Bewaarplaats archieven Zuid-Holland
Het Nationaal Archief bewaart de archieven van de provincie Zuid-Holland. Het functioneert daarmee ook als regionaal archief.
Regionale archieven bewaren van oudsher de archieven van instellingen die de taken van de Rijksoverheid in de provincie uitvoeren. Denk bijvoorbeeld aan de archieven van rechtbanken of Rijkswaterstaat, maar ook archieven van de burgerlijke stand, van het notariaat en van gevangenissen. Een deel van deze archieven is inmiddels weer overgebracht naar de stads- en streekarchieven.
Kinderen in de Bollenstreek (1958)

Doopboek Schoonhoven

Bevolkingsadministratie
Tot 1811 werden geboortes, huwelijken en sterfgevallen geregistreerd in doop-, trouw- en begraafboeken (DTB). Sindsdien houden gemeentes deze gegevens bij in de burgerlijke stand.
De DTB en de archieven van de burgerlijke stand uit de provincie Zuid-Holland worden veelal bewaard bij de stads- en streekarchieven. Op de website van het Nationaal Archief staan wel kopieën van de DTB uit Zuid-Holland. Ook bewaart het Nationaal Archief (in het depot in Emmen) een deel van de burgerlijke standsarchieven uit Zuid-Holland. Bekijk de volgende zoekhulpen met uitleg over het onderzoek in deze archieven:
Bevolkingsregistratie Bataafs-Franse tijd (1795-1813)
Zoekt u kiesgerechtigde burgers uit Zuid-Holland uit de periode 1811-1813? Bekijkt dan de volgende zoekhulp:
Rechtbankarchieven
De rechtbankarchieven van de provincie Zuid-Holland tot 1989 bevinden zich in het Nationaal Archief. Deze rechtbankarchieven bevatten onder andere informatie over voogdijzaken, adopties, echtscheidingen en faillissementen in Zuid-Holland. In de volgende zoekhulpen leggen we uit hoe u hier onderzoek naar doet:
Gevangenen en gevangenissen
Het Nationaal Archief bewaart archieven van gevangenissen, die in de provincie Zuid-Holland gevestigd waren.
Zoekt u personen die in Zuid-Holland gevangen zaten? Bekijk dan de volgende zoekhulpen:
Archieven van Holland voor 1795
In de middeleeuwen regeerden de graven van Holland over het grootste deel van de huidige provincies Noord- en Zuid-Holland. In 1581 kwam er een einde aan het graafschap Holland, toen de laatste graaf (Filips II) werd afgezworen door de Staten-Generaal. Het bestuur kwam in handen van de Staten van Holland en het gewest Holland werd onderdeel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.
Zoekhulpen over Holland
De themapagina Rechtspraak en veiligheid bevat zoekhulpen die nuttig zijn voor het onderzoek naar de geschiedenis van Holland voor 1795. Zo zijn er zoekhulpen over heerlijkheden en leenregisters, maar ook over het Hof van Holland en de Hoge Raad van Holland en Zeeland.
Daarnaast zijn er nog andere zoekhulpen over het gewest Holland:
Grafelijkheidsrekenkamer
- Domeinbeheer Holland (windrechten), 1528-1639
- Domeinbeheer Holland (octrooien), 1445-1794
- Grafelijke ambtenaren Holland (commissieboeken), 1450-1580
Staten van Holland
- Staten van Holland: octrooien, 1601-1794
- Staten van Holland: meerderjarigheidsverklaringen (venia aetatis), 1572-1803
- Ambtgelden van gewestelijke en lokale ambtenaren 1749-1752
Kartuizerklooster Bartholomeusdal Delft
Belangrijke websites
Archiefinstellingen die archieven over Zuid-Holland bewaren
Binnen de provincie Zuid-Holland, maar ook daarbuiten, zijn er verschillende stads- en streekarchieven die archiefmateriaal over Zuid-Holland bewaren. De belangrijkste zijn:
- Erfgoed Delft, Stadsarchief
- Erfgoed Leiden en omstreken
- Gemeentearchief Alphen aan de Rijn
- Gemeentearchief Schiedam
- Haags Gemeentearchief
- Regionaal Archief Dordrecht
- Regionaal Archief Gorinchem
- Regionaal Archief Zuid-Utrecht
- Stadsarchief Rotterdam
- Stadsarchief Zoetermeer
- Streekarchief Goeree-Overflakkee
- Streekarchief Midden-Holland
- Streekarchief Voorne-Putten
Websites over de geschiedenis van Zuid-Holland
Overzicht Regionaal Historische Centra (RHC's)
De archieven van de provincies buiten Zuid-Holland liggen bij de Regionaal Historische Centra (RHC's). Elke provincie heeft een eigen RHC. Nederland kent de volgende RHC's:
Drenthe: Drents Archief
Friesland: Tresoar
Flevoland: Het Flevolands Archief
Gelderland: Gelders Archief
Groningen: Groninger Archieven
Limburg: Historisch Centrum Limburg
Noord-Brabant: Brabants Historisch Informatie Centrum
Noord-Holland: Noord-Hollands Archief
Overijssel: Collectie Overijssel
Utrecht: Het Utrechts Archief
Zeeland: Zeeuws Archief