Vanaf 7 september zijn bezoekers welkom in het gerestaureerde cellencomplex in het Oranjehotel, de bijnaam van de Scheveningse gevangenis in de Tweede Wereldoorlog.
Oranjehotel
Tussen 1940 en 1945 sluiten de Duitsers meer dan 26.000 mensen op in het Oranjehotel voor verhoor en berechting. Een diverse groep uit alle hoeken van Nederland: veelal verzetsstrijders, maar ook Joden, Jehova's Getuigen, communisten en mensen die vanwege een economisch delict zijn vastgezet, zoals zwarthandelaren. Al in de oorlog wordt het complex ‘Oranjehotel’ genoemd. Een ode aan de verzetsstrijders die er worden opgesloten. Sommige gevangenen worden vrijgelaten, andere doorgestuurd naar andere gevangenissen of kampen, 250 gevangenen zijn in het Oranjehotel ter dood veroordeeld en gefusilleerd op de nabijgelegen Waalsdorpervlakte.
Doodenboeken
Vlak na de Tweede Wereldoorlog wordt de Stichting Oranjehotel opgericht. Ter nagedachtenis van omgekomen verzetsstrijders die in het Oranjehotel gevangen hebben gezeten, zijn zogeheten Doodenboeken gemaakt die het Nationaal Archief bewaart. Het zijn vier fotoboeken met de portretfoto’s en gegevens van 734 verzetsstrijders die in het Oranjehotel gevangen zaten en de oorlog niet hebben overleefd. De foto’s zijn voorzien van een onderschrift met gegevens als: beroep, verzetsactiviteiten, verzetsgroep, arrestatiedatum, periode in het Oranjehotel, op welke wijze en wanneer is een einde aan zijn of haar leven gekomen. Er is een index waarmee u de gedigitaliseerde Doodenboeken kunt doorzoeken op naam en de gescande bladzijden en foto’s kunt bekijken. De Doodenboeken zelf zijn niet op te vragen.
Herdenking in het Oranjehotel
Sinds 1946 wordt elk jaar in het laatste weekend van september of het eerste weekend van oktober een herdenking gehouden. Een van de dodencellen, cel 601, is in oorspronkelijke staat behouden. Net als het poortje, waar de ter dood veroordeelden doorheen gingen op weg naar de executieplaats op de Waalsdorpervlakte, is het een nationaal monument.
Na de Tweede Wereldoorlog
De cellenbarakken zijn na de bevrijding direct weer in gebruik genomen. Eerst voor Duitse oorlogsmisdadigers, NSB-ers en collaborateurs. Later voor Nederlandse gevangenen. In 2010 ontstonden plannen voor restauratie en herinrichting toen sluiting en zelfs sloop dreigden voor het voormalige Oranjehotel. De oude gevangeniscellen waren door overcapaciteit overbodig geworden. Na een lang traject is het gelukt de oorspronkelijke cellenbarak om te vormen tot herinneringscentrum dat een goed beeld geeft van de geschiedenis, de verschillende groepen gevangenen en het gevangenisleven in deze belangrijkste Duitse gevangenis op Nederlands grondgebied.
Website Nationaal Monument Oranjehotel
Nationaal Archief
2.19.136 Stichting Oranjehotel Doodenboeken, inv.nrs. 1-4
Zoekhulp Oranjehotel
