Verbeterde toegang archieven Bijlmervliegramp

Monument voor de Bijlmervliegramp, Wiki Commons
3 oktober 2025

De Bijlmervliegramp, op 4 oktober 1992, kostte aan ten minste 43 mensen het leven en roept nog steeds veel vragen op. Archiefmateriaal over deze ramp ligt op verschillende plaatsen en is lang niet altijd eenvoudig te doorzoeken. Een nieuwe zoekhulp en een aangepaste inventaris van het archief van de Raad voor de Luchtvaart (archiefnummer 2.16.107) moeten het onderzoek naar de vliegramp eenvoudiger maken.  

Advies openbaarheid en toegankelijkheid archieven

Aanleiding om de toegang tot de archieven over de Bijlmervliegramp te verbeteren is het adviesrapport van het Adviescollege Openbaarheid en Informatiehuishouding (ACOI) uit april 2024. In dit rapport geeft de ACOI, in opdracht van de Tweede Kamer, advies over de mogelijkheden om de openbaarheid en toegankelijkheid van de archieven over de Bijlmervliegramp te vergroten. 

In aanbeveling 4 pleit het adviescollege ervoor de beschrijvingen van de archiefstukken in de inventaris van het archief van de Raad voor de Luchtvaart te verbeteren. Daarnaast adviseert het ACOI een onderzoeksgids te maken, waarin een overzicht wordt gegeven van de instellingen die archieven over de Bijlmervliegramp bewaren, en van de archieven, waarin zich relevante documenten bevinden.

Geordend op inhoud

De nieuwe inventaris van het archief van de Raad voor de Luchtvaart en het Bureau Vooronderzoek Ongevallen en Incidenten van de Rijksluchtvaartdienst, 1924-1998 is nu gereed. Dit archief is belangrijk, omdat de Raad voor de Luchtvaart onderzoek heeft gedaan naar de oorzaak van de Bijlmervliegramp. Nieuw in de inventaris is dat de inventarisnummers (nummers van de archiefstukken) zoveel mogelijk zijn geordend op inhoud. Inventarisnummers die gaan over hetzelfde onderwerp zijn bij elkaar gezet. U vindt bijvoorbeeld een aantal inventarisnummers bij elkaar, die allemaal correspondentie bevatten. Ook zijn er inventarisnummers gegroepeerd rond de volgende thema’s: 

  • Vooronderzoek van het Bureau Vooronderzoek Ongevallen en Incidenten (BVO);
  • Nader onderzoek door de Raad voor de Luchtvaart;
  • Nasleep van de ramp;
  • Behandeling van de ramp in de Tweede Kamer;
  • Communicatie en documentatie. 

Uitgebreidere beschrijvingen

Mede dankzij het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) én het ACOI zijn er ook uitgebreidere beschrijvingen van verschillende inventarisnummers aan de inventaris toegevoegd. Zo is een algemene beschrijving als ‘appendices van het eindrapport van het vooronderzoek’ (inventarisnummer 2034), uitgebreid met een beschrijving van de verschillende bijlages: bijlage 1: samenvatting getuigenverklaringen, bijlage 2: foto's, bijlage 3.1: crew information etc. Dit maakt het voor onderzoekers makkelijker om de juiste stukken te vinden.

Zoekhulp

De nieuwe zoekhulp over de Bijlmervliegramp maakt het ook makkelijker om relevante archiefstukken te vinden. Zo geeft de zoekhulp een overzicht van de archieven in het Nationaal Archief, die stukken bevatten over de Bijlmervliegramp. Daarnaast vindt u er uitleg over de mogelijkheden om deze stukken te bekijken. Als u wilt weten welke andere instellingen nog meer archieven over de Bijlmervliegramp bewaren, dan kunt u terecht op de website van het Stadsarchief Amsterdam. Daar vindt u een onderzoeksgids, waarin de verschillende bewaarplaatsen van archieven over de Bijlmervliegramp genoemd worden. Met de digitale onderzoeksgids van het Stadsarchief Amsterdam, onze eigen nieuwe zoekhulp én de aangepast inventaris van het archief van de Raad voor de Luchtvaart, zijn de archieven over de Bijlmervliegramp weer wat toegankelijker geworden.

Onderzoek doen?