Joodse professoren en andere Joodse medewerkers aan Nederlandse universiteiten worden ontslagen. Deze maatregel laat zien hoe de Duitse nazi’s de Joden in het bezette Nederland uit het openbare leven weren. Professor in de rechten Eduard Meijers aan de Universiteit Leiden is een van de eerste slachtoffers.
Meijers is een van de beste rechtsgeleerden in Nederland. In november 1940 wordt hij gedwongen ontslag te nemen omdat hij Joods is. Professor Rudolph Cleveringa, een oud-student van Meijer, houdt op 26 november 1940 een protestrede in de grote zaal van de universiteit. De ruimte is bomvol, Rudolph moet een microfoon gebruiken. De Leidse studenten kopiëren de rede en verspreiden die aan alle Nederlandse universiteiten. Rudolph wordt gearresteerd. In dit document doet een Leidse student verslag van de gebeurtenissen.
Vervolgens houden de Leidse studenten een proteststaking. De Duitse bezetter ‘ontslaat’ daarop alle studenten en sluit de Leidse Universiteit. Onder hen is ook Erik Hazelhoff Roelfzema, bekend geworden als ‘Soldaat van Oranje’. In februari 1941 schrijft Erik het Leids manifest, waarmee de studenten zich keren tegen de maatregel om Joodse studenten van alle Nederlandse universiteiten te weren.
George Maduro, een Joodse student afkomstig van Curaçao, is een medestudent en vriend van Erik. George heeft begin mei 1940 als militair tegen de binnenvallende Duitse troepen gevochten. Sinds de capitulatie op 14 mei zit hij ‒ als Jood én militair ‒ in een lastige situatie. George wil vooral zijn rechtenstudie afmaken, maar de anti-Joodse maatregelen maken hem dit onmogelijk.
Erik besluit in juni 1941 naar Engeland te vluchten. Voordat hij vertrekt, neemt hij contact op met George en vraagt hem om mee te gaan. George geeft aan dat hij in Nederland wil blijven, volgens Erik omdat Georges verloofde Hedda ‘een trekpleister met grote kracht is’. Maar George heeft een veel idealistischer motief: hij duikt onder en sluit zich aan bij het verzet. Pas in 1943 zal ook hij een vluchtpoging naar Engeland ondernemen.
Onderstaande gegevens zijn nodig om het archiefstuk te vinden in het Nationaal Archief:
Ooggetuigenverslag van een Leidsch student: 2.21.196, inv.nr 85
