van bezetting breekt hiermee aan.

Krijgsgevangenen

De Japanse bezetter maakt de 42.000 aanwezige militairen van het KNIL en de Marine krijgsgevangen en brengt hen over naar interneringskampen in en buiten Nederlands-Indië. In deze kampen worden de krijgsgevangenen vaak gedwongen allerlei werkzaamheden te verrichten. Bekende voorbeelden van dit soort dwangarbeid zijn de aanleg van de Pakanbaroe-spoorweg op Sumatra en de Birma-spoorweg door Thailand en Birma.

Interneringskaarten

Het Japanse informatiebureau voor krijgsgevangenen registreert de gevangenen met zogenaamde ‘interneringskaarten’. Op deze kaarten worden naast persoonsgegevens ook verplaatsingen naar andere kampen bijgehouden. Op de kaarten is dit te zien aan de Japanse stempels waarmee kamplocaties worden aangeduid. Verschillende stempels betekent dus meerdere verplaatsingen die ook vaak zijn voorzien van data.

Informatie over een (militaire) voorouder in krijgsgevangenschap in Azië

Op de Japanse interneringskaarten van militairen die het Nationaal Archief bewaart, is een digitale index gemaakt. Via de zoekhulp Japanse Interneringskaarten KNIL en Marine is het mogelijk om op naam, geboortedatum, kampnamen, data, doodsoorzaken en zelfs Japanse tekens te zoeken in deze digitale index. Als er een kaart is, treft u daar onder andere informatie aan over de plaats waar de persoon krijgsgevangen is gemaakt en de interneringskamp(en) waar hij heeft vastgezeten. 

Instructievideo Japanse Interneringskaarten

Privacy 

Het Nationaal Archief bewaart ongeveer 42.000 interneringskaarten van krijgsgevangen militairen in Azië. In verband met de privacybescherming staan alleen kaarten online van personen die in krijgsgevangenschap zijn overleden en van hen die honderd jaar geleden of eerder zijn geboren. Elk jaar worden dus kaarten toegevoegd aan de index.

Hulp nodig?

Archiefonderzoek is leuk, maar soms ook lastig. Komt u er niet uit? Neem gerust contact op met de medewerkers Dienstverlening via de chat. De chat is bereikbaar op werkdagen van 13:00 tot 17:00 uur

Doe onderzoek in onze collectie vanuit huis

In de serie De digitale studiezaal brengen we steeds een gedigitaliseerde (deel)collectie onder de aandacht. Bekijk ook ons vorige onderwerp: het Oost-Indisch Boek met KNIL militairen.