Nieuw in het Nationaal Archief

Nationaal Archief depot
18 oktober 2019

Regelmatig wordt de collectie van het Nationaal Archief aangevuld met nieuw binnengekomen archieven. Recente aanwinsten zijn de archieven van de communiste Annie Averink, de oorlogsmisdadiger Pieter Menten en de politici Willem Scholten en Bram Peper.

Annie Averink

Annie Averink (1913-1991) was een vooraanstaand communiste. Ze was o.a. lid van het partijbestuur van de Communistische Partij Nederland (CPN). Ze zat namens die partij in de Tweede en Eerste kamer. In de Tweede Wereldoorlog was Averink actief in het verzet. In het archief zijn stukken te vinden over haar activiteiten in de CPN en in de daarmee verbonden Nederlandse Vrouwenbeweging. In het archief bevinden zich stukken en foto’s van haar internationale reizen naar onder meer China en Indonesië. Ze onderhield intensieve banden met de Partai Kommunis Indonesia (PKI). Niet alleen voor en na de (mislukte) staatsgreep van 1965, maar ook tijdens de communistenvervolging die daarna plaatsvond.

Pieter Menten

Het archief van Menten (1899-1987) bestaat vrijwel geheel uit stukken die samenhangen met de twee reeksen processen die tegen Menten zijn gevoerd. Hij werd beschuldigd van oorlogsmisdaden. 
De eerste reeks bevat voornamelijk stukken uit de jaren 1945-1952, waarbij Menten tot een vrij lichte gevangenisstraf werd veroordeeld. In 1976 werd de zaak-Menten opnieuw onderwerp van discussie in de pers. Dit had tot gevolg dat hij gevangen werd gezet en opnieuw processen tegen hem werden gevoerd. In 1980 werd hij veroordeeld voor medeplichtigheid aan de massamoord in het Poolse Podhorodce. Hij kreeg een gevangenisstraf van 10 jaar met aftrek en een geldboete van honderdduizend gulden. Na twee derde van zijn straf te hebben uitgezeten kwam hij in 1985 vrij. Twee jaar later overleed hij.
Het archief geeft een goed beeld van hoe Pieter Menten en zijn vrouw naar de hele rechtsgang en de rechtstaat keken, welke rol ze hier in speelden en wat ze deden om zijn onschuld te bewijzen. 

Willem Scholten

Willem Scholten (1927-2005) was Tweede Kamerlid voor de Christelijk Historische Unie (CHU), staatsecretaris van Financiën, formateur van het kabinet Lubbers I, minister van Defensie in het eerste kabinet Van Agt en vicepresident van de Raad van State. Zijn archief bestaat voornamelijk uit stukken uit zijn werkzame leven (1950-2000): verkiezingsmateriaal van het CHU en het CDA, krantenartikelen over zijn beleid, teksten van redevoeringen, brieven en nota's over kabinetsformaties en regeerakkoorden, correspondentie met ministers en fractieleden, en al dan niet vertrouwelijke stukken over belastingvraagstukken, de verhouding tussen kerk en staat, en zijn rol bij het kernwapenbesluit uit 1979.

Bram Peper

De PvdA-er Bram Peper (1940) was van 1982-1998 burgemeester van Rotterdam. In 1998 werd hij minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Hij trad in 2000 af als gevolg van de zogeheten ‘bonnetjesaffaire’. Het archief bestaat vooral uit correspondentie, publicaties en artikelen van en over Peper uit de periode van 1957 tot en met 2009. Andere stukken zijn teksten van redevoeringen, aantekeningen en een aantal foto’s. Van zijn opleidingstijd is veel bewaard gebleven, ook van zijn studiejaar in Noorwegen. Het archief geeft een helder beeld van zijn ontwikkeling en kennis over sociologie, sociale economie en machtsverhoudingen bij de overheid. 

Nationaal Archief

2.21.428 archief Annie Averink (1913- 1991)
2.21.439 archief P.N. Menten: procesdossiers, 1941-c. 1985
2.21.369 archief Mr. W. Scholten, (1950) 1952-2000 (2005)
2.21.418 archief Dr. Abraham Peper, [geboren 1940] 1957- 2009 (2010)