Staatsbezoek Indonesië

Presidentieel paleis Bogor Indonesië
11 maart 2020

Minister Bruins van Medische Zorg is niet mee door de coronacrisis. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zullen vanwege het coronavirus niet de gebruikelijke honderden handen schudden, maar het staatsbezoek aan Indonesië gaat door. 

Excuses 

De Indonesische president Joko Widodo bood het koningspaar op de eerste dag van het bezoek geen staatsdiner maar een staatslunch aan dat vooraf werd gegaan door redes van beide staatshoofden.  Koning Willem-Alexander feliciteerde de Indonesische bevolking met de viering van 75 jaar onafhankelijkheid en bracht excuses over voor het Nederlands geweld tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd tussen 1945 en 1949. Hoewel deze excuses in lijn zijn met eerdere verklaringen van de Nederlandse regering kwamen ze voor velen toch als een verrassing. De reacties op de excuses variëren van ‘een mooi en koninklijk gebaar’ tot 'zeer opmerkelijk en bedenkelijk’. 

Een lang gedeeld verleden

Nederland en Indonesië delen een lange geschiedenis die teruggaat tot de 16e eeuw, nog vóór de oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie in 1602. Indonesië valt eeuwenlang onder het bewind van de Nederlanders. Batavia, het huidige Jakarta, is het middelpunt van de VOC-handel in Azië en later de hoofdstad van Nederlands-Indië.

Oorlog in Indonesië

Na de Tweede Wereldoorlog komt een einde aan het Nederlandse bestuur in Indonesië. Dit gaat niet zonder slag of stoot. Indonesië roept op 17 augustus 1945 de onafhankelijkheid uit. Nederland wil de kolonie niet zomaar opgeven en gaat de strijd aan. Pas in december 1949 vindt de soevereiniteitsoverdracht plaats. Op dit moment wordt er een uitgebreid historisch onderzoek gedaan naar de oorlog in Indonesië. Het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 1945-1950 moet antwoord geven op vragen naar aard, omvang, oorzaken en impact van het Nederlandse geweld. 

Gedeelde toekomst

Beide landen willen vooruitkijken. Daarom staat het staatsbezoek vooral in het teken van de toekomstgerichte samenwerking op het gebied van landbouw, gezondheid, maritieme industrie en kustbescherming, circulaire economie en watertechnologie. Daarnaast is er aandacht voor natuurbehoud, wetenschap en cultuur. Al deze onderwerpen komen in de vier dagen dat het staatsbezoek duurt aan bod. Met een brede handelsmissie in het kielzog zullen de banden en samenwerking tussen beide landen zeker verdiept en uitgebreid worden.

Onderzoek

Zelf onderzoek doen in archieven? Het Nationaal Archief heeft meer dan 700 archieven waarin de rijk vervlochten geschiedenis van Nederland en Indonesië aan bod komt. Bekijk als start de zoekhulp Indonesië